Ҫӗршывӑн тӗрлӗ кӗтесӗнчи музей ӗҫченӗсем Шупашкарта пуҫтарӑнӗҫ.
Чӳк уйӑхӗн 14-мӗшӗнче Чӑваш наци музейӗнче йӑлана кӗнӗ йӗркепе «XXI Петров вулавӗсем» Пӗтӗм ҫӗршыври ӑслӑлӑхпа практика конференцийӗ иртӗ. Унта 13 хулари 17 музей ӗҫченӗсем килсе ҫитмелле.
Ҫав шутра — Раҫҫейӗн этнографи музейӗнчен (Санкт-Петербург) тата К. А. Тимирязев ячӗллӗ Патшалӑх биологи музейӗнчен (Мускав). Унсӑр пуҫне кӳршӗллӗ республикӑсенчен: Саранскран, Чикмерен, Йошкар-Оларан. Федерацин Атӑлҫи регионӗсене илсен, Елабуга, Самар, Тольятти, Сызрань, Ӗпхӳ хулисенчен. Аякри Тӗментен те ҫитӗҫ.
Иртнӗ уйӑхӑн юлашки кунӗнче Г.Н. Волков академик ҫуралнӑранпа 95 ҫул ҫитнине эпир пӗлтернӗччӗ-ха. Ҫав ятпа Шупашкарти 12-мӗш шкулта педагогсен «Халӑх вӗрентӗвӗн йӑла-йӗркийӗ – вӗрентекенӗн чун-чӗре культурин тӗп шӑнӑрӗ» ятпа наукӑпа меслетлӗх конференцийӗ иртнӗ.
Елизавета Долгован тӗнче тетелӗнчи халӑх ушкӑнӗсенчен пӗринчи страницинче пӗлтернӗ тӑрӑх, конференцие хулари чӑваш чӗлхи вӗрентекенӗсем ҫеҫ мар, пӗтӗм республикӑри учительсем хутшӑннӑ. Тутар, Пушкӑрт республикисенчен, Мускав облаҫӗнчен педагогсем те хутшӑннӑ.
«Конференци ӗҫне ӳнерпе ӑслӑлӑх академин пайташӗсем: В.А. Иванов, Н.И. Димитриева, В.А. Федотов, Ю.М. Виноградов, Е.К. Иванова хутшӑнса сӑмах каларӗҫ. Ку конференци этнопедагогика ыйтӑвӗпе ирттерекен пулӑмсенчен 10-мӗш пулчӗ. Вӗсене пурне те чӑваш чӗлхи учителӗ, Чӑваш Республикин тава тивӗҫлӗ учителӗ Анисия Павловна Игнатьева йӗркелесе ертсе пычӗ», — тесе пӗлтернӗ хыпарта.
Нумаях пулмасть «Ашмаринские чтения» (чӑв. Ашмарин вулавӗсем) Пӗтӗм Раҫҫейри ӑслӑлӑхпа практика конференцийӗ иртнӗ. Ӑна филологи наукисен докторӗ, профессор, Раҫҫейӗн наукӑсен тава тивӗҫлӗ ӗҫченӗ, И.Н. Ульянов ячӗллӗ Чӑваш патшалӑх университечӗн тава тивӗҫлӗ профессорӗ Виталий Родионов ҫуралнӑранпа 75 ҫул ҫитнине халалланӑ.
Конференцие Чӑваш патшалӑх гуманитари ӑслӑлӑхӗсен институчӗпе И.Н. Ульянов ячӗллӗ Чӑваш патшалӑх университечӗ ирттернӗ.
Кӑҫалхи авӑн уйӑхӗн 16-мӗшӗнче Шупашкарта Н.И. Ильминские халалланӑ конференци иртӗ.
Мероприятие Чӑваш патшалӑх гуманитари ӑслӑлӑхӗсен институчӗ ирттерет.
Ӑслӑлӑхпа практика конференцийӗ регионсем хушшинче пулӗ.
«Н.И. Ильминский и этнокультурное развитие народов Поволжья» (чӑв. Н.И. Ильминский тата Атӑлҫи тӑрӑхӗнчи халӑхсен этнокультура аталанӑвӗ) ят панӑ мероприятие паллӑ ученӑй ҫуралнӑранпа 200 ҫул ҫитнине халаллӗҫ.
Чӑваш патшалӑх культурӑпа ӳнер институтӗнче ҫу уйӑхӗн 31-мӗшӗнче Пӗтӗм Раҫҫейри VI ӑслӑлӑхпа практика конференцийӗ иртнӗ. «Современные тенденции музыкального и художественного образования: проблемы, технологии, перспективы» (чӑв. Музыка тата художество вӗрентӗвӗн хальхи вӑхӑтри туртӑмӗсем: ыйтусем, технологисем, малашлӑх) ят панӑскере культурӑпа ӳнер енӗпе вӗрентекен учрежденисен преподавателӗсем валли йӗркеленӗ. Мероприятире ҫӗршыври чи лайӑх практикӑсемпе паллаштарнӑ.
Тухса калаҫакансенчен хӑшӗсем хӑйсен сӑмахне чӑваш наци культурин пултаруллӑ ҫыннисене – Григорий Хирпӳ композитора, Тани Юн киноактрисӑна, Земфира Яковлева фольклор ӑстине тата ыттисене — халалланӑ. Доклада вӗсем «Выдающиеся деятели культуры и искусств Чувашской Республики» (чӑв. Чӑваш Республикин культурӑпа ӳнерӗн паллӑ ҫыннисем) ятарлӑ номинаци валли хатӗрленӗ.
Ҫу уйӑхн 16-мӗшӗнче К.В. Иванов ячӗллӗ Литература музейӗнче (вӑл Шупашкарти Ленинград урамӗнчи 29-мӗш ҫуртра вырнаҫнӑ) «VII Ивановские чтения» регионсем хушшинчи ӑслӑлӑхпа практика конференцийӗ иртӗ. Йӑлана кӗнӗ мероприятие Константин Ивановӑн ҫуралнӑ кунне халалланӑ.
Конференцие музей ӗҫченӗсене, ученӑйсене, архивистсене, краеведсене, вулавӑшсемпе вӗрентӳ учрежденийӗсенче тӑрӑшакансене, студентсемпе вӗренекенсене йыхравлаҫҫӗ.
Конференцие хутшӑнакансем чӑваш литераторӗсем Раҫҫей тата пӗтӗм тӗнчери литература аталанӑвне епле тӳпе хывнине, К.В. Иванов Раҫҫей культуринче мӗнле вырӑн йышӑннине, Литература музейӗн аталанӑвне тата ытти ыйтӑва сӳтсе явӗҫ.
Раштав уйӑхӗн 4-5-мӗшӗсенче Чӑваш Енӗн Наци вулавӑшӗнче «Таврапӗлӳлӗх шкулӗ» регионсем хушшинчи конференци иртӗ. Ӑна тӑван тӑрӑха тӗпчекенсен обществине йӗркеленӗренпе 100 ҫул, Чӑваш Енри краведсен союзне йӗркеленӗренпе 30 ҫул ҫитнине халаллӗҫ. Конференцие 14 ҫултан пуҫласа 26 ҫулчченхи шкул ачисемпе студентсем хутшӑнӗҫ..
Конференцие хутшӑнакансене таврапӗлӳпе ҫыхӑннӑ никӗс пӗлӳпе (музей ӗҫӗ, туризм, архив ӗҫӗ, этнографи никӗсӗ, чӗлхе пӗлӗвӗ, археологи) паллаштарӗҫ, ҫавӑн пекех аудиторипе, ушкӑнпа ӗҫлеме, проектсене хатӗрлеме вӗрентӗҫ. Спикер пулса аслӑ шкулсенче, республикӑри учреждени-организацире тӑрӑшакансем тухса калаҫӗҫ.
Раштав уйӑхӗн 5-мӗшӗнче «Чӑваш керем» этнографи комплексне илсе кайӗҫ.
Чӳк уйӑхӗн 19-мӗшӗнче «Тӑван чӗлхесемпе литературӑсене тӗпчессипе вӗрентессин ҫивӗч ыйтӑвӗсем» ятпа тӗнче шайӗнчи ӑслӑлӑхпа практика конференцийӗ иртнӗ. Унта Чӑваш патшалӑх гуманитари ӑслӑлӑхӗсен институчӗн ӗҫченӗсем те хутшӑннӑ.
ЧПГӐИре пӗлтернӗ тӑрӑх, «Хальхи чӗлхе пӗлӗвӗпе литературоведенин ҫивӗч ыйтӑвӗсем» секцире Алевтина Долгова, Эдуард Лебедев, Ирина Кириллова тата Александр Кузнецов (Надежда Кузнецовӑпа пӗрле) онлайн майпа тухса калаҫнӑ.
Конференци ӗҫӗ пӗрлехи ларуран тата ултӑ секцирен тӑнӑ.
Кӑҫал иртекен машина куҫарӑвӗн пӗтӗм тӗнчери конференцине чӑваш чӗлхи те хутшӑнӗ. Вӑл Пунта Канӑра (Доминикан Республики) чӳк уйӑхӗнче иртӗ. Конференцине хутшӑнас текенсен утӑ уйӑхӗн 15-мӗшччен хӑйсен моделӗсене ярса памалла (утӑн 23-мӗшӗччен йышӑнаҫҫӗ).
WMT (Машшин куҫарӑвӗн пӗтӗм тӗнчери семинарӗ) — машшин куҫарӑвне аталантарас енӗпе иртекен чи паллӑ пӗтӗм тӗнчери конференци. Ӑна XXI ӗмӗр пуҫламӑшӗнченех ирттереҫҫӗ. Кунта пӗтӗм тӗнчери чи вӑйлӑ ушкӑнсем пухӑнаҫҫӗ — университетсенчен, Google, Microsift, Facebook йышши пысӑк компанисенчен. Кӑҫалхи конференцине Чӑваш чӗлхи лабораторийӗ те хутшӑнать. Лаборатори ертӳҫи Николай Плотников каласа панӑ тӑрӑх, конференцие хутшӑннӑ май вӗсем хӑйсен корпусӗсемпе, сӑмахсарӗсемпе тивӗҫтерӗҫ.
«Ҫак конференцие хутшӑннӑ май эпир тӗнчери ӑсчахсем чӑваш чӗлхипе ытларах кӑсӑкланасса, чӑвашла машшин куҫарӑвӑн пахалӑхӗ ӳсессе шанатпӑр. Ҫавӑн пекех ун хыҫҫӑн чӑваш чӗлхи пысӑк машшин куҫаруҫисене те, сӑмахран, Google-ӑнне, Promt-ӑнна, хушӑнӗҫ тесе шутлатпӑр. Малашне ку куҫарупа ҫыхӑннӑ ытти хатӗрсемшӗн те усӑллӑ пулӗ: сасӑпа пулӑшакансене, шырав системисене, сӗнӳ тытӑмӗсене тата ыттисене те.
Ҫу уйӑхӗн 19-мӗшӗнче Шупашкарти Н.В. Никольский ячӗллӗ колледжра «Никольский вулавӗсем» ӑслӑлӑхпа практика конференцийӗ иртӗ.
Ӑна педагогсем валли йӗркелӗҫ. Конференцие Николай Никольский профессор, вӑл «Хыпар» хаҫат никӗслевҫи пулнӑ, ҫуралнӑранпа 143 ҫул ҫитнине тата ҫӗршыври Ӑслӑлӑхпа технологи ҫулталӑкне халалланӑ.
Докладсене хальхи вӗрентӳпе воспитани темине тӗпе хурса хатӗрле сӗннӗ. Конференцие хутшӑнма аслӑ, пӗтӗмӗшле, профессиллӗ, хушма пӗлӳ паракан шкулсемпе организацисен, ача пахчисен педагогӗсене йыхравлаҫҫӗ.
+9.3 °C