Республикӑн Строительство министерстви ҫамрӑк ҫемьесене патшалӑх тӗкӗ кӳни пирки пӗлтерес тесе ятарлӑ баннерсем вырнаҫтарма шут тытнӑ. Ун пек пулӑшупа кашни ҫемьен усӑ курма ирӗк пуррине пӗлтерекен реклама щичӗсене «Хула реклами» учреждени хатӗрленӗ. Баннерсене халӑх уйрӑмах ҫӳрекен вырӑнсене вырнаҫтарса тухнӑ.
Сӑмах май, хальхи вӑхӑтра ҫамрӑк ҫемьесене федерацин ятарлӑ программипе тата республика шайӗнче йышӑннӑ программӑсемпе килӗшӳллӗн тӗрев кӳреҫҫӗ. 2006-2011 ҫулсенче патшалӑх пулӑшнипе пурӗ 3349 ҫемье хӑйсен ҫурт-йӗр ыйтӑвне лайӑхлатнӑ.
Чӑваш Енӗн Министрсен кабинечӗ «Ача-пӑчаллӑ граждансене пособисемпе тивӗҫтересси» саккуна ҫӗнӗ хут пӑхса тухнӑ пулнӑ. Чирлӗ, хавшак сывлӑхлӑ ача-пӑчасене усрава илекенсен йышне ӳстерес тӗллевсемпе утӑ уйӑхӗн 1-мӗшӗнчен опекунсемпе ачана усрава илнӗ ашшӗ-амӑшсене пособи укҫине 10% хӑпартма палӑртнӑ.
Унсӑр пуҫне тата ачаллӑ ҫемьесене патшалӑх пособийӗн индекс-дефляторне ӳстерӗҫ, вӑл 5,5% пулӗ.
Асӑннӑ тӗллев валли республика бюджетӗнчен 8 миллион тенкӗ уйӑрма палӑртнӑ.
Хӗрлӗ хӗрес обществи пирки маларах вӗҫӗмех аса илтеретчӗҫ-ха. Халӗ темӗнле ыркӑмӑллӑх фончӗ те пур та, вӑл хӑлхаран кайман сӑмах тееймӗпӗр. Ҫапах та Хӗрлӗ хӗрес обществи халӗ те ӗҫлет иккен. Ытларикун Чӑваш Ен Элтеперӗ Раҫҫейӗн Хӗрлӗ хӗрес обществин председателӗпе Раиса Лукутцовӑпа тӗл пулнӑ. Сӑмах май, Чӑваш Ене вӑл кунти халӑха гуманитари пулӑшӑвӗ мӗн чухлӗ кирлине пӗлессишӗн килсе ҫитнӗ иккен.
Раиса Лукутцкая сӑнанӑ тӑрӑх, Чӑвашра инкексем сахал пулаҫҫӗ иккен. Вӑл республикӑн Сывлӑх сыхлавӗпе социаллӑ аталану министерстви Хӗрлӗ хӗрес обществипе килӗштерсе ӗҫленине те палӑртнӑ.
Михаил Игнатьевпа Раиса Лукутцкая инфекци чирӗсем, туберкулёз, ВИЧ-инфекци сарӑласран туса ирттермелли ӗҫсем пирки те калаҫу пуҫарнӑ.
ЧР Ял хуҫалӑх министерстви ҫемье выльӑх-чӗрлӗх фермисене аталантарма пулӑшас тесе конкурс йӗркеленӗ.
Патшалӑх укҫине илме ӗмӗтленекенсем 23 ҫын тупӑннӑ, анчах вӗсенчен пӗрин бизнес-проекчӗ конкурс ыйтнине тивӗҫтерменнине кура ӑна пӑрахӑҫлама йышӑннӑ.
Асӑннӑ ведомство хыпарланӑ тӑрӑх, патшалӑх пулӑшӑвӗн вӑтам виҫи 4 миллион тенкӗпе танлашать. Укҫана Патӑрьел районӗнчи И.Ш. Куликов, Комсомольски районӗнчи Ф.Г. Хайртдинов, Вӑрнар районӗнчи В.Г. Яковлев, Елчӗк районӗнчи Н.П. Бикулов, Сӗнтӗрвӑрри районӗнчи В.Г. Ермолаев, Ҫӗмӗрле районӗнчи Е.В. Карасев, Шӑмӑршӑ районӗнчи А.К. Хлюкин фермерсене пама йышӑннӑ. Куликов, Хайртдинов, Яковлев, Бикулов тата Ермолаев фермерсем укҫапа 50-100 пуҫлӑх сӗт-ҫу фермисем хӑпартасшӑн. Карасев вара выльӑх-чӗрлӗх валли хуралтӑсем ҫӗклесшӗн, выльӑх апачӗ хатӗрлемелли техника тата ашлӑх ӑратлӑ ӗне-выльӑх туянасшӑн.
Килте ларсах паспорт илме е мӑшӑрланма заявлени ҫырма пултарасси темиҫе ҫул каялла пулмасла халапӑн туйӑннӑ-тӑр. Тӳррипе, ҫак икӗ пулӑшӑва кӑна мар, патшалӑх тата муниципалиетт учрежденийӗсем ун йышши вун-вун пулӑшу кӳреҫҫӗ. Тӗп услови — Тӗнче тетелне тухмалли май пурри.
Ҫӗнӗлӗх пирки пурте, тен, пӗлсе ҫитереймеҫҫӗ-тӗр. Ҫавна ӑнлантарса парас тӗллевпе республикӑри шкулсенче нумаях пулмасть уҫӑ урок йӗркеленӗ. Унта 80 вӗренӳ учрежденийӗ хутшӑннӑ. Ӑна Чӑваш Енӗн вӗренӳ министрӗ Владимир Иванов уҫнӑ, информаци политикин министрӗ Валентина Андреева вара электрон меслетпе хастаррӑн усӑ курма чӗнсе каланӑ. Урокра специалистсем Патшалӑх пулӑшӑвӗн пӗрлехи порталӗ пирки тата унпа епле усӑ курмаллине ӑнлантарса панӑ.
Ытларикун Чӑваш Енри 10 ҫемьене пысӑк хуйхӑ илсе килни пирки массӑллӑ информаци хатӗрӗсем пӗлтерчӗҫ ӗнтӗ. Синкер пирки эпир те хыпарланӑччӗ. Аса илтеретпӗр, Вӑрмар тата Тӑвай районӗнчен Сочине ӗҫлеме тухса кайнӑ арҫынсем ҫав кун ҫул ҫинче инкеке лекнӗ — вуннӑшӗ (ҫав шутра водитель те) вилнӗ, тӑххӑрӑшӗ йывӑр суранланнӑ.
Сӑмах май, халӗ ытти хӑш-пӗр ҫӗнӗлӗх те уҫӑмланчӗ. Эпир пӗлнӗ тӑрӑх, водителе шутласан салонта 20 ҫын пулнӑ. Унччен 19-ӑн тесе ҫырнӑччӗ. Раҫҫей шайӗнчи хӑш-пӗр МИХ пӗлтернӗ тӑрӑх, пӗр пассажирӗ кафере тӑрса юлнӑ, тӗрӗсрех, асӑрхаманнипе ӑна пӑрахса хӑварнӑ имӗш. Ку сӑмах чӑнлӑхпа тӳр килсен ун пирки кӗпепе ҫуралнӑ тесе хӑюллӑнах калӑн.
Ҫакна та палӑртмалла. Шучӗпе пӗчӗк автобусра 13 ҫын кӑна лармалла пулнӑ иккен. Пассажирсем хӑрушсӑрлӑх пиҫиххийӗпе те ҫыхӑнман-мӗн. Инҫе ҫула ӗҫе ҫӳрекенсем палӑртнӑ тӑрӑх, вӑрӑм ҫулта ҫыхӑнса килме те кансӗр. Апла-и, капла-и, анчах водитель ҫывӑрса кайман тӑк (инкекӗн официаллӑ версийӗ шӑпах ҫавӑн пек) хирӗҫ килекен ҫул ҫине вӑл тухса кайман пулӗччӗ. Кунсӑр пуҫне водитель ҫав кун ирпе Сочие пырса ҫитнӗ, каялла та ҫав кунах тухнӑ текен хыпар та ҫӳрет. Тепӗр тесен, икӗ водитель пулсанах руле ылмашса тытса килетчӗҫ-ха ӗнтӗ. Пушар хыҫҫӑн шыв кирлӗ мар теҫҫӗ те, халӗ кун пирки калаҫнин те усси пулас ҫук. Малашне ҫавӑн пеккинчен асӑрханма ыттисем шута илсен кӑна ӗнтӗ...
Чӑваш Ен Элтепӗрӗ Михаил Игнатьев инкек тӳснисен ҫемйисене пулӑшма ӗнер шантарнӑччӗ. Паян вара республикӑра ятарлӑ йышӑну та тунӑ иккен. Сӑмах май, ЧР Министрсен Кабинечӗн паянхи ларӑвне вилнисене асӑнса пӗр минут шӑп тӑнинчен пуҫланӑ.
Чӑваш Республикинчи Сывлӑха сыхлакан тата социаллӑ аталану министерстви палӑртнӑ тӑрӑх пурӑнас условисене лайӑхлатас тӗллевсемпе 2005 ҫулта учета Тӑван Ҫӗршывӑн Аслӑ вӑрҫин 5 428 ветерана тӑратнӑ. Ҫурт-йӗрпе ветерансене тивӗҫтерес тӗллевпе республикӑна 5 млрд. тенкӗ уйӑрса панӑ имӗш. Ҫу уйӑхӗн 8-мӗшӗнчи кӑтартусемпе килӗшӳллӗн 233 вӑрҫӑ ветеранӗ паянхи кун та патшалӑх уйӑрнӑ укҫапа усӑ курмалли свидетельство хучӗ алла илмен-ха.
Пурӑнмалли условисене улӑштарма ветерансем икӗ майпа усӑ курма пултараҫҫӗ: патшалӑх уйӑрнӑ укҫана ҫӗнӗ ҫурт-йӗре хута яма е хваттере сутӑн туянма. Ҫу уйӑхӗнчи кӑтартусем тӑрӑх ку мелсемпе учетра тӑракан ветерансен 95,7% (5195 ветеран) усӑ курнӑ. ЧР Минстрой пӗлтернӗ тӑрӑх 757 ветеран тӳпеллӗ ҫурт тӑвӑмпа усӑ курнӑ, 133 хӑйне валли пурӑнмалли ҫурт-йӗр ҫине укҫа уйӑрнӑ. Нумайӑшӗ — 4 305 ветеран — ҫурт-йӗре хӑйсем тӗллен туяннӑ.
Министертвӑра пӗлтернӗ тӑрӑх патшалӑх уйӑрнӑ укҫапа усӑ курман 223 ҫынран 2 ветеранӗ свидетельство хутне паянхи куна илме ӗлкернӗ, халӗ укҫапа усӑ курма кирлӗ хутсем пуҫтараҫҫӗ. 231 вӑрҫӑ ветеранӗсем вара свидетельсво хутне те алла илмен-ха.
Украинӑри Остер хулинче юратнӑ сӑвӑҫӑмӑрӑн Ҫеҫпӗл Мишшин пурнӑҫӗ таталнӑ вырӑна гранитран паха палӑк лартма шухӑшлаҫҫӗ. Кун пирки «Хыпар» хаҫат пӗлтерет. Сирӗн те ҫак пархатарлӑ ӗҫе хутшӑнма кӑмӑл пур пулсан, пулӑшу счёчӗ:
Волго-Вятский Банк Сбербанка России, Чувашское отделение №8613 г. Чебоксары
ИНН 7707083893
БИК 049706609
к/с 30101810300000000609
КПП 212902001
Л/с 40817810775023302894/54
Чӑваш Енре сусӑр ачасене тӗнче тетелӗ майӗпе вӑтам шкул программине вӗрентес ӗҫ сарӑлсах пырать. Кашни уйӑхрах хуласемпе ялсене ятарласа шутласа кӑларнӑ пӗрер-икшер аппарат килет.
Акӑ, 2012 ҫул пуҫланнӑ-пуҫланман, Пӑрачкав ялӗн вӑтам шкулӗнче 3-мӗш классра вӗренекен Гундин Никита валли ятарласа ҫакӑн йышши пӗр компьютер килсе ҫитрӗ теҫҫӗ. Ҫак тӑнлӑ аппаратпа Никита, тата Пӑрачкав тӑрӑхӗнчи тепӗр икӗ ача килтен тухмасӑрах шкул программине пурнӑҫлама пултарӗҫ.
Паянтан Никита вӗрентекенсемпе тата хӑйӗн тантӑшӗсемпе килте ларсах курса калаҫма вӗрене пуҫларӗ те ӗнтӗ.
Тӑван ҫӗршывӑн Аслӑ вӑрҫин ветеранӗсене ҫурт-йӗрпе тивӗҫтерме республикӑна федераци укҫи-тенкинчен 260 миллион тенкӗ ҫитнӗ. Ҫак укҫа 265 ветеранӑн ҫурт-йӗр ыйтӑвне татса пама май парӗ. 2008-мӗш ҫултанпа, Раҫҫей Президенчӗн «1941-1945 ҫулсенчи Тӑван Ҫӗршывӑн Аслӑ вӑрҫин ветеранӗсене ҫурт-йӗрпе тивӗҫтересси ҫинчен» Хушӑвӗ ӗҫе кӗнӗренпе Чӑваш Енри 3 пин те 804 ҫын хваттерлӗ пулнӑ. Ҫак тӗллевпе ҫӗршыв хыснинчен республикӑна 4,6 миллиард тенкӗ укҫа уйӑрса панӑ.
+10.3 °C