Шупашкар районӗнче водительсем инкеке кӑнтӑрла иртсен ытларах лекеҫҫӗ. Ҫакӑн пирки асӑннӑ район хаҫачӗ «Тӑван Ен» хӑйӗн сайтӗнче хыпарлать.
Асӑннӑ массӑллӑ информаци хатӗрӗ пӗлтернӗ тӑрӑх, унта ҫул-йӗр ҫинчи инкек 12 сехетрен пуҫласа 18 сехетчен час-часрах сиксе тухать. Кунне те тишкернӗ: ытларикун тата эрнекун. Пӗтӗмпе вара кӑҫалхи ҫур ҫулта хула ҫумӗнчи ҫав муниципалитетра 59 авари пулнӑ. Ҫул ҫинчи инкекре 98 ҫын аманнӑ, 13-ӗн вилнӗ.
Ҫул-йӗр инспекторӗсем цифрӑсене пӗлтӗрхи ҫур ҫулпа танлаштарнӑ та, кӑҫал шар курасси нумайланнине асӑрханӑ.
Пӗр инкеке те хӑрушсӑр тееймӗн те, ҫапах та машинӑпа машина ҫапӑнсан уйрӑмах шар кураҫҫӗ иккен. 31 ҫавӑн пек пек тӗслӗхре тӑххӑррӑн вилнӗ, 67-ӗн аманнӑ.
Паян 17 сехет те 20 минутра Ҫӗрпӳ районӗнчи Ҫӗнӗ Катек ялӗ ҫывӑхӗнче маршруткӑпа КИА урапа ҫапӑннӑ, 14 ҫын суранланнӑ. Телее, вилекенсем пулман пулас.
ШӖМ пӗлтернӗ тӑрӑх ҫул ҫинчи пӑтӑрмахра КИА урапа водителӗ айӑплӑ — вӑл хирӗҫ ҫул ҫине тухнӑ. Маршруткӑри ҫынсем Шупашкартан Тӑвая ҫула тухнӑскерсем пулнӑ иккен. Аманнисем хушшинче 6 ача пур.
Автобуссемпе ҫыхӑннӑ пысӑк пӑтӑрмахсем паян тата та пулнӑ. Тӗслӗхрен, Красноярск енӗнче автобуспа микроавтобус ҫапӑннине пула 11 ҫын пурнӑҫӗ татӑлнӑ. Кунта вара автобус водителӗ айӑплӑ пулнине палӑртаҫҫӗ. Хирӗҫ ҫул ҫине тухса вӑл макроавтобуса ним юрми аркатнӑ пулать. Пӑтӑрмах хыҫҫӑн Красноярск енӗнче ыран хурлӑхлӑ кун пуласси пирки пӗлтернӗ.
Халӑха пӗр-пӗр пулӑшу кӳрекене палӑртас тесен тӳре-шаран халӗ чылай чухне конкурс ирттерме тивет. Ун пек туни конкуренци ҫинчен калакан федераци саккунӗпе килӗшсе тӑнине пӗлтерет. Ансатрах чӗлхепе каласан, яваплисем хӑйсен ҫыннисене ҫул парасран асӑрханма пулӑшать тесе шухӑшлаҫҫӗ.
Чӑваш Енӗн Транспорт министерствин ӗҫченӗсем вара конкуренци ҫинчен калакан саккуна пӑсни палӑрнӑ. Ҫак кӑлтӑка маларах Монополипе кӗрешекен федераци службин республикӑри управленийӗ асӑрханӑ, кайран асӑннӑ ведомство шухӑшӗпе республикӑн Арбитраж сучӗ те килӗшнӗ.
Министерство тӳре-шари «Шупашкар–Муркаш» маршрутпа ҫӳрекен 112-мӗш маршрута конкурссӑр-мӗнсӗрех «АвтоВАС» акционерсен уҫӑ обществине шанса панӑ иккен.
Ку маршрутпа малашне кам ҫӳрессине шучӗпе халӗ ҫӗнӗрен палӑртма тивӗ.
Улатимӗр облаҫӗнчи Гороховец хули ҫывӑхӗнче чарӑнса ларнӑ Шупашкар ҫыннисем каялла таврӑнма килӗшнӗ пулать. Пӗр автобусӗ ҫӗмрӗк пулнӑран вӗсене Чӑвашавтотранс транспорчӗпе каялла илсе килӗҫ.
Аса илтеретпӗр, Шупашкарӑн Мясокомбинат урамӗнче пурӑнакансем хӑйсен нушипе Мускаври чиновниксене те паллаштарас тесе инҫе ҫула тухнӑ. Вӗсене хӑйсен ҫурчӗсене ишни килӗшмен, пурлӑхшӑн ҫителӗксӗр тӑваткал метр пани кӑмӑла кайман. Ҫула тухнӑскерсем Улатимӗр облаҫӗнче чарӑннӑ, влаҫрисем имӗш вӗсен малалли ҫулне пӳлнӗ. Тӗрӗслӗхе Мускав шырама каякансем выҫӑ та тытасси пирки пӗлтернӗччӗ ӗнтӗ, анчах тӗрлӗ тӳре-шарапа калаҫнӑ хыҫҫӑн халӑх хӑйӗн шухӑшне улӑштарнӑ пулать. РФ Президенчӗн Администрацийӗнчен те ҫыхӑннӑ, вӗсен ыйтӑвне Атӑлҫи федераллӑ округӗнчи президент представительствинче пӑхса тухма шантарнӑ.
«Шанхай» микрорайон ҫыннисемпе унччен ЧР Элтеперӗн Администрацийӗн пуҫлӑхӗ Юрий Васильев, Шупашкар хула пуҫӗ Леонид Черкесов тата сити-менеджерӗ Алексей Ладыков курнӑҫса калаҫнӑ имӗш. Тӳре-шара вӗсен ыйтӑвне манманни пирки, ун тӗлӗшӗпе ӗҫлени ҫинчен пӗлтернӗ, халӑх ыйтнине пурнӑҫлама килӗшни пирки каласа панӑ.
Чӑваш Енре 3 миллионран хаклӑ урапасем пурӗ 219 иккен. Кун пирки Федерацин налук службин республикӑри управленийӗнче пӗлтернӗ. Икӗ ҫыннӑн машини 10 миллион тенкӗрен хаклӑ-мӗн. Вӗсен хуҫисем уйрӑм ҫынсем тесе палӑртнӑ. 15 миллионтан хаклӑ машинӑсем Чӑвашра ҫук-мӗн.
Урапашӑн транспорт налукӗ тӳлемелле те, 3 миллион ытла тенкӗ тӑраканнисемшӗн вӗсен хуҫисен пурӗ 10 миллиона яхӑн кӑларса хума тивет. Ҫитменнине, хаклӑ машинӑсене урӑх тарифпа, хаклӑраххипе, тӳлеттереҫҫӗ. Аса илтеретпӗр, вӗсене нумаях пулмасть «пысӑк пуянлӑх» йышне кӗртрӗҫ. Ку вӑл — федераци шайӗнче йышӑннӑ саккунпа килӗшӳллӗн.
Сӑмах май каласан, урапасен хакӗ хӑпарнӑран та «пысӑк пуянлӑхрисен» йышне ытларах машина лекнӗ тесе шухӑшлакансем пур.
Раҫҫей кунӗ тӗлӗнче ҫынсем виҫӗ кун канаҫҫӗ. Ҫавна май инҫе ҫула кайса килес текенсем те йышланма пултараҫҫӗ тесе шухӑшланӑ курӑнать «Раҫҫейӗн чукун ҫулӗ» акционерсен уҫӑ обществи.
Паянтан пуҫласа компани Мускавран тӗрлӗ хулана хушма пуйӑссем ярать. 87 рейса 60 пуйӑс хушнӑ. Ҫав шутра Шупашкара та пӑхса хӑварнӑ. Хушма пуйӑссене паянтан пуҫласа ҫӗртмен 16-мӗшӗ таран кӗртӗҫ.
Хушма пуйӑссене Мускавран Санкт-Петербурга, Пскова, Льгова, Курска, Белгорода, Новозыбкова, Брянска, Хусана, Йошкар-Олана, Тольяттине, Саранска, Ижевска, Вологдӑна, Тамбова, Самарӑна, Пензӑна, Чӗмпӗре, Сартӑва, Волгограда тата ытти хӑш-пӗр хулана яраҫҫӗ. Унтан каялла Мускава таврӑннӑ чух та пуйӑс шучӗ ытларах пулӗ, апла тӑк ытларах пассажир вырнаҫайӗ.
«Ирӗклӗх» пӗрлӗх Шупашкарти суту-илӳ павильонӗ евӗр хатӗрленӗ чарӑнусенче вырӑсла кӑна ҫырни килӗшӳсӗр пулни ҫинчен тӗрлӗ ведомствӑсене ҫыру яни пирки эпир пӗлтернӗччӗ. Шупашкар администрацийӗнчен хурав та илнӗччӗ вӗсем, хуҫисемпе ҫӗнӗ килӗшӳ туса ятсене икӗ чӗлхепе ҫырма шантарни пирки те хыпарланӑччӗ.
Ак, нумай пулмасть тепӗр хурав Мускав район прокуратуринчен ҫитнӗ иккен. Тӳре-шара йӗркене пӑснӑ суту-илӳ павильонӗсен хуҫисене тупса палӑртнӑ (Яковлев С.С. ИП, «Алькор» ТМЯП тата «Хурӑшсӑрлӑ хула» ТМЯП), вӗсемпе ҫывӑх вӑхӑтра ҫӗнӗ килӗшӳ туса чарӑну ячӗсене икӗ чӗлхепе усӑ курса ҫырма сӗннӗ.
«Ирӗклӗхе» вара хурав вырӑсла пулни килӗшмен, прокуратурӑра чӑвашла ҫырма техника майӗсем ҫук иккен. Анчах ку йӗркене пӑсни пулать. «Ирӗклӗх» пӗрлӗх прокуратурӑрисем саккунсене пӗлменни пирки асӑрхаттарнӑ. «Патшалӑх органӗсен, учрежденисен тата организацисен ӗҫӗнче чӗлхесемпе усӑ курасси» текен 11 статьяпа килӗшӳллӗн (сӑмах «Чӑваш Республикинчи чӗлхесем ҫинчен» саккун пирки пырать) ҫыру ҫине ҫав чӗлхепех хуравламалла имӗш. «Ирӗклӗх» хӑй ҫырӑвне чӑвашла янӑ, апла-тӑк прокуратура саккуна пӑсас мар тесен чӑвашлах хуравламалла пулнӑ.
Нумаях пулмасть республикӑра Шупашкартан Симферополе самолетпа вӗҫме май пуласси пирки самай шавларӗҫ. Ҫу уйӑхӗн 28-мӗшӗнче Дмитрий Медведев премьер-министр самолетри вырӑнсен 30 процентне федераци хысни субсидилесси ҫинчен алӑ пуснӑччӗ.
Унпа килӗшӳллӗн билет хакӗ 3375 тенкӗ ҫеҫ пулмалла терӗҫ. «Шупашкар — Симферополь» авиарейса «Ямал» авикомпани ҫӗртмен 8-мӗшӗнчен пуҫласа пурнӑҫлама тытӑнасси пирки пӗлтерчӗҫ.
Анчах паян лару-тӑру улшӑннӑ-мӗн. Ирхине «ЮТэйр» компани авиарейсне хӑтланӑ чухне Шупашкар аоэропорчӗн директорӗ Александр Жирнов журналистсене «Ямал» ку тивӗҫе пурнӑҫлама хирӗҫ пулнине пӗлтернӗ.
Халӗ Чӑваш Енре ытти вариантсене шыраҫҫӗ-мӗн.
Кун пек ҫырнинчен, тӗрӗссипе, ним тӗлӗнмелли те ҫук-ха. Ара, республикӑра икчӗлхелӗх пирки саккун та пур-ҫке. Апла пулин те теприсем чарӑну ячӗсене ҫырнӑ чух те ун пирки манса каяҫҫӗ, те йӗркине пӗлсе ҫитереймеҫҫӗ?
Наципе культура аталанӑвӗн «Ирӗклӗх» халӑх пӗрлешӗвӗн канашӗ Шупашкар хулинчи «Акатуй» магазин, «Вӗренӳ институчӗ», «Республика пульници» тата ытти ҫавӑн йышши чарӑну павильонӗсем ҫинче вырӑсла кӑна ҫырни пирки Шупашкарти тӳре-шара патне ыйтупа тухнӑ. Иртнӗ уйӑх вӗҫӗнче унтисем хурав панӑ. Ҫырура мӗн ҫырнине кӗскетмесӗрех илсе кӑтартар-ха:
«Чӑваш Республикин
наципе культура аталанӑвӗн «Ирӗклӗх»
халӑх пӗрлешӗвӗн канашне
Муниципаллӑ бюджетлӑ учреждени «Ҫурт-йӗрпе коммуналлӑ хуҫалӑх тата тирпей-илем кӗртекен управленийӗ» Шупашкар администрацийӗ хушнӑ тӑрӑх сирӗн ҫырӑвӑра (18.04.2015ҫ. №1 00/0071) пӑхса тухнӑ хыҫҫӑн сире ҫапла пӗлтерет.
Хальхи вӑхӑтра эпир Шупашкарта пӑхса тӑракан чарӑну вырӑнӗсен ячӗсене вырӑсла тата чӑвашла ҫырса хунӑ. Анчах та хӑш-пӗр чарӑну вырӑнӗсенче суту-илӳ павильонӗ вырнаҫнӑ, вӗсем пирӗн учреждени балансӗ ҫинче тӑмаҫҫӗ.
Шупашкарта хула ҫыннисем ыйтнипе Атӑлӑн пӗр ҫыранӗнчен тепӗр ҫыранне транспорт ҫӳретме пуҫлӗҫ. Кун пирки Шупашкар хула администрацийӗн транспорт енӗпе ӗҫлекен управленийӗ хыпарлани тӑрӑх Чӑваш Енӗн Транспорт министерстви пӗлтерет.
Юханшыв тӑрӑх ҫӳрекен трамвайсене уҫма хула администрацийӗн пуҫлӑхӗ Алексей Ладыков Чӑваш Ен Элтеперӗ Михаил Игнатьев хушнипе йышӑнни пирки палӑртнӑ.
Йӑлӑма икӗ направленипе каҫма май килӗ: «Шупашкар — Сосновка — Шупашкар» тата «Шупашкар — Сулахай енчи пляж (Октябрьски поселокӗ) — Шупашкар».
Ҫула «МО» йышши виҫӗ теплоход тухмалла. Вӗсем 150 ҫын ытла каҫарма пултараҫҫӗ. Халӑх питех те йышлӑ пулсан «Мускав» йышшисене те ҫула кӑларма пултараҫҫӗ. Аслисен билетшӑн 65 тенкӗ тӳлемелле, 5–10 ҫулхи ачасен — 33 тенкӗ, 5 ҫулчченхисемшӗн укҫа тӳлеттермӗҫ.
Шыв транспорчӗ ҫӗртмен 1-мӗшӗнчен ҫӳреме пуҫламалла.
Сосновкӑна Шупашкартан теплоходсем 6:30, 10:00, 14:00 (шӑматкунпа вырсарникун), 17:40 сехетсенче хускалмалла. Лерен — 7:00, 10:20, 14:20 (шӑматкунпа вырсарникун), 18:00 сехетре. Пляжа каякансем Шупашкартан 9:00, 12:30, 16:00 (шӑматкунпа вырсарникун), 18:40 сехетре хускалма пултарӗҫ, леш енчен – 9:20, 12:50, 16:20 (шӑматкунпа вырсарникун), 19:00 сехетсенче.
+2.0 °C