Леонид Родинова халаланӑ облаҫри чӑваш драма коллективӗсен конкурсӗ Сергий районӗнчи Серноводскра иртнӗ. Раҫҫей искусствин тава тивӗҫлӗ ӗҫченӗ 1915-мӗш ҫулта ҫак районри Кивӗ Яккаль ялӗнче ҫуралнӑ. Вӑл 47 ҫул хушши чӑваш академи драма театӑрне ертсе пынӑ.
Родионовӑн юбилейне асӑнса Самар облаҫӗнчи чӑвашсен «Пехил» культура ушкӑнӗ кӑҫал конкурса Сергий районӗнче ирттерме йышӑннӑ.
Конкурса облаҫри вунӑ районти пултаруллӑх ушкӑнӗ хутшӑннӑ.
«Ҫӗр-пин юрӑ ҫӗр-шывӗнче» кӑҫалхипе вунпӗрмӗш хут «Кӗмӗл сасӑ» эстрада юррисен фестиваль-конкурсӗ иртрӗ. Раҫҫейӗн тӗрлӗ кӗтесӗнчен килнӗ яш-кӗрӗм хутшӑнчӗ ҫак ӑмӑртӑва. Самара, Саратов, Оренбург, Чӗмпӗр облаҫӗсенчен, Тутар, Пушкӑрт республикисенчен килнӗ юрӑҫсемпе пӗрлех Чӑваш республикин тӗрлӗ ял-хулисенчи ҫамрӑкӗсем те хӑйсен пултарулӑхне кӑтартрӗҫ.
Чӑваш филологийӗпе культура факультечӗн 1 курсӗнче вӗренекен Ҫӗмӗрле каччи Рязанов Константин вара жюририсене хӑйӗн вӑйлӑ сассипе тӗлӗнтермеллипех тӗлӗнтерчӗ. Юлашки ҫулсенче, эстрада пирки апла-капла шухӑшсем илтӗнкеленӗ вӑхӑтра, чӑн кӗмӗл саслӑ ҫамрӑксем сцена ҫине килни уйрӑмах савӑнтарать. В.Давыдов-Анатри сӑвви тӑрӑх кӗвӗленӗ «Атте-анне» юрӑпа конкурса хутшӑннӑ Костя «Гран-при» ҫӗнсе илме пултарчӗ. Ҫавӑн пекех ЧФК факультетӗнче 2 курсра вӗренекен Дима Иванов та хӑй кӗвӗленӗ «Мӗншӗн?» юрӑпа «Чи тарӑн туйӑмлӑ юрӑҫ» ята тивӗҫрӗ конкурсра.
Эпир маттур студентсене пӗтӗм чунтан саламлатпӑр, пултарулӑхӑн ҫӑмӑл мар ҫул-йӗрне такӑрлатма вӑй-халпа ӑнӑҫу сунатпӑр.
Нарӑсӑн 12-13-мӗшӗсенче Шупашкарта чӑваш эстрада юррисен черетлӗ XI «Кӗмӗл сасӑ» фестиваль-конкурс иртӗ.
Кӑҫал 40 ҫын ытла хутшӑнать. Ӑмӑртун пӗтӗмлетекен турне пурӗ 16-35 ҫулсенчи 30 юрӑҫ (Чӑваш Ен, Тутарстан, Пушкӑртстан, Чӗмпӗр облаҫӗ, Сарӑту хулипе облаҫӗ) тухнӑ. Ку тура тухиччен вӗсем маларах вырӑнти ӑмӑртусенче ҫӗнтерсе мала тухнӑ.
Пӗтӗмлетӳ турӗ нарӑсӑн 12-мӗшӗнче Я.Ухсай ячӗллӗ культура керменӗнче иртӗ. Юрӑҫсен ӑмӑрту валли эстрада юррипе (поп, джаз, этно-поп) хальхилле кӗвӗлесе илемлетнӗ халӑх юрри хатӗрлемелле. Нарӑсӑн 13-мӗшӗнче гала-концент пулӗ, вӑл 18 сехетре пуҫланӑ. Курма килекенсем ҫӗнтерӳҫӗсен пултарулӑхӗпе тепӗр хут паллашӗҫ.
Ӑмӑртӑва ирттерекенни — Чӑваш наци конгресӗ. Конкурса ирттерме Чӑваш Республикин культурӑн, национальноҫсен ӗҫӗсен, информаци политикипе архив ӗҫӗн Министерстви тата Вӗрунӳпе ҫамрӑксен политикин Министерстви пулӑшаҫҫӗ.
2010 ҫул Раҫҫейре те Чӑваш Енре те Вӗрентекен ҫулталӑкӗ пулнине пурте тенӗ пекех пӗлеҫҫӗ пулӗ? Паян вара ӑна республикӑра официаллӑ майпа уҫрӗҫ. Чи малтанах 8 сехет ҫурӑра тӗнче тетелӗ урлӑ интернет-урок евӗрлӗ педагогика ӑсталӑхӗн фестивалӗ пуҫланнӑ. Пурӗ 5 урок пулнӑ — чӑваш чӗлхипе акӑлчан чӗлхи, физика урокӗ, химипе биологи урокӗ, историпе право урокӗ тата информатикӑпа математика урокӗ.
14 сехетре вара «Шкулӑн XXI ӗмӗрхи сӑнӗ» пултарулӑх марафонӗ иртӗ. Унта республика шкулӗсен пурнӑҫне кӑтартӗҫ — вӗрентекенсенчен, шкул ачисенчен, ашшӗ-амӑшӗсенчен илнӗ интервьюсемпе паллаштарӗҫ, интерактивлӑ майпа ирттернӗ ыйтӑмсем пулӗҫ. Марафон 15 сехет те 20 минутра вӗҫленӗ.
Юпа уйӑхӗн 29-мӗшӗнче Елчӗкри вӑтам шкулта Елчӗк, Патӑрьел, Шӑмӑршӑ районӗсенчи тӑван чӗлхепе литература вӗрентекенсен фестивалӗ иртрӗ. Ку уява кӑвар чӗреллӗ Ҫеҫпӗл Мишши 110 ҫул тултарнине халалларӑмӑр. Чи малтанах вӗрентекенсене районти Вӗренӳ тата ҫамрӑксен политикин пуҫлӑхӗ Л.В.Левый саламларӗ: район ӗҫӗ–хӗлӗпе паллаштарчӗ.
Унтан вӗрентекенсен уҫӑ урокӗсене итлесе сӳтсе яврӑмӑр: Г.В.Каринкинӑн «Упрама пӗлесчӗ аннене» (Ю. Скворцовӑн «Ултӑк» калавӗ тӑрӑх, 7 кл.); Г.А.Енейкинӑн Петӗр Эйзин «Йӑмрапа хурӑн» — (6 кл.); Е.В.Алексеевӑн Г.В.Волков «Тӑван чӗлхемӗрҫӗм» (7 кл.); Л.В.Кудрявцевӑн «Сӑвӑҫ тата вӑхӑт» (10 кл.); Е.С.Федорован «Ҫеҫпӗл Мишши юратӑвӗ» — (10 кл.); З.А.Михееван «Текст тишкерсе ӑслав хайлавӗ ҫырасси», (9 кл.).
Уява килнӗ чӑваш патшалӑх педуниверситетӑн тӑван чӗлхепе литература кафедрин деканӗ Е.А.Андреева уҫӑ уроксен пахалӑхӗпе кӑмӑллӑ пулчӗ, елчӗксенче чӑвашлӑх туйӑмӗ вӑйлине палӑртса хӑварчӗ.
Ульяновск облаҫӗнче пресса фестивалӗ иртрӗ. "Изданипе паллаштарасси" номинацире чӑвашла тухса тӑракан "Канаш" хаҫат ҫӗнтерчӗ, облаҫри массӑлла коммуникаци департаменчӗн дипломне тивӗҫрӗ. Канашҫӑсем куракансем умне кӑҫалхи хаҫат номерӗсене, редакцире кӑларнӑ кӗнекесене, УОЧНКА альбомне, Чӗмпӗр чӑвашӗсен энциклопедине кӑтартма хунӑччӗ. Ҫаплах сӗтел ҫинче тухья, сурпан пурччӗ. Чӑвашла тӑхӑннӑ хӗрсем вара курма пыракансене тӗрӗллӗ йывӑҫ витререн эрешле алтарпа чӑваш сӑрипе сӑйларӗҫ. Комисси ҫакна асӑрхарӗ, чӑваш хаҫачӗн сӗтелӗ чи лайӑххи тесе палӑртрӗ.
Хыпар ҫӑлкуҫӗ: "Канаш" хаҫат
Кӑҫал Раҫҫейре Болгари патшалӑхӑн ҫулталӑкӗ. Ӑна тӗрлӗрен палӑртаҫҫӗ. Сӑмахран Атӑл тӑрӑх куҫса ҫӳрекен Болгари культурин фестивальне ирттерме палӑртнӑ. Ку фестиваль Шупашкара авӑнӑн 9-мӗшӗнче ҫитет. Трактор тӑвакансен культура керменӗнче болгар ӳнер ӑстисен концерчӗ пулать. Вӑл 18 сехетре пуҫланать.
«Болгары» концертра сире мӗн кӗтет? Болгар халӑхӗн сӑпрайпа ташӑ композицийӗсем, хальхи кӗвӗсемпе хореографи ӳнерӗ. «Найден Киров» ятлӑ патшалӑх фольклор ансамблӗ халӑх кӑмӑллакан юрӑсене юрласа парӗ. Сӗрме купӑс сассине кӑмӑллакансем «Стрингс» ансамбль пултарулӑхӗпе паллашма пултарӗ. Ҫавӑн пекех ҫак ушкӑнсем пулӗҫ: «Булгара» джаз-фолк ушкӑнӗ, «Эва квартет» юрӑ ушкӑнӗ, «Веда джуниор» хальхи балет театрӗн солисчӗсем.
Болгаринчи ал ӑстисем пуканесем тӑвас, керамика ерешлевӗн, хӗрарӑм тумтирне тӑвас тата ытти ӑсталӑхпа паллаштарӗҫ.
Куҫса ҫӳрекен фестивалӗн программине ҫавӑн пекех «Раҫҫейпе Болгари массӑллӑ информаци хатӗрӗсенче ӗҫлекенсен хушшинчи калаҫу» проекта та кӗртнӗ.
Ҫу уйӑхӗн 26-мӗшӗнче Красноармейски районӗнчи Нестер Янкас ячӗллӗ культура, литература тата искусство пӗрлӗхӗн отчетпа суйлав конференцийӗ пулчӗ.
Унта пӗрлӗх правленийӗн отчетлӑ тапхӑрта йӗркелесе ирттернӗ ырӑ ӗҫӗсем пирки унӑн председателӗ Г.Л. Ефимов-Тусли каласа пачӗ. Вӗсем вара сахал мар. Акӑ, пӗрлӗх членӗсем ҫине тӑнипе пӗлтӗр Ҫӗньял Упи ял уявне халӑхшӑн асра юлмалла ирттернӗ. Ялсенче тӑтӑшах концертсем кӑтартни те хӑйӗн ҫимӗҫне парать. Ҫакӑнта “Трак ен” халӑх фольклор ушкӑнӗ те (ӑна йӗркеленӗренпе 16 ҫул ҫитет) сумлӑ тӳпе хывать. Н.М. Никоноров ертсе пынипе пирӗн артистсем хамӑр тӑрӑхсене ҫеҫ мар, кӳршӗллӗ районсенче пурӑнакансене те пӗрре ҫеҫ мар хӑйсен юрӑ-ташӑри пултарулӑхӗпе савӑнтарнӑ, ҫулталӑк хушшинче 30 ытла концерт кӑтартнӑ. Ҫывӑх вӑхӑтрах тӗлпулусем Пӗчӗк Супарпа Яманакра тата Красноармейскинчи 2-мӗш вӑтам шкулта иртмелле. Унсӑр пуҫне “Заволжски” клубра, Шывпуҫӗнчи, Чатукассинчи тата Упири кану центрӗнче вӑй хуракансен ӗҫӗ те курӑмлӑ.
Паян, ҫӑвӑн 22-мӗшӗнче, Элӗкре черетлӗ «Вирьял шевлисем» фестиваль иртӗ, кая юлса та пулин хыпарлас терӗмӗр.
Фестиваль кун-ҫулӗ вӑрӑм та пуян — кӑҫал вӑл 14 хут иртрӗ. Чи малтан вӑл район шайӗнчи чӑваш эстрада юррисен конкурсӗ кӑначчӗ, халӗ вара унта хутшӑнакансем тӗрлӗ регионсенчен пухӑнаҫҫӗ. Ҫак вӑхӑт хушшинче пурӗ 2500 ҫын ытла хутшӑннӑ, юрӑпа ташӑ ӑсталӑхне кӑтартнӑ.
Фестивале 5 ҫултан пуҫласа 40 ҫула ҫитнисем хутшӑнма пултараҫҫӗ. Конкурсра чи лайӑх юрӑҫа, кӗвӗ авторне палӑртаҫҫӗ. Ҫавӑн пекех ыттисенчен лайӑхрах илемлетнӗ халӑх юррине, чи чаплӑ эстрада ушкӑнне суйласа илӗҫ. Мала тухнисене 1,2,3 степеньлӗ гран-при допломсене парӗҫ.
Фестивале паллӑ юрӑҫсем те хутшӑнӗҫ: Светлана Печникова, Августа Уляндина.
Трак тӑрӑхӗнче чӑвашсен паллӑ поэчӗ Нестер Янкас ҫуралнӑранпа 100 ҫул ҫитнине халалланӑ литературӑпа пултарулӑх фестивалӗн ӗҫӗсем малалла пыраҫҫӗ. Акӑ, тин кӑна республикӑри районсем хушшинче иртекен уҫӑ инҫет викторина вӗҫленчӗ. Ӑна Красноармейски район администрацийӗн вӗрентӳ пайӗ тата методикӑпа информаци центрӗ йӗркеленӗ. Проект авторӗ – Красноармейски иккӗмӗш шкулӗнче чӑваш сӑмахлӑхӗпе культури вӗрентекен Михайлов Виталий Михайлович. Инҫет викторина ыйтӑвӗсем Нестер Янкасӑн пурнӑҫӗпе ӗҫӗ-хӗлне туллин тишкерме хистеҫҫӗ. Электрон почтипе пурӗ 248 хурав килчӗ. Республикӑри районсене илес пулсан, ачасем ытларах Красноармейски районӗнчен – 84, Вӑрмар районӗнчен – 22, Елчӗк районӗнчен – 20, Хӗрлӗ Чутай районӗнчен – 16, Вӑрнар районӗнчен – 12, Канаш районӗнчен - 10 хутшӑннӑ.
+12.3 °C