Сайта кӗр | Регистраци | Сайта кӗрсен унпа туллин усӑ курма пулӗ
 +0.3 °C
Кивӗ пулсан та шурӑ пултӑр.
[ваттисен сӑмахӗ]
 

Хыпарсем: интервьюсем

Сумлӑ сӑмах Культура

Белоруссире пурӑнакан Дмитрий Михлеев кинорежиссера Чӑвашра курман-илтмен ҫын теме ҫук. Юлашки хут вӑл пирӗн тӑрӑха тӑватӑ ҫул каялла килсе кайрӗ, Шупашкарти кинофестиваль программипе килӗшӳллӗн хӑйӗн тӗрлӗ ҫулта ӳкернӗ фильмӗсене кӑтартрӗ, пултарулӑх вӑрттӑнлӑхӗсем ҫинчен каласа кӑтартрӗ. Астӑватӑп, ӑна уйрӑмах телевидени журналисчӗсем «юратса пӑрахрӗҫ», юлашки хыпарсенче чӑвашла тата вырӑсла вӑрӑм интервьюсем кӑтартрӗҫ, тӳрӗ эфир йӗркелесех «кӗрлерӗҫ». Шӑпах ҫав тӗле Чӑваш кӗнеке издательствинче Дмитрий Никаноровичӑн «Ось земли» ятпа повеҫсемпе калавсен тата киносценарисен пуххи пичетленсе тухнӑччӗ, ун пирки те пичетпе телевидени ҫӑвара шыв сыпса лармарӗ. Паллӑ режиссера Чӑваш патшалӑх университетне чӗнсе студентсемпе куҫа-куҫӑн калаҫтарчӗҫ. Ун сасси хаҫат-журналсенче кайран та тӑтӑшах илтӗнчӗ, телевидени вӑл ӳкернӗ фильмсене уйрӑм ярӑм туса кӑтартрӗ. Режиссер хӑйӗн чи лайӑх фильмӗсене Электронлӑ тата кинодокументаци архивне парнелерӗ.

...Мӗтри пиччепе эпӗ 15 ҫул каяллах ҫырупа паллашнӑччӗ. «Советская Чувашия» хаҫатра ӗҫленӗ май унран сӑвӑсем ярса пама ыйтрӑм.

Малалла...

 

Сумлӑ сӑмах Ҫутҫанталӑк

Архангельск облаҫӗнчи пурӑнакан Н.П. Тимофеев биолог хаҫат-журналсенче тата Интернет уҫлӑхӗнче хӑйӗн тӗпчевӗсене тӑтӑшах пичетлесе кӑларать. Ӑсчах темиҫе наука чиккинче ӗҫлет. Экологсене, медицина ӗҫченӗсемпе спортсменсене уйрӑмах кӑсӑклантараҫҫӗ вӗсем. Вӑл эмел курӑкӗсене тӗпчесе этеме ватӑлма паман, унӑн тӳсӗмлӗхӗпе пиҫӗлӗхне ӳстерекен, пурнӑҫри йывӑрлӑхсене ҫӑмӑлрах тӳссе ирттерме пулӑшакан имлев курӑкӗсем шыраса тупнӑ, вӗсем пурте пӗлекен жень-шеньрен те ирттереҫҫӗ. Ырми-канми ӗҫлекен тӗпчевҫӗ выльӑх-чӗрлӗх тухӑҫлӑхне чылай ӳстерекен халиччен усӑ курман ҫӗнӗ культурӑсене те тупса палӑртнӑ. 2000 ҫулта Сыктывкар хулинче диссертаци хӳтӗлесе вӑл биологи наукисен кандидачӗ пулса тӑнӑ.

Н.П. Тимофеев 1973 ҫулта Канаш районӗнчи Вӑтакас Татмӑшри вӑтам шкултан вӗренсе тухнӑ, 1978 ҫулта Чӑваш патшалӑх ялхуҫалӑх институтне пӗтернӗ хыҫҫӑн ӑна Архангельск облаҫне ӗҫлеме янӑ.

— Николай Петрович, агрономи факультетӗнче вӗреннӗ ҫулӗсенче эсӗ тӗпчев енне туртӑннӑ-и?

— Ман пӗтӗм пурнӑҫ тӗпрен илсен ҫутҫанталӑк вӑрттӑнлӑхӗсене биологи тата медицина саккунӗсемпе килӗшӳллӗн уҫса парассипе ҫыхӑннӑ, ҫакна эпӗ наука эксперименчӗсемпе тата тӗрӗслев ӗҫӗсемпе усӑ курса туса пыратӑп, тӗпчев результачӗсене халӑх хуҫалӑхӗнче усӑ курмалли майсене палӑртатӑп.

Малалла...

 

Чӑвашлӑх

Кун пирки вӑл ЮТВ телеканал хатӗрленӗ ҫӗнӗ передачӑра каланӑ. «Конгресс тӗпелӗ» ҫӗнӗ кӑларӑмӗн хӑни Валерий Леонидович Клементьев пулнӑ. Унччен вӑл чӑвашлӑх ӗҫӗнче ют ҫын мар пулнӑ. Сарӑту облаҫӗнчи хастар чӑвашсенчен пӗри шутланнӑ, Акатуй уявӗсене те ирттерес ӗҫе хутшӑннӑ. Геннадий Архипов чӗннипе Шупашкара таврӑннӑ хыҫҫӑн унта Акатуя урӑх ирттермен имӗш. Анчах ку ҫитменлӗхе кӑҫал пӗтересшӗн — ЧНК пулӑшнипе ҫак пысӑк уява Сарӑту облаҫӗнче ирттересшӗнех.

«Эпӗ Саратовра пурӑннӑ чухне те питӗ пысӑк Акатуйсем тӑваттӑмӑрччӗ. Кӑҫал… Сарӑту облаҫӗнче эп кайнӑранпа пулман унта. Акатуй ирттермен. Кӑҫал вӗсем ирттересшӗн. Паллах, вӗсене пулӑшас пулать», — тенӗ Валерий Клементьев интервьюра.

Ҫавӑн пекех ЧНК пӗрремӗш вице-президенчӗ Раҫҫейре тӗпленсе пурӑнакан тӑрӑхсенче ҫӗнӗ культурӑпа наци автономийӗсене йӗркелесси пирки сӑмах каланӑ. Ҫывӑх вӑхӑтра, тӗслӗхрен, унашкаллине Белгород облаҫӗнче туса хумалла. Культурӑпа наци автономийӗсем ҫук тӑрӑхсем тата та пур иккен, вӗсене йӗркелес тӗлӗшпе ЧНК хӑйӗн сӗнӗвӗсемпе пулӑшать.

Унсӑр пуҫне калаҫура Валерий Клементьевӑн ҫемьи пирки, унӑн бизнесӗ пирки, концертсем ирттересси пирки ыйтусем хускатнӑ.

Малалла...

 

Персона Виталий Родионов профессор
Виталий Родионов профессор

Паллӑ чӑваш литераторӗ Виталий Родионов профессор «Хыпар» хаҫат редакторне, Валерий Туркай поэта хирӗҫлесе каланӑ тесе пӗлтерет «Ирӗклӗ сӑмах» интернет-хаҫат. Валерий Туркай «Хыпарта» 1990 ҫулсенчи наци юхӑмӗн ертӳҫи пулнӑ Атнер Хусанкай пирки памфлет пичетленӗ-мӗн. Унччен маларах, иртнӗ ҫулхи раштавра, Атнер Хусанкай «Время Чувашии» онлайн-кӑларӑма интервью панӑ. Унта Атнер Петрович Раҫҫейри политика тытӑмӗ хӑйне кӑмӑла кайманнине палӑртнӑ май «ирӗксӗрлӗх лару-тӑрӑвӗ тивӗҫтермест» тесе каланӑ-мӗн. Ҫавӑн пекех Атнер Хусанкай чӑваш литературипе ӳнерӗн хальхи вӑхӑтри тӑрӑмне ырласа калаҫман. Ун шучӗпе ҫавсем иккӗмӗш вырӑна тӑрса юлнӑн хӑш чух туйӑнаҫҫӗ иккен.

Валерий Туркай редактор тата поэт Хусанкай шухӑшлавӗпе килӗшменнине палӑртса унтан тӑрӑхласа статья кӑларнӑ пулать. А. Хусанкай «паян суйлав ҫук» тени Туркая уйрӑмах килӗшмен имӗш.

Унчченхи президент суйлавӗнче Туркай Путинӑн шаннӑ ҫынни пулнине те аса илнӗ «Ирӗклӗ сӑмах» интернет-хаҫат. Туркай шучӗпе чӑваш нацийӗ те, чӑваш культури те хальхи Раҫҫейре лайӑх туяҫҫӗ.

Родионов профессор Туркай статйине хуравланине «Ирӗклӗ сӑмах» чӑвашла пичетленӗ.

Малалла...

Хыпар ҫӑлкуҫӗ: http://www.irekle.org/news/i1992.html
 

Чӑвашлӑх ЧНК ертӳҫи Николай Угаслов (сылтӑмри) Чӑваш Ен Элтеперӗпе Михаил Игнатьевпа
ЧНК ертӳҫи Николай Угаслов (сылтӑмри) Чӑваш Ен Элтеперӗпе Михаил Игнатьевпа

Чӑваш наци конгрессӗн ертӳҫи Николай Угаслов республикӑри шкулсенче чӑваш чӗлхине вӗрентмесен те тем мар тесе шухӑшлать иккен. Ҫапла шухӑшланине вӑл Интернет-хаҫатсенчен пӗрне, «Правда ПФО» текеннине, панӑ интервьюра палӑртнӑ.

«Чӑваш чӗлхине кирек епле пулсан та вӗрентмеллех тени ытлашши тесе шухӑшлатӑп, — тесе хуравланӑ Николай Угаслов Александр Белов ыйтӑвне хуравласа. — Мӗн тесен те ку ыйтӑва ҫын ирӗкӗпе татса памалла. Енчен ҫынна чӑваш чӗлхи кирлӗ мар-тӑк ӑна пусахлама кирлӗ мар. Вӑйпа юраймӑн».

Ҫав вӑхӑтрах Угаслов конгресс «чӑваш чӗлхине аталантарас тата сарас программӑпа ӗҫлет» тесе ӗнентернӗ.

ЧНК ертӳҫинчен журналист вырӑс тата чӑваш чӗлхисене шкулта епле шайлашура вӗрентмелли пирки те ыйтнӑ. Анчах Угаслов хӑй педагог маррипе сӑлтавласа ку енпе шухӑша пӗлтерме килӗшмен.

Угаслов шухӑшӗ чӑваш блогосферинче кӑмӑлсӑрлану ҫуратнине «Ирӗклӗ сӑмах» интернет-хаҫат та асӑрханӑ. «Сылтӑм Хӑват» блог авторӗ, сӑмахран, ЧНК ертӳҫи хуравне юрама тӑрӑшни евӗр йышӑннӑ. Блогер шучӗпе ун пек юхӑм патшалӑх органӗсене кӑна мар, управленин ытти институтне те кӗрсе пырать.

Малалла...

Хыпар ҫӑлкуҫӗ: http://www.irekle.org/news/i1976.html
 

Чӑваш чӗлхи

Кӑк халӑхсен йывӑрлӑхӗсене тӗпчекен ПНО Канашлӑвӗн эксперчӗ Зинаида Строгальщикова «Российская газета» (чӑв. Раҫҫей хаҫачӗ) хаҫата панӑ интервьюра чӗлхе ассимиляцийӗ — тӑван чӗлхерен писсе урӑх культурӑна куҫни — ҫав халӑхӑн пултарулӑх шайне чакарни пирки каласа панӑ.

«Пултарулӑх ҫыннисем ют чӗлхе таврашне лексен пултарулӑх енӗпе ӗҫлейменни пирки психологсем тахҫанах палӑртаҫҫӗ: кӗнеке ҫыраймаҫҫӗ, кӗвӗ хываймаҫҫӗ, картинӑсем ӳкереймеҫҫӗ», — каласа панӑ Зинаида Строгальщикова. Эксперт ку тӗлӗшпе ытти патшалӑхсенче епле утӑмсем туни пирки те пӗлтернӗ — тӑван чӗлхене упраса хӑварас тесе «чӗлхе йӑвисем» йӗркелеҫҫӗ иккен. Сӑмахӗ кунта ятарлӑ ача пахчисем уҫни пирки пырать, вӗсенче воспитательсем ачасемпе манӑҫа тухакан чӗлхепе калаҫаҫҫӗ имӗш.

Шанас килет, Зинаида Строгальщикова сӑмахне тӗпе хурса пирӗн тӑван республикӑра — уйрӑмах тӗп хуламӑрта — тӑван чӗлхеллӗ ача пахчисен йышӗ нумайланасса шанас килет.

Хыпар ҫӑлкуҫӗ: http://www.irekle.org/news/i1405.html
 

Orphus

Баннерсем

Шутлавҫӑсем

0 Хурал кӗтесӗ (чат)

Ҫанталӑк

Шупашкарта ҫывӑх вӑхӑтра (29.03.2024 03:00) уяр ҫанталӑк, атмосфера пусӑмӗ 751 - 753 мм, 0 - -2 градус сивӗ пулӗ, ҫил 1-3 м/ҫ хӑвӑртлӑхпа кӑнтӑр-хӗвеланӑҫ енчен вӗрӗ.

Гороскоп

СурӑхВӑкӑрЙӗкӗрешРакАрӑсланХӗрТарасаСкорпионУхӑҫӑТу качакиШывтӑканПулӑсем
Сурӑх: Мухтанмалли пур, анчах ăнăçусемпе мухтанма ан тăрăшăр. Сирĕн вăй пухма, ăна кăтартма тивĕ, тĕллевсене çĕнсе илес тесен тăрăшмалла. Ку эрнере ĕç ăшнех путатăр, яваплăх ÿссех пырĕ. Çынсенчен тимлĕх кăна ыйтса лартмалла мар, вĕсемшĕн те мĕн те пулин тумалла. Канмалли кунсене çемьепе, тăвансемпе ирттерĕр.

Пуш, 29

1925
99
Орлов Георгий Фёдорович, чӑваш сӑвӑҫи, ҫыравҫи ҫуралнӑ.
Пулӑм хуш...Пулӑм хуш...

Ыйтӑм

Чӑваш йӑли тӑрӑх хӑнана пынӑ арҫынна камӑн ӑсатмалла?
кил-йышри арҫын
пӗтӗм кил-йышпа тухаҫҫӗ
хуҫа хӑй
хуҫа арӑмӗ
хӑни ҫулне ахаль те пӗлет, ӑсатмасӑр та
хӑнана ӑсатма никам та тухмасть
хуҫин ҫитӗннӗ ачисем
хуть те кам тухсан та
хуҫа тарҫи
ӑсатма тухни — ҫылӑх, юрамасть