Шупашкарта «Шанхай» микрорайонти халӑха куҫарма тытӑннӑ. Ун вырӑнне «Кувшинка» пулӗ. «Шанхайра» хальлӗхе 200 ытла кил. Вӗсене пурне те куҫармалла. Ҫав ҫуртсенче пурӑнакан ҫынсем валли компани нумай хутлӑ уйрӑм ҫурт купалать.
Халӗ 8 ҫурта ишсе антарнӑ ӗнтӗ. Вӗсенче пурӑнакансене инҫех мар вырнаҫнӑ ҫурта куҫма сӗннӗ. Анчах пурте кунпа килӗшмен.
Анна Гыбкинӑн йывӑҫ ҫурчӗ — 39 тӑваткал метр. Ӑна вара 30 тӑваткал метрлӑ хваттер сӗнеҫҫӗ. Вӗсем вара улттӑн пурӑнаҫҫӗ.
Чӑннипе, «Шанхайра» тахҫанах тавлашу пырать. Кунта иртнӗ ӗмӗрӗн 60-70-мӗш ҫулӗсенче халӑх пурӑнма тытӑннӑ. Халӗ вара унта пысӑк коттеджсем те ӳссе ларнӑ.
Администраци ӑнлантарнӑ тӑрӑх, ҫынсен ҫӗр тӗлӗшпе права ҫук. Эппин, ҫуртсене саккунсӑр майпа хӑпартнӑ. Паллӑ ӗнтӗ, икӗ хутлӑ коттедж хуҫисем хваттерте пурӑнасшӑн мар.
Ҫуртсене хӑпартакан компани чи малтанах куҫармалли ҫынсен списокне хатӗрлет. Вӗсене 30 тӑваткал метрлӑ хваттер сӗнеҫҫӗ. Унччен мӗнле ҫуртра пурӑннине пӑхмасӑрах… Ытлашши тӑваткал метрсемшӗн укҫа тӳлеме тивӗ.
Хальлӗхе компани 90 ҫурта куҫарма палӑртать. 22 пӳртпе килӗшӳ тунӑ ӗнтӗ. 8 ҫурта туянма килӗшнӗ.
Географи ячӗсене икӗ чӗлхепе пур чухне те ҫырманнишӗн чунӗсене ыраттаракансем тупӑнсах тӑраҫҫӗ. Ятсене шӑрҫалама тӑрӑшакансем те тепӗр чухне йӑнӑш ҫине йӑнӑшпа ҫырса хураҫҫӗ. «Никампа канашламасӑр ҫыраҫҫӗ-ши?» — тӗлӗнтермеллипех тӗлӗнтерет ун пекки вара. Йӑнӑшсем пирки «Халӑх тӗрӗслевӗ» портала та ҫыраҫҫӗ. Сӑмахран, Мичман Павлов урамӗнчи 74-мӗш ҫурт пирки калани пурччӗ. «Ҫурт ҫинчи «Мичман Павлов урамӗ / улица Мичмана Павлова» пӗр чӗлхепе кӑна, унтан тата йӑнӑшлӑ ҫырса хунӑ», — тенӗ. «С.Д. Павлов тинӗс ҫарта хӗсметре тӑман, нихӑҫан та. Мичман вӑл хушма ячӗ», — тенӗ ҫӑхав авторӗ.
Шупашкар районӗнче пурӑнакан И.В. Иванов ятлӑ ҫын вара «Халӑх тӗрӗслевӗ» портала урам ячӗсене икӗ чӗлхепе ҫырма ыйтса янӑ. Иртнӗ эрнере вӑл унта ҫичӗ хутчен ҫыру ӑсатнӑ иккен. Унта вӑл Ишлейри тата Кӳкеҫри нумай хваттерлӗ урамсен ҫурчӗсем пирки каланӑ. Тӗрӗсрех, вӗсене вырӑсла тата чӑвашла кӑтартмаллине асӑрхаттарнӑ. Хӑйӗн ыйтӑвне ӗнентерес тесе ҫыру авторӗ сӑнӳкерчӗксем те ярса панӑ.
Ҫӗр ҫинче темӗн тӗрлӗ ҫын та пур. Хӑшӗ-пӗри хӑйсен проектне пурнӑҫа кӗртме ӗмӗтленет, ҫанӑ тавӑрса ӗҫлет.
Сочи хулинчи ҫулҫӳревҫӗ Вячеслав Черемискин Раҫҫейри 70 регионта пулнӑ, кӑрлач уйӑхӗн пуҫламӑшӗнче Шупашкара ҫитнӗ. Кунта мӗн тӗллевпе пулнӑ вӑл? Вячеслав «Раҫҫей — пирӗн пӗрлехи кил» асӑну комплексӗн проекчӗ валли тӑпра илме килнӗ.
Сочире пурӑнакан 45 ҫулти Вячеслав Черемискин ҫӗршыв тӑрӑх икӗ ҫул ҫӳрет ӗнтӗ. Халӗ вӑл Мускавра-ха. Унта вӑл тепӗр проекта пурнӑҫласшӑн.
Вячеслав хӑйӗн шухӑшне ырланӑ ҫынсемпе Мускавра «Ҫӗнтерӳ юманне» лартасшӑн. Вӑл Тӑван ҫӗршывӑн Аслӑ вӑрҫинчи Ҫӗнтерӗве кӑтартӗ. Проекта Ҫӗнтерӳ пулнӑранпа 70 ҫул ҫитнине халаллӗҫ.
Унтан Вячеслав Питӗре, Кавказ тӑрӑхӗнчи республикӑсене кайӗ, вырӑнти волонтерсемпе тӗл пулӗ, проекчӗ пирки каласа кӑтартӗ.
Арт-проекта ҫӗршыври кашни регионта тума палӑртаҫҫӗ. Чи малтан вӑл Сочи хулинче пулӗ.
Ҫак канмалли кунсенче Шупашкарти ачасемпе ҫамркӑсен 1-мӗш спорт шкулӗнче бадминтонла выляссипе республика чемпионачӗпе первенстви иртнӗ. Унта хӑлха начар илтекенсем хутшӑннӑ.
Ӑмӑртӑва районсемпе хуласенчи 43 бадминтонист пырса ҫитнӗ. Пӗчченшер разрядра та, хутӑшла мӑшӑррӑн выляссипе те Феликс Галкинпа Анастасия Николаева спорт маҫтӑрӗсем республика чемпионӗсем пулса тӑнӑ. Феликс Галкин Юрий Бардасов тусӗпе пӗрле мӑшӑрлӑ вылянӑ чух та ҫӗнтернӗ. Хӗрарӑмсен турнирӗнче Анастасия Николаевапа Ольга Долгова мӑшӑррӑн выляса хӑйсем вӑйлине ӗнентернӗ. Ҫамрӑк бадминтонистсенчен Федор Григорьев тата Виктория Карпова палӑрнӑ.
Раҫҫейӗн тава тивӗҫлӗ тренерӗ Надежда Тонина ку ӑмӑртӑва ҫӗршывӑн первенствине кама ярассине палӑртма йӗркеленине пӗлтернӗ. Юниорсем хушшинче ӑмӑрту Чулхулара нарӑсӑн 19–22-мӗшӗсенче иртмелле. Пуш уйӑхӗн 12–15-мӗшӗсенче вара хӗрсемпе каччӑсем ҫӗршыв наградишӗн тупӑшӗҫ. Ӑмӑрту Ҫӗнӗ Шупашкарта иртмелле. Раҫҫей чемпионатне вара пуш уйӑхӗн 30–апрелӗн 3-мӗшӗсенче Ленинград облаҫӗнче пухӑнӗҫ.
Сӑнсем (10)
Давид Гвинианидзе ертсе пыракан «Тӗнче таланчӗсем» фонд Федор Шаляпинӑн вышкайсӑр пултарулӑхне сума суса Пӗтӗм тӗнчери бассен Шаляпин фестивальне ирттерет. Пуҫласа йӗркелекен культура мероприятине Шаляпин ҫуралнӑранпа 142 ҫул ҫитнине халалланӑ.
Фестивле савӑнӑҫлӑ лару-тӑрура Мускавра «Хальхи вӑхӑтри бассен чи лайӑх парачӗ» гала-концертпа нарӑсӑн 4-мӗшӗнче уҫнӑ. Вӑл Мускаври пӗтӗм тӗнчери Музыка ҫуртӗнче иртнӗ. Концерт хыҫҫӑн фестивальпе Раҫҫейри тата чикӗ леш енчи тӗрлӗ хулана тухса ҫӳреме палӑртнӑ. Чи чаплӑ опера театрӗсемпе филармонисенче чи лайӑх симфони оркестрӗсемпе тӗнчери дирижерсем куракансене савӑнтармалла.
Шупашкара фестиваль ыран килсе ҫитӗ. Вӑл Оперӑпа балет театрӗнче иртмелле. Концерта Калмӑк Республикин тава тивӗҫлӗ артисчӗ, Мускаври Б.А. Покровский ячӗллӗ Патшалӑх академи Камерлӑ театрӑн солисчӗ Игорь Лазеров, Израиль оперин солисчӗ Денис Седов (вӑл Нью-Йоркри «Метрополитен-оперӑра», Миланти «Ла Скалара» юрланӑ), Екатеринбургри патшалӑх академи оперӑпа балет театрӗн солисчӗ Олег Бударацкий хутшӑнмалла.
Нарӑсан 8-мӗшӗнче Пӗтӗм Раҫҫейри «Йӗлтӗр йӗрӗ» ӑмӑрту иртнӗ. Унта республикӑри кашни тӑрӑхах хутшӑннӑ.
Ӑмӑртура чи вӑйлисене кӑна мар, чи ҫамрӑккисемпе ваттисене те чысланӑ, парнесем панӑ. Шупашкарта чыслав «Шупашкар: 500 ул» паркра иртнӗ.
Ӑмӑртӑва хутшӑннӑ ачасене уйрӑммӑн палӑртнӑ. Чи ҫамрӑк йӗлтӗрҫӗсен йышне 2012 ҫулта ҫуралнӑ Стефания Юрьевна тата 2013 ҫулта ҫут тӗнчене килнӗ Матвей Игонин кӗнӗ. Йӗлтӗр сырнӑ чи аслӑ ҫынсем – 81-ри Леонид Иванович Никифоров, 85 ҫулти Миранда Васильевна Кольцова тата 81 ҫулти Вера Афанасьевна Орлова. Вера Орлова — Стефания Юрьевӑн кукамӑшӗ.
1946 ҫулта ҫуралнӑ Валерий Гаврилов та старта тухнӑ. Вӑл судьясене «Йелтӗр йӗрӗ» тесе ҫырнӑ 13 калпак кӑтартнӑ. Валерий Гаврилов ӑмӑртӑва пӗрремӗш хут Мускавра 1983 ҫулта хутшӑннӑ, 40 ҫухрӑм чупнӑ.
Питӗрти Вырӑс патшалӑх музейне ҫитсе курма нумайӑшӗ ӗмӗтленет. Ҫула тухма вӑхӑт ҫук-и? Ан пӑшӑрханӑр. Унта Шупашкартан тухмасӑрах ҫитме пулать.
Ку кӑна мар. Паллӑ искусствоведсен лекцисене те итлеме май пур. «Асамат кӗперӗ» культурӑпа курав центрне ҫеҫ ҫитмелле. Лекцисенчен пӗрне ав авалхи вырӑс ӳнерне халалланӑ. Ӑна религоведени специалисчӗ Валерий Ахунов онлайн мелпе ертсе пынӑ.
Вӑл Вырӑс музейӗнче упранакан ӗлӗки турӑшсемпе усӑ курса Христос тӗнӗ мӗнле ҫуралнине, вӑл ҫӗршыв культурипе историне мӗнле витӗм кӳнине каласа кӑтартнӑ.
Вырӑс музейӗнче — 400 ытла экспонат. «Виртуаллӑ филиал» проектпа килӗшӳллӗн ҫак пуянлӑха Раҫҫейри 160 ытла хулари ҫынсем курма пултараҫҫӗ. Анчах тӳлевсӗр лекцисене итлеме, специалистсене ыйтусем пама темиҫе хула ҫеҫ пултараҫҫӗ. Вӗсен йышӗнче Шупашкар та пур.
Вырӑс музейӗпе тӳрӗ ҫыхӑнӑва тухмалли тытӑма «Асамат кӗперӗ» культурӑпа курав центрне пӗлтӗр ҫулталӑк вӗҫӗнче парнеленӗ.
Музей ӗҫченӗсемпе тепӗр тӳрӗ калаҫу нарӑсӑн 12-мӗшӗнче пулӗ. Ӑна I Павӑлӑн ачалӑхне халаллӗҫ.
Юлашки вӑхӑтра унта та кунта урнӑ чӗрчунсене персе вӗлерни пирки илтме пулать. Республикӑра урнӑ чир чирӗ сарӑлма тытӑннӑ-мӗн.
Нарӑсӑн 7-мӗшӗнчен пуҫласа Элӗк районӗнче ЧР Элтеперӗн Михаил Игнатьевӑн Хушӑвӗпе килӗшӳллӗн карантин пулнине палӑртнӑ. Кунта кӑрлач уйӑхӗн вӗҫӗнче урнӑ тилле персе пӑрахнӑ.
Россельхознадзор пӗлтернӗ тӑрӑх, кӑрлачӑн 31-мӗшӗнче Шупашкар ҫынни юлташӗпе Элӗк районне сунара кайнӑ. Арҫын ҫырмара, Мӑн Тукташ ялӗ ҫывӑхӗнче, тилле пенӗ. Тепӗр кунхине хутаҫа чикнӗ те хулана илсе кайнӑ. Нарӑсӑн 3-мӗшӗнче тирне сӳсе виллине ветлабораторие ӑсатнӑ.
Нарӑсӑн 4-мӗшӗнче тилӗ урнӑ чирпе чирлени паллӑ пулнӑ. Ку хыпара ЧР патшалӑх ветслужбине пӗлтернӗ. Чирлӗ тилӗпе килти чӗрчунсем, кушак-йытӑ хутшӑнман. Карантина ҫав ҫырмара палӑртнӑ, Мӑн Тукташри кил-ҫуртсене кунта явӑҫтарман.
Халӗ пурте тенӗ пекех халӑх тетелӗсенче регистрациленсе пӗр-пӗринпе хутшӑнаҫҫӗ. Мӗн тӑвӑн — пурнӑҫ малаллах шӑвать, ҫӗнӗ технологисем пурнӑҫа кӗрсе пыраҫҫӗ.
Шупашкар хула администрацийӗ те халӑхпа хутшӑнасшӑн. Паллах, халӑх тетелӗнче. Администрацин Инстаграм сӑнӳкерчӗксен тетелӗнче хӑйӗн официаллӑ страници пур.
Хула адиминистрацийӗн пресс-служби пӗлтернӗ тӑрӑх, ку страницӑра хула хуҫалӑхӗн тата ытти тытӑмӑн ӗҫне сӑнлакан сӑнсем, Шупашкар аталанӑвӗпе ҫыхӑннӑ сюжетсем пичетленеҫҫӗ.
Сӑнсем пичетлесси — тӗп тӗллев мар. Администраци халӑхпа ҫыхӑнасшӑн, унӑн шухӑшне пӗлесшӗн. Администрацин ытти халӑх тетелӗнче те страницӑсем пур. Унта ҫынсем унта сӗнӳсем ҫыраҫҫӗ. Администраци вара унпа усӑ курса ӗҫлет.
Шупашкарти апатлану технологийӗн тата коммерцин техникумӗн студенчӗсем Евгений Платоновпа Артем Константинов кулинари ӳнерӗн «Прикамская кухня» регионсем хушшинчи этнофестивалӗнче чи лайӑххисем пулса тӑнӑ. Уйрӑм зачетра вӗсем ылтӑн тата кӗмӗл медальсене тивӗҫнӗ.
Апат пӗҫерекенсен этнофестивалӗ Плеханов ячӗллӗ Раҫҫейӗн экономика университечӗн Пермьри институтӗнче нарӑсӑн 3–4-мӗшӗсенче иртнӗ. Ӑна кӑҫал 16-мӗш хут йӗркеленӗ. Фестиваль темине «Вӗрекен, хӑватлӑ, никам ҫӗнтерейми» тесе панӑ.
Фестивале Пермьри кулинарсен ассоциацийӗ пуҫарнӑ. Вырӑнти профильлӗ вӗренӳ заведенийӗсем, Раҫҫейри кулинарсен ассоциацийӗ тата регионти влаҫ органӗсем ырласа йышӑннипе этнофестиваль ырӑ йӑлана кӗрсе кайнӑ.
Кӑҫалхи фестивале 116 профессионал хутшӑннӑ. Вӗсен хушшинче — поварсем, кондитерсем, пӗҫерекенсем, официантсем, карвинг енӗпе ӗҫлекен специалистсем.
Шупашкарти апатлану технологийӗн тата коммерцин техникумӗн студенчӗсем фестивале официант евӗр хутшӑннӑ. Ӑсталӑха вӗсем Чӑваш Енри Кулинарсен ассоциацийӗн ертӳҫи Николай Уездной ертсе пынипе туптанӑ-мӗн.
+14.3 °C