Шупашкарти педагогика ӗҫченӗсен «XXI ӗмӗр» ассоциацийӗн «Вӗрентӳри ҫӗнӗ технологисем» ушкӑнне кӗрекен чӑваш чӗлхипе литератури вӗрентекенӗсем пуш уйӑхӗн вӗҫӗнче професси конкурсне хутшӑннӑ. Ку сумлӑ ӗҫе йӗркелесе ертсе пырассине 54-мӗш вӑтам шкул хастарӗсем хӑйсем ҫине илнӗ.
«Чӗлхе уҫҫи — сӑмах тӗшши» конкурсра «вӑй виҫме» тӗп хуламӑрти 1, 2, 4-мӗш гимназисен, 49, 54, 55, 41-мӗш вӑтам шкулсен 15 педагогӗ кӑмӑл тунӑ. Тӑхӑр тапхӑрта тӗрлӗ ӗҫ экран ҫине пӗрин хыҫҫӑн тепри тухса пынӑ. Паллах, кунта фольклор, литература, чӗлхе енӗпе хӑш-пӗр ыйтусене аса илме ансатах пулман. Апла пулин те вӗрентекенсем пуҫа усман, пур ӗҫе те тулли кӑмӑлпа пурнӑҫланӑ.
Жюрин кӑсӑклӑ ӗҫне Владимир Иванов профессор, «Асамат&Шевле» ача-пӑча журналӗн тӗп редакторӗ Владислав Николаев, 3-мӗш лицей вӗрентӳҫи Александра Васильевна Ласточкина туса пычӗҫ.
Нумай ҫул И.Н.Ульянов ячӗллӗ Чӑваш патшалӑх университетӗнче ют чӗлхесен кафедринче вӑй хуракан В.А. Иванов ӑсчах хӑйӗн савӑнӑҫне пытармарӗ — учительсене пурне те тав турӗ, канаш-сӗнӳсемпе, салам сӑмахӗсемпе малашне те ӑнӑҫусем пиллерӗ.
Чи хумхануллӑ вӑхӑт вӑл — пӗтӗмлетӳсем туни.
«Руслайн» авиакомпани Шупашкарпа Питӗр хулине самолет ҫыхӑнӑвӗпе ҫыхӑнтарӗ. Рейссене вӑл ҫу уйӑхӗн 22-мӗшӗнчен уҫӗ. 50 вырӑнлӑ CRJ-100/200 самолетпа вӗҫме билетсене сутма пуҫланӑ та ӗнтӗ.
Самолетсене компани эрнере виҫӗ хутчен: тунтикунсерен, юнкунсерен тата эрнекунсерен — вӗҫтерӗ. Шупашкартан самолет 16 сехет те 50 минутра хускалӗ. Питӗре 19 сехетре илсе ҫитерӗ. Ҫӗршывӑн ҫурҫӗр тӗп хули шутланаканскертен рейссем 13 сехет те 50 минутра тапранмалла, Чӑваш Енӗн тӗп хулине 16 сехетре ҫитмелле.
«Руслайн» авиакомпани самолечӗсемпе Питӗре каяс тесен 7985 тенкӗрен кая мар кирлӗ. Ку вӑл — пӗр майлӑ.
Кунсӑр пуҫне Питӗре «Псковавиа» авиакомпани турттарассине эпир пӗлтернӗччӗ. Ҫурҫӗр тӗп хулипе Чӑваш Ен хулине авиакомпани иртнӗ ҫулхи юпа уйӑхӗнчен ҫыхӑнтарнӑ. Вӑл компанин самолечӗсем тунтикунпа эрнекунсерен вӗҫеҫҫӗ.
Ака уйӑхӗн 6-мӗшӗнче «Архиври каҫ» Пӗтӗм Раҫҫейри акци иртет. Ҫак кун ЧР хальхи истори пташалӑх архивӗ хӑйӗн алӑкне пурин валли те уҫӑлӗ.
Ҫак кун патшалӑх архивӗ пурне те хапӑлласа кӗтет. Чӑваш Енӗн патшалӑх символӗсене йышӑннӑранпа 25 ҫул ҫитнине халалласа архивпа паллаштарӗҫ. Акцие хутшӑнакансене символсем мӗнле пулса кайни пирки пӗлӗҫ.
Фойере чӑваш тумӗ тӑхӑннӑ ҫынсем кӗтсе илӗҫ. Хӑнасемпе ӑсталӑх класӗсем, «Пирӗн вӑйӑ» викторина ирттерӗҫ. Ҫавӑн пекех документлӑ тата кӗнеке куравӗ ӗҫлӗ. Хӑнасемпе экскурси ирттерӗҫ.
Архив Шупашкарта Гладков урамӗнче 6-мӗш ҫуртра вырнаҫнӑ. Ыйтса пӗлмелли телефон: 56-10-78.
| АКА | 02 |
Пуш уйӑхӗн пиллӗкмӗш, юлашки эрнинче Чӑваш халӑх сайчӗ ҫак хыпарсемпе паллаштарчӗ (вӗсене ытти чухнехи пекех чи нумай пӑхни тӑрӑх вырнаҫтарнӑ):
• «Ирӗклӗх» хастарӗсем Раҫҫей Федерацийӗн вӗренӳ министрӗ патне ҫыру яни пирки пӗлтертӗмӗр;
• Аксаковпа Николаев депутатсем камсемпе тӗл пулса калаҫни ҫинчен каласа патӑмӑр;
• Культура минстрӗн виҫҫӗмӗш ҫумӗ пулма кама лартнине пӗлме пултартӑр;
• Паян 85 ҫул тултарнӑ Владимир Агеев кӑкӑрӗ ҫине менле медаль ҫакни пирки хыпарларӑмӑр;
• «Чӗнтӗрлӗ чаршав» конкурсра кӑҫал кама чыслани ҫинчен каласа патӑмӑр;
• Чапаев палӑкӗ умне тухнӑ ҫынсене мӗншӗн тытса чарма пуҫланин вӑрттӑнлӑхне уҫрӑмӑр;
• Владимир Иванов педагогика университетне ертсе пырӗ-ши тесе пуҫа ватрӑмӑр;
• Нумай ачаллӑ ҫемьере 13-мӗш ача ҫут тӗнчене килни пирки хыпарларӑмӑр;
• Ҫӗнӗ Шупашкартан Шупашкара ҫула тухакансен нушине транспорт министрӗ тӗрӗслени пирки пӗлме пултартӑр;
• Пуҫа алебастр ӑшне чиксен мӗн пулни пирки ҫырса кӑтартрӑмӑр.
Регионсем хушшинче иртекен «Асамлӑ тӗрӗ тӗнчи — 2017» конкурса Челепи шкул ачи те хутшӑнӗ. Унти 105-мӗш вӑтам шкулта 2-мӗш класра вӗренекен Дмитрий Попов ҫӗнтерӳҫӗсен йышне лекессишӗн Екатерина Тельцова (вӑл унти чӑвашсен наци автономийӗн пайташӗ) хавхалантарнипе хӑй пултарулӑхне тӗрӗслеме шут тытнӑ.
Кӳкеҫри «Бичурин тата хальхи самана» музей ертӳҫи Ирина Удалова пӗлтернӗ тӑрӑх, конкурса хутшӑнмалли ӗҫсене йышӑнса пӗтернӗ.
Кӑҫал Чӑваш Енре йышӑннӑ Ашшӗпе амӑшӗн ҫулталӑкне халалланӑ конкурса 109 ӗҫ пуҫтарӑннӑ. Вӗсен хушшинче Элӗк, Канаш, Вӑрмар, Шупашкар, Елчӗк районӗсенчи тата Шупашкарти, Ҫӗнӗ Шупашкарти тата Ҫӗрпӳри хӗрачасемпе арҫын ачасен пур.
Маларах асӑннӑ Челепи ачин пултарулӑхне «Сочинени» номинацире хаклӗҫ.
Ҫӗнтерӳҫӗсене ака уйӑхӗн 27-мӗшӗнче 14-сехетре Кӳкеҫри Культура ҫуртӗнче чыслӗҫ.
Шупашкарти «Ҫеҫпӗл» кинотеатрта каллех кино курма май пур. Ака уйӑхӗн 20–28-мӗшӗсенче унта наци киновӗсемпе паллӑ мультфильмсене экран ҫине кӑларӗҫ.
«Кино таврӑнать!» акци вӑхӑтӗнче Чӑваш чӗлхи кунне халалласа «Киремет кати» илемлӗ фильм кӑтартӗҫ. Ӑна чӑваш кинорежиссерӗ тата «Чӑвашкино» киностуди пуҫаруҫи И.С.Максимов-Кошкинский ӳкернӗ.
Ака уйӑхӗн 23-мӗшӗнче 12 сехетре ырӑ мультфильмсем экран ҫине тухӗҫ. Ҫавӑн пекех программӑна Совет Союзӗнче, Раҫҫейре ӳкернӗ мультфильмсене кӗртнӗ: «Ну, погоди!», «Мальчик-с-пальчик», «Муха-цокотуха», «Лиса и Заяц», «Шапокляк» тата ыттисем.
Шупашкарти Депутатсен пухӑвӗн депутачӗ, либерал-демократсен партийӗн пайташӗ Константин Степанов республикӑн Патшалӑх Канашне куҫассине, хулари «халӑх тарҫи» республика шайне ҫӗкленес шухӑшлине эпир маларах систернӗччӗ. Чӑн та, унӑн кандидатурине республикӑн Тӗп суйлав комиссийӗнче ырланӑ. Константин Степанов чӑваш парламентӗнче вакантлӑ мандата кӑна мар, унти ӗҫ укҫиллӗ пукана та — вырӑнти хӑй тытӑмлӑх комитечӗн ертӳҫин ҫумӗн должноҫне — йышӑнасси пирки сӑмах ҫӳрет.
Анчах ҫак кунсенче тепӗр кӗтменлӗх сиксе тухнӑ. Либерал-демократсен партийӗн тепӗр пайташӗ, Елчӗк тӑрӑхӗнчи Владислав Каширин, парти тытӑмӗнчи ҫак ҫӗнӗлӗхрен тӗлӗннӗ. Вӑл шухӑшланӑ тӑрӑх, Степановшӑн сасӑлакансем сахалтарах пулнӑ. Мандата ҫавна кура валеҫмелле. Александр Белов журналиста вӑл лару-тӑрупа килӗшмесӗр суда ҫитес шухӑшлине пӗлтернӗ. Ҫав вӑхӑтрах республикӑн Тӗп суйлав комиссийӗ Константин Степанов кандидатурине парти ертӳҫисем сӗннине пӗлтернӗ.
Кам мӗнле пултарать — ҫапла тӗлӗнтерет. Шупашкар ҫынни хӑйне евер эксперимент ирттернӗ. Анчах асӑрхаттаратпӑр: унашкаллине тума юрамасть.
Александр Тарасов пуҫне алебастр ӑшне чикнӗ. Вӑл ҫакна видео ӳкерсе тӗнче тетелне вырнаҫтарнӑ. Алебастр хытнӑ чухне 60 градус таран ӑшӑнать.
Александра тусӗ Евгений Тарасов пулӑшнӑ. Сӑмах май, вӑл та хӑйне евӗр сӑнавсем ирттерсе тӗнче тетелне кӑларса хурать. Александр ку эксперимента адреналиншӑн тунине палӑртнӑ. Хытнӑ алебастртан тухма йывӑр-и? Ҫакна пӗлесшӗн пулнӑ вӑл. Телее, йӑлтах лайӑх вӗҫленнӗ. Кам мӗнле киленӗҫпе интересленет ӗнтӗ…
Республикӑн тӗп хулинчен Турцие канма каякансен йышне Шупашкарти аэропорт икӗ хут ӳстересшӗн. Маларах «Пегас Туристик» компани самолетсене 10 кунта пӗрре вӗҫтерес тенӗ. Халӗ ҫӗршыври пысӑк турооператорсенчен пӗринпе калаҫса татӑлнӑ. Ҫапла туни Анталия хулине тӳрремӗн каякан рейссене Шупашкартан икӗ хут нумайлатма май парӗ.
Маларах эпир Турци Раҫҫей ҫыннисене ют ҫӗршыв паспорчӗсӗрех кӗртме пуҫласшӑннине хыпарланӑччӗ. Аса илтерер, «Российская газета» (чӑв. Раҫҫей хаҫачӗ) пуш уйӑхӗн 27-мӗшӗнче ку ыйтӑва ҫывӑх вӑхӑтра Мускавпа сӳтсе явасшӑннине асӑннӑччӗ. Ун пирки Турцин ют ҫӗршыв ӗҫӗсен министрӗ Мевлют Чавушоглу каланӑ. Хӑйӗн шухӑшне министр Антальере Раҫҫей гражданӗсемпе тӗл пулнӑ чухне палӑртса хӑварнӑ.
Чӑваш Енӗн Патшалӑх Канашӗн депутачӗпе ҫыхӑннӑ ку пӑтӑрмах иртнӗ ҫул вӗҫӗнче Шупашкарта пулса иртнӗччӗ. Следовательсем палӑртнӑ тӑрӑх, Юрий Шлепнев Шупашкарти ҫурҫӗр-хӗвеланӑҫ районӗнчи кафере 32 ҫулти арҫынпа хирӗҫсе кайнӑ. Хӗрӳленсе кайнӑ «халӑх тарҫи» ҫамрӑка хырӑмӗнчен чикнӗ. Шар курнӑ арҫынна пульницӑна илсе кайнӑ. Тухтӑрсем ӑна пулӑшу кӳнӗ.
Пуҫиле ӗҫе халӗ прокуратура ҫирӗплетсе Шупашкарӑн Мускав район судне ярса панӑ. Юрий Шлепнев ҫынна ятарласа ҫӑмӑл сиен кӳнӗ тесе палӑртнӑ. Депутат хай айӑпне йышӑнман, сывлӑха сиен кӳнипе те килӗшмен. Анчах ҫав каҫ «Товарищ» (чӑв. Юлташ) кафере пулнисем пӑтӑрмаха хайсен куҫӗпе курнӑ та, «халӑх тарҫи» темле тунсан та тӗпчевҫӗсем ӗненмен.
-2.7 °C