Паян, Республика кунӗ умӗн, Фейерверксен фестивалӗ пуҫланать. Кӑҫалхипе вӑл 9-мӗш хут иртет.
Паян Шупашкарти кӳлмекре пилӗк команда тӳпенелле фейерверк вӗҫтерӗҫ. Вӗсем — Шупашкарти, Мускаври, Сергиев Посадри, Беларуҫри Минск хулинчи, Казахстан Республикинчи организацисем пулӗҫ.
Пӗрремӗш кунхине командӑсем «Ҫалтӑрлӑ ҫул» шоу кӑтартӗҫ, хӑйсен таварӗпе паллаштарӗҫ. 150 метр ҫӳллӗш вӗҫекен салют яма та палӑртнӑ.
Ҫӗртме уйӑхӗн 24-мӗшӗнче ҫӗнтерӳҫӗсене чыслӗҫ. Ун чухнех «Мухтан, Чӑваш Ен!» гала-кӑтарту пулӗ. Унта 350 метр ҫӳллӗш салют ярӗҫ.
Командӑсене пилӗк номинаципе палӑртӗҫ. Чи чаплӑ парне — Гран-при. Жюри йышӗнче ЧР транспорт министрӗ Михаил Резников тата ЧР экономика министрӗ Владимир Аврелькин пулӗҫ.
Республика кунӗ умӗн Шупашкарти Мускав кӗперне хӑйне евӗр юсанӑ. Кӳлмекрен пуҫласа республика пульници таран тӑсӑлакан колеяна мэри васкаса хуплама йышӑннӑ.
Ку ӗҫе «Гарант» строительство компанийӗ пурнӑҫланӑ. Ҫул-йӗр ӗҫченӗсем 50 сантиметр сарлакӑш, 5 сантиметр тарӑнӑш тӑрӑхла картсем касса кӑларнӑ та шӑтӑксем ҫине вырнаҫтарнӑ. Ку мӗн хака кайса ларни пирки нимӗн те каламан.
Кӗпере хӑҫан йӗркеллӗ юсӗҫ? Ахӑртнех, халех мар. Хальлӗхе Мускав кӗперне реконструкцилемелле. Кун хыҫҫӑн ҫеҫ кӗпере 6 йӗр таран сарӗҫ.
Ҫула ҫакнашкал лӑпӑр-лапӑр юсанипех улталасшӑн-ши халӑха?
Шупашкарта ҫӗнӗ ҫӑвана официаллӑ майпа уҫнӑ. Вӑл та Шупашкар районӗнчи Явӑш ялӗ ҫывӑхӗнче пулӗ.
Хулан ҫӗнӗ масарӗ 17-мӗш номерлӗ. Вӑл унчченхи 11-мӗш тата 12-мӗш ҫӑвасене хирӗҫ вырнаҫнӑ. Ҫӗнӗ масар 6 гектар пысӑкӑш. Унти тирпейлӗхе ЖКХ тата хӑтлӑх управленийӗ пӑхса тӑрӗ. Явапли — Шупашкар хула администрацийӗн пуҫлӑхӗн Алексей Ладыковӑн коммуналлӑ хуҫалӑх ыйтӑвӗсемпе ӗҫлекен ҫумӗ пулӗ.
Ҫӑвана унччен маларах сӑвапланӑ. Ку ӗҫе ҫу уйӑхӗн 30-мӗшӗнчех пурнӑҫланӑ.
Республика кунӗ умӗн ачасен Акатуйне ирттересси йӑлана кӗнӗ. Паян та, ҫӗртмен 22-мӗшӗнче, ача-пӑча уяв картине пухӑннӑ.
Ачасен Акатуйне виҫҫӗмӗш ҫул ирттереҫҫӗ. Унччен ӑна «Шупашкар: 500 ҫул» паркра йӗркеленӗ. Кӑҫал вырӑна улӑштарнӑ.
Хальхинче ачасем Шупашкарти А.Николаев паркне пухӑннӑ. Шкул ҫумӗнчи уйлӑхсене ҫӳрекен шӑпӑрлансем ҫитнӗ унта. Вӗсем валли чылай вӑйӑпа конкурс хатӗрленӗ. 9-10 ҫулсенчи арҫын ачасем Шупашкар паттӑрӗн ятне илтессишӗн тупӑшнӑ. Чӑвашла чи лайӑх юрлакана, ташлакана та палӑртнӑ.
Аслисем Акатуйра ҫурхи ӗҫсене вӗҫленине паллӑ тӑваҫҫӗ пулсан ачасем – уроксем пӗтнине. Чӑваш юррисене юрлани, ташлани, наци йӑли-йӗркине пӗлни вӗсемшӗн усса ҫеҫ кайӗ.
Йӗркелӳҫӗсем ачасен уявне кашни ҫулах ҫӗнӗлӗх кӗртме тӑрӑшаҫҫӗ. Кӑҫал чи лайӑх ӳкерчӗк авторне чысланӑ ав.
Паян – Асӑнупа хурлану кунӗ. 1941 ҫулта ҫак кун нимӗҫсем Совет Союзне тапӑнса кӗнӗ.
Паян Шупашкарти «Ҫӗнтерӳ» асӑну комплексӗнче Тӑван ҫӗршывӑн Аслӑ вӑрҫинче пуҫ хунӑ салтаксене асӑнса палӑк умне чечексем хунӑ. Мероприятие хутшӑннӑ икӗ ҫынна медпулӑшу пама тивнӗ.
Тӑван ҫӗршывӑн Аслӑ вӑрҫин ветеранӗ тата кадет шкулӗнче вӗренекен ача тӑнне ҫухатнӑ. Вӗсене васкавлӑ медпулӑшу ӗҫченӗсем пулӑшнӑ. 89 ҫулти ветерана пульница илсе кайнӑ.
Ветеранӑн шӑрӑха пула юн пусӑмӗ хӑпарнӑ. Кадетӑн вара юн пусӑмӗ чакнӑ. Ӑна нашатырь спирчӗпе тӑна кӗртнӗ. Кайран ӑна сулхӑн вырӑна лартнӑ.
2003 ҫулта хӗрсене общежитире пӗр пӳлӗмре койка-вырӑн панӑ. Кун хыҫҫӑн унӑн кӳрши качча тухса ҫемье ҫавӑрнӑ, икӗ ача ҫуратнӑ. Вӑл йывӑр чирпе нушаланни ҫиеле тухнӑ.
Кун пек чухне пӗр хваттерте пурӑнма юрамасть. Хӗре тата унӑн ҫемйине пӗр пӳлӗмлӗ хваттер панӑ. Анчах вӑл общежитирен куҫма хирӗҫ. Найм килӗшӗвне пӑрахӑҫланӑ пулсан та вӑл пӳлӗмрен каясшӑн мар.
Кӳрши прокуратурӑран пулӑшу ыйтнӑ. Суд ҫемье ҫавӑрнӑ хӗрарӑма, туберкулезпа чирлӗскере, ҫемйипе пӗрле хваттере куҫарма йышӑннӑ. Анчах пӳлӗм уншӑн хваттертен хаклӑрах пулмалла.
Шупашкарти «Шупашкар-Арена» Пӑр керменӗ пӗлтӗр савӑнӑҫлӑ лару-тӑрура уҫӑлчӗ. Анчах ӑна ҫӗкленӗ подрядчике ЧР Спорт министерстви халӗ те укҫа тӳлемен.
«Голицын» строительство компанийӗ Арбитраж судне тавӑҫ тӑратнӑ. Хутра палӑртнӑ тӑрӑх, вӗсем килӗшӳре палӑртнӑ укҫа-тенке шыраса илесшӗн. Объекта туса пӗтернӗ хыҫҫӑн тӗп подрядчик укҫа курман. Министерствӑн 487 миллион тенкӗ тӳлемелле пулнӑ.
Ведомство вара парӑм пуррине йышӑнмасть. Вӑл пурнӑҫланӑ ӗҫе хакламашкӑн экспертиза ирттерме ыйтать.
Палӑртмалла: 7500 ҫын вырнаҫакан стадиона 2012 ҫулта тума тытӑннӑ. Пӗтӗмпе 1,2 миллиард тенкӗ тӑкакланӑ. Подрядчикӑн объекта 2015 ҫулхи авӑн уйӑхӗнче туса пӗтермелле пулнӑ. Вӗсем вара ҫӗртмен 3-мӗшӗнче вӗҫленӗ. Заказчик укҫа-тенке акта алӑ пуснӑ хыҫҫӑн 10 ӗҫ кунӗнче парса татма шантарнӑ.
Суд ӗҫе утӑн 20-мӗшӗнче пӑхса тухӗ. Арбитраж сучӗ ыйтӑва татса парӗ-ши?
Шупашкарти Гладков урамӗнче вырнаҫнӑ Республикӑри ача-пӑча пульници умӗнче Станислав Николаев ача-пӑча хирургне халалласа ӗнер бронза палӑк уҫнӑ.
Станислав Николаев тухтӑр ача-пӑча хирургинче тарӑн йӗр хӑварнӑ. Вӑл 1950 ҫулта Шупашкар районӗнчи Анаткас Тӑрӑн ялӗнче ҫуралнӑ. Хусанти медицина институтӗнчи педиатри факультетӗнчен вӗренсе тухнӑ. Пӗр вӑхӑт вӑл Республикӑри клиника пульницинче хирурги уйрӑмне ертсе пынӑ, Республикӑри ача-пӑча пульницинчи пӗрремӗш хирурги уйрӑмӗн заведующийӗнче ӗҫленӗ.
Станислав Николаевӑн ывӑлӗ Николай Николаев та халӗ — республикӑри паллӑ хирург тата Чӑваш Енӗн Патшалӑх канашӗн депутачӗ. Вӑл Федерацин ортопедипе травматологи центрӗ уҫӑлнӑранпах унта тӗп врачра тӑрӑшать.
Ку ҫӗртме уйӑхӗн 20-мӗшӗнче каҫхине Гагарин тата Энгельс урамӗсем хӗресленекен вырӑнта пулнӑ. «Тойота» урапа, правительство номерӗсемпе ҫӳрекенскер, ҫул урлӑ каҫакан хӗрача ҫине кӗрсе кайнӑ.
Куракансем каланӑ тӑрӑх, шкулта вӗренекен 14-ри хӗрача светофор хӗрлӗ ҫутатнӑ чухне ҫул урлӑ каҫнӑ, хӑй телефонпа калаҫнӑ.
Ҫул варрине ҫитсен вӑл каялла кайма тӑнӑ. Шӑп ҫав вӑхӑтра ӑна урапа ҫапса хӑварнӑ. Телее, вӑйлах суранланман вӑл. Ӑна киле ӑсатнӑ.
Медицина тӗрӗслевӗ кӑтартнӑ тӑрӑх, 42-ри водитель урӑ пулнӑ. А021АА номерлӗ «Тойота» правительство автопаркӗн шутланать.
Ҫамрӑксен кунӗ умӗн, ӑна ҫӗртмен 27-мӗшӗнче уявлаҫҫӗ, Ҫамрӑксен патшалӑх премийӗн лауреачӗсене палӑртаҫҫӗ. Кӑҫал кун пирки ЧР Элтеперӗ Михаил Игнатьев Хушӑва ҫӗртмен 20-мӗшӗнче алӑ пуснӑ.
Кӑҫал ӑслӑлӑх, техника тата производство енӗпе «Ҫӗнӗ техника хатӗрлекен Пӗтӗм тӗнчери инжиниринг компанийӗн» инженер-конструкторне Алексей Репина преми пама йышӑннӑ. Вӗрентӳ, воспитани, ҫамрӑксен политикин енӗпе «Чӑваш Ен студенчӗсем» ассоциацийӗн пайташӗсене Роман Васильева, Никита Веселова, Алина Лазаревӑна, Ксения Порфирьевӑна чысланӑ. Литература, культура тата ӳнер енӗпе ЧР Наци вулавӑшӗн сектор заведующийне Дарья Рябцевӑна преми панӑ.
Журналистика енӗпе «Чӑваш Ен» ПТРКн редакторне Надежда Давыдовӑна чыслама йышӑннӑ. Сывлӑх сыхлавӗ енӗпе «Президент пепкелӗх центрӗн» анестезиолог-реаниматологне Анастасия Беловӑна, И.Н.Ульянов ячӗллӗ ЧПУн медицина факультечӗн студенчӗсене Валентина Виноградвӑна тата Дмитрий Виноградова чысланӑ.
Тавралӑха сыхлас ӗҫ енӗпе «ЭКА» общество организацийӗн пайташне Александра Лобочковӑна чысланӑ. Хӑйсен ирӗкӗпе пурнӑҫлакан ӗҫ-хӗл енӗпе И.
+11.3 °C