Эх, юрату, юрату! Вӗри чуна тем те тутарать вӑл. Канаш районӗнче пурӑнакан 22 ҫулти каччӑ унччен пӗрле пурӑннӑ хӗре ҫухатас килменнипе ун патне чӳречерен кӗнӗ. Хӑть юрататӑп те, хӑть кураймастӑп те — ирӗк памасӑр ют ҫӗре кӗрсе тӑни саккуна пӑсни пулать. Хӗрӗ Ҫурҫӗре тухса каятӑп тенӗрен унпа калаҫма тесе чӳречерен кӗнӗ, кайран ҫавӑншӑн хытах ӳкӗннӗ каччӑна пуҫиле майпах айӑпланӑ — 120 сехет ӗҫлеттермелле тунӑ.
Канашри 31 ҫулхи хӗрарӑм вара упӑшка пулнӑ арҫынна тарӑхнипе пусмӑрларӗ тесе йӗрке хуралҫисене ҫӑхавланӑ. Ӑна вӑл хӑйсен ачине ашшӗпе пурӑнмалла тунишӗн хытах кӳреннӗ иккен. Суйса евитлекен хӗрарӑма (маларах вӑл упӑшкине ҫӗҫӗпе чикнӗ, анчах суд хӗрарӑмӑн ачи 14 ҫула ҫитиччен айӑплава пурнӑҫа кӗртмелле мар йышӑннӑ) хальхинче малтанхи преступление шута илсе иккӗшне пӗрлештернӗ те виҫ ҫуллӑха хупма йышӑннӑ.
Канашра пурӑнакан 31 ҫулти хӗрарӑм суд тенкелӗ ҫине ларнӑ. Вӑл унчченхи мӑшӑрне айӑплама тӑнӑ: лешӗ ӑна мӑшкӑлланӑ имӗш
Кӑҫалхи ҫурла уйӑхӗн 10-мӗшӗнче хӗрарӑм полицие килнӗ те экс-упӑшки тӗлӗшпе заявлени ҫырнӑ. Лешӗ ӑна мӑшкӑлланӑ тесе палӑртнӑ вӑл. Полицейскисем суйнӑшӑн явап тыттарассине пӗлтерсен те малаллах каланӑ вӑл.
Анчах следовательсем хӗрарӑм суйнине тӑрӑ шыв ҫине кӑларнӑ. Арҫын экс-арӑмӗпе телефонпа калаҫнине ҫыртарса илнине пакунлисене итлеттернӗ.
Хӗрарӑм мӗншӗн суйнӑ-ха? Вӑл ачине хӑйӗн патне илесшӗн пулнӑ. Суд вара унччен ачана ашшӗпе пурӑнмалла тесе палӑртнӑ.
Хӗрарӑма пӗтӗмӗшле режимлӑ колоние 3 ҫуллӑха ӑсатнӑ.
Тӑвай районӗнчи пӗр ялта пурӑнакан 34 ҫулти арҫын кӳрше каҫса пӑшалпа хӑратнӑ. Чӗнмен хӑна пускил хӗрарӑмӗ патне вӑл унӑн ашшӗне начар пӑхать тесе вӗҫтерсе ҫитнӗ.
Кил хуҫин хӗрӗ ӳсӗр кӳршине хапӑл пулман — тухса тасалма ыйтнӑ. Тарӑхнӑ арҫын кӗсйинчен пневматика пӑшалӗ туртса кӑларнӑ та хапӑл мар пускиле хӑвалама тытӑннӑ. Хӑраса ӳкнӗ ҫамрӑк хӗрарӑм пӳлӗмсенчен пӗрне кӗрсе пытаннӑ. Хӑранипе вӑл: «Ан вӗлер», — тесе куҫҫуль витӗр тархасласа ыйтнӑ. Шӑв-шава илтсе ача та вӑраннӑ, вӑл та йӗме тытӑннӑ. Ҫавна кура арҫын лӑпланса тухса утнӑ.
Вӗлерессипе хӑратса ҫӳренӗ арҫын пирки йӗрке хуралҫисене пӗлтернӗ. «Ку пӑтӑрмаха ҫывӑх вӑхӑтра судра пӑхса тухмалла», — тесе пӗлтерчӗ Тӑвай район прокурорӗ Оксана Ястребова.
Тӑвай районӗнче пурӑнакан 31 тата 30 ҫулти пӗр тӑвансем колхоз шиферне пула ята кӗнӗ.
Кӑҫалхи ҫӗртме уйӑхӗн пӗр кунӗнче вӗсем вырӑнти ял хуҫалӑх кооперативӗн шиферне куҫ хывнӑ. Каҫ пулсассӑн, 22 сехет хыҫҫӑн, вӗсем ҫивиттие витмелли ҫав хатӗре йӑкӑртма кайнӑ. Пӗтӗмпе вӗсем 21 шифер персе килнӗ. Укҫа ҫине куҫарса шутласан сумми нумаях та мар пек: тӑватӑ пин тенкӗ ытларах. Анчах халӗ пӗр тӑвансен ҫавна пула суд тенкелӗ ҫине ларма тивӗ. Вӗсене РФ Пуҫиле кодексӗн 158-мӗш статйин 2-мӗш пайӗн «а» пайӗпе ушкӑнпа каварлашса вӑрланӑшӑн явап тыттарӗҫ. Айӑплав хутне Тӑвай район прокурорӗ Оксана Ястребова ҫирӗплетнӗ ӗнтӗ. Йӗрке хуралҫисем пырса кӗрсен тӑвансенчен пӗри стройматериала сарай витме тиесе килнине йышӑннӑ.
Тӑвай районӗнчи 1-мӗш мировой суд участокӗ пӗрле пурӑнакан хӗрарӑма апат ӑшӑтса паманшӑн хӗненӗ арҫын ӗҫне пӑхса тухнӑ.
Асӑннӑ район прокурорӗ Оксана Ястребова пӗлтернӗ тӑрӑх, 34 ҫулти вайпиттине РФ Пуҫиле кодексӗн 116-мӗш статйипе айӑпланӑ.
Пӑтӑрмахӗ кӑҫалхи ҫурла уйӑхӗн 8-мӗшӗнче пулса иртнӗ. Вӑл кун ирпе арҫын хӑйӗн пӗр тӑванӗ патӗнче эрех ӗҫнӗ. Киле таврӑнсан хайхи пӗрле пурӑнакан хӗрарӑма апат ӑшӑтса пама ыйтнӑ. Лешӗ кутӑнлашнине кура пуҫӗнчен чышкӑпа шӑлса панӑ. Хӗрарӑм тарма тӑни те пулӑшман — килхушшинче хӑваласа ҫитнӗ те тапса пӗтернӗ.
Судра арҫын текех алӑ ҫӗклемессине шантарнӑ-ха. Ҫапах та тӳре те, хӗрарӑм та алли ҫӳлте этеме каҫарман. Чунтан ӳкӗннине кура ун тӗлӗшпе суд 120 сехет ӗҫлеттермелле йышӑну кӑларнӑ.
Чӑваш орфографине йӗркене кӗртме тунӑ айкомисси (подкомиссия) хӑйӗн ӗҫне хӑюллӑн пуҫланӑччӗ: тӗрӗсҫыраслӑха «тӳнтерсе» янӑ правилӑсене тимлӗн пӑхса тухса унти «идиотизмсене» пӗтерме, ку яваплӑ ӗҫре саплӑк лартса кӑна аппаланни ҫителӗксӗр пулнине палӑртнӑччӗ. Татӑклӑн илтӗнчӗ ҫак сӑмах, тинех улшӑну пуласса шантарчӗ. Анчах айкомисси хӑйӗн ӗҫне пӑшик! сасӑ кӑлармасӑрах вӗҫлерӗ пулмалла.
Халӑха тарӑхтарса ҫитернӗ ҫак правилӑсене мӗнле кӑна вӑрҫмарӗҫ пуль: вӗсене тӑвакан «партизан отрядне» ӗмӗрлӗхе намӑс хапхи ҫине ҫырса хума сӗнекенсем те пулчӗҫ.
Л.Е. Андреев (Лесник) юрист вара урӑх ҫулпа кайма шутланӑ. Архива ҫитсе кирлӗ документсем тупнӑ, унта саккуна сӗмсӗррӗн пӑснине асӑрханӑ та Чӑваш Республикин Аслӑ сучӗн коллегине административлӑ тавӑҫ тӑратнӑ (ӑна кӑҫалхи июлӗн 20-мӗшӗнче 2365 номерпе илсе юлнӑ). Самаях пысӑк текста пӗтӗмпех пичетлеме, тен, кирлех те мар, унти пӗлтерӗшлӗ сӑмахсене илсе кӑтартни вырӑнлӑ тесе шутлатпӑр.
Административное исковое заявление
о признании незаконным со дня издания Постановления Президиума Верховного Совета Чувашской Республики «О введении в действие новых правил чувашской орфографии и пунктуации» от 11 марта 1992 г.
Шупашкарта пурӑнакан темиҫе ҫемье унччен тӗпленнӗ вырӑнтан куҫас килменнипе суд тӑрах ҫӳрет. Кивӗ хваттертех шик шӑхӑрса пурӑнма май килнишӗн мар, ҫӗнӗ ҫӗрти пурнӑҫ условийӗ тивӗҫтерментен ҫапла кутӑнлашаҫҫӗ хӑшӗсем.
Сӑмах май каласан, тӗп хулари Дементьев урамӗнчи 2-мӗш ҫурта кивӗ ҫӗртен куҫарнӑ ҫынсене малтанхи кунсенченех кӑлтӑк ҫине кӑлтӑк канӑҫсӑрлантарма тытӑннине эпир ҫуркунне пӗлтернӗччӗ. Аса илтеретпӗр, подъезчӗсенчен пӗри ҫынсем пурӑнма куҫнӑ-куҫман ишӗлме тытӑннӑ, путвалта шыв кӳлленме пуҫланӑ. Кунсӑр пуҫне вентиляци тата лифтсем ӗҫлемен. Халӑха калаҫтаракан ҫак ҫуртпа ун чухне Пӗтӗм Раҫҫейри халӑх фрончӗ те кӑсӑкланма тытӑннӑччӗ.
Шупашкар хула администрацийӗн пуҫлӑхӗ Алексей Ладыков эрнесерен ирттерекен черетлӗ планеркӑра куҫма килӗшмен ҫынсене вӑхӑтлӑх вырӑна куҫарма май пуррине палӑртнӑ. Ишӗлекен тесе йышӑннӑ май унтан ҫынсене куҫарма йышӑннӑ ҫуртсене ӑшӑ памасси пирки пӗлтернӗ.
Чӑваш Енри пӗр ҫын суд сакки ҫине ларӗ. Ӑна ют ҫын килне кӗрсе кӑлпасси ҫинӗшӗн айӑпласшӑн.
Следовательсем тӗпчесе пӗлнӗ тӑрӑх, кӑҫалхи утӑ уйӑхӗн 8-мӗшӗнче Йӗпреҫ районӗнче пурӑнакан 37 ҫулти арҫын ял тӑрӑхӗн пуҫлӑхӗн пӳртне кӗнӗ. Вӑл ун чухне ӳсӗр пулнӑ.
Хайхи арҫын пӳрте кӗнӗ, анчах унта никам та пулман. Нумай шухӑшласа тӑман вӑл — холодильник уҫнӑ. Унта пӗр татӑк кӑлпасси выртнӑ. Арҫын ӑна ҫисе янӑ. Тутӑ хырӑмпа хайхискер верандӑра ҫывӑрма выртнӑ.
Тӳре-шара киле ҫитсен арҫынна асӑрханӑ. Вӑл хӑнана кайма ыйтнӑ, анчах лешӗ итлемен. Ирӗксӗрех полицейскисене чӗнме тивнӗ.
Палӑртмалла: ҫак арҫынна 2016 ҫулхи утӑ уйӑхӗнче урапа вӑрланӑшӑн 1 ҫул та 4 уйӑхлӑха тӗрмене янӑ.
Ку пӑтӑрмах иртнӗ ҫулхи ҫӗртме уйӑхӗнче пулса иртнӗ. Ун чухне 60 ҫулхи хӗрарӑмпа Шупашкарти Ленин районӗн мировой тӳри В.Б. Романов хушшинче ӑнланманлӑх сиксе тухнӑ. Урапа рульне тытса пыракан тӳре Вӑрмар районӗнче ҫулпа пынӑ чухне машинӑран сиксе тухса ҫул урлӑ каҫакан хӗрарӑмпа хирӗҫсе кайнӑ. Каярах тӳре руль умӗнче ӳсӗр пулни ҫиеле тухнӑ. Хӗренкӗ тӳре ватӑ хӗрарӑмӑн аллине ыраттарнӑ тесе калаҫҫӗ. Кайран тӳре вырӑнтан кайма пӑхнӑ, анчах ҫул-йӗр инспекторӗсем пырса ҫитнӗ.
Пӑтӑрмахлӑ истори вӗҫне республикӑн Аслӑ сучӗн тӳресен квалификациллӗ коллегийӗ хӑйне евӗр пӑнчӑ лартнӑ: пӗлтӗрхи чӳк уйӑхӗнче вӑл ӗҫтешӗ тӗлӗшпе пуҫиле ӗҫ пуҫарассипе килӗшнине пӗлтернӗ. Кунпа килӗшмесӗр тӳре ваккачӗ Мускаври судах ҫитнӗ. Анчах унтисем кунтисен йышӑнӑвне пӑрахӑҫламаннине кура тӳрен суд тенкелӗ ҫине лармах тивӗ.
Ял тӑрӑхӗн вӑрман тасатмалла мар. Ҫапла пӗтӗмлетнӗ Йӗпреҫ район прокуратури тата унти суд.
Кӑҫалхи ҫӗртме уйӑхӗнче Йӗпреҫ лесничествин вӑрманҫи Хурӑнлӑх участокӗнчи лесничествӑри вӑрманта промышленноҫри тата килти каяш йӑваланса выртнине асӑрханӑ. Хурӑнлӑх тӑрӑхӗнчи территорире пирки вӑрман ӗҫченӗ асӑннӑ ял тӑрӑхӗн пуҫлӑхӗ ячӗпе хут шӑрҫаланӑ, тасамарлӑха пуҫтарма ыйтнӑ.
Ял тӑрӑхӗн пуҫлӑхӗ ӗҫе пуҫӑнас вырӑнне прокуратурӑна ҫул тытнӑ. Лере РФ Вӑрман кодексне уҫса пӑхнӑ, 2015 ҫулхи юпа уйӑхӗн 13-мӗшӗнче РФ Конституци сучӗ кӑларнӑ 26-П номерлӗ йышӑнӑва та тишкернӗ.
Вӑрман федераци харпӑрлӑхӗнче шутланать, апла тӑк ӑна хуҫин тирпейлесе тӑмалла. Вырӑнти хӑй тытӑмлӑх органӗн вараласран кӑна асӑрхамалла.
Ял тӑрӑхне хӳтӗлесе прокуратура суда тавӑҫпа тухнӑ. Унта вӑрманҫӑ хутн пӑрахӑҫлама ыйтнӑ. Суд прокуратура тавӑҫне тивӗҫтернӗ.
+12.5 °C