Чӑваш кӗнеке издательствинче пӗчӗккисем валли «Путешествие по Чувашии. Чӑваш ҫӗршывӗпе паллашар-и?» кӗнеке пичетленнӗ. Ӑна Ольга Васильева пухса хатӗрленӗ, проект ертӳҫи – издательство директорӗ Светлана Каликова, художникӗ – Юлия Лутошкина.
Кӗнекен тӗп сӑнарӗсем: Тилӗ, Атнер тата Эльпи – Шупашкар хулинчен республика тӑрӑх тухса каяҫҫӗ. Вӗсем хамӑр тӑрӑхри паллӑ вырӑнсемпе паллашаҫҫӗ. Кашни вырӑна ҫитнӗ хыҫҫӑн ачасен тӗрлӗ ӗҫ пурнӑҫлама тивет. Ачасемшӗн ҫӗнӗ, вӗсем пӗлнӗ хӑш-пӗр сӑмахпа ятарлӑ словарь паллаштарать.
Кӗнекере чӑваш матрешкисемпе наклейкӑсемлӗ сӗтел ҫинчи вӑйӑ та пур.
44 ҫулти Евгений Терехов ҫурла уйӑхӗн 26-мӗшӗнче килтен тухса кайнӑ та таврӑнман. Амӑшӗ каланӑ тӑрӑх, вӑл ҫӗнӗ кӑнтӑр районӗнче ҫынпа тӗл пулма кайнӑ. Аппӑшӗ те кулянса ӳкнӗ: Евгений унччен килтен нумайлӑха тухса кайман, шӑнкӑравласан телефонне яланах тытнӑ.
Евгений ҫурла уйӑхӗн 26-мӗшӗнче ҫухалнӑ. Тепӗр кун унӑн ӗҫе каймалла пулнӑ. Тӑванӗсем ун патне шӑнкӑравлама пуҫланӑ, анчах телефонне никам та тытман. Тепӗр икӗ кунран пачах сӳнсе ларнӑ.
Тусӗсем те Евгений Терехов ӑҫта пулнине пӗлмеҫҫӗ. Ҫак ҫынна курнӑ тӑк ку номерсемпе шӑнкӑравлӑр: 8 960 310 7433, 8 961 345 0058. Е полицие пӗлтерӗр.
Шупашкарти «Садовый» микрорайонта ҫӗнӗ шкул хута яма хатӗрленеҫҫӗ. Унта 1650 ача валли вырӑн пулӗ.
Паян пулас шкул вырӑнӗнче пӗрремӗш кирпӗче хунӑ. Строительство лапамне карта тытса ҫавӑрнӑ. Шкул 3-мӗш микрорайонта 37-мӗш позицире пулӗ.
3-4 хутлӑ ҫуртра аслисемпе кӗҫӗннисем валли блоксем пулӗҫ. Кунсӑр пуҫне бассейн, акт залӗ, вӑй-халпа спорт занятийӗсем валли блок тума палӑртнӑ. Шкул тавра футбол уйӗ, баскетбол тата волейбол лапамӗсем, теннис корчӗ, чупмалли ҫулсем пулӗҫ.
Шупашкар хули ҫулсерен илемленсе капӑрланса пырать ҫеҫ мар, пысӑкланать те. Ҫӗнӗ микрорайонсем йӗркеленеҫҫӗ, вӗсенче – ҫӗнӗ урамсем.
Пирӗн куҫ тӗлне Шупашкарти пӗр урам ячӗ лекрӗ. Шупашкарти «Премьер» микрорайонта @chebmedia ҫӳренӗ-ха. Унти вырӑнсене вӑл ӳкерсе илсе Инстаграма лартнӑ.
Урам ятне икӗ чӗлхепе: чӑвашла тата вырӑсла – ҫырма тӑрӑшни сисӗнет. Анчах сӑнӳкерчӗкре «Автономная урамӗ» тата «Автономная улица» тесе ҫырни курӑнчӗ.
Ҫак йӗркесен авторне «Автономная урамӗ» тесе шӑрҫалани тӗлӗнтерчӗ.
41 ҫулти хӗрарӑм смартфон туяннӑ та уншӑн страховка илес тесе полицейскисене суйнӑ.
Хайхискер Кадыков урамӗнче хаски ӑратӗнчи йытӑпа уҫӑлса ҫӳренӗ чухне ӑна икӗ палламан ҫын тапӑннӑ та сумкине, хваттер тата машина уҫҫисене вӑрланӑ имӗш. Сумкӑра вара икӗ смартфон пулнӑ.
Хӗрарӑм хӑйне ҫаратнӑ тесе полицие пӗлтерме пынӑ. Йӗрке хуралҫисем видоекамерӑсене пӑхнӑ. Ҫак хӗрарӑм килтен сумкӑпа тухнӑ, сумкӑпах кӗнӗ. Ҫурта уҫӑпах уҫнӑ.
Кайран ҫакӑ тӑрӑ шыв ҫине тухнӑ: вӑл смартфон страховкине илес тесе суйнӑ-мӗн. Хӗрарӑм тӗлӗшпе пуҫиле ӗҫ пуҫарнӑ.
Чӑваш Енӗн Транспорт тата ҫул-йӗр хуҫалӑхӗн специалисчӗсем «Шупашкар-Ҫӗнӗ Шупашкар» маршрутпа ҫӳрекен транспорт ӗҫ-хӗлне тӗрӗсленӗ. Халӑха турттаракан транспорт епле ӗҫленине пахаланӑ май миҫе минутра пӗрре хутланине, маршрут ҫинче миҫе машина пуррине шутланӑ.
Палӑртнӑ интервала пӑхӑнмасть иккен транспорт. Маршрут ҫинче транспорт шучӗ ҫителӗксӗр. Ҫавӑнпа пассажирсен ир-каҫ пушшех нушаланма тивет. Пӗрре — вӑрах кӗтнипе, тепре — салон лӑк туллипе. Тепӗр чарӑнусенче транспорт чарӑнмасӑр иртсе кайнишӗн те ҫынсем пӑшӑрханаҫҫӗ.
Маршрут хуҫисемпе кӑлтӑка сӳтсе явма республикӑн Транспорт тата ҫул-йӗр хуҫалӑхӗн министерстви ятарлӑ канашлу ирттерме палӑртнӑ.
Шупашкар хула администрацийӗн пуҫлӑхӗ Алексей Ладыков Роспотребнадзорӑн Чӑваш Енри управленийӗн ертӳҫине Надежда Луговскаяна шкулта тата ача пахчинче медицина маскипе ҫӳреттерес ыйтӑва тепӗр хутчен пӑхса тухма ыйтнӑ.
Йӗркепе килӗшӳллӗн, асӑннӑ учрежденисенче ӗҫлекен ҫынсен маска тӑхӑнмалла, ӑна кунне 4 хут улӑштармалла, перчеткене вара – икӗ хутчен.
Алексей Ладыков каланӑ тӑрӑх, кунне ҫак тӗллевпе 10 пин тенкӗ кирлӗ. Ҫулталӑкне 100 миллион тенкӗ тӑкаклама тивӗ. Хыснара вара ку тӗллевпе укҫа пӑхса хуман. Сити-менджер ку нормӑна авӑн уйӑхӗнче ҫеҫ пӑхӑнма, кайран лару-тӑрӑва кура йышӑнусем тума ыйтнӑ. Авӑн уйӑхӗ валли кӑна 12 миллион тенкӗлӗх хӳтӗлев хатӗрӗсем туянӗҫ.
Чӑваш Енри тӳре-шара унчен пӗлтернӗ тӑрӑх, шкулта кӗҫӗн классенче ирхи апат тӳлевсӗр пулать. Анчах ку ашшӗ-амашне питех килӗшмен. Ара, ачасем килте те ирхине апат ҫиме пултараҫҫӗ.
Ҫавна май ку тӗлӗшпе сасӑлав иртнӗ: ачасене ирхине е кӑнтӑрла тӳлевсӗр апат ҫитермелле? Сасӑлава паян пӗтӗмлетнӗ.
Ашшӗ-амӑшӗ, чылайӑшӗ ӗнтӗ, кӑнтӑрлахи апата суйланӑ. Сасӑлава хутшӑннисен 95,7 проценчӗ ку варианта суйланӑ. Ҫапла майпа Шупашкарта вӗренекен 30 пин ача шкулта тӳлевсӗр апатланӗ. Вӑтамран пӗр порци валли хыснаран 52-53 тенкӗ уйӑрӗҫ.
Ӗнер, ҫурла уйӑхӗн 27-мӗшӗнче, Чӑваш АССР тава тивӗҫлӗ художникӗ, РСФСР культура тава тивӗҫлӗ ӗҫченӗ, К.С. Станиславский ячӗллӗ патшалӑх премийӗн лауреачӗ Владимир Мазанов ҫуралнӑранпа 100 ҫул ҫитнӗ.
Пулас художник 1920 ҫулта Дон ҫинчи Ростов хулинче ҫуралнӑ, Горький (хальхи — Чулхула) хулинчи ӳнер училищинче вӗреннӗ. Асӑннӑ хулара пӗр вӑхӑт оперӑпа балет театрӗнче художник-декоратор пулса тӑрӑшнӑ. Кайран Шупашкарти театрсенче художникра ӗҫленӗ.
1966 ҫулта ӑна Шупашкарти Вырӑс драма театрӗн тӗп художникӗ пулма шаннӑ. 1970-1982 ҫулсенче Чӑваш патшалӑх академи драма театрӗнче тӗп художникра театрта тимленӗ. Вӑл ҫӗршыври тата республикӑри тӗрлӗ курава хастар хутшӑннӑ.
«Мир квартир» портал специалисчӗсем ҫурт-йӗр тара илме мӗн хака ларнине тишкернӗ. Хваттер тара илейменнисем пӳлӗм суйлаҫҫӗ. Вӑтамран илсен, хак 1,5 процент ӳснӗ.
Хаксем ҫулталӑк пуҫланнӑранпа ҫӗршывӑн 39 пысӑк хулинче ӳснӗ, 31 хулара чакнӑ.
Севастопольте, сӑмахран, пӳлӗм тара илме халӗ 24,1 процент хаклӑрах ларать, Барнаулта – 18%, Пензӑра – 15%, Волгоградра – 14,2%, Мурманскра – 12,3%, Сочире – 12,1%, Якутскра – 12,1%, Белгородра – 9%, Аҫтӑрханта – 8,8%.
Хаксем Магнитогорскра хак 19,3 процент йӳнелнӗ, Тольяттире –13,4%, Краснодарта – 8,5%, Тверьте – 8% , Чуллӑ Ҫырта –7,7%, Шупашкарта – 7,3%, Хусанта – 5,2%. Мускавра 6,5 процент йӳнелнӗ, Мускав облаҫӗнче – 6,5%, Питӗрте – 4,6%.
+15.3 °C