Шупашкарти Лакрей вӑрманӗнчи ҫырма ҫынсене пӑшӑрхантарать. Вӑл 50 метр тӑршшӗ, 15 метр тарӑнӑш.

Шупашкарта пурӑнакан Сергей Сергеев ача чухне иртнӗ ӗмӗрӗн 70-мӗш ҫулӗсенче ку тӑвайккинчен ҫунашкапа ярӑннӑ. Кӑҫал хӗлле унта килнӗ те тӗлӗнсех кайнӑ: ҫырма пулса тӑнӑ.

Ку ҫырма «Ярмӑрккӑ» пасар еннелле тӑсӑлать. Унта пӑрӑх пур, унран лайӑх мар шӑршӑллӑ шыв юхса тухать. Ҫав шыв Трусиха юханшыва лекет. Ҫырма йӑтӑннӑран пӑрӑх ҫӗмӗрӗлсе пырать.

Ҫырма ҫумӗнчи уҫӑ люк та ҫынсене шиклентерет. Ку лаптӑк «Сад» хуҫалӑхӑн-мӗн. Унта тытнӑ карта Лакрей вӑрманӗн мар. Пӑрӑхӗ камӑн? Паллӑ мар-ха. Прокуратура «Сад» хуҫалӑх тӗлӗшпе суда тавӑҫ тӑратнӑ. Унта ҫырмана ҫирӗплетме ыйтнӑ. Лакрей вӑрманӗн ӗҫченӗсем ҫырмапа ҫумӑн асӑрхаттару палли лартнӑ, хӑю карса хунӑ.

Сутуҫӑ-хӗрарӑм палӑкӗ

Шупашкарти Колхоз пасарӗ умне сутуҫӑ-хӗрарӑм палӑкне вырнаҫтарнӑ. Палӑк сӑнӳкерчӗкне Фейсбукра Александр Моисеев ятлӑ ҫын вырнаҫтарнӑ.

Сӑнӳкерчӗк тӑрӑх хакласан, сутуҫӑ тӗреклӗ, вӑл пукан ҫине ларнӑ та хӗвелҫаврӑнӑш вӑррине стаканпа сутса ларать. Тимӗртен шӑратса тунӑ палӑка халӑх сечӗнчисем ырласа йышӑнманни сисӗнет. Пӗрисем хӑрушӑ хаклавпах ҫырлахнӑ пулсан теприсем хӗрарӑм-палӑк кӑкӑрне те тиркесе пӗтернӗ: «Мӗншӗн вӑл лапчӑк?» — теҫҫӗ ун йышшисем. Виҫҫӗмӗшӗ тата вӑл палӑкпа ачасене хӑратма пулать тесе шухӑшлать. Зоя Яковлева режиссер чӑваш сӗмӗ ҫуккине асӑрханӑ.

Рита Кириллова журналист комментарисенчен пӗринче ҫырнӑ тӑрӑх, хӗрарӑм-сутуҫӑ палӑкӗ Минскра пулнӑ, Шупашкарти унӑн копийӗ.

Шупашкарти тӗп пасар умӗнче ялти ҫынсене сутма чарнӑ. Анчах халӑх ниепле те итлемест, пур-пӗрех сутма ҫӳрет.

Нумаях пулмасть Шупашкарта рейд иртнӗ. Унашкаллисене тӑтӑшах йӗркелеҫҫӗ. Хальхинче тӗп пасар умне 5 сехет тӗрӗсленӗ. Илпек, Гагарин урамӗнчи, Ленин проспектӗнчи хӑш-пӗр ҫурт патӗнче дежурство йӗркеленӗ.

Рейд вӑхӑтӗнче санкцилемен суту-илӳн 20 фактне шута илнӗ. Ленин районӗнче кӑна кӑҫалхи ҫулӑн пӗрремӗш ҫурринче ҫак тӗлӗшпе 400 протокол ҫырнӑ, 41 суту-илӳ вырӑнне пӑрахӑҫланӑ. Халӗ Шупашкарта «канмалли кунсенчи» ярмӑрккӑна йӗркелес ыйтӑва сӳтсе яваҫҫӗ. Унта ҫынсем хӑйсен продукцине сутма пултарӗҫ.

Ҫак эрнере «Николаевски» суту-илӳ комплексӗнче Раҫҫее илсе килме юраман ҫимӗҫсене тупнӑ. Аса илетер: кунашкалли унта пӗрре мар пулнӑ.

Унта усламҫӑсем помидор, груша, панулми сутнӑ. Вӗсене туртса илнӗ. Пӗтӗмпе Раҫҫее кӳрсе килме юраман 257,15 килограмм улма-ҫырлапа пахча ҫимӗҫ тупнӑ. Вӗсене Турцирен, Польшӑран илсе килнине этикетка ҫине ҫырни ҫирӗплетет.

Улма-ҫырлапа пахча ҫимӗҫӗн кирлӗ документсем пулман. Россельхознадзорӑн Чӑваш Енри тата Чӗмпӗр облаҫӗнчи управленийӗ пӗлтернӗ тӑрӑх, туртса илнӗ улма-ҫырлапа пахча ҫимӗҫе тӗп тунӑ.

Шупашкар ҫумӗнче вырнаҫнӑ административлӑ ҫуртра укҫа пичетлекен станок тупнӑ. ЧР ШӖМӗн пресс-служби пӗлтернӗ тӑрӑх, суя укҫа кӑларакана ҫавӑнта тытса чарнӑ.

Кун пирки йӗрке хуралҫисем пуш уйӑхӗн 28-мӗшӗнче пӗлтернӗ. Полицейскисем Чулхула ҫыннине тытса чарнӑ. Ҫак арҫын хула ҫумӗнче вырнӑҫнӑ ҫуртра (унта никам та пурӑнман) укҫа пичетлекен машина вырнаҫтарнӑ. Хӑй те ҫав ҫуртах пурӑннӑ.

Полицейскисем 500 тенкӗлӗх 400 хут укҫа тупнӑ. Ку пӗтӗмпе 214 пин тенкӗпе танлашать. Ҫав арҫын тӗлӗшпе пуҫиле ӗҫ пуҫарнӑ.

Чулхула ҫынни суя укҫасемпе ытларах пасарта усӑ курнине каласа кӑтартнӑ. Ара, лешсен унта укҫа тӗрӗслемелли машинка ҫук. Халӗ полицейскисем ку ӗҫе малалла тӗпчеҫҫӗ.

Нумаях пулмасть «Пятница» телеканалпа пыракан «Магаззино» кӑларӑм ертӳҫи Шупашкарта та пулнӑччӗ. Ҫак кунсенче «Магаззино мадамӗ – 2016» конкурс ҫӗнтерӳҫине палӑртнӑ.

Палӑртма кӑмӑллӑ: ку конкурсра Шупашкарти Тӗп пасарта ӗҫлекен сутуҫӑ Альбина Прохорова ҫӗнтернӗ. Вӑл конкурсра 6146 сасӑ пухса мала тухнӑ.

Конкурса сасӑлав мелӗпе пӗтӗмлетнӗ. Альбина Прохоровӑна пысӑк парне кӗтет. Ӑна ҫӗнтерӳҫӗ ятне тивӗҫнӗшӗн ҫулталӑкри шалу чухлӗ укҫа тата Мальдивӑра канмашкӑн путевка парӗҫ.

Нумаях пулмасть Роспотребнадзорӑн Чӑваш Енри управленийӗ «Магаззино» кӑларӑм ертӳҫи Александр Молочко пулнӑ лавккасене тӗрӗсленӗ. Специалистсем те йӗркене пӑснӑ тӗслӗхсене тупса палӑртнӑ. Вӗсемшӗн айӑплисен явап тытма тиветех.

Роспотребнадзор ӗҫченӗсем «Акатуй», «Санар», «Смак» лавккасенче, Тӗп пасарта пулса курнӑ. «Акатуй» лавккара тата Тӗп пасарти хӑш-пӗр сентре ҫинче срокран тухнӑ ҫимӗҫсене сутнине тупса палӑртнӑ. Пӗр вырӑнта апат-ҫимӗҫ упранӑ чухне температура режимне пӑхӑнман. «Санар» тата «Акатуй» хатӗр-хӗтӗрӗ тата производство пӳлӗмӗсем япӑх лару-тӑрура пулнӑ. Вӗсенче таракан таврашӗсем те курӑннӑ.

Тӗрӗслев хыҫҫӑн апат-ҫимӗҫӗн 22 партине пӑрахӑҫланӑ. Пӗтӗмпе 68,5 килограмм юрӑхсӑр тесе йышӑннӑ. Куншӑн айӑплисене административлӑ майпа явап тыттарӗҫ.

Канмалли кунсенче Шупашкар хула администрацийӗ Тӗп пасар ҫывӑхӗнче суту тӑвакан ҫынсене тӗрӗсленӗ. Саккуна пӑсса сутнӑшӑн вӗсене штрафсем ҫырса панӑ.

Администраци пресс-служби пӗлтернӗ тӑрӑх, тӗрӗслев вӑхӑтӗнче саккуна пӑсса суту тӑвакан 60 ҫынна тупса палӑртнӑ. Вӗсене пурне те кун пирки асӑрхаттаракан хутсем валеҫсе панӑ. Унта чӑвашла та, вырӑсла та ҫырса ӑнлантарнӑ.

Администраци тивӗҫлӗ органсене вӗсен продукцине туртса илсе экспертизӑна пама, унтан тӗп тума ыйтнӑ. Халӗ хала администрацийӗ Тӗп пасарпа ватӑсене, ялтан сӗт юр-варӗ, пахча ҫимӗҫ, улма-ҫырла сутма килекенскерсене, вырӑнсене йӳнӗрехпе тара парасси пирки калаҫса татӑласшӑн.

Сӑмах май, юпан 17-30-мӗшӗсенче Шупашкарти административлӑ комисси йӗркене пӑснӑ тӗслӗхсен тӗлӗшпе 39 протокол ҫырнӑ.

Нумаях пулмасть Пятница телеканалпа кӑтартакан «Магаззино» кӑларӑм ертӳҫи Александр Молочко Шупашкара килсе кайни пирки пӗлтернӗччӗ. Ӳкерӳ авӑн уйӑхӗн варринче иртнӗ. Кӑларӑм эфира хӑҫан тухасси паллӑ.

Кӑларӑма Пятница телеканалпа ҫитес эрнере курма май пулӗ. Юпа уйӑхӗн 26-мӗшӗнче 18 сехетре эфира тухӗ вӑл. Шупашкарти лавккасене тӗрӗсленӗ кӑларӑмпа «Магаззинӑн» виҫҫӗмӗш сезонӗ вӗҫленӗ.

Аса илтерер: Александр Молочко Шупашкарта авӑнӑн 18-22-мӗшӗсенче пулнӑ. 5 кунра вӑл Тӗп пасара, «Смак» лавккана, «Акатуй» супермаркета тӗрӗсленӗ. Александр Молочко вӗсенчен пӗрне те наклейка ҫыпӑҫтарса хӑварман.

Кӑларӑм ертӳҫи Шупашкар лавккисенче таракансем чупнине, срокран тухнӑ апат-ҫимӗҫ сутнине, ҫимӗҫсенче нитрат нумаййине тупса палӑртнӑ.

Шупашкарти Тӗп пасарта суя продукци сутнине тупса палӑртнӑ. Пӗтӗмпе суту-илӳ ҫаврӑнӑшӗнчен 5 миллион ытла тенкӗлӗх тавар туртса илнӗ.

Пасарта суя кофе, пирус, леденец сутнӑ. ШӖМ ӗҫченӗсем ҫак ӗҫпе аппаланакан ушкӑна пӳлнӗ. Ушкӑн Кавказ тӑрӑхӗнчи виҫӗ республика ҫыннисенчен тӑнӑ. Вӗсем Чӑваш Ене контрафактлӑ тавар кӳрсе килнӗ. Вӗсене Тӗп пасарта сутнӑ.

Складсене тата суту-илӳ вырӑнӗсене тӗрӗсленӗ вӑхӑтра 25 пин ытла единица суя кофе, пирус тупнӑ. Ҫак ӗҫпе аппаланнӑ ҫынсен тӗлӗшпе пуҫиле ӗҫ пуҫарнӑ.

Халӗ суя тавара ӑҫта туса кӑларнине тӗпчеҫҫӗ.