Чӑваш Республикин Строительство, архитектура тата ҫурт-йӗрпе коммуналлӑ хуҫалӑх министерствин «Чувашгаз» (чӑв. Чӑвашгаз) унитарлӑ предриятин директорне Сергей Варлашкина ӗҫрен кӑларнине эпир унччен пӗлтернӗччӗ.
Ҫурла уйӑхӗн 30-мӗшӗнче республика ертӳҫи Олег Николаев ҫӗнӗ йышӑну кӑларнӑ. Унпа килӗшӳллӗн предприяти пуҫлӑхӗ пулма Эдуард Никифорова шаннӑ.
«Чӑвашгаз» патшалӑхӑн унитарлӑ предприятине Шупашкарта 2001 ҫулта регистрациленӗ. Предприятин устав капиталӗ 13,7 млн тенкӗпе танлашать.
Сӑмах май каласан, паянхи кун тӗлне пирӗн республикӑра 900 киле патшалӑх шучӗпе газ кӗртме заявка пухӑннӑ. Аса илтерер: патшалӑх кӑвак ҫулӑма кил патне илсе ҫитерес тӑкака хӑй ҫине илӗ, киле кӗртнишӗн — ҫурт-йӗр хуҫисем хӑйсем.
Паян Чулхула облаҫӗнче тепӗр «Валдая» шыв ҫине антарнӑ. Вӑл Чӑваш Ене ҫитӗ. Кун пирки ЧР экономика аталанӑвӗн министрӗ Дмитрий Краснов Инстаграмра хӑйӗн страницинче пӗлтернӗ.
Ку Чӑваш Ен валли – виҫҫӗмӗш «Валдай». Ӑна Чкаловск ҫывӑхӗнче Алексеев ячӗллӗ конструктор бюровӗн верфийӗ ҫинче антарнӑ.
Пӗр карапа паллӑ прашютистка, тӗнчен пилӗк хутчен чемпионкин Мая Костинӑн ятне парӗҫ. 1966 ҫулта вӑл Чӑваш Енрен пӗрремӗш хутчен тӗнче чемпионки пулса тӑнӑ. Спортсменка хӑй те савӑнӑҫлӑ уява хутшӑнӗ.
Сӑмах май, «Валдая» 45 ҫын лараять, вӑл сехетре 65 ҫухрӑм кайма пултарать.
Пӗр шӑрӑх кун Шупашкарти маршруткӑра пӗчӗк хӗрачана япӑх пулса кайнӑ. 1 ҫул та 8 уйӑхри ача тӑнне ҫухатнӑ. Водитель чарӑннӑ. Амӑшӗ ӑна йӑтса уҫӑ сывлӑша тухнӑ. Кун пирки ЧР ШӖМӗ пӗлтерет.
Хӗрарӑм инҫех мар полицейски тӑнине асӑрханӑ, ун патне чупса пынӑ та пулӑшма ыйтнӑ. Юрий Зайцев капитан тӳрех вӗсене хӑйӗн машинине лартнӑ, маяксене ҫутса Республикӑри ача-пӑча клиника пульницине илсе ҫитернӗ. Тухтӑрсем ачана вӑхӑтра пулӑшнӑ, ҫапла унӑн пурнӑҫне ҫӑлнӑ.
Авиабилет туяннӑ чухне асӑрхануллӑ пулмалла. Суя сайтсем те пулма пултараҫҫӗ. Шупашкарта пурӑнакан 61 ҫулти арҫын Питӗре вӗҫме билет туянас тесе ултавҫӑсен тӗлне лекнӗ.
ШӖМ пӗлтернӗ тӑрӑх, арҫын Питӗре вӗҫме палӑртнӑ, сайта кӗрсе билет туяннӑ. Хайхискер заявка ҫырнӑ, банк карттин реквизичӗсене кӑтартнӑ. Счечӗ ҫинчен 13 пине яхӑн тенкӗ илнӗ. Анчах электрон билет ун патне ҫитмен.
Кайран ҫакӑ палӑрнӑ: арҫын билета ултавҫӑсем йӗркеленӗ суя сайтра илнӗ. Кун тӗлӗшпе пуҫиле ӗҫ пуҫарнӑ.
Шупашкарти Дементьев урамӗнчи 22-мӗш ҫуртра пурӑнакансем ҫурла уйӑхӗн 29-мӗшӗнче каҫхине 23 сехетре сасӑпа вӑранса кайнӑ. Тепӗртакран мӗн пулса иртни паллӑ пулнӑ: подъезд карнизӗ ҫине ҫын персе аннӑ.
Ҫав ҫын 40-45 ҫулсенчи пек курӑнакан хӗрарӑм пулнӑ. Вырӑна васкавлӑ медпулӑшу, следовательсем 10 минутран ҫитнӗ. Хӗрарӑм карниз ҫине ӳксенех вилнӗ. Ҫур ҫӗр иртни 2 сехетре унӑн виллине илсе кайнӑ.
Малтанлӑха пӗлтернӗ тӑрах, хӗрарӑм 9-мӗш хутран ӳкнӗ. Халӗ ӗҫ-пуҫа малалла тӗпчеҫҫӗ, вӑл мӗнле майпа ӳкнине уҫӑмлатаҫҫӗ.
Шупашкарта шкул ачине шыраҫҫӗ. 11-мӗш класра вӗренекен 17 ҫулти каччӑ килтен тухса кайсан таврӑнман.
Тимур Мухамад Азадович Миа, 2004 ҫулта ҫуралнӑскер, ҫурла уйӑхӗн 24-мӗшӗнче рюкзак, палатка йӑтнӑ та хӗрлӗ велосипед ҫине ларса кайнӑ. Унтанпа ӑна никам та курман.
Тимур 182 сантиметр ҫӳллӗш, симӗс куртка, кӑвак джинс шӑлавар, хура кеда тӑхӑннӑ пулнӑ. Ҫӳллӗ, куҫлӑх тӑхӑннӑ каччӑна курсан 8 800 700-54-52 е 112 номерпе шӑнкӑравлама ыйтаҫҫӗ.
Шупашкарта канмалли кунсенче ярмӑрккӑсем ӗҫлеҫҫӗ. Вӗсем авӑн уйӑхӗн 5-мӗшӗнче хупӑнӗҫ.
Ярмӑрккӑсем хулари темиҫе вырӑнта ӗҫлеҫҫӗ: «Николаевски», «Ҫурҫӗр» суту-илӳ комплексӗсенче тата «Шупашкар» суту-илӳ ҫурчӗ ҫывӑхӗнче.
Ярмӑрккӑсенче пахча ҫимӗҫе йӳнӗ хакпа туянма пулать. Тӗслӗхрен, купӑста 25-40 тенкӗ тӑрать, сухан – 30-40 тенкӗ, кишӗр – 30-50, кабачок – 10-30, хӑяр – 30-35, помидор 50-80 тенкӗ.
Унта пахча ҫимӗҫ сутакансем вырӑна тара илнӗшӗн укҫа тӳлемеҫҫӗ. Ҫавна май тавар хакӗ те самай пӗчӗкрех.
Шупашкарта пурӑнакан 29 ҫулти хӗрарӑм, шкулта ачасене вӗрентекенскер, ултавҫӑсене ӗненсе самай пысӑк укҫа куҫарса панӑ: 900 пин тенкӗ.
Ку ҫапла пулса иртнӗ: ҫарла уйӑхӗн 17-мӗшӗнче ун патне «банк ӗҫченӗ» шӑнкӑравланӑ, ун ячӗпе такам кредит илесшӗн-мӗн. Вӗрентекен тӳрех ӗненмен. Анчах лешсем унран хӑпман, ҫине-ҫинех шӑнкӑравланӑ.
Юлашкинчен ҫамрӑк хӗрарӑм палламан ҫынна ӗненнӗ, 29 абонент номерӗ ҫине 900 пин тенкӗ куҫарса панӑ.
Ҫурла уйӑхӗн 24-мӗшӗнче вӑл хӑйне улталанине ӑнланнӑ та полицие заявлени ҫырма кайнӑ. Кун тӗлӗшпе пуҫиле ӗҫ пуҫарнӑ.
Ҫурла уйӑхӗн 24-мӗшӗнче Шупашкарти Мускав районӗн ЗАГС пайӗ тин ҫуралнӑ ачана регистрациленӗ. Пепке Президент пепкелӗх центрӗнче ҫурлан 11-мӗшӗнче ҫут тӗнчене килнӗ. Ку вӗсен кулленхи ӗҫӗ-ха, анчах ачана ашшӗ-амӑшӗ хӑйне евӗр ят панӑ: Луна. Пусӑм «у» саспалли ҫине ӳкет.
Луна ят латин чӗлхинчен пулса кайнӑ. Ҫапла Авалхи Римра Уйӑх туррине чӗннӗ. Унтан «Луна» сӑмах итальян тата испан чӗлхисене куҫнӑ, хӗрачасене ҫавнашкал ят пама тытӑннӑ.
Шупашкар хулинче «Поделись урожаем» (чӑв. Тухӑҫа парнеле) акци иртет. Ӑна тӗп хулари Халӑха социаллӑ пулӑшу паракан комплекслӑ центр йӗркеленӗ.
Асӑннӑ учрежденире «Тӗрӗс апаталану – вӑрӑм ӗмӗр никӗсӗ тата усӑллӑ йӑла» проект пурнӑҫланать. Кӑҫал кӑна мар-ха. Ытти ҫул та ӑна йӗркеленӗ.
Хальхи вӑхӑтра пахчасенче улма-ҫырла, пахча ҫимӗҫ пулса ҫитнӗ. Ҫуркунне ытларах акса-лартса хӑварас килет, кӗр ҫитсен тухӑҫ йӑтӑнса тӑрать, тирпейлесе те пӗтереймӗн. Хулара ялти пек картиш тулли выльӑх-чӗрлӗх усрамастӑн-ҫке — ҫынна ҫиме питӗ нумаях та кирлӗ мар. Ҫавӑн пек шухӑшлакан пахчаҫӑсем ытлашши пахча ҫимӗҫе теприсене кӑмӑлтан параҫҫӗ.
Социаллӑ ӗҫченсем пахча ҫимӗҫе пӗччен пурӑнакан, дачӑра ӗҫлеме пултарайман е пахча ҫук ваттисене ҫитерсе параҫҫӗ.
Шупашкарта ҫывӑх вӑхӑтра (11.01.2025 15:00) тӗтреллӗ ҫанталӑк, атмосфера пусӑмӗ 754 - 756 мм, 0 - 2 градус ӑшӑ пулӗ, ҫил 3-5 м/ҫ хӑвӑртлӑхпа кӑнтӑр-хӗвелтухӑҫ енчен вӗрӗ.
| Дементьев Пётр Васильевич, СССРта авиапром ӗҫне пуҫаракансенчен пӗри ҫуралнӑ. | ||
| Димитриев Василий Димитриевич, паллӑ чӑваш историкӗ ҫуларнӑ. | ||
Пулӑм хуш... |