Шупашкарти ваттисем «Бичурин тата хальхи самана» музея ҫитсе курнӑ. Кӳкеҫре вырнаҫнӑ ҫак учреждени фончӗ пуян. Музейра краведенипе тата этнографипе ҫыхӑннӑ материалсемпе паллашма пулать. Кунсӑр пуҫне унта Никита Бичурин пурнӑҫӗпе пултарулӑхӗ, унӑн тӗпчевӗсем тӗп вырӑн йышӑнаҫҫӗ.
Никита Бичурин Шупашкар тӑрӑхӗнчи Шемшер ялӗнче ҫуралнӑ. Нумай вӗренме ӳркенменскер паллӑ ученӑй-синолог пулса тӑнӑ.
«Никита Бичурин пурнӑҫӗ питӗ тӗлӗнтерчӗ. 1Китайра 13 ҫул ӗҫлесе пурӑнна чӑваш ӑсчахӗ Раҫҫее Китайпа ҫывӑхлатнӑ», — хавхаланса каласа кӑтартнӑ музейра пулса курнӑ хыҫҫӑн Любовь Сазанова пенсионерка.
Шупашкарти кивӗ пӗр ҫуртра Николай Ашмарин ӑсчахӑн ал ҫырӑвӗсене тупнӑ. Кун пирки Чӑваш Енӗн патшалӑх телерадиокомпанийӗ пӗлтерет.
Николай Ашмарин — паллӑ лингвист, этнограф, 17 томлӑ чӑваш чӗлхи словарӗн авторӗ.
Хулари пасар урамӗнчи ҫурт унчченхиллех упранса юлнӑ. Унта ученӑй Шупашкара килсен чарӑнса тӑнӑ.
Ивановсем 2019 ҫулта ҫав ҫурта туяннӑ, кайран ӑна йӗркене кӗртме тытӑнсан мачча тӑрринче хутсемпе сӑнӳкерчӗксем, алырусем асӑрханӑ.
Хутсене ӗненсен, ҫуртӑн пӗрремӗш хуҫи сӑра вӗретекен завод директорӗ пулнӑ. Кайран ҫав ҫурта Емельян Захаров туяннӑ, вӑл Николай Ашмаринпа пӗр шухӑшлӑ ҫын пулнӑ.
100 ҫул ларакан йывӑҫ пӳртре Ашмарин Шупашкара килсен ларса ӗҫленӗ сӗтел те пур-мӗн.
Чӑваш Енре питӗ сайра тӗл пулакан хурт-кӑпшанка тупса палӑртнӑ. Ӑна Леонид Егоров биолог «Чӑваш вӑрманӗ» паркра тупнӑ.
Livilla ulicis ҫулҫӑ ҫинче пурӑнакан хурт-кӑпшанкӑ йышне кӗрет. Унашкаллине Чӑваш Енре хальччен асӑрхаман. 20 ҫул каялла ун пеккине Мускав облаҫӗнче тупнӑ. Чӑваш Енре тупни – ҫӗршывӗпе иккӗмӗш тӗслӗх.
Ӑсчахсен шухӑшӗпе, республикӑра ку хурт-кӑпшанкӑ тупӑнни климат улшӑннипе ҫыхӑннӑ. Тӗпчев кӑтартӑвӗсене ӑслӑлӑх журналӗнче пичетленӗ.
«Пуринчен малтан» телеграм-канал пӗлтернӗ тӑрӑх, Чӑваш патшалӑх аграри университечӗн ӗҫченӗсем Раҫҫей шайӗнче «Ҫулталӑк инженерӗ-2024» ята тивӗҫнӗ.
Виталий Егоров ӳсен-тӑран ҫитӗнтерес ӗҫре производство процесӗсене сӑнамалли технологисем шухӑшласа кӑларса «Агроинженери» номинацире ҫӗнтернӗ. Антон Степанов вара «Чӑн мар ӑс-хакӑл технологийӗсем» номинацире палӑрнӑ. Доцент выльӑх-чӗрлӗхе лаборатори диагностики тумалли система шухӑшласа кӑларнӑ.
Ыран, тунтикун, ирхине пӗтӗм Раҫҫейӗпе магнит тӑвӑлӗ хуҫаланма тытӑнӗ. Кун пирки ӑсчахсем асӑрхаттараҫҫӗ.
Ку Хӗвел ҫинчи питӗ пысӑк шӑтӑка пула пулать. Магнит тӑвӑлӗ эрне тӑршшӗпех хуҫаланӗ. Асӑрханӑр: ҫакна пула ҫынсем хӑйсене япӑх туйма пултараҫҫӗ.____
Чӑваш кӗнеке издательствинче В.К. Магницкийӗн «Собрание сочинений в 5 томах» ӗҫӗсен пӗрремӗш томӗ «Труды по этнографии народов Поволжья» ятпа кун ҫути курнӑ. – Кӑларӑма истори наукисен кандидачӗсем Ю.В. Гусаров тата А.А. Чибис пухса хатӗрленӗ.
Василий Магницкий (1839–1901) - этнограф, фольклорист, историк, XIX ӗмӗрти халӑх вӗрентӗвӗн ӗҫченӗ. Халӑх культурипе вӑл студент чухнех кӑсӑкланма пуҫланӑ. Атӑлпа Урал тӑрӑхӗнчи халӑхсен йӑли-йӗркипе культурине тӗпченӗ ӑсчаха чылай ӑслӑлӑх пӗрлӗхӗн йышне илнӗ.
Чӑваш кӗнеке издательствин сайтӗнче пӗлтернӗ тӑрӑх, кӗнекене кӗнӗ ӗҫсенчен чылайӑшне автор ят панӑ евӗрех хӑварнӑ.
Кӑрлач уйӑхӗн 14-мӗшӗнче Чӑваш Енӗн Наци вулавӑшӗн Виталий Станьял ӑсчах 85 ҫул тултарнӑ ятпа пуҫтарӑнассине эпир унччен пӗлтернӗччӗ-ха.
Виталий Станьял – учёнӑй, педагог, поэт, публицист. Пултарулӑх каҫӗнче юбиляр ячӗпе ӑшӑ сӑмах калакан йышлӑн пулнӑ. Ҫав шутра — вулавӑшӑн директоре Роза Лизакова та, Чӑваш патшалӑх вӗрӗнӳ инстиутчӗн доценчӗ Надежда Иванова та, филологи наукисен доккторӗ Виталий Родионов та, филологи наукисен кандидачӗсем Геннадий Дегтярёв та, Вера Никифорова та, Ирина Софронова та, Евгений Михайлов археолог та.
Чӑваш патшалӑх гуманитари ӑслӑлӑхӗсен институтӗнче Ҫеҫпӗл Мишшине халалланӑ Пӗтӗм Раҫҫейри ӑслӑлӑхпа практика конференцийӗ иртӗ.
«Национальные картины мира в литературах народов Волго-Уралья» (чӑв. Тӗнчери наци сӑн-сӑпачӗ Атӑлпа Урал тӑрӑхӗнчи халӑхсен литературинче) ят панӑ мероприяти чӳк уйӑхен 14–15-мӗшӗсенче иртӗ.
Ӑслалӑх форумӗн тӗллӗвӗ — ӑслӑлӑхпа тӗпчев организациӗсен, преподавательсен, педагогсен, аспирантсемпе магистрантсен Атӑлпа Урал тӑрӑхӗнчи халӑхсен литературине тӗпчес ӗҫне пухса пӗрлештерсси.
Чӑваш Енре пысӑк этнографи экспедициӗ иртнӗ. Ӑна «Раҫҫей халӑхӗсен этнокультура пуянлӑхӗн объекчӗсене палӑртмалли фольклор экспедицийӗсен ярӑмӗ» проектпа килӗшӳллӗн йӗркеленӗ.
Пирӗн патра Раҫҫейӗн наукӑсен акадмийӗн Урал тӑрӑхӗнчи Гуманитари тӗпчевӗсен институчӗн директорӗ, РАН член-корреспонденчӗ, истори наукисен докторӗ Александр Черных ертсе пыракан ушкӑн республикӑри ултӑ округра: Хӗрлӗ Чутай, Сӗнтӗрвӑрри, Етӗрне, Куславкка, Комсомольски, Канаш — тӑрӑхӗсенче пулнӑ.
Раҫҫейре рак чирӗнчен прививка шутласа кӑларнӑ. Ӑсчахсем ӗнентернӗ тӑрӑх, вӑл ракӑн пур тӗсӗнчен те сыхлать.
Вӗсем шӑшисем ҫинче сӑнавсем тунӑ. Тӗпчев акӑ мӗн кӑтартнӑ: меланомӑллӑ чӗрчунсем вакцинаци хыҫҫӑн пурӑннӑ, прививка туманнисем вара 19-22 кунран вилнӗ.
Александр Гинцбург ӑсчах «Газета.ру» хаҫата интервью панӑ, вакцина пирки, ӑна организма мӗнле яни ҫинчен каласа кӑтартнӑ.
+1.3 °C