Иртнӗ кунхине, ҫурҫӗр иртни икӗ сехет тӗлнелле, Тӗмен облаҫӗнчи ҫул ҫинче инкек сиксе тухнӑ пулнӑ. Пӑтӑрмахра пирӗн ентӗшсем, Шупашкарта пурӑннӑ 59 ҫулсенчи икӗ арҫын вилнӗ. Вӗсенчен пери «Ауди 100» урапапа, тепри «Лада Калинӑпа» пынӑ пулнӑ.
Инкеке лекнӗ арҫынсем Ханты-Мансийск автономи округне урапа туянас тӗллевпе кайнӑ имӗш. Ҫӗнӗ «Аудипе» хуҫаланнӑ хыҫҫӑн арҫынсем икӗ машинпа килелле ҫул тытнӑ. Ҫул-йӗрте тухнӑ инкек сӑлтавӗ вара ҫӗнӗ урапан шофер айӑпӗнче. Вӑл хирӗҫ пыракан ҫурприцеплӑ «Камаз» ҫине пырса ҫапӑннӑ. Тиев машини ҫӑнӑх турттарнӑ, ҫаврӑнса ӳкнӗ хыҫҫӑн вӗсем хыҫалта пыракан «Калина» урапана хупласа хунӑ.
Тӗмен облаҫӗнчи ҪХПИ тытӑмӗн пресс-службинче пӗлтернӗ тӑрӑх ҫӑмӑл машин водителӗсем йывӑр аманнине пула васкавлӑ пулӑшу ҫитичченех вилнӗ. «Камаз» шофёрӗ вара, пиҫихиппе ҫыхӑннӑскер, пӑтӑрмахра вӑйлӑ аманман.
Пиллӗк кун хушши, ҫӗртмен 21-25-мӗшсенче Шупашкарта тӗрлӗ хула лаптӑкӗсенче урапсен (машинсен) ҫӳревне чакарма палӑртнӑ. Ҫимӗк кунӗсенче (шӑматкунпа вырсарникун) тата Республика кунӗнче ҫул-йӗр хӑрушсӑрлӑхне сыхлас тӗлӗшпе тӗрлӗ урамсенче автобуссене ҫеҫ ҫул уҫӗҫ: ҫӗртмен 22–23-мӗшӗсенче Б.Хмельницкийпе Фучик урамӗсен ҫул тӑваткалӗнчен пуҫласа Карачура ҫӑви еннелле; ҫӗртмен 23-мӗшӗнчӗнче Ленин проспектӗнче («Раҫҫей ҫӑлкуҫӗсем» утса тухнӑ май); ҫертмен 24-мӗшӗнче «Акатуй» ҫулӗ валли Мускав проспектӗнче тата ытти те.
Республика кунӗнче хула маршручӗсенче обществӑлла транспортсен шутне ӳстерме палӑртнӑ, уяв кунне вӗсем хӑйсен расписанири вӑхӑта та тӑсӗҫ, ҫынсене ҫӗрлеччен турттарма пултарӗҫ.
Ҫӗртмен 19-мӗшӗнче Улатӑрта тӗлентермӗш ӗҫ-пуҫ пулса иртнӗ иккен. Ҫулпа пыракан «Газель» маркӑллӑ маршруткӑн сасартӑк хыҫалти алӑкӗ уҫӑлса кайнӑ, унтан кӗҫӗн ҫулхи ача тухса ӳкнӗ пулнӑ. Турра шӗкӗр, микроавтобус хӑвӑрт пыман, ҫавӑнпа та ӑнсӑртран ҫул ҫине персе аннӑ ача сусӑрланман. Шӑпӑрлан ҫухалман, хӑйӗнпе мӗн пулса иртнине тавҫӑрса илсен хӑварт кӑна автобуса хуса ҫитсе ним пулманла транспорт ҫине кӗрсе ларнӑ.
Ҫак ӗҫ-пуҫ пӗр енчен кулӑшла та пуль, анчах теприхинче унашкалли синкерлӗн те вӗҫленме пултарӗ.
Юнкун, ҫӗртмен 19-мӗшӗнче, Чӑваш Республикинчи ШӖМӗн ГИБДД управленийӗнче администрациллӗ саккунне улшӑну кӗртес тӗлӗшпе пресс-конференци иртнӗ.
Упралени пуҫлӑхӗ Владимир Романов ҫул-йӗр йӗркипе ҫыхӑннӑ пӗлтерӗшлӗ улшӑнусем ҫинчен тата тӗрлӗ ҫивӗч ыйтусене хускатнӑ.
— Утӑн 1-мӗшӗнчен хулара фото-видео регистратор приборӗ вырнаҫнӑ таврашӗнче ҫӗнӗ ҫул-йӗр палли вырнаҫтарма палӑртнӑ. Ҫӗнӗ паллӑн ГОСТ формине, тулаш сӑнне, пысӑкӑшне управление федераллӑ ведомствӑран ярса панӑ та ӗнтӗ, — палӑртса хӑварнӑ Владимир Романов.
Ҫӗнӗ ҫул-йӗр палли ҫул ҫинчи лару-тӑрӑва кӑшт та пулин лайӑхлатма пултарасса инспектрсем шансах тӑраҫҫӗ.
Ҫӗртмен 26-мӗшӗнче, пӗтӗм тӗнче наркоманипе тата наркобизнеспа кӗрешекен кунта, Шупашкар хулинче «Сывлӑх троллейбусӗ» ятпа акци иртӗ.
Асӑннӑ акци пирӗн республикӑра пӗрремӗш хут иртмест. Иртнӗ ҫулсенче вӑл ӑнӑҫлӑ пулнине шута илсе ҫак япалана йӑлана кӗртме палӑртнӑ. Акци тӗллеве — хула халӑхне наркоми проблемипе паллаштарасси, усал лару-тӑрӑва хирӗҫ епле кӗрешмелли пирки каласа парасси.
Акци Хӗрле тӳремре 10:00 сехетре пуҫланать, 1, 15 тата 17-мӗш троллейбуссенче иртӗ. Хутшӑнакансем: Ачасен полици академийӗн вӗренекенӗсем, ҫамрӑксен «Сталь» патриотла юхӑмӗпе «Чӑваш Ен» фондӑн хӑйсен ирӗкӗпе ӗҫлекен яш-кӗрӗм.
Мероприятие йӗркелесе пыракансем — Раҫҫей Федераллӑ службин Чӑваш Енри наркомани ҫаврӑнӑшне тӗрӗслекен управлени, Чӑваш Республикин прокуратури тата Шупашкарти Калинин районӗнчи наркоманипе кӗрешекен комисси.
Кӗҫнерникун, ҫӗртмен 13-мӗшӗнче 16:00 сехет тӗлнелле Чернышевский урамӗнчи 18 тата 14 ҫуртсем хушшинче ҫул ҫинче пӑтӑрмах сиксе тухнӑ пулнӑ. Ҫул хӗрринче ларакан «Мазда 3» маркаллӑ урапана (выр.машина) паллӑ мар машина хыҫалтан пырса ҫапнӑ пулнӑ. Ҫак ӗҫ-пуҫа сӑнанӑ ҫынсен сӑмахне ӗненсен асӑннӑ аварире айӑпли хура тӗслӗ «Лада Калина» урапапа пулнӑ. Машина пырса тӑрӑннӑ хыҫҫӑн «Лада Калина» вырӑнтан тарнӑ пулать. Унӑн та машини «сусӑрланнӑ», бамперӑн пысӑк пайӗ пӑтӑрмах вырӑнӗнчех выртса юлнӑ.
Инкеке лекнӗ Мазда 3 урапа хуҫи айӑплӑ шофера шырама пикеннӗ. Халӑх тетелӗнче, урамри ҫутӑ юписем ҫинче пӗлтерӳсем ҫакса тухнӑ — ҫӗртмен 16-мӗшӗнче ҫӳхалнӑ машин номерне пӗлме пултарнӑ. Урапи вара Чӑваш наци конгресӗнче шутланса тӑрать иккен.
Вӑхӑтлӑха ертӳҫӗ ӗҫне пурнӑҫлакан Валерий Клементьевран ыйтсан хурав ҫапларах пулнӑ тет:
— Паянхи куна конгресс ертӳҫи чирлет. Асӑннӑ машин чӑн та пирӗн организацинче шутланать, Анчах та пирӗн гараж ҫук та вӑл урапана эпӗ курман-ха.
Хальхи вӑхӑтра ЧНК машинин рулӗ умӗнче кам ҫынни ларнине тӗпчеҫҫӗ.
«Пирӗн ял урамне пушар машини те, васкавлӑ пулӑшу кӳрекенсем те кӗрсе тухаймӗҫ», — тесе ҫынсем пӑшӑрханса калаҫнине кӗркуннепе ҫуркунне уйрӑмах чылай илтме тивет. Хӗрлӗ Чутай районӗнчи Атнар ял тӑрӑхӗнче урамсене йӗркеллӗ тытма тӑрӑшаҫҫӗ, шӑтӑк-путӑклисене ҫӗр типсен юсаҫҫӗ. Хальхи вӑхӑтра Атнарти пӗр урама юсаса пӗтернӗ ӗнтӗ. Юсав ӗҫне Кишлӗ тата Ҫӗнӗ Туканаш ялӗсенче те тытӑннӑ. Вырӑнтисем ытти яла та пӑрса хӑвармасса шантараҫҫӗ.
«Халӑхӗ пирӗн маттур. Халӗ вӗт чылайӗшӗн килтех техника пур: камӑн — самосвал, камӑн — экскаватор. Ҫавсене эпир ҫунтармалли-сӗрмелли материал туянса паратпӑр. Вӗсем вара ал айӗнче пур техникӑпа ӗҫе кӳлӗнеҫҫӗ», — ырлать хастарсене ял тӑрӑхӗн пуҫлӑхӗ Александр Кузнецов. «Пӗвесем тасатнӑ хыҫҫӑн хӑйӑрпа тӑм хутӑшӗ юлать те ӑна урапа ҫулне хытарма яратпӑр», — пӗлтерет Александр Николаевич.
Ҫул-йӗрте пулакан инкексем тупӑнсах пыраҫҫӗ. Ҫак канмалли кунсенче кӑна тӗп хулара тӑватӑ инкек пулнӑ. Аманнисен хушшинче велосипедпа ярӑнакан ҫичӗ ҫулхи хӗрачана асӑнмалла. Вӑл нумай хваттерлӗ ҫуртсенчен пӗрин картишне кӗнӗ чух унта ларакан автомашинӑна пырса тӑрӑннӑ. Анчах вӑл ытлашши суранланман, пулӑшу кӳнӗ хыҫҫӑн тухтӑрсем ӑна киле кайма ирӗк панӑ.
Тепӗр тӗслӗхре вара 22-ри водитель шар курнӑ. «Вятка-Шупашкар» ҫулпа пыраканскер вӑл… пӑшине пырса ҫапнӑ. Ун чух вӑхӑт ҫурҫӗр иртни 30 минут пулнӑ. Чӗлхесӗр янавара тӗттӗмре асӑрхаса илеймен-тӗр ҫав — машина чӗрчунпа ҫапӑннӑ хыҫҫӑн водителӗн ҫурӑм шӑмми мӑй патӗнчи пайӗ хуҫӑлнӑ, пуҫ мими чӗтреннӗ.
Паянхи кун та Шупашкарӑн Мускав районӗнче лаптӑксене тирпейлессипе илемлетес тӗлӗшпе пысӑк ӗҫ пырать. Асӑннӑ районта ҫул-йӗре юсасса пӗтернӗ, чарӑнусене те тахҫанах сӑрласа тухнӑ. Халӗ вара бригада ӗҫченӗсем «Ҫеҫпӗл» кинотеатрпа «Элара» савут хушшинче вырнаҫнӑ ҫӗр айӗн каҫмалли ҫула юсама пуҫараннӑ.
Юсав ӗҫне «Стромтранс» ТМЯО йӗркелесе пырӗ. Асӑннӑ каҫмана юсанӑ хыҫҫӑн вӑл сӑнӗпе хытӑ улшӑнмалла имӗш.
Пӗтӗмӗшле юсав ӗҫне тума 1,6 миллион тенкӗ кирлӗ пулӗ. Хула администрацийӗ пӗлтернӗ тӑрӑх ҫак ӗҫе ҫӗртме уйӑхӗнчех вӗҫлеме палӑртнӑ.
Ҫулсерен тӗрлӗ «тумхахсем» витӗр тухнӑ ҫӗр айӑнчи каҫмана юсани паха ӗҫ. Анчах Шупашкарта вӗсем Мускав районӗнче кӑна мар пур, ытти районсенче те тахҫанах «юсасса» кӗтеҫҫӗ.
Нумай чухне шел пулин те ҫынсем ҫӳл каҫма ҫӗр айнеанса вӑхӑта ирттересшӗн мар пулмалла. Карталаман ҫулсем тӑрӑх йӑпӑрт кӑна каҫа ҫӳреҫҫӗ, ҫавӑнпа та пуль урапа кустӑрми айне лекеҫҫӗ. Тен, хулари кашни ҫӗр айӗн каҫмалли ҫула юсанӑ хыҫҫӑн ҫынсем машинсем чупмалли ҫул тӑрӑх чупма пӑрахӗҫ, вӗсен хӑрушсӑрлӑх валли юсанӑ каҫмапа усӑ курма тытӑнӗҫ.
Ҫӑвӑн 20-29-мӗшӗнче ҪЙХПИ ӗҫченӗсем «Автобус» профилактика вункунлӑхне ирттернӗ, унта ҫынсене турттаракан автобуссене тӗресленӗ. Ҫулҫӳрев йӗркине пӑхӑнман, турттаракан ҫынсен хӑрушсӑрлӑхӗпе тивӗҫтермен автобуссен шучӗ пӗтӗмпе (1 236 автобусран) 337 пулнӑ.
Канаш хулинче иртернӗ рейдра пӗр водитель ӳсӗр пулнӑ. 5 автобусра ҫынсене турттарас йӗркене пӑснине палӑртнӑ. Автотраспорт предприятийӗн 5 ӗҫлекене администраци явапне тыттарнӑ.
+12.5 °C