Мари Элте хитре вырӑн пур - "Тинӗс куҫӗ" ятлӑ кӳлӗ. Пӗр кунхине унти пӑр шапӑрт! аялалла персе аннӑ. Унта вара - пуш-пушӑ, шыв ҫук. Мари Элте пурӑнакансем вара ку таранччен пӑр айӗнче шыв пур тесе шутланӑ.
Пӑр ҫынсен куҫӗ умӗнчех катӑлса аялалла персе аннӑ. Кӗркунне кӑна унта шыв пулнӑ. Анчах ун чухне те, ҫулла та шыв шайӗ унчченхи пекех нумай пулман.
Кӳлӗ тарӑнӑшӗ - 37 метр. Хальлӗхе палӑртнӑ тӑрӑх, шыв 18 метр аннӑ. Вырӑнти "Розовый одуванчик" экологи организацийӗн специалисчӗсем ҫакна типӗ ҫанталӑкпа ҫыхӑнтараҫҫӗ. Вӗсем палӑртнӑ тӑрӑх, шыв кӳлле таврӑнмасан та пултарать.
Шыв ӑҫта кайса кӗнине тӗпчемешкӗн Вырӑс географи обществи килме пултарать. Общество хастарӗсем ҫутҫанталӑкри ҫак тӗлӗнмелле пулӑма тӗпчӗҫ, сӑлтавне палӑртӗҫ.
Ҫӗнӗ ҫулта ваттии те, вӗтти те тӗлӗнтермӗш кӗтет. Юлашки вӑхӑтра пирӗн облаҫра та, Раҫҫейре те Хӗл Мучине ҫыру ярасси анлӑ сарӑлчӗ. «Ӗмӗт чӑрӑшӗ» кашни субъект правительствинче, муниципаллӑ пӗрлӗхре пур. Ачасем унта Ҫӗнӗ ҫул уявӗнче хӑйсем мӗн пирки ӗмӗтленнине ҫырса яраҫҫӗ.
Чӗмпӗрте пурӑнакан чӑваш ачин Гриша Петровӑн та ӗмӗчӗсем пысӑк. Вӑл Хӗл Мучине хӑй ашшӗпе час-часах УАЗ машинӑна юсанине, ҫавӑнпа та вӗсене юсама ҫӑмӑлтарах пултӑр тесе мӗнле туса кӑларнине курас килни пирки ҫырса янӑ.
Ульяновск хула администрацийӗн «Ӗмӗт чӑрӑшӗ» ҫинчи ҫырӑва хула пуҫлӑхӗ Дмитрий Вавилин илсе вуланӑ. Вӑл Гришӑн ӗмӗтне хаваспах пурнӑҫланӑ. Мӗншӗн тесен пуҫлӑхӑн пӗрремӗш ӗҫ вырӑнӗ — автозавод. Сӑмах май каласан, Гришӑн аслашшӗн Петр Петровӑн пӗрремӗш ӗҫ вырӑнӗ те — УАЗ.
Предприяти ӗҫченӗсем пуҫлӑхпа Гришӑна тӗп конвейер ӗҫне кӑтартнӑ. Кунта пӗр вӑхӑтрах 500 ҫын вӑй хурать — пӗр йӗр ҫинче «Патриотсем», «Хантерсем», «Профи», иккӗмӗшӗнче — «Буханкӑсем», «Фермерсем» тата ытти модельсем пухаҫҫӗ. Ачана пурте интереслӗ пулнӑ: машшин рамисене, ун ҫине мостсем, передачӑсен коробкипе двигателе вырнаҫтарни, рабочисем детальсене мӗнле майлаштарни тата ытти те.
Чӗмпӗр облаҫӗнчи чӑвашсен „Канаш“ хаҫачӗпе облаҫри чӑвашсен наципе культура автономийӗ ҫумӗнчи Чӗмпӗр Ен ҫыравҫисен «Шевле» литература пӗрлешӗвӗн «Атӑл юрри» илемлӗ литературӑпа публицистика альманахӗ кун ҫути курчӗ. Обществӑлла редколлеги 5 (7) номере Ҫӗнӗ чӑваш алфавитне 150 ҫул ҫитнине халалланӑ. Ҫак кунсенче хулари 17-мӗш номерлӗ наци вулавӑшӗнче унӑн хаклавӗ те иртрӗ.
Ҫӗнӗ кӑларӑм 122 страницӑран, «Поэзи», «Проза», «Ҫамрӑк хунав», «Публицистика», «Таврапӗлӳ», «Юрӑ-кӗвӗ» пайсенчен тӑрать. Альманаха вырӑнти 27 ҫыравҫӑн илемлӗ хайлавӗсем кӗнӗ.
„Атӑл юррин“ историйӗ пысӑк. Унӑн пӗрремӗш номерӗ 1920 ҫултах тухнӑ, иккӗмӗшӗ – 1921 ҫулта. Кун хыҫҫӑн ӗҫ чарӑнса ларнӑ. Чӗмпӗр облаҫӗнче наци политикин ҫӗнӗ хумӗ ялкӑшма тытӑнсан, чӑваш ҫыравҫисем „Шевле“ литература пӗрлешӗвне пухӑнсан, 2000 ҫулта тин 3-мӗш номерӗ кун ҫути курма пултарчӗ. Редакторӗ В.Ф. Ромашкин. Ҫӗнӗ ӗмӗрте вӑл — пӗрремӗш. Ҫавӑнпа номерӗ те иккӗллӗ ҫырӑнать — 1(3). 2012 ҫулта шевлеҫӗсемпе хаҫат редакцийӗ тепӗр номер кӑларчӗ — 2 (4). Редакторӗ Н.Н. Ларионов. 2019 ҫултанпа „Атӑл юрри“ кашни ҫулах — виҫӗ номер (3 (5), 4 (6), 5 (7) — вулакан патне ҫитрӗ.
Ҫак кунсенче, тӗрӗсрех каласан, чӳк уйӑхӗн 12-мӗшӗнче, Чӗмпӗр облаҫӗнчи чӑвашсен пурнӑҫӗнче ҫӗнӗ пулӑм пулса иртрӗ, Чӗмпӗр чӑваш шкулне хупнӑранпа хула историйӗнче пӗрремӗш хут УОЧНКА ҫумӗнче йӗркеленнӗ илемлӗ пултарулӑх театр ушкӑнӗ вырӑс ҫыравҫин Ирина Антоновӑн «Ӑслӑ арӑм» чӑвашла куҫарнӑ пьесине сцена ҫинче лартса пачӗ.
Сӑнарсене ҫак артистсем калӑпларӗҫ: ӑслӑ хӗрарӑм Матӗрне — Нина Григорьевна Назарова, салтак — Владимир Владимирович Грузин, карчӑк Груша — Мария Николаевна Журавлева, старик Ваҫҫа — Иван Алексеевич Юманов, кӳршӗ хӗрарӑмӗ Степанида — Елена Николаевна Мустаева. Пултарулӑх ертӳҫи Ираида Васильевна Гаврилова, режиссер Елена Николаевна Троянская.
Премьера вӗҫленсен сцена ҫинчен театр ушкӑнне УОЧНКА председателӗ Олег Мустаев тата Халӑхсен культурисене аталантаракан тата сыхласа хӑваракан центрӑн директорӗн тивӗҫне вӑхӑтлӑха пурнӑҫлакан Светлана Ковшенина саламларӗҫ, артистсене парнесем парса хавхалантарчӗҫ. Куракансем спектакльти кулӑшла сценкӑсенчен тӑтӑш кулчӗҫ, вӗҫӗнче «браво» тесе кӑшкӑрса тӑвӑллӑн алӑ ҫупрӗҫ.
Премьера Ульяновскри Нариманов урамӗнчи тутар культура центрӗнче пулчӗ.
Чӑваш Енре юпа уйӑхӗн 11-мӗшӗнчен QR-код тытӑмӗ ӗҫлет. Унпа килӗшӳллӗн, лавккасене, хӑш-пӗр ытти учреждение ҫак кодпа кӑна кӗртеҫҫӗ.
Ҫак кунсенче кӳршӗ Чулхула облаҫӗнче ку енӗпе лару-тӑру ҫӑмӑлланма тытӑннӑ. Кун пирки облаҫ кӗпӗрнаттӑрӗ пӗлтернӗ. Ӗнертенпе общество апатланӑвӗн предприятийӗсем, музейсем, фитнес-залсем, мунчасем, вулавӑшсем, хӑна ҫурчӗсем QR-код тытӑмне хӑвармалла-и е ҫук-и – хӑйсем татса параҫҫӗ. Анчах лару-тӑру япӑхлансанах ку тытӑма каялла тавӑрӗҫ.
Паянтан Тутарстанра общество транспортне QR-кодпа ҫеҫ кӗртеҫҫӗ. Ирхи 7 сехет ҫурӑра транспортран вакцинациленмен 500 ытла ҫынна кӑларса янӑ.
Пассажирсем кӑмӑлсӑр-мӗн. Пӗр хӗрарӑма трамвая кӗртмен те вӑл полици чӗннӗ. Ҫавна май транспорт ҫур сехет хускалайман. Метрора та хирӗҫӳсем-тавлашусем-мӗн. QR-кодсӑр кӗртекен такси хакӗсем ҫӗпре ҫинчи пӗк ӳссе ларнӑ – ҫапла ҫырать Бизнес.Online.
Паянтан Тутарстанра транспорта QR-кодсӑр 18 ҫул тултарман ҫынсене ҫеҫ кӗртеҫҫӗ. Аслисенчен код е медотвод пулнине кӑтартакан справка ыйтаҫҫӗ. Ку хула тулашӗнче, муниципалитетсен хушшинче ҫӳрекен транспорта та пырса тивет.
Редакцирен: ку статья нумай пулмасть, чӳкӗн 5-мӗшӗнче, «Вольская жизнь» (чӑв. «Вольск пурнӑҫӗ») тетелти кӑларӑмра тухнӑ. Эпир вара ӑна сирӗн пата чӑвашла куҫарса ҫитерес терӗмӗр. Капла эпир инҫетри чӑвашсем пирки ҫеҫ мар каласа парӑпӑр, «Чӑваш чӗлхин икчӗлхиллӗ ҫӳпҫи» валли те материал хатӗрлӗпӗр. Куҫарнӑ чухне оригинала ҫывӑх хӑварма тӑрӑшнӑ, ҫавна май вырӑнӗ-вырӑнӗпе, тен, вулама йывӑр пулӗ. Ҫавах май ҫитнӗ таран чӑвашларах калӑплама тӑрӑшрӑмӑр.
Акӑ вӑл, паллашӑр:
Юпа уйӑхӗн пуҫламӑшӗнче Пӗтӗм Раҫҫейри ҫулсерен иртекен «Муниципалитетри чи лайӑх практика» 5-мӗш конкурса пӗтӗмлетнӗ. Кӑҫал конкурса хӑйсен хӑйне евӗрлӗ ӗҫӗпе тата ӑнӑҫлӑ практикӑпа паллаштаракан муниципалитетсене хутшӑнма ирӗк панӑ. Регионти тапхӑрӑн ҫӗнтерӳҫи шутӗнче — «Нацисен хушшинчи тӑнӑҫлӑхпа килӗшӳлӗхе ҫирӗплетесси, наци политикин сферинчи ытти мероприятисене муниципалитет шайӗнче пурнӑҫласси» номинацине хутшӑннӑ Вольск районӗн Черкасски муниципаллӑ йӗркеленӗвӗн проекчӗ.
Тутарстанра кӑшӑлвирус енчен лару-тӑру йывӑр пулнине шута илсе общество транспортне QR-кодсӑр кӗртме пӑрахӗҫ. Ҫапла пӗлтернӗ ТАСС агентство.
Ку ҫӗнӗлӗх кӳршӗ республикӑра икӗ эрнерен пурнӑҫланма тытӑнӗ. 18 ҫултан аслӑрах ҫынсене QR-кодсӑр е медотвод пулнине кӑтартакан справкӑсӑр общество транспортне кӗртмӗҫ. 60 ҫултан аслӑрах ҫынсен ҫак документсем ҫук пулсан транспортпа ҫӳремелли билета блокировка тӑвӗҫ.
«Мана критиклеме пултараҫҫӗ, анчах та эпир мерӑсем йышӑнӑпӑр. Пирӗн урӑх ҫул ҫук», - тенӗ Тутарстан президенчӗ Рустам Минниханов.
Раҫҫей регионӗсенчи аслӑ должноҫсен ячӗсене унификацилеме тата вӗсене «президент» ятпа каласран чарма сӗнекен «РФ субъекчӗсенче халӑх влаҫне йӗркелемелли пӗрлехи принципсем ҫинчен» федераллӑ саккун проектне Тутарстан депутачӗсем ырлама килӗшмен. Йышӑнӑва пӗр шухӑшлӑ пулса 82 сасӑпа йышӑннӑ.
«Саккун проекчӗн уйрӑм положенийӗсем РФ Конституци йӗркин никӗсне, вӑл демократиллӗ федеративлӑ право патшалӑхӗ пулнине, хирӗҫлеҫҫӗ», — тесе пӗлтернӗ Патшалӑх Канашӗн патшалӑх тытӑмӗпе вырӑнти хӑй тытӑмлӑх енӗпе ӗҫлекен комитет председателӗ Альберт Хабибуллин («Пӗрлӗхлӗ Раҫҫей»). Ҫавнашкал положенисен йышӗнче вӑл регионти аслӑ должноҫсен ятне унификацилеме сӗнекеннисене палӑртнӑ. Ҫавӑн пекех вӑл проектпа палӑртакан «регионти парламентсен тата аслӑ должноҫри ҫынсен суйланакан тапхӑр пӗрешкел пулмалла» тенине хирӗҫ тухса калаҫнӑ. Ҫавна май Хаббуллин господин Раҫҫей Конституцийӗпе килӗшӳллӗн «пӗрлехи ӗҫсене туса пынӑ чухне РФ полномочисемпе унӑн ертӳлӗхне пырса тивмен чухне РФ субъекчӗсем хӑйсен тулли ирӗкӗпе ӗҫлени» ҫинчен аса илтернӗ.
Унсӑр пуҫне комитет пуҫлӑхӗ ҫӗнӗ саккун проекчӗпе федерацин саккун проекчӗсене хаклама регионсене кӗске вӑхӑт парассине — 15 куна ҫеҫ — палӑртнӑ.
Йошкар-Олари полици уйрӑмне ҫӗҫӗпе аманнӑ арҫын пирки пӗлтернӗ. Пӑтӑрмах Подольск Курсанчӗсен урамӗнчи хваттерте пулса иртнӗ.
Хуралпа пост службин ӗҫченӗсем асӑннӑ адреспа ҫитнӗ хыҫҫӑн усал шухӑшлӑ ҫынна тытса чарнӑ. Вӑл унччен судпа айӑпланнӑ вырӑнти 35 ҫулти хӗрарӑм судпа пулнӑ.
Малтан палӑртнӑ тӑрӑх, эрех-сӑра ӗҫсе ӳсӗрӗлнӗ хыҫҫӑн усал ӗҫе тӑвакан хӗрарӑм диван ҫинче выртакан мӑшӑрне хӑйсен ачи валли апат пӗҫерме ыйтнӑ. Анчах та арҫын вӑл ыйтни ҫине хӑнк та туман. Вара хӗрарӑм ҫӗҫӗ тытнӑ та упӑшкине хырӑмӗнчен темиҫе хут чикнӗ. Шар курнӑскере пульницӑна илсе ҫитернӗ.
Асӑннӑ факт тӑрӑх Йошкар-Олари Раҫҫей УМВДн следстви управленийӗ РФ УК 111 статйипе (сывлӑха ятарласа йывӑр сиен кӳни) пуҫиле ӗҫ пуҫарнӑ.
+14.3 °C