«Чувашская энергосбытовая компания» (чӑв. Энерги сутакан чӑваш компанийӗ) хыпарланӑ тӑрӑх Ҫӗнӗ Шупашкарпа Чӑваш Ен ертӳлӗхӗ вӗсен умӗнчи парӑма ҫывӑх вӑхӑтра парса татма шантарнӑ. Аса илтеретпӗр, Ҫӗнӗ шупашкарти троллейбус управленийӗ энергетиксем умӗнче 6,1 млн. тенкӗлӗх парӑма кӗрсе кайнӑ, ҫавна пула Ҫӗнӗ Шупашкарти троллейбуссене чарса лартас хӑрушлӑх сиксе тухнӑ.
Паян каҫ кӳлӗм энергетиксем электричество пама пӑрахассипе хӑратнинчен ку ӗҫе пурнӑҫлама та тытӑннӑ. Троллейбус линийӗсене электричествӑпа тивӗҫтерекен 2-мӗш подстанцие тата депона электричество пама пӑрахнӑ. Ҫапла май хулан хӑш-пӗр районӗсенче троллейбус транспорчӗ чарӑнса тӑнӑ. Ҫавах та хулан тӗп пайӗнче, Чумкассипе Тӗкӗрҫ микрорайонсенче (ку лаптӑка «Коммунальные сети Новочебоксарска» (чӑв. Ҫӗнӗ Шупашкарӑн коммуналлӑ сечӗсем) электричество парать, вӗсем электричество парассине пӑрахӑҫлама килӗшмен) вӗсем чиперех ҫӳренӗ.
22 сехет ҫитеспеле 2-мӗш подстанцине те, депона та электричество панӑ пулать.
Ҫӗнӗ Шупашкарта троллейбуссем тӗлӗшпе йывӑрлӑхсем сиксе тухма пултараҫҫӗ. Кун пирки Чӑваш энергосбыт компанийӗн сайтӗнче пӗлтереҫҫӗ.
Ҫӗнӗ Шупашкарта троллейбус управленийӗн энергокомпани умӗнчи парӑмӗ темиҫе уйӑхра 3 хут ӳснӗ. Малашне энергокомпани транспорт предприятине кредитла усӑ куртараймасть.
Пуш уйӑхӗн 24-мӗшӗ тӗлне предприяти парӑмӗ 6,1 миллион тенке ҫитнӗ. Парӑмҫа электроэнергипе усӑ курассине чикӗлесси пирки уведомлени янӑ. Ҫапла майпа пуш уйӑхӗн 24-мӗшӗнчен Ҫӗнӗ Шупашкарта троллейбуссем электроэнергипе чикӗлесе усӑ курӗҫ.
Шупашкарти тепӗр предприятире ӗҫ укҫине япӑх тӳлеме тытӑннӑ. Чӑлха хапрӑкӗнче ҫынсем виҫҫӗмӗш уйӑх ӗнтӗ шалу илеймеҫҫӗ.
Ҫынсен тӳсӗмлӗхӗ пӗтнӗ. Вӗсем предприяти умне пухӑннӑ. Хапрӑкра тӑрӑшакансем пӗлтернӗ тӑрӑх, вӗсене раштав уйӑхӗренпе укҫа паман. Паянхи кун тӗлне парӑм 6 миллион тенке ҫитнӗ.
Харпӑкри лару-тӑру хӑҫан лайӑхланасси паллӑ мар-ха. Пуҫлӑх та час-часах улшӑнать. Ҫынсенчен чылайӑшӗ унта тахҫантанпах ӗҫлет. Халӗ вӗсене ӗҫ вырӑнӗ тупма йывӑр.
Тӗрӗссипе, харпӑкра ӗҫ те ҫук. Ҫынсем уйӑхне 2–3 кун кӑна станок умне тӑраҫҫӗ. Ку уйӑхра ав пачах ӗҫлемен. Ҫавна май ӗҫ укҫи те пӗчӗк: 7–8 пин тенкӗ. Хӑш чухне 5 пин тенкӗ илни те пулнӑ.
Предприятие Наталья Емельянова ертсе пырать. Харпӑк умне пухӑннӑ ҫынсене вӑл шала кӗме ыйтнӑ. Кун хыҫҫӑн ҫынсене раштав уйӑхӗнчи шалӑва тӳлеме тытӑннӑ. Эрне вӗҫнелле раштаври ӗҫ укҫине парса татма шантарнӑ. Ака уйӑхӗнче вара харпӑка туллин ӗҫлеттерсе яма палӑртнӑ. Хальлӗхе станоксем материал туянма укҫа ҫитменрен чарӑнса ларнӑ. Правительствӑра харпӑкри лару-тӑрӑва сӑнасах тӑраҫҫӗ. Предприяти хупӑнасси пирки калаҫмаҫҫӗ-ха.
«Чувашская энергосбытовая компания» (чӑв. Чӑваш энерги сутакан компани) умӗнче парӑм виҫи ӳссе кайнӑ. Нарӑсӑн 1-мӗшӗ тӗлне вӗсене тӳрреммӗн тӳлекен Чӑваш Ен ҫыннисем пурӗ 208,4 миллион тенкӗ таран парӑма кӗнӗ. Пӗлтӗрхипе танлаштарсан ку виҫе 50 миллион ытларах. Каласа хӑварас пулать, тӳрреммӗн тӳлекенсен йышӗ республикӑра 384 пин абонент ытла шутланать.
Ҫурт-йӗр харпӑрлӑхҫисен пӗрлешӗвӗсем, ертӳллӗ (управляющи) компанисем тата ытти ҫавӑн йышши пӗрлӗхсем те парӑмра, вӗсен виҫи 326 миллион ытла.
«Чувашская энергосбытовая компания» акционерлӑ общество аслӑрах «ЭСК РусГидро» акционерлӑ обществӑн «ачи» шутланать. Парӑмсем ытла ӳссе кайнине пула энергетиксем парӑмҫӑсенчен хытӑрах ыйтасшӑн. Уйрӑм ҫынсенчен те, управляющи компанисенчен те парӑма илес тӗлӗшпе ҫине тӑрса ӗҫлӗҫ.
«Чӑвашавтотранс» предприятири лару тӑру пирки Раҫҫей шайӗнче те калаҫни пирки эпир унччен сире пӗлтернӗччӗ. Ыйту федераллӑ министрсем патнех ҫитнӗрен «Чӑвашавтотранс» пирки ӑна ӗнер правительство ҫыннисемпе ирттерекен канашлура тепре сӳтсе явнӑ. Унта тухнӑ сӑмах тӑрӑх пухӑннӑ парӑма ҫӗртмен 1-мӗшӗччен парса татасшӑн.
Элтеперӗн пресс-служби хыпарланӑ тӑрӑх влаҫрисем йывӑр лару-тӑрӑва кӗрсе ӳкнишӗн предприятин малтанхи пуҫлӑхӗсене айӑплаҫҫӗ. «Чӑвашавтотрансра» вӑй хуракансем вара йывӑрлӑх сиксе тухнине хыснаран укҫа уйӑрманнипе ҫыхӑнтараҫҫӗ. 2013 ҫулта 46 миллион парса ҫитереймен, 2014–2015 ҫулсенче — 128, пӗлтӗр 84 миллион патнелле.
Аса илтеретпӗр, пуш уйӑхӗн пуҫламӑшӗ тӗлне ӗҫ укҫин парӑмӗн пӗтӗмӗшле хисепӗ 67 миллиона ҫитнӗ. «Мой город» портал пӗлтернӗ тӑрӑх ӗҫ укҫи тӳлеме предприятие уйӑхсерен 21 миллион кирлӗ.
«Чӑвашавтотрансра» ӗҫлекен ҫынсене халӗ те пӗр пус шалу тӳлемен. Вӗсене шалӑвӑн пӗр пайне пама шантарсан та ҫакна пурнӑҫламан.
Предприяти ӗҫченӗсем забастовка тунӑранпа пилӗк кун иртнӗ. Анчах ку таранччен ҫынсене пӗр пус та паман-мӗн. Ҫапах предприяти ертӳлӗхӗ урӑхла ҫирӗплетет.
«65 миллион тенкӗ парӑма тӳрех татаймастпӑр. Ҫынсене пулӑшма тӑрӑшатпӑр. Хамӑр тупӑшран вӗсене укҫа паратпӑр. Пӗрне 3–4 пин тенкӗ лекет, теприне, тен, ытларах та. Ку ҫын мӗнле лару-тӑрӑва кӗрсе ӳкнинчен килет. Ӗҫченсем кирек хӑш вӑхӑтра та пырса укҫа ыйтма пултараҫҫӗ», — ӑнлантарнӑ ертӳлӗх.
Анчах ҫынсем вӗсене ӗненмеҫҫӗ. Ӗҫрен кӑларассипе хӑратнӑ-мӗн вӗсене, ҫавӑнпа ӗҫе тухмах тивнӗ. Ҫапах ҫынсем парӑма нарӑсӑн 20-мӗшӗччен татасса шанаҫҫӗ.
Юлашки кунсенче «Чӑвашавтотранс» пирки нумай калаҫрӗҫ. Унта ӗҫлекенсем забастовка тунине пӗлтернӗччӗ. ЧР влаҫӗсен официаллӑ порталӗ хыпарланӑ тӑрӑх, чиновниксем халӗ предприяти ӗҫченӗсене ӗҫ укҫи мӗнле тӳлесе татмалли пирки шухӑшлаҫҫӗ.
ЧР Элтеперӗ Михаил Игнатьев парӑма татмаллине каланӑ. Ку ыйтӑва Чӑваш Ен премьер-министрӗ Иван Моторин ертсе пынӑ ларура калаҫнӑ.
«Шалӑвӑн пӗр пайне саплаштармашкӑн хушма майсем шыратпӑр. Ҫитес вӑхӑтра йышӑну тӑвассине ӗненетӗп», — ҫапла каланӑ ЧР транспорт министрӗ Алексей Тимофеев.
Ларура йывӑр лару-тӑруран тухмалли май тупнӑ. Ку ыйтӑва татса пама регион хыснинчен субсиди уйӑрма йышӑннӑ. Хушӑва ҫитес вӑхӑтра алӑ пусӗҫ.
Вӑрнар районӗнче кӑҫал мӗнпур вӑя газ парӑмне татма ярасшӑн. Хальхи вӑхӑтра ҫак енӗпе районӑн тӳлевӗ 15 миллион тенке ҫитсе кайнӑ. Район администрацийӗн пуҫлӑхӗ Леонид Николаев паян ирттернӗ канашлура ӗнентернӗ тӑрӑх, ку ыйтӑва вӑл хӑй тӗрӗслесе тӑрӗ, парӑма татма конкретлӑ мерӑсем йышӑнӗҫ.
Кӑҫалхи ҫулта район администрацийӗн пай пуҫлӑхӗсемпе, федерацин территорири пайӗсен пуҫлӑхӗсемпе ирттернӗ пухура Леонид Николаев Ҫӗнӗ ҫул уявӗсем пӑтӑрмахсӑр иртнине те палӑртнӑ. Муниципалитет хыснине тултарас енӗпе иртнӗ ҫул туса ирттернӗ ӗҫсем пирки те чарӑнса тӑнӑ. Райадминистраци пуҫлӑхӗ каланӑ тӑрӑх, чылай енпе ку тӗлӗшпе тухӑҫлӑ ӗҫленӗ. Вырӑнти тупӑшсене пухассипе район республикӑра тӑваттӑмӗш вырӑн йышӑннӑ.
Чӑваш Енре коллекторсен ӗҫӗ-хӗлне чикӗлесшӗн. Вӗсене суд приставӗсем сӑнаса тӑрӗҫ.
Коллектор агентствисем валли ҫырнӑ ҫӗнӗ йышӑнусенче палӑртнӑ тӑрӑх, шӑнкӑравсемпе СМС-ҫырусен базӑра сахалтан та 3 ҫул упранмалла. Тата коллекторсен парӑмҫа пусмӑрлама, ҫапма юрамасть.
Коллекторсен хӑш вӑхӑтра шӑнкӑравлама юрать? Ӗҫ кунӗсенче — ирхи 8-тан пуҫласа 22 сехетчен. Канмалли кунсенче вара парӑмҫа 20 сехетрен пуҫласа ирхи 9-ччен чӑрмантарма юрамасть. Унпа эрнере 1 хутран ытлашши тӗл пулмалла мар. Коллекторсен талӑкне — 1 хутчен, эрнере 2 хутчен, уйӑхне 8 хутчен ҫеҫ шӑнкӑравлама юрать.
Шупашкар районӗнчи «Чувашский бройлер» (чӑв. Чӑваш бройлерӗ) акционерсен уҫӑ обществинче ҫуллахи укҫана халӗ те илсе пӗтереймеҫҫӗ. Ку хыпара унта ӗҫленисем кӑна мар, прокуратура тӗрӗслевӗ те ҫирӗплетнӗ.
Прокуратура сайтӗнче хальтерех вырнаҫтарнӑ хыпарта юпа уйӑхӗнчи тӗрӗслев пирки сӑмах пырать. Ҫав уйӑхӑн 14-мӗшӗ тӗлне унта ҫурла уйӑхӗшӗн те шалу тӳлесе татман пулнӑ: 296 ҫын умӗнче парӑм 4,6 миллион тенкӗрен иртсе кайнӑ. Шалӑва тӳлеме васкаман предприяти тӗлӗшпе административлӑ ӗҫ пуҫарса ӑна 30 пин тенкӗлӗх штрафлама йышӑннӑ.
Сӑмах май каласан, хапрӑкра штата чакарнине пула ӗҫсӗр юлнисем каланӑ тӑрӑх, ҫулла ӗҫленӗ укҫана паян та илсе пӗтереймеҫҫӗ, хӑҫан ӑна тытасси те паллӑ мар, бройлерсем те унта юлман.
+11.8 °C