Шупашкарта коммуналлӑ тӑкаксемшӗн сахал тӳлетпӗр. Ҫапла шухӑшлать ЖКХ управленийӗн пуҫлӑхӗ Павел Порфирьев. Унӑн шухӑшӗпе, ку тӑкак тарифне 20 тенкӗ таран ӳстермелле.
Юпа уйӑхӗн 19-мӗшӗнче 38-мӗш шкулта Павел Порфирьев халӑхпа тӗл пулнӑ. Ҫынсем ӑна тӗрлӗ ыйту панӑ. ЖКХ тарифӗ ҫинче вара тӗплӗнрех чарӑнса тӑнӑ.
Павел Порфирьев палӑртнӑ тӑрӑх, ку тариф Шупашкарта Атӑлҫи тӑрӑхӗнче чи пӗчӗккисенчен пӗри. Пӗр тӑваткалшӑн 8-10 тенкӗ тӳлени ҫурта кирлӗ пек тытса тӑма май памасть иккен, ҫавӑнпа хака ӳстермелле.
«Эксперт комиссийӗ ҫапла пӗтӗмлетнӗ: нумай хваттерлӗ ҫуртсене йӗркеллӗ тытса тӑрас тесен пӗр тӑваткал метршӑн 18-20 тенкӗ тӳлемелле», — тенӗ Павел Порфирьев.
Чӑваш Ен Элтеперӗ ӗҫ тӑвакан влаҫра ӗҫлекенсемпе тунтикунсерен канашлу ирттерет. Михаил Игнатьев Сочире пулнӑран паянхи планеркӑна Министрсен Кабинечӗн Ертӳҫи Иван Моторин ертсе пынӑ. Унта хускатнӑ ыйтусем шутӗнче тыр-пул хакӗ те пулнӑ.
Республика ял хуҫалӑх министрӗ Сергей Артамонов республикӑра тӗш тырра, ҫӗрулмине пӗтӗмпех пухса кӗртнине пӗлтернӗ. Хальхи вӑхӑтра хирте пахча-ҫимӗҫ тата куккурус юлнӑ. Хӗвелҫаврӑнӑш та хиртех-ха: ӑна пухса илмелли — 7 пине яхӑн гектар.
Иван Моторин тыр-пул хакӗсемпе кӑсӑкланнӑ. Тасатнӑ-типӗтнӗ тырӑ хакӗ аптӑрамасть пулсан, типӗтмен тырра килограммне 3–3,5 тенкӗпех сутаҫҫӗ. Мӗн тӑвӑн, типӗтме услови ҫук хуҫалӑхсен кӑвакартса яриччен ҫак хакпах ярӑнтарма тивет.
Ҫурла уйӑхӗн 27-мӗшӗнчен пуҫласа авӑнӑн 25-мӗшӗччен таварсен хакӗ епле вылянине Чӑвашстат тишкернӗ, пӗтӗмлетӗве Чӑваш Енӗн Экономика министерстви хӑйӗн сайтӗнче пичетленӗ. Ӑна тишкерсен куллен кирлӗ хӑш-пӗр апат-ҫимӗҫ хакланни курӑнать.
Унта палӑртнӑ тӑрӑх, асӑннӑ тапхӑрта кишӗр 22% (6,5 тенкӗ), ҫӗр улми 21% (4,6 тенкӗ), пуҫлӑ сухан тата панулми 15% (3,8 тата 13,4 тенкӗ), купӑста 14% (1,9 тенкӗ), сахӑр 14% (5,6 тенкӗ), хуратул 5% (2,1 тенкӗ), вермишель 3% (1,1 тенкӗ) йӳнелнӗ.
Сысна какайӗн, кӑлпассин, ӳсен-тӑран ҫӑвӗн, хӑйман, тӑварӑн хакӗсем вара улшӑнман.
Ҫав вӑхӑтрах чӑх ҫӑмарти хакӗ 14% таран ӳснӗ. Унсӑр пуҫне тӑпӑрчӑ — 6,7 тенкӗ, чей — 18,1 тенкӗ, 1 тата 2-мӗш сортлӑ ҫӑнӑхран пӗҫернӗ ҫӑкӑр — 1 тенкӗ, шӑнтнӑ пулӑ — 3 тенкӗ, сыр 6,6 тенкӗ хакланнӑ.
Ытти ҫулти ырӑ йӑлана малалла тӑсса кӑҫал та Шупашкарта кӑна мар, республикипех «Кӗр парнисем» ярмӑрккасем ӗҫлеҫҫӗ. Чӑваш Ен Элтеперӗ Михаил Игнатьев ӗҫ тӑвакан влаҫ органӗсен тата муниципалитетсен ертӳҫисемпе тунтикунсерен ирттерекен планеркӑра республикӑн вице-премьерӗ — ял хуҫалӑх министрӗ Сергей Артамонов хуласенче «Кӗр парнисем» ярмӑрккасем ӗҫлени пирки каланӑ. Анчах, Николай Коновалов журналист пӗлтернӗ тӑрӑх, хаксем пӗлтӗрхинчен самай пысӑкрах.
Хаксем мӗншӗн пысӑкраххине планеркӑра тишкермен-ха, анчах ӗҫҫине хӑвӑртлатмалли пирки калаҫнӑ. Ҫанталӑк паян уяр та, ыран темле пулӗ. Кӗркунне енне сарӑ хӗвеле кӗтсе лараймӑн. Вырмана хӑвӑртрах вӗҫлес тесен кӳршӗллӗ хуҫалӑхсен пушӑ вырма техникипе те ҫине тӑрса усӑ курмаллине палӑртнӑ.
Шупашкарти Чапаев скверӗнче ӗнер «Справедливая Россия» (чӑв. «Тӳрӗ кӑмӑллӑ Раҫҫей») парти халӑх пухӑвне йӗркелесе ирттернӗ. Унта коммуналлӑ хуҫалӑх ыйтӑвне, кивелнӗ ҫуртсенчи халӑха хӑтлисене куҫарассине тата ветерансен ҫӑмӑллӑхӗсене тавӑрассине хускатнӑ.
Пирӗн корреспондент Тимӗр Акташ пӗлтернӗ тӑрӑх митинга Патшалӑх Канашӗн депутачӗ Игорь Моляков уҫнӑ. Ун хыҫҫӑн сӑмах Олег Николаев (Патшалӑх Думин депутачӗ) илнӗ. Микрофон умӗнче вӑл Мускаври «реноваци» опытне ытти тӑрӑхсене те сармалли пирки каланӑ. Чи хӗрӳ тухса калаҫакансен йышӗнче «Гидропроектра» экономист пулса ӗҫлекен Лариса Дробикова пулнӑ. Хӑйӗн сӑмахӗнче вӑл унчченхи тата хальхи пулӑшу виҫисене тата хаксене танлаштарнӑ. Сӑмахран, ҫул укҫине.
Кашни ҫулах ҫуркунне пахча ҫимӗҫ хакӗ ӳсет. Ҫӗрулми хакӗ хӑпарни Шупашкар влаҫне пӑшӑрхантарнӑ. Вӑл мӗншӗн хакланнӑ? Тӳре-шара рейда тухнӑ.
Халӗ пӗлтӗрхи ҫӗрулмишӗн пасарта 40-45 тенкӗ ыйтаҫҫӗ. Ҫӗнӗ ҫӗрулмишӗн вара 65-68 тенкӗ кӑларса хумалла. Ӑна ытларах чухне Азербайджанран илсе килеҫҫӗ.
Сутуҫӑҫем каланӑ тӑрӑх, кунне вӑтамран 3 михӗ пӗлтӗрхи ҫӗрулми туянаҫҫӗ, ҫӗннине вара – 1 михӗ.
Хӗлле сивӗ пулнӑран фермерсем ҫӗрулми сутма тухман. Халӗ нӳхрепсенчен кӑлараҫҫӗ, анчах йӳнӗпе никам та парасшӑн мар. Унччен пасарта ку ҫимӗҫе 10-15 тенкӗпе сутнӑ. Курттӑмӑн сутакансенчен, тӗслӗхрен, Елчӗк районӗнче ҫитӗнтернӗ ҫӗрулмине, 30 тенкӗпе туянма пулать.
Канмалли кунсенчи ярмӑрккӑсене малашне те ирттересшӗн. Кун пек чухне ҫынсем ҫӗрулмине 25-30 тенкӗпе туянма пултараҫҫӗ.
Тӑвай районӗнче литр сӗте 11 тенкӗпе пухаҫҫӗ. Ҫакна ӗнер иртнӗ Пӗрлехи информаци кунӗ вӑхӑтӗнче асӑрханӑ.
Ял ҫыннишӗн пӗлтерӗшлӗ ҫак продукцие республикӑра мӗн хакпа пуҫтарнипе ӗнер тӗрлӗ районта тишкернӗ. Тӑвай районӗнче 11 тенкӗпе пухакансем те пур иккен. Хака ҫакӑн пек чакарса лартнине тӳре-шара конкуренци ҫуккипе сӑлтавлать. Ун пек ҫӗрте никам та клиентшӑн тупӑшмасть. Тӳре-шара пӗтӗмлетӗвне ӗненсен, коллективлӑ хуҫалӑхсем хака аплах пӗчӗклетмеҫҫӗ. Элӗк, Патӑрьел, Комсомольски районӗсенче ку енӗпе лару-тӑру аванрах. Ытти тӑрӑхра та пӗрлешӳллӗ хуҫалӑхсем йӗркелесшӗн.
Сӗт хакӗн ыйтӑвне паян ЧР Правительствин Пуҫлӑхӗн ҫумӗ — ял хуҫалӑх министрӗ Сергей Артамонов районсен ертӳҫисемпе канашлу ирттерсе сӳтсе явнӑ.
Паян ҫынсем 32-мӗш маршрутка ҫинче ПТК (Пӗрлехи транспорт карти) карттине йышӑнманни пирки ҫырнине курнӑ. Кунашкал ҫырнине 41-мӗш маршрут ҫинче те асӑрханӑ.
Икӗ маршрута та 2-мӗш ЧПАП пӑхса тӑрать. Анчах унта ку ыйтупа нимӗнле комментари те паман. Ҫавӑн пекех ҫынсем 41-мӗш маршруткӑна 20 минут кӗтсе тӑнӑшӑн кӑмӑлсӑрланнӑ.
Аса илтерер: ку таранччен 49-мӗш тата 51-мӗш маршрутсемсӗр пуҫне пурте ПТК карттине йышӑннӑ. Ку хатӗре вӗсем 36 пин тенкӗпе туяннӑ. Водительсем те кӑмӑлсӑр: ПТК урлӑ куҫарнӑ укҫа вӗсем патне пӗр уйӑхран ҫеҫ ҫитет.
Ака уйӑхӗн 22-мӗшӗнче Шупашкарта ял хуҫалӑх продукцине сутмалли «Ҫуркунне» уйӑхлӑх пуҫланнӑ. Ҫак тапхӑрта хула влаҫӗ вырӑнти ял хуҫалӑх ӗҫченӗсене хӑйсен продукцине сутма ирӗк парать. Вӗсене вырӑнпа тӳлевсӗрех тивӗҫтереҫҫӗ.
Кун валли ятарлӑ лапамсем уйӑрнӑ: «Николаевски» пасарта, «Ҫурҫӗр ярмӑрккинче», «Шупашкар» пасарта. Кунсӑр пуҫне ял хуҫалӑх продукцине машина ҫинчен сутма юрать.
Кунашкал уйӑхлӑха кашни ҫулах йӗркелеҫҫӗ. Мӗн тӗллевпе? Ял хуҫалӑх ӗҫченӗсене хӑйсен продукцине сутма май туса парас тесе. Ҫапла майпа Шупашкар ҫыннисем те пахча ҫимӗҫе йӳнӗ хакпа туянма пултараҫҫӗ.
Ку уйӑхлӑх ҫу уйӑхӗн 21-мӗшӗччен пырӗ.
Хваттер е ҫурт-йӗр туянас текенсем ку хыпаршӑн савӑнасси каламасӑрах паллӑ: кӑҫалхи пӗрремӗш кварталта Чӑваш Енре ҫурт-йӗр хакӗ йӳнелнӗ.
Чӑвашстат цифрӑсене 2016 ҫулхи пӗрремӗш квартал вӗҫӗнчипе танлаштарса кӑтартнӑ. Ҫӗнӗ ҫурт-йӗр хакӗ унчченхинчен 2,1 процент йӳнелнӗ, унччен пурӑнни — 4,4 процент.
2016 ҫулхи тӑваттӑмӗш кварталпа танлаштарсан иккӗмӗшле рынок шутланакан ҫурт-йӗр хакӗ 2,1 процент чакнӑ. Ҫапах та ҫӗннине туянма хакланнӑ. Виҫӗ уйӑх каяллахинчен кӑҫалхи кӑрлач–пуш уйӑхӗсенче ҫӗнӗ ҫуртра хваттер туянакансен 2,5 процент ытларах тӳлеме тивнӗ.
Ӑнланмалларах пултӑр тесе тӑваткал метр вӑтамран мӗн хак тӑнине те илсе кӑтартнӑ. Чӑвашстат пӗтӗмлетнӗ тӑрӑх, пӗрремӗш рынокри (тепӗр майлӑ каласан, ҫӗнӗ) ҫурт-йӗрӗн пӗр тӑваткал метрӗ вӑтамран 40 пин те 9 тенкӗ тӑнӑ. Иккӗмӗш рынокришӗн вӑтамран 38 пин те 235 тенкӗ ыйтнӑ.
Ҫӗнӗ ҫурт-йӗре илсен, элитлӑ шутланаканни ҫулталӑк каяллахинчен 9,2 процент йӳнелнӗ. Ӑна туянма кашни тӑваткал метршӑн вӑтамран 45 пин те 205 тенкӗ кӑларса хума тивнӗ. Лайӑхлатнӑ пахалӑхлӑ шутланаканни те йӳнелнӗ. Нумаях мар-ха: 1,6 процент.
+14.3 °C