Чӑваш Енре шалти ӗҫсен министрӗнче 1997 ҫултан пуҫласа 2011 ҫулччен ӗҫленӗ Вадим Антонов юлашки ҫулсенче Красноярск крайӗнче ҫак тытӑма ертсе пырать. Анчах юлашки вӑхӑтра ун пирки: «Ӗҫрен каять», — сӑмах-юмах ҫӳреме пуҫланӑ. Ку хыпара асӑннӑ крайри массӑллӑ информаци хатӗрӗсем сарнӑ. Шалти ӗҫсен министерствин Красноярск крайӗнчи Тӗп управленийӗн пресс-служби ку хыпара ҫирӗплетмест иккен. Унтисем ӑнлантарнӑ тӑрӑх, Вадим Антонов генерал-лейтенант малтанхиллех хӑй вырӑнӗнче тӑрӑшать, крайри полицие ертсе пырать.
Вадим Антонов Шупашкарта ҫуралнӑ. Федерацин хӑрушсӑрлӑх службинче те пӗр вӑхӑт тӑрӑшнӑ. Кайран ӑна Чӑваш Енри Шалти ӗҫсен министерствине ертсе пыма шаннӑ. 2011 ҫулта ӑна Красноярск крайӗнче тӗп полицейски пулма шаннӑ.
Кӑҫал шывра нумай ҫын путса вилнӗ. Шел те, вӗсен йышӗнче ачасем те пур.
Ҫурла уйӑхӗн 7-мӗшӗнче Шупашкарти тӗп пляжра каллех инкек сиксе тухнӑ. Атӑлта шыва кӗнӗ чухне хӗрача путса вилнӗ. Вӑл 14-15 ҫулсенчи пулнӑ. Шкул ачи хӑйӗн тантӑшӗсемпе шыва кӗме килнӗ.
Арҫын ачасем шывра вылянӑ. Путнӑ хӗр ишме пӗлмен ахӑртнех. 12 сехет ҫурӑра вӑл шыв айӗнче ҫухалнӑ. Ҫӑлавҫӑсем ӑна тӳрех шырама тытӑннӑ.
Хӗрачан вилли ҫиеле тухсан ҫеҫ тупнӑ ӑна. Вырӑна полицейскисем те ҫитнӗ. Васкавлӑ медпулӑша килсен хӗрачана ҫӑлма тӑрӑшнӑ. Анчах, шел те, вӑл сывласа яман.
Иртнӗ эрнекун Шупашкарта ача пахчине ҫӳрекен шӑпӑрлансем валли экскурси автобусӗ ӗҫлеме тытӑннӑ. Икӗ автобус ҫула тухнӑ. Аса илтерер: унччен тӗп хулара туристсем валли те ятарлӑ автобус ҫӳреме пуҫланӑ.
Шӑпӑрлансем хула курса ҫӳренӗ. Маршрут Шупашкарти кӳлмекрен пуҫланнӑ. Иккӗмӗш Кӗтерне палӑкӗ умӗнче ачасене патша майрин фрейлинӗсем кӗтсе илнӗ. 1767 ҫулта Шупашкара Иккӗмӗш Кӗтерне килсе кайнӑ. Шӑпӑрлансене кун пирки тӗплӗн каласа кӑтартнӑ. Унтан автобус «Ҫӗнтерӳ» асӑну комплексӗнче чарӑннӑ. Ӗмӗр сӳнми ҫулӑм мӗн вӑл? Шӑпӑрлансем ҫакна та пӗлнӗ, ҫар техникипе паллашнӑ.
Юлашкинчен ачасене Николаев паркне илсе кайнӑ. Унта вӗсем «Ковчег» зоокӗтесе кӗрсе чӗрчунсене сӑнанӑ. Шупашкар хула администрацийӗ пӗлтернӗ тӑрӑх, ачасене экскурси валли ача пахчинче суйлаҫҫӗ.
Шупашкар хула администрацийӗ ведомствӑсем хушшинчи комисси ӗҫне йӗркелеме васкаман. Ҫак сумлӑ йыша кӗрекен специалистсен республикӑмӑрӑн тӗп хулинчи нумай хваттерлӗ ҫуртсенчен пӗрин тӑрӑмне пӑхса тухса вӑл унта ҫынсем пурӑнма юрӑхлипе юрӑхсӑррине татса памалал пулнӑ.
Богдан Хмельницкий урамӗнчи 81-мӗш ҫуртра пурӑнакансем хула администрацийӗн тӳре-шара ведомствӑсем хушшинчи комисси йӗркелеме кӑҫалхи нарӑс уйӑхӗн пуҫламӑшӗнчех ыйтнӑ. Унти тӳре-шара ҫурта ятарлӑ организаци хакланӑ хыҫҫӑн кӑна апла комиссие явӑҫтарма май пур тесе хуравланӑ. Ҫынсене ку хурав тивӗҫтермен, мӗншӗн тесен пӗлтӗрех хакланӑ.
Хула администрацийӗпе пӗр чӗлхе тупайман енне ҫынсем прокурурӑран пулӑшу ыйтнӑ. Лере тӳре-шара ячӗпе асӑрхаттару хучӗ ҫырса панӑ.
Шупашкар хула кунӗнче «Стрижи» (чӑв. Вӗршӗнсем) пилотаж ушкӑнӗ кӑҫал та килӗ текен хыпара Чӑваш халӑх сайчӗ республикӑн тӗп хула пуҫлӑхӗ ҫу уйӑхӗн 17-мӗшӗнчи планеркӑра калани тӑрӑх хыпарланӑччӗ. Кӑҫал пилотсем ҫӗнӗ программӑпа килме шантарнине пӗлтернӗччӗ.
Шупашкар хула пуҫлӑхӗ Леонид Черкесов ку ыйтӑва Раҫҫейӗн Хӳтӗлев министерствинче яваплӑ ҫынсемпе хальтерех сӳтсе явнӑ хыҫҫӑн «Вӗршӗнсем» кӑҫал килеймесси паллӑ пулнӑ. Ҫарпа космос вӑйӗсен командованийӗ Раҫҫей авиацийӗн экипажӗсене кӑтартуллӑ массӑлла мероприятисене ҫӳреме чарнӑ иккен. Шупашкар ҫыннисене тата республикӑра пурӑнакансене 2014 тата 2015-мӗш ҫулсенче хӑйсен пултарулӑхӗпе тӗлӗнтернӗ асӑннӑ пилотаж ушкӑнӗпе ҫапла вара кӑҫал киленеймӗпӗр.
Шупашкарта фанфурикоматсем тупӑннине унччен сайтра хыпарланӑччӗ. Кунашкал икӗ автоата тӗп тунӑ. Вӗсене камсем вырнаҫтарнӑ? Ҫак ыйтупа специалистсем ӗҫлеме тытӑннӑ.
Кривов урамӗнче, пасар ҫывӑхӗнче, спиртлӑ косметика лосьонӗ сутакан автомат ӗҫлеме тытӑнни пирки полици уйрӑмне утӑ уйӑхӗн 27-мӗшӗнче пӗлтернӗ. Пакунлисем вырӑна тухса тӗрӗсленӗ. Чӑнах та автомат пулнине хӑйсен куҫӗпе курса ӗненнӗ. 30 тенкӗпе 99 миллилитрлӑ кӗленчене ӗҫкӗҫcем туяннӑ.
Фанфурикомата камсем лартни паллӑ. Вӗсем хӗрарӑм усламҫӑ тата унӑн 34-ри ывӑлӗ. Вӗсемех ҫав ҫурт хуҫисем те.
Халӗ ҫак аппарат хуҫисене административлӑ майпа явап тыттарас ыйтӑва пӑхса тухаҫҫӗ.
Рио-де-Жанейрӑра Олимп вӑййисем старт илеҫҫӗ. Унта кайнӑ спортсменсене хавхалантарас тӗллевпе Шупашкарта та хӑйне евӗр Олимп вӑййисем йӗркелеме палӑртнӑ.
Шупашкар хула администрацийӗ пӗлтернӗ тӑрӑх, ҫапла Раҫҫейӗн пӗрлештернӗ командине хавхалантарасшӑн. Ӑмӑрту пуҫланиччен унта хутшӑнма ирӗк паман спортсменсен кӑмӑлне те ҫапла ҫӗклесшӗн.
Шупашкарти Олимп вӑййисене организацисемпе предприятисен командисем, ахаль ҫынсем, хула хӑнисем хутшӑнма пултарӗҫ. Унта килнисем ГТО нормативне пурнӑҫлӗҫ, тӗл перӗҫ, баскетболла, сӗтелҫи теннисла, мини-футболла вылӗҫ, чӑрмавсене парӑнтарӗҫ.
Йога занятийӗсем иртӗҫ. Ун чухне пултарулӑх ушкӑнӗсем те юрӑ-ташӑпа савӑнтарӗҫ. Олимп вӑййисем ҫурла уйӑхӗн 13-мӗшӗнче иртӗҫ.
Шупашкарти кӑнтӑр-хӗвеланӑҫ районӗнче пурӑнакан ашшӗ-амӑшӗ протест акцине тухнӑ. Вӗсен ывӑлӗ-хӗрӗ, кӗҫӗн классенче вӗренекенскерсем, шкулсӑр тӑрса юлнӑ-мӗн.
Ашшӗ-амӑшӗ унччен Лебедев ячӗллӗ Чӑваш наци лицейӗ пулнӑ ҫурта юсамашкӑн республика хыснинчен укҫа уйӑрманнине пӗлсен кӑмӑлсӑрланнӑ. Вӗсем ҫурла уйӑхӗн 2-мӗшӗнче лицей умне пухӑннӑ.
Палӑртмалла: халӗ лицее тӗпрен юсаса ҫӗнетеҫҫӗ. Лицей умне ашшӗ-амӑшӗ ачисемпе килнӗ. Шӑпӑрлансен авӑн уйӑхӗн 1-мӗшӗнче ҫак шкулӑн партти хушшине лармалла-ҫке-ха.
«Укҫа памасан ӗҫ чарӑнса ларӗ, унтан сивӗсем пуҫланӗҫ. Хутса ӑшӑтман ҫуртра стенасем шӑнӗҫ, йӑлтах харама кайӗ. Мӗншӗн пирӗн, чуна парса ӗҫлекен ҫынсен, налук пустуй тӳлемелле? Мӗншӗн ҫӳлте ларакан чиновниксене пула пирӗн ачасен шкулта пичкери килька пек вӗренмелле?» — кӑмӑлсӑрланнӑ Наталья Низова.
4-мӗш лицей директорӗ Наталья Коновалова ачасем пур-пӗрех урамра вӗренес ҫуккине пӗлтернӗ. Вӗренӳ ӗҫне темле пулсан та вӑл йӗркелесе яма шантарнӑ. Ӑна та, ашшӗ-амӑшне те республика хысни юсав валли укҫа уйӑрманни питӗ тӗлӗнтернӗ.
Допинга хирӗҫ пӗтӗм тӗнчери агентствин никама пӑхӑнман комиссийӗ допинг тупса палӑртнӑ Раҫҫейри 11 футболист хушаматне ятарлӑ списока кӗртнӗ. Канада ҫынни Ричард Макларен ертсе пыракан комисси палӑртнӑ списокра Шупашкарта ҫуралнӑ, Мускаври "Измайлово" футбол клубӗн вратарӗн Камела Алекссеван хушамачӗ те пур.
Раҫҫейӗн юниорсен тата ҫамрӑксен пӗрлештернӗ командисен йышӗнче вылякан 19 ҫулти спортсменкӑсӑр пуҫне йышра Руслан Камболов, Павел Соломатин, Иван Князев, Сергей Евтушенко, Егор Генералов, Сергей Петров, Илья Зуев, Михаил Мищенко, Егор Никулин, Екатерина Маслак пур.
Камила Алексеевӑна 2015 ҫулхи пуш уйӑхӗн 23-мӗшӗнче икӗ ҫуллӑха дисквалификациленӗ. Ҫав вӑхӑтра вӑл вӑйӑсене хутшӑнаймӗ.
Чӑваш патшалӑх оперӑпа балет театрӗ куракансем валли паха парне хатӗрленӗ. Юпа уйӑхӗн 1-мӗшӗнче унта Петр Чайковскин «Лебединое озеро» (чӑв. Акӑш кӳлли) балетне курма йыхравлӗҫ. Дирижер пультне Хо Чунг Йе маэстрӑна шанса парӗҫ.
Тӗнчери сцена ҫинче хӑйне кӑтартма ӗлкӗрнӗ каччӑ тӗрлӗ ҫӗршыв тӑрӑх гастрольпе ҫӳрет. Раҫҫейре те ӑна пӗлеҫҫӗ. Ӑна Питӗрти, Новосибирскри, Петрозаводскри, Сочири оркестрсем пысӑка хурса хаклаҫҫӗ.
Пултарулӑх стартне пултаруллӑ каччӑ Чикагӑри симфони оркестрӗнчен пуҫланӑ. Малтанласа дирижер ассистентне илнӗ. Репетици пӗр пайне ӑна хӑй тӗллӗн ирттерттерсе пӑхнӑ хыҫҫӑн пултаруллӑ дирижера оркестр ертӳҫи Даниэль Баренбойм тӳрех ӗҫе илнӗ. 2002 ҫулта ӑна Чикагӑри ҫамрӑксен оркестрӗн музыка директорне лартнӑ. Вӑл ертсе пынипе программӑсем икӗ хута яхӑн вӑрӑмланнӑ, куракансем те йышланнӑ. Ӑсталӑха Хо Чунг Йе Тайвань, АПШ, Раҫҫей ӑстисем патӗнче туптанӑ.
+0.3 °C