Красноярск тӑрӑхӗнчи Казачинское ялӗнче нумаях пулмасть чӑвашсен Чӳклеми иртнӗ.
Чӳклемене йӑхташӑмӑрсем хӑйсем ӑл ӗҫӗсемпе, ӗҫми-ҫимипе пырса ҫитнӗ. Чӑвашсен пултарулӑхӗпе паллаштаракан курав йӗркеленӗ.
Чӳклемери халӑха (унта ултӑ районтан тата Ачинск, Дивногорск, Енисейск, Красноярск, Лесосибирск, Сосновоборск хулисенчен пуҫтарӑннӑ) Красноярск тӑрӑхӗнчи тӳре-шара саламланӑ. Йӑхташӑмӑрсем юрӑ-ташӑ ӑстисен пултарулӑхӗпе савӑннӑ, спорт ӑмӑртӑвӗсенче вӑй виҫнӗ.
Чӑваш уявне пуҫараканни — Красноярск тӑрӑхӗнчи чӑвашсен автономийӗн ертӳҫи Геннадий Храмов.
Ыран – Пӗтӗм тӗнчери ваттисен кунӗ. Ҫавна май Чӑваш Енри юристсен пӗрлӗхӗ акци ирттерӗ – тивӗҫлӗ канӑва тухнӑ ҫынсене юридици пулӑшӑвне тӳлевсӗрех парӗҫ. Анчах ку ҫӑмӑллӑхпа усӑ курма пултаракан ватӑ ҫынсене ҫеҫ пырса тивет.
Ыран ваттисем, ҫӑмӑллӑхпа усӑ куракансем, юридици пулӑшӑвӗ илме килмешкӗн пултараҫҫӗ. 1-мӗш тата 2-мӗш ушкӑнри сусӑрсене, сахал тупӑшлӑ ҫынсене ӑна тӳлевсӗрех парӗҫ.
Консультаци ыран, юпан 1-мӗшӗнче, 12-15 сехетсенче иртӗ. Ҫак адреспа пымалла: Шупашкар хули, Ярославль урамӗ, 76-мӗш ҫурт, 515-мӗш офис. Телефон номерӗ: 8(8352)60-55-44.
Чӑваш автономи облаҫне туса хунӑранпа 100 ҫул ҫитнӗ ятпа кӑларнӑ медальпе паян черетлӗ йыша чыслама палӑртнӑ. Хушӑва Чӑваш Ен Элтеперӗн тивӗҫӗсене вӑхӑтлӑх пурнӑҫлакан Олег Николаев алӑ пуснӑ. Ӗҫлӗ хута республикӑн влаҫ органӗсен официаллӑ порталӗнче вырнаҫтарнӑ.
Сумлӑ йышра Чӑваш халӑх академикӗсем: Евгений Ерагин тата Иван Дубанов – та пур. Унсӑр пуҫне Чӑваш наци конгресӗн вице-президентне Владимир Тяпкина та хисеп тунӑ.
Маларах Чӑваш Республикин тава тивӗҫлӗ художникне Николай Балтаева (ӑна Палтай Микуҫӗ тенипе те пӗлеҫҫӗ) та ҫав медальпе чыслама йышӑннӑччӗ.
Ҫитес ҫул Республика кунне Ҫӗмӗрле районӗнче уявлӗҫ.
Паян, авӑн уйӑхӗн 11-мӗшӗнче, Чӑваш Ен Элтеперӗн тивӗҫӗсене вӑхӑтлӑх пурнӑҫлакан Олег Николав ятарлӑ хушу кӑларнӑ. Унта каланӑ тӑрӑх, республикӑмӑрӑн ҫуралнӑ кунне 2021 ҫулта Шупашкарта тата Ҫӗмӗрле районӗнче уявлӗҫ. вырӑнти инфраструктурӑна хӑтлӑлатма муниципалитета (сӑмах Ҫӗмӗрле районӗ пирки пырать) укҫа пама шантарнӑ. Ку ӗҫшӗн явапли — республикӑн Правительстви яваплӑ. Мероприятисен планӗ пирки те Министрсен Кабинечӗнех пуҫ ватмалла.
Вырӑнти хӑй тытӑмлӑх органӗсем валли те ӗҫ пур. Вӗсен Республика кунне халалласа тӗрлӗ мероприяти, ҫав шутра Акатуйсемпе Сапантуйсем те, ирттермелле.
Авӑн уйӑхӗн 1-мӗшӗнче, Пӗлӳ кунӗнче, пирӗн республикӑра эрех суттармӗҫ.
Ача-пӑчапа ҫыхӑннӑ уяв кунӗсенче эрех-сӑрана ваккӑн сутма чарасси ҫинчен калакан йвшӑнӑва республикӑн Министрсен Кабинечӗ 2012 ҫулхи чӳк уйӑхӗн 12-мӗшӗнчех кӑларнӑ. Вӑл паян та хӑйӗн вӑйне ҫухатман.
Юлашки шӑнкӑрав, Ҫамрӑксен кунӗ йышши уявсенче лавккасенче эрех сутмаҫҫӗ. Район центрӗсемпе хуласенче ҫеҫ мар, ялтисем ие ҫав кун тытӑнса тӑраҫҫӗ.
Пӗлӳ кунӗ пулин те эрех-сӑрана кафе-ресторанта ирӗклӗнех туянма пулать. Тепӗр майлӑ каласан, общество апатланӑвӗн предприятийӗсенче эрех-сӑра туянма май килӗ.
Паян, ҫурла уйӑхӗн 22-мӗшӗнче, Чӗмпӗрте чӑвашсен уявӗ иртнӗ. «Акатуйран Чӳклеме таран» ят панӑскере онлайн мелпе йӗркеленӗ.
Ӑна пуҫаракансем пӗлтернӗ тӑрӑх, наци уявӗ чӑвашсем мӗн авалтан ҫӗре юратса ӗҫленине, тӑван киле сума сунине, йӑла-йӗркене пӑхӑннине аса илтерет. Чӗмпӗр ҫӗрӗ ҫинче иртнӗ уява вӑлтӑрӑхри тата Чӑваш Енри чӑвашсем ҫеҫ мар, ытти тӑрӑхрисем те хутшӑннӑ.
«Акатуйран Чӳклеме таран» мероприяти 11 сехетре, чӑваш апат-ҫимӗҫне хатӗрлеме вӗрентекен ӑсталӑх сехечӗсем 12 сехетре, уяв концерчӗ 14 сехетре пуҫланнӑ.
Чӑваш тӗнӗпе пурӑнакансем паян Атӑлҫи Пӑлхар ҫарӗсем тутар-монголсен ҫарне ҫапса аркатнине уявласа чӳк ирттерчӗҫ. Фёдор Мадуров йӗркеленӗ чӑваш тӗнӗн обществи ку уява, «Паттӑрлӑх кунӗ» ят панӑскерне, ҫулсерен палӑртать. Кӑҫал та ҫак йӑлана пӑрахас темерӗҫ. Кӑшӑлвируса пула ӗнтӗ ӑна ҫав тери анлӑ палӑртмарӗҫ, пурӗ те виҫӗ ҫын кӑна пулчӗ.
Аса илтеретпӗр, 1223 ҫулта тутар-монгол ҫарӗ, Калка юханшывӗ патӗнче кӑпчаксемпе вырӑссен ҫарне ҫапса ҫӗмӗрнӗ хыҫҫӑн Атӑлҫи Пӑлхар ҫӗрӗ ҫине ҫул илнӗ. Пирӗн мӑн асаттесем вӗсене тивӗҫлӗн кӗтсе илсе ҫапса аркатнӑ. Ҫапла май тутар-монголсен ҫарӗ пӗрремӗш хут выляса янӑ пулать. Ку ҫапӑҫӑва «Така ҫапӑҫӑвӗ» те теҫҫӗ — тыткӑна лекнисене пӑлхарсем такалла улӑштарнӑ. Ун хыҫҫӑн 13 ҫул хушши тутар-монголсем Атӑлҫи Пӑлхара пӑхӑнтарас тесе ҫарсем янӑ, анчах пирӗн мӑн асаттесем вӗсенчен хӳтӗленме май тупнӑ. 1236 ҫулта ҫеҫ вара Батый пысӑк ҫар пухса — унта 150 пин таран ҫын пулнӑ теҫҫӗ — Атӑлҫи Пӑлхара пӑхӑнтарма пултарнӑ.
Ҫурла уйӑхӗнче Чӑваш Енре Чаваш автономи облаҫне туса хунӑранпа 100 ҫул ҫитнине тата Шупашкарӑн ҫуралнӑ кунне уявлассине пӗлтернӗччӗ. Анчах хальлӗхе кӑшӑлвируспа ҫыхӑннӑ лару-тӑру массӑллӑ мероприятисем ирттерме памасть.
Ҫавна май палӑртса хунӑ хӑш-пӗр мероприятие хӗллене куҫарӗҫ, теприсене онлайн режимра ирттерӗҫ. Чӑваш Ен хальлӗхе кӑшӑлвируса пула йышӑннӑ чарусене пӑрахӑҫламалли виҫҫӗмӗш тапхӑра кӗмен-ха. Массӑллӑ мероприятисене вара ун чухне ҫеҫ ирттерме юрать.
Хӗлле фейерверксен фестивалӗ, ҫутӑ шоу иртӗҫ. Хальлӗхе палӑртнӑ тӑрӑх, вӗсене Ҫӗнӗ ҫулта йӗркелӗҫ.
Ҫӗнӗ вӗренӳ ҫулӗнче ачасем мӗнле вӗренӗҫ? Ара, пандемие пула ҫуркунне дистанци мелӗпе ӑс пухма пуҫларӗҫ-ҫке-ха.
Хальлӗхе палӑртнӑ тӑрӑх, вӗренӳ ҫулӗнче шкул ачисем унчченхи пекех парта хушшине ларӗҫ. Кун пирки РФ вӗренӳ министрӗ Сергей Кравцов пӗлтернӗ.
Малтанах ведомство авӑнӑн 1-мӗшӗнче ачасене йӑлана кӗнӗ линейкӑна пухасшӑн пулман. Паллах, ку кӑшӑлвирус сарӑлнипе ҫыхӑннӑ. Халӗ вара урӑхларах палӑртнӑ: эпидемиологи лару-тӑрӑвӗ йӗркеллӗ пулсан линейка иртӗ.
Ачасем унчченхи пекех вӗренӗҫ, парта хушшине ларӗҫ.
Чӑваш автономи облаҫне йӗркеленӗренпе 100 ҫул ҫитнине халалласа Шупашкарта стела уҫӑлмалла. Унӑн эскиз проектне Шупашкарти хула тӑвакан канаш пӑхса тухмалла.
Обелиск 11 метр ҫӳллӗшӗ гранит юпа пулӗ. Ун ҫине Чӑваш Республикин бронза гербне вырнаҫтарӗҫ. Ҫӳле – икӗ метр тӑршшӗ икӗ пуҫлӑ ӑмӑрткайӑка. Стелӑн пӗтӗмӗшле ҫӳллӗшӗ 13,85 метр пулмалла.
Стелӑна Республика лапамӗнче, унчченхи Правительство ҫурчӗ енче вырнаҫтарма шухӑшлаҫҫӗ.
Обелиск чӑваш тата вырӑс халӑхӗн хӑватне, пӗрлӗхне палӑртмалла. Проекта «Минерал» тулли мар яваплӑ общество хатӗрленӗ.
Чӑваш автономи облаҫӗн 100 ҫулхине халалланӑ анлӑ мероприятисем ҫурла уйӑхӗнче иртмелле. Юбилея ҫӗртме уйӑхӗн 24-мӗшӗнче сумлӑн уявлама кӑшӑлвирус кансӗрлерӗ.
+2.3 °C