Чӑваш каччи 1941. «Крылья над Берлином» ҫар драминче ӳкерӗннӗ. Фильм режиссёрӗ – Константин Буслов.
Ҫав ӗҫри летчиксенчен пӗрин сӑнарне Елчӗк районӗнчи Аслӑ Таяпа каччи Владимир Тяптушкин калӑпланӑ.
Владимир Тяптушкин Щепкин ячӗллӗ Аслӑ театр училищинчен вӗренсе тухнӑ. Халӗ вӑл Мускаври Пӗчӗк театрта ӗҫлет. Чӑваш каччи спектакльсенче вылять, кинора ӳкерӗнет.
«1941. Крылья над Берлином» фильма, сӑмах май каласан, кинотеатрсенче ака уйӑхӗн 28-мӗшӗнче кӑтартма тытӑнӗҫ.
Чӑваш Енре «Тӑван ятсем» проект малалла аталанать. Унӑн йӗркелӳҫисем паллӑ ентешӗмӗрсемпе ҫывӑхрах паллашма пулӑшаҫҫӗ.
Чӑваш Енӗн телерадиокомпанийӗ пӗдлтернӗ тӑх, асӑннӑ проект йӗркелӳҫисем Шупашкарти 1-мӗш гимназинче ӑс пухакансемпе тӗл пулнӑ, чӑвагсен пӗрремӗш актрисин Тани Юнӑн пултарулӑхӗпе, унӑн кун-ҫулӗпе паллаштарнӑ.
Етрӗне районӗнче ҫуралса ӳснӗ Тани Юн «Сарпике», «Хура Юпа», «Апайка» кинофильмсенче ӳкерӗннӗ. Вӑл кинокартинӑсене Америкӑра, Египетра, Германире кӑтартнӑ.
Тани Юн мӑшӑрӗ — Чӑвашкиностудие йӗркеленӗ Иоаким Максимов-Кошкинский.
«Чӑвашкино» киностуди пуласлӑхне ӗнер Чӑваш Ен Наци вулавӑшӗнче сӳтсе явнӑ. Чӑваш Енри кинематографи ыйтӑвне тишкерме йӗркеленӗ тӗлпулӑва республика Элтеперӗ Олег Николаев, культура министрӗ Ольга Каликова тата цифра аталанӑвӗн министрӗ Кристина Майнина хутшӑннӑ. «Ҫавра сӗтеле» киностуди ӗҫченӗсем, Чӑваш Енри кинематографистсен союзӗн, обществӑлла ытти организаци хастарӗсене йыхравланӑ.
Элтепер ӗнентернӗ тӑрӑх, республикӑра «Чӑвашкинон» ӗҫ пахалӑхне, кӑтартулӑхне ӳстересшӗн. «Чӑвашкинон» тӗрлӗ пурлӑх пур, анчах унпа тухӑҫлӑ усӑ курмаҫҫӗ», — тенӗ Олег Николаев. «Аталанма уйрӑмах чӑрмантараканни — ӗҫ планӗ те ҫукки», — ҫапла каланӑ иккен республика ертӳҫи. Ҫак цитатӑна эпир «Хыпар» издательство ҫурчӗн сайтӗнчен илтӗмӗр.
Республикӑн влаҫ оргнӗсен официаллӑ порталӗнче вара Кристина Майнина министр каланине те илсе кӑтартнӑ. Вӑл палӑртнӑ тӑрӑх, «пирӗн тӗллев – «Чӑвашкино» кӑларакан контент пахалӑхне лайӑхлатса Раҫҫей тата тӗнче шайне тухасси». Ҫавна валли вӑл профессионалсен туслӑ командине пухма шантарнӑ.
Чӑваш Енӗн Элтеперӗн Администрацийӗн пресс-служби хыпарланӑ тӑрӑх, тӗлпулӑва хутшӑннисем кун пек шухӑшпа килӗшнӗ.
Марина Карягина тележурналистӑн, сценаристӑн режиссёр пулса хатӗрленӗ, куракан патне тӑватӑ чӗлхепе ҫитнӗ «Ҫӑлтӑр витӗр ҫул курӑнать» фильмӗ Стамбулта иртнӗ пӗтӗм тӗнчери кинофестивальте ҫӗнтернӗ.
Асӑннӑ ӗҫӗн операторӗсем – Сергей Мышев, Владимир Сергеев (йывӑр тӑпри ҫӑмӑл пултӑр), Виктор Степанов, Екатерина Янгалакова, монтажёрӗ – Карина Петрова, сасӑ режиссёрӗсем – Сергей Блинов, Владимир Неверов, продюсерӗ – Елена Егорова, директорӗ — Екатерина Канюка, куҫаруҫи — Надина Джавадова.
Чӑваш Енри ӗҫе тӗрлӗ ҫӗршыври 23 тӳре пысӑка хурса хакланӑ. Ҫапла вара фильм Пӗтӗм тӗнчери кинофестивальте иккӗмӗш вырӑна тухнӑ. «Ҫӑлтӑр витӗр ҫул курӑнать» фильм унччен те Пӗтӗм тӗнчери темиҫе фестивальте те сумлӑ вырӑна тухнӑ.
Сӑмах май каласан, юпа уйӑхӗн 16-мӗшӗнче Марина Карягинан ҫуралнӑ кунӗ пулчӗ. Вӑл кун Чӑваш телекуравӗн ҫуралнӑ кунӗпе пӗр килчӗ.
Ҫак кунсенче Молдавинче Чӑваш киновӗн кунӗсем иртеҫҫӗ. «Асам ахрӑмӗ» фестиваль ҫурла уйӑхӗн 25-мӗшӗнче пуҫланнӑ, вӑл ҫак уйӑхӑн 28-мӗшӗччен пырӗ.
Фестивале «Сохранение, изучение и развитие чувашского языка» (чӑв. Чӑваш чӗлхине упрасси, тӗпчесси тата аталантарасси) ҫумпрограммӑпа килӗшӳллӗн йӗркеленӗ.
«Чӑвашкинора» пӗлтернӗ тӑрӑх, чӑваш наци фильмӗсене Раҫҫей тулашӗнче 1927 ҫултанпа та кӑтартман.
Фестивале Гагаузи автономийӗнче уҫнӑ. Асӑннӑ тӑрӑхри Копчак ялӗнче ҫак кунсенче Тӗрӗк ҫамрӑкӗсен кунӗсем иртеҫҫӗ. Унта Раҫҫейри, Болгарири, Румынири, Голландинчи, Боснипе Герцеговинӑри, Ҫурҫӗр Македонири, Германири, Финляндинчи, Афганистанри, Иракри, Сиринчи, Кипрти, Казахстанри, Узбекистанри, Туркменистанри, Азербайджанри тата Турцинчи ҫамрӑксем пухӑннӑ.
«Чӑвашкино» киностуди Шупашкарта Урамри кинофестиваль уҫӑлассине пӗлтернӗ. Мероприятие пирӗн ҫӗршывра Раҫҫей кунне халалланӑ.
Шупашкарта фестиваль ҫӗртме уйӑхӗн 11-мӗшӗнчен тытӑнса авӑн уйӑхӗн 15-мӗшӗччен иртӗ. Асӑннӑ тапхӑрта, сӑмах май каласан, урамри кинофестиваль 60 ҫӗршывра иртӗ. Ҫамрӑк авторсен кӗске метрлӑ фильмӗсене Владивостокран пуҫласа Сан-Францискӑра таранах кӑтартӗҫ. Фильмсене тӗрлӗ лапамра: юханшыв хӗрринче, ытти ҫавӑн пек илемлӗ вырӑнта —курма май килӗ.
Шупашкарти фестиваль ҫӗртме уйӑхӗн 11-мӗшӗнче 20 сехетре Шупашкарти Наци вулавӑшӗ умӗнчи Иван Яковлев скверӗнче уҫӑлӗ.
Ака уйӑхӗн 9-11-мӗшӗсенче Пенза облаҫӗнче «Асамат ахрӑмӗ» ятпа Чӑваш кино кунӗсем иртӗҫ. Ӑна йӗркелеме «Чӑвашкино» киностуди, Чӑваш Енри кинематографистсен союзӗ, ЧР Наци конгресӗ пулӑшӗҫ.
Фестивале ака уйӑхӗн 9-мӗшӗнче Пенза облаҫӗнчи Ҫӑрттанлӑ районӗнче уҫӗҫ. Чӑваш Енрен унта режиссерсем, журналистсем тата «Чӑвашкино» ӗҫченӗсем тухса кайӗҫ. Куракансене Андрей Митешин режиссерӗн «В красном море» документлӑ фильмне кӑтартӗҫ. Фильма Граждан вӑрҫин саманине интеллигенцийӗ урлӑ кӑтартса пачӗҫ.
Ака уйӑхӗн 10-мӗшӗнче Юрий Сергеев режиссерӑн «Наследие» тата Е. Рябцеван «Юман» фильмӗсене кӑтартӗҫ, 11-мӗшӗнче – Светлана Алякимован «Священная роща чувашского кинематографа» тата Зоя Илларионован «Хурӑн шывӗ» ӗҫӗсене.
Ӗнер, юпа уйӑхӗн 8-мӗшӗнче, Шупашкарти «Полигон» культура центрӗнче «О чем молчат куклы деда Тероша?» документлӑ фильм кӑтартнӑ.
1919-2020 ҫулсенче пурӑннӑ Терентий Дверенин шӑпи урлӑ тӑван ҫӗршывӑн пӗр ӗмӗрне сӑнлама, ӑнланма пулать тесен те пысӑк йӑнӑш мар. Сӗнтӗрвӑрри районӗнче пурӑннӑ ҫын ватлӑхра пуканесем ӑсталама тытӑннӑ. Ахаль пуканесем мар. Чӑваш чунӗллӗскерсене. Чӑвашла тумланнӑскерсене. Калас тенине чӑвашла калама ӑнтӑлаканскерсене.
Аса илтерер: ӗҫе Марина Карягина режиссер тата сценарист Сергей Мышев, Владимир Сергеев, Виктор Степанов, Екатерина Янгалакова операторсемпе, Карина Петрова монтаж режиссерӗпе, Владимир Неверов тата Сергей Блинов сасӑ режиссерӗсемпе пӗрле хатӗрленӗ.
«Чӑвашкино» чӑваш патшалӑх киностудине тата электрон документацин архивӗнче Кӑркӑстанри кинематографистсем пулнӑ.
Вӗсем Совет Союзӗн маршалӗн А.И. Еременкӑн «Годы возмездия» кӗнекине тӗпе хурса Тӑван ҫӗршывӑн аслӑ вӑрҫин 10 паттӑрӗ ҫинчен фильм ӳкереҫҫӗ иккен. Ҫав паттӑрсенчен пӗри — Чӑваш Енри Вӑрнар район ҫӗрӗ ҫинче ҫуралса ӳснӗ Фёдор Иванович Ашмаров.
Кӗске метрлӑ фильма Латвинче, Кӑркӑстанра, Узбекистанра, Каракалпак Республикинче, Пушкӑртстанра, Тутарстанра, Чӑваш Енре, Чӗмпӗр облаҫӗнче, Мускав облаҫӗнче ӳкернӗ. Кино ӳкерес ӗҫе 2018 ҫулта пуҫланӑ.
Хӑнасене «Чӑвашкино» ертӳҫин ҫумӗ Олег Цыпленков В.В. Николаевӑн «Генеалогия чувашского народа» кӗнекине тата Пӗтӗм чӑвашсен «Асам» кинофестивалӗн статуэткине парнеленӗ.
Пирӗн республикӑра «Чӑваш киновӗн эрни» акци иртӗ. Кун пирки «Чӑвашкино» патшалӑх киностудийӗ тата электрон документацин архивӗ пӗлтернӗ.
Чӑваш автономийӗн 100 ҫулхине халалланӑ ҫак мероприяти кӑрлач уйӑхӗн 24-мӗшӗнчен пуҫласа ҫӗртмен 24-мӗшӗччен пырӗ. Акци Улатӑрта паян уҫӑлнӑ. Вӑл ҫулла Хӗрлӗ Чутайӗнче хупӑнӗ.
Чӑваш киновӗн эрни вӑхӑтӗнче ҫутта кӑларакан фильмсене кӑтартма палӑртнӑ. Программӑра тулли метрлисем те, кӗске метрлисем те, документлисем те пулӗҫ. Кинона культура тата вӗренӳ учрежденийӗсенче кӑтартма палӑртнӑ.
Акцие пуҫараканӗсем — республикӑн Культура, национальноҫсен ӗҫӗсен тата архив ӗҫӗн министерствипе «Чӑвашкино» патшалӑх киностудийӗ тата электрон документацин архивӗ.
+8.3 °C