Паян пӗтӗм чӑваш тӗнчи тӑван халӑхӑмӑра ҫырулӑх парнеленӗ Иван Яковлев ҫуралнӑранпа 170 ҫул ҫитнине халалласа тӗрлӗ мероприяти ирттерет. Асла вӗрентекенӗмӗрӗн Шупашкарти палӑкӗ патӗнче «Анлӑн янӑра, чӑваш чӗлхи!» флешмоб иртнӗ, Шупашкарти оперӑпа балет театрӗнче вара ҫак ятпа савӑнӑҫлӑ уява пуҫтарӑннӑ. Унта Чӑваш Ен Элтеперӗ Михаил Игнатьев та ҫитнӗ. Ҫӗршывӑн тӗрлӗ регионӗсенчи хастар йӑхташӑмӑрсем те ҫак куна асра тытса тӗрлӗ мероприяти ирттереҫҫӗ. Шупашкара та, сӑмах май, тӗрлӗ регионтан килсе ҫитнӗ.

Чӑваш Енӗн пӗрремӗш президенчӗ, халӗ Раҫҫейӗн Федераци Канашӗн ертӳҫин ҫумӗнче тӑрӑшакан Николай Федоров Мускаври Ваганьково ҫӑви ҫинчи Иван Яковлевӑн вил тӑпри ҫине чечек ҫыххи хунӑ.

Василий Кузьмин сӑн ӳкерчӗкӗ

Чӑваш чӗлхин кунӗ ячӗпе Шупашкарта паян йӗркеленӗ митинг «Анлӑн янӑра, чӑваш чӗлхи!» флешмоб ятпа иртнӗ.

Унта вӗренекенсем, культура тата ӳнер ӗҫченӗсем, студентсем, хастар ытти ҫынсем пухӑннӑ. Тухса калаҫакансем хушшинче ЧР культура министрӗ Константин Яковлев, Чӑваш наци конгресӗн президенчӗ Николай Угаслов, Чӗмпӗр облаҫӗнчи чӑваш наци автономийӗн ертӳҫи Олег Мустаев, Тутарстанри Теччӗ районӗнчи чӑваш обществин ертӳҫи Володар Тимофеев, ЧР вӗрентӳ министрӗн ҫумӗ Алевтина Федорова, Чӑваш халӑх поэчӗ Валери Туркай, Виталий Станьял ӑсчах, Чӑваш халӑх писателӗ Анатолий Кибеч тата ыттисем пулнӑ.

Митингра тӑван чӗлхе пӗлтерӗшӗ пирки калаҫнипе пӗрлех чӑваш юрри-такмакӗ янӑранӑ. Унта Иван Яковлевӑн «Халалӗ» те янӑранӑ.

«Хыпар» издательство ҫуртӗнче ӗҫлекенсем ӗҫе паян чӑвашла тумланса кайнӑ. Асӑннӑ МИХӑн сайтӗнче ҫырнине ӗненсен, журналистсем ҫеҫ мар, коммерци пайӗнче ӗҫлекенсем те Чӑваш чӗлхи кунне хисепленине, сума сунине кӑтартмалла капӑрланнӑ. Мӗнпур ӗҫчен ҫапла тӑхӑннине ҫирӗплетеймӗпӗр те, анчах сӑн ӳкерчӗксемпе ҫирӗплетнине ӗненмех тивет-тӗр.

Наци медиахолдингӗнче тӑрӑшакансенчен пӗрисем чӑвашла логотиплӑ футболкӑсем тӑхӑннӑ, теприсем — «Эпӗ чӑваш чӗлхине юрататӑп» тесе ҫырса хунисене. «Хыпар» издательство ҫурчӗн «Ҫамрӑксен хаҫатӗнче» вӑй хуракансем паян капӑр шӳлкеме те ҫакнӑ. «Эпӗ чӑваш чӗлхине юрататӑп» тесе ҫырнӑ футболкӑсемпе вӗсем ҫуллахи вӑхӑтра республикӑмӑр тӑрӑх командировкӑсене те тухаҫҫӗ.

Ака уйӑхӗн 24-26-мӗшӗсенче пирӗн республикӑра Тӗрӗк тӗнчин «Урмай залида» халӑхсем хушшинчи культурӑпа ӳнер фестивалӗ иртӗ.

Ыран, ака уйӑхӗн 24-мӗшӗнче, Комсомольски районӗнчи Урмаелте фестивале савӑнӑҫлӑ лару-тӑрура уҫӗҫ. Унтах тутарсен фольклорпа этнографи ушкӑнӗсем концертпа савӑнтарӗҫ. Чӑваш Енри уйрӑм юрӑҫсем те концерта хутшӑнмалла. Ака уйӑхӗн 25-мӗшӗнче Чӗмпӗрти тата Чӗмпӗр облаҫӗнчи тутар культурин центрӗн хастарӗсем, юрӑ-ташӑ ӑстисем концерт кӑтартӗҫ. Ака уйӑхӗн 26-мӗшӗнче Урмаелти культура ҫуртӗнче гала-концерт иртӗ.

Чӑваш Енӗн Культура, наци ӗҫӗсен тата архив ӗҫӗн министерствинче утӑ уйӑхӗн 7-мӗшӗнче Шупашкарта иртекен Сабантуй та фестиваль тӑсӑмӗ пулассине пӗлтереҫҫӗ.

Чӑваш Енӗн пульницисем ҫу уйӑхӗн пуҫламӑшӗнчи канмалли кунсенче епле графикпа ӗҫлессине палӑртнӑ.

Пилӗк кунлӑ ӗҫ йӗркипе тӑрӑшакансем ҫу уйӑхӗн пуҫламӑшӗнче харӑсах тӑватӑ кун канӗҫ. Анчах ҫак шӑматкун вӗсемшӗн ӗҫ кунӗ пулӗ. Чӑваш Енӗн Сывлӑх сыхлав министерствине пӑхӑнса тӑракан пульницӑсем ака уйӑхӗн 28-мӗшӗнче ӗҫлӗҫ те 29-мӗшӗнче канӗҫ. Ака уйӑхӗн 30-мӗшӗнче вӗсем шӑматкунхи графикпе йышӑнӗҫ. Алӑксем тҫав кун ирхи саккӑртан кӑнтӑрла иртни пӗрреччен уҫӑ пулӗҫ. Ҫу уйӑхӗн 1-мӗшӗнче, 2-мӗшӗнче тата 9-мӗшӗнче тухтӑрсем канӗҫ.

Амак тавраш тупӑнсан васкавлӑ медицина пулӑшӑвӗн, Республикӑн ача-пӑча клиника, Шупашкарти 1-мӗш клиника пульницисенче пациентсене шурӑ халатлисем талӑкӗпех йышӑнӗҫ.

Паян Ҫеҫпӗл Мишши ячӗллӗ Чӑваш патшалӑх ҫамрӑксен театрӗ 85 ҫулхи юбилейне паллӑ тӑвать.

Тӗлӗнмелле ӑшӑ кӑмӑллӑ иртет вӑл. Хӑйӗн вӑрӑм ӗмӗрӗнче халӑхӑн чӑннипех юратнӑ театрӗ пулса тӑнӑ ушкӑна тӗрлӗ шайри тӳре-шара саламларӗ, Мари Элти тата Пушкӑртстанри ӗҫтешӗсем те килсе ҫитнӗ, сцена ҫине композитор та, художник та тухрӗ.

Театр хӑй те, сӑмах май, культура учрежденийӗнче ӗҫлекен кашни ҫын тӑрӑшӑвӗ пӗлтерӗшлине палӑртса хӑварчӗ. Ҫавӑнпах ӗнтӗ унти пур специалиста сцена ҫине кӑларчӗҫ.

Сакӑр теҫетке ҫул ытла хӑйӗн кӗтесӗсӗр пурӑннӑ культура учрежденийӗ ҫуртлӑ пулнишӗн хӗпӗртенине паянхи уявра та пӗри те тепри палӑртрӗ. Пушкӑртстанран ӑшӑ салампа килнӗ хӑна вара: «Ҫак театрпа ӗҫлесе чӑваш халӑхне юратрӑм», — терӗ.

Паян Чӑваш Ен вырӑнти хӑй тытӑмлӑх органӗсенче ӗҫлекенсен кунне халалласа уяв ирттернӗ. Ӑна К.В. Иванов ячӗллӗ Чӑваш патшалӑх академи драма театрӗнче йӗркеленӗ.

Пухӑннисене Чӑваш Ен Элтеперӗ Михаил Игнатьев, РФ Патшалӑх Думин депутачӗ Леонид Черкесов, Чӑваш Республикин Патшалӑх Канашӗн ертӳҫин тивӗҫне пурнӑҫлакан Альбина Егорова, Чӑваш Республикин прокурорӗ Василий Пословский, Чӑваш Республикин муниципалитетсен пӗрлешӗвӗн канашӗн правленийӗн ертӳҫи Александр Куликов хутшӑннӑ.

Михаил Игыатьев вырӑнти хӑй тытӑмлӑх органӗсен ертӳҫисемпе ӗҫченӗсене, депутат­­сене, республикӑра пурӑнакан мӗнпур пуҫаруллӑ ҫын­­на пурнӑҫра хастар пулнӑшӑн тата тарӑшуллӑ ӗҫшӗн тав тунӑ. Тӗрлӗ шайри Хисеп грамотисемпе тата ытти хаклӑ парнепе чысланӑ.

Паян Чӑваш Ен Элтеперӗ Михаил Игнатьев Красноармейски районӗн администрацийӗн ертӳҫипе Александр Кузнецовпа ӗҫлӗ тӗлпулу ирттернӗ.

Кӑҫал Республика кунне муниципалитетра ирттерӗҫ. Район республика ирттернӗ конкурсра ҫӗнтернӗ. Ҫавна май Красноармейски районӗн инфратытӑмне аталантарама муниципалитет 10 млн гранта тивӗҫнӗ.

«Республика уйӑрнӑ укҫасене тӑкаклассипе мӗнпур конкурссене йӗркелесе ирттернӗ. Бюджет тухӑҫлӑхӗ 1,7 млн танлашрӗ. Вӑл укҫапа тротуарсем сарма, ачасем валли ятарлӑ вырӑнсем хута яма плана кӗртсе хӑварнӑ», – ӑнлантарнӑ Александр Кузнецов.

Чӑваш Ен Элтеперӗ Михаил Игнатьев Александр Кузнецовпа калаҫнӑ май Республика кунне ирттерме районти ӑнӑҫлӑ усламҫӑсене те явӑҫтарма чӗнсе каланӑ.

К.В. Иванов ячӗллӗ Чӑваш патшалӑх академи драма театрӗнче туй ирттерме май пур. Ҫук-ха, туях мар. Мӑшӑрланакансене сӑн ӳкерӗнме тата ҫырӑнма ирӗк параҫҫӗ.

«Хисеплӗ фотографсем тата ҫамрӑк мӑшӑрсем! Пирӗн театрта фотосессисем ирттерме вырӑна тухса ҫырӑнма пӳлӗмсем ҫулталӑкӗпех тара параҫҫӗ. Туй кунӗнче ҫанталӑк начар пулсан сире пирӗн пата чӗнетпӗр, пирӗн патра хитре тата хӑтлӑ!» — тесе ҫырнӑ театрӑн халӑх тетелӗсенчен ушкӑнӗсенчен пӗринче. Унта кампа тата мӗнле номерпе ҫыхӑнмаллине пӗлтерсе телефон номерӗсене кӑтартнӑ.

Мӗн тӑвас, хысна предприятийӗсен, ҫав шутра культура учрежденийӗсен те, укҫа мӗнле ӗҫлесе илмелли пирки пуҫ ватма тивет. Пӳлӗмсене тара парас шухӑш патне театр ахальтен ҫитменнине ҫавӑнпа ӑнланма пулать.

Ресторанти туя кайса персе аннӑ хӗрарӑма апатлану предприятийӗн ҫур миллиона яхӑн тенкӗ тӳлемеллине маларах эпир пӗлтернӗччӗ. Аса илтерер, пӑтӑрмахлӑ ӗҫ-пуҫ ЧР Аслӑ сучӗн экс-судйипе ҫыхӑннӑччӗ.

Юлташӗсен мӑнукӗн туйне кайнӑскер ресторан картлашки ҫинче ӳксе пуҫ мимине чӗтретнӗ, аллине хуҫнӑ. Шупашкарти Мускав район сучӗ хӗрарӑм ыйтнине тивӗҫтерсе кӑмӑл-сипет тӗлӗшӗнчен сиен кӳнӗшӗн ресторантан 300 пин, тӑкака кӑмӑлпа саплаштарман тесе 150 пин тенкӗ штраф шыраса илмелле тунӑччӗ. Сарӑмсӑр пӗр-пӗр сӑлтава пула ҫывӑх ҫыннисене ҫухатакансене те ун чухлӗ укҫа шыраса паманран укҫа сумми ҫак ӗҫпе паллашнисене хытах тӗлӗнтернӗ.

Пӗрремӗш инстанцири йышӑнупа килӗшмесӗр ресторан ЧР Аслӑ судне ҫитнӗ. Паян лару иртнӗ. Анчах унти тӳресем ӗҫе пӑхса тухма килӗшмен. Ҫапла ку ӗҫе РФ Аслӑ сучӗ тишкерӗ.