Паян Чӑваш патшалӑх культурӑпа ӳнер институтӗнче пӗтӗм халӑхсем хушшинчи ӑслӑлӑхпа практика конференцийӗ иртнӗ. «Халӑх пуянлӑхӗ – чӑваш тӗрринче» ят панӑскере Чӑваш Енӗн культура тава тивӗҫлӗ ӗҫченӗ, халӑх промыслисен ӑсти, институтӑн халӑх художество пултарулӑхӗн кафедрин заведующийӗ Раиса Васильева уҫнӑ.
Конференцире докладпа кафедра студенчӗсем, хулари 60-мӗш шкулти 8-мӗш класра вӗренекенсем тухса калаҫнӑ. Экспертсен йышӗнче Николай Балтаев, Зинаида Воронова ӑстасем, Чӑваш Ен наци вулавӑшӗн библиотекарӗ Вера Архипова пулнӑ.
Чӑваш Енре шкул театрӗсен конкурсне ирттерме палӑртнӑ. Ӑна йӗркелекенӗсем — республикӑн Культура министерстви, Вӗрентӳ министерстви, Чӑваш Енри хӗрарӑмсен канашӗ, Чӑваш патшалӑх культурӑпа ӳнер институчӗ. Пултарулӑх ӑмӑртӑвӗн кураторӗ — РФ Патшалӑх Думин депутачӗ Алла Салаева.
Конкурса ҫак номинацисемпе ирттерӗҫ: «Литературӑпа музыка композицийӗ»; «Пӗчӗк формӑллӑ спектакль» (унта 5 ҫын таран вылять, спектакль 20 минутран ытла тӑсӑлмалла мар); «Пысӑк формӑллӑ спектакль» (унта 5 ҫынтан ытларах вылять, спектакль 45 минут таран пырать); «Спектакле илемлетни (сценографи)»; «Ятарлӑ номинаци».
Заявкӑсене Чӑваш патшалӑх культурӑпа ӳнер институтӗнче раштав уйӑхӗн 9-мӗшӗччен йышӑнӗҫ.
Чӳк уйӑхӗн 17-19-мӗшӗсенче Ҫеҫпӗл Мишши ячӗллӗ Чӑваш патшалӑх ҫамрӑксен театрӗнче «ТОЧКА РОСТА» (чӑв. Ӳсӗм пуҫламӑшӗ) ятпа Шупашкарти театрпа вӗрентӳ форумӗ иртӗ.
Форума театр ӳнерӗн паллӑ специалисчӗсем пухӑнса лекцисем, семинар-практикумсем, ӑсталӑх сехечӗсем, киномаркетингпа, ӳнер гримӗпе, пластикӑпа тата драматургипе тренингсем ирттерӗҫ.
Киномаркетинг вӑрттӑнлӑхне, сӑмахран, Хусанти «МТД медиа» компани-интегратор специалисчӗсем уҫса парӗҫ. Вӑл интегратор Раҫҫейри чи пысӑк букинг компанийӗсенчен пӗри шутланать. Унӑн сетӗнче — ҫӗршывӑн тӗрлӗ регионӗнчи 100 ытла кинотеатр.
Канаш районӗнчи Юмансар ялӗнче пурӑнакансем Ҫӗнӗ ҫула ҫӗнӗ клубра кӗтсе илӗҫ.
Культура ҫурчӗ икӗ хутлӑ. Пӗрремӗш хутӗнче 100 ҫын вырнаҫмалӑх концерт залӗ пӑхса хӑварнӑ. Иккӗмӗшӗнче библиотека тата ӳнер шкулӗн филиалӗ пулӗ. Ҫав филиалта музыка тата хореографи класӗсем ӗҫлӗҫ. Клубра вестибюль те, гардероб та пулӗ. Хуларинчен кая мар.
«Паян подрядчик графикпа килӗшӳллӗн ӗлкӗрсе пырать, ҫапах та туса ирттермелли самай», — тенӗ культура министрӗн ҫумӗ Татьяна Казакова. Вӑл каланӑ тарӑх, клуба ял ҫыннисем ал ӗҫӗпе аппаланма та пуҫтарӑнӗҫ.
Чӑваш патшалӑх оперӑпа балет театрӗнче ваканси пур. Кун пирки ЧР Культура министерстви пӗлтерет.
Унта илемлӗх ертӳҫи кирлӗ. Унччен ку должноҫе театр директорӗ Андрей Попов йышӑннӑ.
Ҫак должноҫе йышӑнас тесен культурӑпа искусство енӗпе аслӑ пӗлӳ кирлӗ, тӗп режиссерта 3 ҫултан кая мар ӗҫлемелле. Е режиссерта, балетмейстерта - 5 ҫултан кая мар. Конкурса хутшӑнаканӑн документсемсӗр пуҫне ӗҫ-хӗл программи валли ҫырнӑ сӗнӳсене ҫыпӑҫтарнӑ конвертра памалла. Документсене чӳкӗн 28-мӗшӗччен йышӑнаҫҫӗ.
Фербенкс хулинчи Америкӑпа Совет салтакӗсен туслӑхне халалланӑ палӑк умӗнче чӑваш юрри янӑранӑ, чӑваш ташшине ташланӑ. Унтан та ытларах — чӑваш ялавне ҫӗкленӗ.
«Чӑваш Ен» патшалӑх телерадиокомпанийӗн журналисчӗ Алексей Енейкин пӗлтернӗ тӑрӑх, Америкӑри чӑвашсен ассоциацийӗн ертӳҫи Надежда Сандркина тата пӗрлӗшӳ хастарӗ Людмила Петрова асӑннӑ материкӑн ҫурҫӗр енне пӗр эрнелӗх ҫулҫӳревпе кайнӑ, хӑйсемпе пӗрле чӑваш ялавне те илнӗ.
Ентешӗмӗрсене Аляскӑри хӑш-пӗр ял-хулара пурӑнакансем халӗ те вырӑсла калаҫни тӗлӗнтернӗ. Чӑвашсем унта эскимоссемпе те тӗл пулнӑ.
Чӑваш патшалӑх ӳнер музейӗнче чӑвашсен хальхи искусствин биенналӗ уҫӑлнӑ. Куравра Мускав, Питӗр, Смоленск, Ижевск хулисенчи тата Чӑваш Енри 19 пултарулӑх пӗрлешӗвӗн 23 ӳнерҫин ӗҫӗпе паллашма пулать.
Шупашкарти ӳнер училищинче вӗренекенсем, акӑ, «Аслӑ юман» коллекци хатӗрленӗ. «Кӗпесемпе, капӑрлӑх-эрешӗсене те хӑйсемех ҫӗленӗ. Чӑвашсен наци тумне, юмах-халапри ӗҫ-пуҫа ҫӗнӗлле кӑтартма тӑрӑшнӑ. Пӗр енчен, йӑла-йӗрке те упранса юлать, тепринчен, ҫӗнӗлӗхсем те пурнӑҫа кӗреҫҫӗ», — пӗлтернӗ чӑвашсен хальхи искусствин биенналӗпе паллашнӑ «Чӑваш Ен» нацителекуравӗн журналисчӗсем.
Чӳк уйӑхӗн 8-мӗшӗнче Санкт-Петербург хулинче «Миссис Санкт-Петербург и Ленинградская область – 2022» (чӑв. Санкт-Петербург тата Ленинград облаҫӗн хитре пики — 2022) илем конкурсӗ иртнӗ.
Финала алла яхӑн хӗр тухнӑ. Вӗсен хушшинчи пирӗн ентешӗмӗр Виктория Смирнова та пулнӑ.
Чӑваш чиперкки тӳрех икӗ хисеплӗ ята тивӗҫнӗ. Пӗрремӗшенчен, вӑл Ленинград облаҫӗн хитре пики пулса тӑнӑ; иккӗмӗшенчен, Queen of Art 2022 ята ҫӗнсе илнӗ.
«Манӑн атте Шупашкарта пурӑнать. Эпӗ хамӑн тымарӑмсемпе мӑнаҫланатӑп, тӑван тӑрӑхӑмра час-часах пулатӑп. Маншӑн сасӑланӑ ентешӗмсене эпӗ тав тӑватӑп», — тесе ҫырнӑ Виктория Смирнова тӗнче тетелӗнчи хӑйӗн страницинче.
Тутарстанра кӑларса тӑракан «Сувар» чӑваш хаҫатне ҫырӑнса илекенсен ҫӗвӗ машиниллӗ пулас шанчӑк пур.
Вылява хаҫата 2023 ҫулӑн 1-мӗш ҫур ҫулӗ валли ҫырӑнса илекенсен хушшинче йӗркелеме йышӑннӑ. «Сувар» ҫырӑн та ҫӗвӗ машинки санӑн! Хаҫат 30 ҫул тултарнӑ ятпа тата ытти хаклӑ парнесем!» акцие хутшӑнакансен ытти хаклӑ парнене те выляса илес шанчӑк пур.
«Сувар» хаҫата кашни ҫыхӑну уйрӑмӗнчех ҫырӑнма май пур. Ҫавӑн пекех хаҫатпа Раҫҫей почтин podpiska.pochta.ru сайчӗ урлӑ килтен тухмасӑрах туслашма май килӗ.
Чӗмпӗрте пӗрремӗш чӑваш букварьне кун ҫути кӑтартнӑранпа 150 ҫул ҫитнӗ ятпа уяв иртнӗ. Асӑннӑ пулӑма Раҫҫейре кӑҫал иртекен Халӑхсен культура эткерлӗхӗн ҫулталӑкне халалланӑ.
Мероприяти «Чӗмпӗрти чӑваш шкулӗ. И.Я. Яковлев хваттерӗ» музейра иртнӗ. Ӑна тӑван халӑхӑмӑра ҫутта кӑларнӑ педагога тата хальхи вӑхӑтри чӑваш алфавитне йӗркеленӗ Иван Яковлев пурнӑҫӗпе ӗҫ-хӗлне, унӑн пултарулӑхне халалланӑ.
Чӗмпӗрте 1885 ҫулта кун ҫути кӑтартнӑ чӑваш букварӗ упранать. Уява хутшӑннисене ун ҫинчен тата чӑваш алфавитне тата букварьне Иван Яковлев епле хатӗрлени пирки каласа кӑтартнӑ.
+14.3 °C