Шупашкарти пепкелӗх центрӗнче тин ҫуралнӑ икӗ арҫын ачапа хӗрачана амӑшӗсем пӑрахса хӑварнӑ. Вӗсем пепкисене пӗччен ӳстерессинчен хӑраса ӳкнӗ-мӗн.
Ку кӑрлачӑн 17-мӗшӗнче пулнӑ. Шупашкарти Калинин район администрацийӗн ЗАГС пайӗ ӗҫченӗсем амӑшӗсем пӑрахса хӑварнӑ пепкесене регистрациленӗ.
Телее, виҫӗ пепке те халӗ ҫемйисене тупнӑ. Вӗсене пач ют ҫынсем хӑйсем патне илесшӗн. Халӗ усрава илме кирлӗ документсене хатӗрлеҫҫӗ-мӗн.
Официаллӑ информаци тӑрӑх, ачасем сывӑ ҫуралнӑ, сывлӑх енчен аптӑрамаҫҫӗ.
«Ҫӗнӗ ҫула — ҫӗнӗ ҫемьере» республикӑри акцие Хӗрлӗ Чутай районӗ те хутшӑннӑ. Вӑл иртнӗ ҫулхи раштавӑн 10-мӗшӗнчен тытӑнса кӑҫалхи кӑрлачӑн 15-мӗшӗччен пынӑ.
Ҫав тапхӑрта район администрацийӗн опекӑпа попечительство органӗ ача усрава илес шухӑшлӑ ҫынсемпе хастар ӗҫленӗ. Ҫак тӗллевпе вӑл канмалли е уяв кунӗсене те пӑхман – тӗлпулусем йӗркеленӗ. Ҫак тапхӑрта 6 ҫемье 12 ачана тӑван вырӑнне хурса йышӑннӑ.
Серенкассинчи Ярылкинсем унччен хӑйсен тӑван тӗпренчӗкӗсемсӗр пуҫне икӗ ачана усрава илме ӗлкӗрнӗ пулнӑ. Халӗ вӗсем тата тепӗр иккӗне кил ӑшши парас тенӗ. Уйпуҫри Тарасовсем те икӗ ача усрава илнӗ. Халӗ вӗсен хӑйсен тӗпренчӗкӗсене шута илсен тӑватӑ пӗр тӑвана ҫитнӗ. Икӗ ывӑл ӳстерекен Хӗрлӗ Чутайри Михайловсем те ача усрава илнӗ. Унччен ҫав ача Саланчӑкри коррекцилле шкул-интернатра вӗренсе пурӑннӑ. Акчиккассинчи Патяновсем Пӑрачкаври ача ҫуртӗнче тӗпленнӗ икӗ арҫын ачана кил ӑшши парас тенӗ. Унччен вӗсен хӑйсен пӗр ывӑл пулнӑ.
Чӑваш Енре тӑлӑх ачасен шутне чакарас енӗпе программӑсем малалла ӗҫлеҫҫӗ. ЧР Вӗренӳ министерстви лайӑх хыпар пӗлтерет — пӗлтӗр республикӑра ашшӗ-амӑшӗн хӳттисӗр юлнӑ 378 ачана шута илнӗ. Ку, 2013 ҫулпа танлаштарсан, сахалрах. Ун чухне 403 ача пулнӑ.
Ведомство хыпарланӑ тӑрӑх, тӑлӑх ачасен йышӗ Сӗнтӗрвӑрри, Шӑмӑршӑ, Ҫӗрпӳ, Муркаш, Шупашкар районӗсенче чакнӑ.
Республикӑра тӑлӑхсен шутне чакарас тесе программӑсем тухӑҫлӑ ӗҫлеҫҫӗ. Ав Елчӗк тата Ҫӗрпӳ районӗсенче ятарлӑ программӑсем пурнӑҫа кӗреҫҫӗ. Комсомольски районӗнче те ку енӗпе ҫанӑ тавӑрса ӗҫлеҫҫӗ.
Кунсӑр пуҫне Чӑвашри район-хуласенче тӗрлӗ акцисем, канашлусем, конкурссем йӗркелеҫҫӗ.
Ҫичӗ чиркӳ тӑвиччен ҫичӗ ача усрава илнӗ тенӗ ваттисен пӗр сӑмахӗнче. Совет саманинче каланӑ сӑмах-ши, пӗлместӗп, анчах унра тӗшши пурах пек туйӑнать. Ача усрава илекенсене патшалӑх укҫа парса пулӑшнӑран та пулӗ, анчах юлашки вӑхӑтра тӑлӑхсене ҫемье ӑшши паракансем йышланчӗҫ. Тата патшалӑх та ӗлӗкхилле ача ҫурчӗсене тултарса лартас тӗллев лартмасть: тӑлӑхсене килте лайӑхраххине ӑнланать.
Иртнӗ ҫул Чӑваш Енре 100 ача ҫемье ӑшшине тупнӑ. Ашшӗ-амӑшӗн хӳттисӗр юлнисем 2014 ҫул пуҫламӑшӗнче пирӗн республикӑра 381 ача пулнӑ, ҫулталӑк вӗҫӗнче вӗсен йышӗ 265-пе танлашнӑ. Тепӗр майлӑ каласан, тӑлӑхсен йышӗ 30,4 процент катӑлнӑ.
Интерната лекнӗ ачасене усрава панисӗр пуҫне тӑван ашшӗ-амӑшне пани те пулнӑ. Апла тӑк лешсем хӑйсен пурнӑҫне лайӑх енне ылмаштарнӑ тесе шухӑшламалла-тӑр.
Тепӗр чух хамӑр ачамӑрсене те ачашлама, ырӑ сӑмахпа хавхалантарма вӑхӑт тупаймастпӑр пулӗ. Ҫынсем, ав, ашшӗ-амӑшӗсӗр юлнисене усрава илсе кил ӑшши пама хирӗҫ мар. Ҫавӑн пек ҫемьесен шутне Вӑрнар районӗнчи Хорӑнсор Ҫармӑсри Кузьминсем кӗреҫҫӗ. Тӑватӑ ачаллӑ ҫемье ултӑ ачана усрава илнӗ. Вӗсен тӑван амӑшӗ кӗҫӗнни, Виктория, ҫуралнӑ хыҫҫӑн ҫӗре кӗнӗ.
Вӑрнар районӗнчи ырӑ кӑмӑллӑ ҫемьере кил ӑшши тупнӑ ачасем, ҫав шутра, Виктория та усрава илнӗ ашшӗ-амӑшне чунтан тав тӑваҫҫӗ. Пӗчӗккӗлле амӑшӗнчен юлнӑ Виктория паян 13-ре ӗнтӗ. Кузьминсен ҫемйинче вӑл чи кӗҫӗнни те чи ачашлани пулин те ачашланса ӳсмест, шкулта аван вӗренет. Нумаях пулмасть Канаш хулинче иртнӗ усрав ҫемьесен уявӗнче Кузьминсем те пулнӑ. Ҫемьери чи кӗҫӗнни, Виктория, унта чӑваш ташши ташласа кӑтартнӑ.
Юпа уйӑхӗн 30-мӗшӗнче Хӗрлӗ Чутай районӗнче уяв пулнӑ. Ҫак кун тин хута кайнӑ ҫӗнӗ ҫурт уҫҫисене панӑ.
Ҫав ҫуртра тӑлӑх ачасем валли те кӗтес тупӑннӑ. 17 яш-хӗр ҫӗнӗ хваттер уҫҫисене илнӗ. Ҫавӑн пекех 10 ҫынна авариллӗ виҫӗ ҫуртран куҫарнӑ. Ӑна патшалӑх программипе килӗшӳллӗн тунӑ.
Ҫӗнӗ хваттер уҫҫисене панӑ ҫӗре тӳре-шара хутшӑннӑ. Ҫав шутра — Николай Малов, Татьяна Минина, Валерий Павлов… Ҫӗнӗ хваттере куҫнисем строительсене тав тунӑ. Анна Абакумова тата Галина Мидейкина ӑшӑ сӑмахсем тухса каланӑ.
Ҫынсене хваттер уҫҫисене панӑ хыҫҫӑн хӗрлӗ хӑйӑва каснӑ. Хваттерсенче пластик чӳрече лартнӑ, сантехника вырнаҫтарнӑ, обой ҫыпӑҫтарнӑ, линолеум сарнӑ.
Ашшӗ-амӑшӗн ӑшшисӗр юлнӑ ачасене патшалӑхӑн ҫурт-йӗрпе тивӗҫтермеллине федераци саккунӗнче пӑхса хӑварнӑ. Чӗрӗ-сывӑ ашшӗ-амӑшӗ пур ҫинче ачасем хӑр тӑлӑх ӳснине йышӑнма питех те йывӑр. Анчах, мӗн тӑвӑн, куккук-амӑшӗсемпе ашшӗсем тупӑнсах тӑраҫҫӗ-ҫке...
Йӗпреҫре те тӑлӑхсем пур. Вӗсем валли хваттер тума тесе кӑҫалхи утӑ уйӑхӗн ҫурринче район администрацийӗ конкурс ирттернӗ хыҫҫӑн пӗр строительство организацийӗпе килӗшӳ алӑ пусса ҫирӗплетнӗ. 15 хваттерлӗ нумай хваттерлӗ ҫурта тума 6 миллион тенкӗ ытла тухса каять. Вӑл ҫурт Мир урамӗнче пулӗ. Халӗ унта юсав ӗҫӗсем пыраҫҫӗ. Вырӑнтисем ӗҫ графикпа килӗшӳллӗн пулса пынине ӗнентереҫҫӗ. Халӗ пӗрремӗш хута туса пӗтерессипе ӗҫлеҫҫӗ.
Сӑнсем (8)
Элӗк районӗнче тӑлӑх хӗре пурӑнма юрӑхсӑр ҫурт уйӑрса панӑ. Ҫакна унчченхи ял тӑрӑхӗн пуҫлӑхӗ тунӑ тесе шухӑшлаҫҫӗ.
Саккуна пӑснине оперативниксем тупса палӑртнӑ. Ҫакӑ паллӑ: ача ҫуртӗнче пурӑннӑ хӗре 2010 ҫулта чӳречесӗр, ӑшӑсӑр тата электричествӑсӑр ҫурт уйӑрса панӑ. Ӑна икӗ ҫул каялла ял тӑрӑхӗн пуҫлӑхӗ хӑй туяннӑ-мӗн. Йӗрке хуралҫисем ҫав ҫурт тӗлӗшпе чиновник документсем хатӗрлесе ҫурт-йӗр фончӗн объекчӗ евӗр тунине палӑртнӑ. Анчах вӑл пурӑнма юрӑхсӑр.
Документра палӑртнӑ тӑрӑх, ял тӑрӑхӗн пуҫлӑхӗ. Ӑна 280 пин тенкӗ туяннӑ (кун чухлӗ 2008 ҫулта ҫӑмӑллӑхпа усӑ куракансем валли уйӑрнӑ). Анчах асӑннӑ ҫурт 100 пин тенкӗрен ытларах тӑмастех.
Халӗ ку ӗҫе тӗпчеҫҫӗ. Ял тӑрӑхӗн пуҫлӑхӗ тӗлӗшпе пуҫиле ӗҫ пуҫарнӑ.
Авӑнӑн 25-мӗшӗнче Хӗрлӗ Чутай район администрацийӗн ЗАГС пайӗнче районти чи лайӑх ҫемьесене чысланӑ. Кӑҫал район шайӗнче иртнӗ конкурса 12 ҫемье хутшӑннӑ. Жюри палӑртнӑ тӑрӑх, финала Барышниковсем тата Максимовсем тухнӑ.
Финалта вӗсем хӑйсен ҫемйи пирки хӑтлав кӑтартнӑ, хӑйсен йӑлисем пирки каласа панӑ. Икӗ ҫемье те маттур пулнӑ. Анчах жюрин пӗрне ҫеҫ палӑртма тивнӗ. Ҫӗнтерӳҫӗ ятне Максимовсем тивӗҫнӗ. Олегпа Людмила 33 ҫул пӗрле пурӑнаҫҫӗ, тӑватӑ ача ура ҫине тӑратнӑ. Икӗ ачи — усрава илнисем.
Ольгӑпа Алексей Барышниковсен — пилӗк ача. Вӗсенчен виҫҫӗшӗ — усрава илнисем. Ҫемье кӑҫал пӗрле 10 ҫул пурӑннине паллӑ тӑвать.
Кӑҫал Шупашкар районӗнчи пилӗк ҫемьене ашшӗ-амӑшӗн прависӗр хӑварнӑ. Район администрацийӗн опекӑпа попечительство пайӗнче шутра 137 ача тӑрать, вӗсенчен 93-шӗ — социаллӑ тӑлӑх, 44-шӗ — тӑлӑх.
Тӑлӑха юлакансене районта опекӑна (попечительствӑна) тата усрав ҫемьесене илеҫҫӗ иккен. Паянхи кун усрав ҫемьере 15 тӑлӑх хӳтлӗх тупнӑ, опекунсемпе попечительсеннинче — 122. Ку цифрӑсене вӗретекенсен ҫурла уйӑхӗнчи конференцийӗнче райадминистрацин вӗренӳ управленийӗн пуҫлӑхӗ Юорис Романов пӗлтернӗ.
Ҫурлан пуҫламӑшӗ тӗлне тата тепӗр 9 тӑлӑхпа ашшӗ-амӑшӗн хӳттисӗр юлнӑ ачана тупса палӑртнӑ. Вӗсене пурне те ҫемьене вырнаҫтарнӑ.
2013 ҫулта районта 61 ӑнӑҫсӑр ҫемье шутра тӑнӑ-тӑк, кӑҫал ун пеккисем — 56-ӑн. Вӗсенче 108 ача ӳсет.
2012 ҫулта 12 ашшӗ-амӑшне хӑйсен правинчен хӑтарнӑ, пӗлтӗр — 17-не, кӑҫал — 5-не.
+2.3 °C