Кремль сайтӗнче паян Владимир Путинӑн Хушӑвӗ пичетленнӗ — ун тӑрӑх вӑл хӑйӗн тата РФ премьер-министрӗн Дмитрий Медведьевӑн ӗҫ укҫине 2 хут ытла — 2,65 хут таран — ӳстернӗ.
«Ведомости» хаҫат тӗпченӗ тӑрӑх уйӑхсерен Дмитрий Медведьевӑн 215 пин тухса пынӑ, Раҫҫей Федерацийӗн Президенчӗн — 280 пин (малашне 742 пин пулӗ?). Пӗлтӗр депутатсен ӗҫ укҫине хӑпартнӑ хыҫҫӑн Тӗп ертӳҫӗсен уйӑхри ӗҫ укҫин виҫи пӗчӗкрех пулса юлнӑ. Аса илтеретпӗр, авӑн уйӑхӗнче депутатсемпе министрсен ӗҫ укҫине ӳстернӗ хыҫҫӑн хӑшӗ-пӗри 420 пин патнелле илме пуҫланӑ. Паянхи Хушусем вара ҫак танмарлӑха — министрсемпе депутатсем Президентран ытларах илнине — пӗтерӗҫ пулмалла.
Ахаль халӑх пирки калас пулсан, нумай пулмасть ватлӑхпа паракан пенсие те хӑпартнӑ. Сӑмахран, Чӑваш Енри ватӑсен пенсийӗ нарӑсӑн 1-мӗшӗнчен пуҫласа вӑтамран 615 тенкӗ хӑпарнӑ. Вӑтам пенси виҫи пирӗн тӑрӑхра — 10,2 пин тенкӗ. Ака уйӑхӗн 1-мӗш кунӗнче тата 1,017 хут хӑпартнӑ — ку вӑл хушма 150–200 тенкӗ. Ватӑсен пенсине Путинӑн пек ӳстерес пулсан вӑтам пенси виҫи пирӗн тӑрӑхра 27 пинрен те иртнӗ пулӗччӗ.
Октябрь урамӗнче вырнаҫнӑ районти прокуратура умӗпе утса иртме кӑмӑллӑ тесе пӗлтерет Елчӗк район администрацийӗ.
«Саккун хушнипе пурӑнма хистекен прокуратура ӗҫченӗсем хӑйсем те кулленхи пурнӑҫри кашни кунхи ӗҫе пысӑк яваплӑха туйса пурнӑҫлама хӑнӑхнӑ. Иртнӗ кунсенчи уяр ҫанталӑкпа усӑ курса ушкӑнпа тухса территорие тирпей-илем кӗртни те ҫакнах ҫирӗплетсе пачӗ. Ҫак ӗҫе вӗсем ыттисенчен маларах, районта ака уйӑхӗн 15-мӗшӗнче экологи уйӑхӗ пуҫланичченех тума ӗлкӗрчӗҫ», — шӑрҫаланӑ райадминистраци сайтӗнчи информацире.
«Ҫуркуннехи илеме маларах курас килнипе вӑхӑта васкатса урама тасатма, тирпейлеме тухрӑмӑр», — тенӗ иккен прокуратурӑра тӑрӑшакансем.
Шупашкар районӗнчи Кӳкеҫ ял тӑрӑхӗн пуҫлӑхне 5 пин тенкӗлӗх штрафлама йышӑннӑ. Хайхине ҫыннӑн ыйтӑвне вӑхӑтра пӑхса тухманшӑн ҫакӑн пек явап тыттарма йышӑннӑ.
Ҫынсен заявленийӗсене саккунпа килӗшӳллӗн пӗр уйӑхра пӑхса тухмалла. Анчах Кӳкеҫ тӳри ҫав вӑхӑта 32 кун таран тӑсса янӑ иккен.
Ҫӗре харпӑрлӑха илес тесе кӑрлачӑн 28-мӗшӗнче икӗ ҫын унта заявленипе тухнӑ. Кӗтнине виҫӗ ҫул кӗтеҫҫӗ теҫҫӗ те, хайхисен чылай кӗтме тивнӗ. Анчах федераци саккунӗнче пӑхса хӑварнине пӑхӑнманшӑн хайхисем хытах тарӑхнӑ курӑнать — прокуратурӑнах ҫитнӗ. Унта административлӑ ӗҫ пуҫарнӑ та мировой судья патне ярса панӑ.
Чӑваш Республикин транспорт тата ҫул-йӗр хуҫалӑхӗн министрне Владимир Филиппова ҫирӗплетнӗ. Ҫапла Хушӑва Чӑваш Ен Элтеперӗ Михаил Игнатьев ака уйӑхӗн 5-мӗшӗнче алӑ пуснӑ.
Унччен министрта тӑрӑшнӑ Михаил Янковские урӑх ӗҫе куҫнӑ май хӑтарнине /news/5426.htmlэпир пӗлтернӗччӗ.
Владимир Филиппов Вӑрнар районӗнчи Элмен Сунар ялӗнче 1966 ҫулта ҫуралнӑ. 1985 ҫулта вӑл Шупашкарти строительство техникумӗнче «Промышленноҫ тата граждан строительстви» специальноҫа алла илнӗ. 2001 ҫулта Чӑваш патшалӑх университетӗнче вӗренсе тухнӑ, унта вӑл «Наци экономики» специальноҫа алла илнӗ. 2011 ҫултанпа Шупашкар хулинчи Ленин район администрацине ертсе пынӑ.
Чӑваш Ен Элтеперӗн маларах асӑннӑ кунхи тепӗр Хушӑвӗпе Олег Марков строительство министрне ЧР Министрӗсен Кабинечӗн Председателӗн ҫумӗ пулма ҫирӗплетнӗ.
Кӑҫал Чӑваш Республикин Патшалӑх Канашӗ 20 ҫул тултарать. Унта ӗҫлекенсем паллӑ кун тӗлне асӑнмалӑх медаль тата кӑкӑр ҫине ҫакмалли кӑларма йышӑннӑ. Анчах унта Чӑваш Республикин Патшалӑх Гербне усӑ курма Геральдика канашӗнчен ирӗк илмелле. Асӑннӑ канашӑн нумаях пулмасть иртнӗ черетлӗ ларӑвӗнче ҫав ыйтӑва пӑхса тухнӑ та.
Ларура республикӑн Ял хуҫалӑх министерствин «Нива» вӗренӳ центрӗ Чӑваш Республикин автошкулсен ассоциацине йӗркелес шут тытнӑ иккен. Анчах ҫак ятра «Чӑваш Республики» тенине усӑ курма каллех Геральдика канашӗ ырлани кирлӗ.
Геральдика канашӗнчен «Чӑваш Республики» ята усӑ курма инвестиципе финанс компанийӗсенчен пӗри те ирӗк ыйтнӑ. Вӑл «Чӑваш Республикин аталанӑвӑн корпорацийӗ» ятпа акционерсен тулли мар обществине йӗркелесшӗн иккен. Унсӑр пуҫне Патшалӑх ялавӗпе Патшлаӑх гербне усӑ курма ыйтнӑ.
Геральдика канашӗ никама та кӳрентермен — вӗсен кашнин ыйтӑвнех тивӗҫтернӗ.
Паян Пӗтӗм тӗнчери сывлӑх кунне палӑртаҫҫӗ. Ҫавна май шӑматкун республикӑн влаҫ органӗсенче ӗҫлекенсем Шупашкарти «Спартак» ача-пӑчапа ҫамрӑксен спорт шкулне пухӑннӑ. Унта вӗсем волейбол турнирӗ ирттернӗ.
Вӑййа тӑватӑ ушкӑн хутшӑннӑ: республикӑн Правительствин, Патшалӑх Канашӗн, Шупашкар хула администрацийӗн тата районсемпе хула пуҫлӑхӗсен пӗрлештернӗ ушкӑнӗсем. Чӑваш Ен Элтеперӗ Михаил Игнатьев кашни студентӑн, кашни шкул ачин спорт мероприятийӗсене хутшӑнмаллине палӑртнӑ. Элтепер шучӗпе ҫывӑх вӑхӑтра халӑхӑн 40 проценчӗ спортпа туслашӗ.
Турнирта Чӑваш Енӗн Правительствин ушкӑнӗ ҫӗнтернӗ, вӑл куҫса ҫӳрекен Кубока тивӗҫнӗ. Республикӑн ял хуҫалӑх министрӗ Сергей Павлов пирки чи лайӑх хӳтӗлевҫӗ тесе йышӑннӑ, чи лайӑх тапӑнакан — ӗҫлӗх службинче тӑрӑшакан Сергей Викторов, чи лайӑх вылякан — ЧР Патшалӑх канашӗн депутачӗ Игорь Кушев, чи лайӑх хӳтӗлевҫӗ — Шупашкар хулинчи Калинин администарцийӗнче ӗҫлекен Вадим Мальцев, чи лайӑх универсаллӑ вӑйӑҫ — Ҫӗнӗ Шупашкар администрацийӗн ӗҫченӗ Александр Сироткин.
Нумаях пулмасть Муниципалитетсен административлӑ регламенчӗсене сӑнаса пыракан ӗҫ ушкӑнӗн ларӑвӗ иртнӗ. Унта Улатӑрпа Йӗпреҫ районӗсен тата Шупашкар хулин муниципалитет пулӑшӑвӗ кӳрессипе, тӗрӗсрех, ҫӗре тара парассипе ҫыхӑннӑ ӗҫлӗ хучӗсене тӗрӗсленӗ. Асӑнӑн районсен адмрегламенчӗсем Конкуренцие калакан саккунпа килӗшсе тӑманнине асӑрханӑ. Шупашкар хула администрацийӗн регламентӗнче те кӑлтӑк тупӑннӑ. Ӗҫ ушкӑнӗ муниципалитетсене ҫитменлӗхсене пӗтерме хушнӑ.
Сӑмах май, Мунипалитетсен административлӑ регламенчӗсене сӑнаса пыракан ӗҫ ушкӑнӗ ҫӗнӗ орган темелле. Ӑна нарӑс уйӑхӗнче кӑна йӗркеленӗ. Унӑн тӗллевӗ усламҫӑсене пулӑшу кӳнӗ чух администраци тӗлӗшӗнчен чӑрмав кӳрессине пӗтересси-мӗн. Йыша Усламҫӑсен правине хӳтӗлекен уполномоченнӑйӑн аппарачӗн, Юстици тата Экономика министерствисен, Шупашкар хула администрацийӗн элчисем кӗнӗ.
Паян Чӑваш Ен Правительствинче кадрпа ҫыхӑннӑ улшӑну пулса иртнӗ. Черетлӗ тесен те йӑнӑш пулас ҫук-тӑр. Министрсем час-часах ылмашнине ҫынсем те асӑрхаҫҫӗ ӗнтӗ. Хальхинче кадр улшӑнӑвӗ Транспортпа ҫул-йӗр министерствине пырса тивнӗ. Ӑна ертсе пынӑ Михаил Янковские ӗҫрен хӑтарасси пирки Хушӑва Чӑваш Ен Элтеперӗ Михаил Игнатьев паян алӑ пуснӑ. Сӑлтавне урӑх ӗҫе куҫнипе тесе кӑтартнӑ. Министр пуканне Янковский 2012 ҫулхи ҫу уйӑхӗнче йышӑннӑ. 2004 ҫултанпа вӑл министр ҫумӗнче тӑрӑшнӑ.
ЧР Элтеперӗн тепӗр Хушӑвӗпе министрӑн тивӗҫӗсене вӑхӑтлӑх пурнӑҫлама ҫирӗплетнӗ. Ҫак тивӗҫе министр ҫумӗнче тӑрӑшакан Владимир Степанова шаннӑ.
Иртнӗ уйӑх вӗҫӗнче Ӗпхӳ хулинче Атӑлҫи федераци округӗнчи саккун кӑларакан органсен ассоциацийӗн 38-мӗш ларӑвӗ иртнӗ май унта чӑваш парламенчӗн депутачӗсем те хутшӑннӑ. Пушкӑртстанӑн тӗп хулинче пулнӑ май Юрйи Попов спикер унти чӑвашсен вырсарни шкулне ҫитсе курнӑ.
Ҫав вӗренӳ заведенине 1992 ҫулта уҫнӑ иккен. Асӑннӑ шкул коллективӗ унти лару-тӑру пирки пӑшӑрханать. Пуҫа ыраттармалли-шухӑшлаттармалли вара шкул вырнаҫнӑ ҫурта сутлӑха кӑларнӑ хыҫҫӑн сиксе тухни пирки Чӑваш халӑх сайчӗ темиҫе те ҫырнӑччӗ.
Аса илтеретпӗр, ҫурта Ӗпхӳри усламҫӑна 25 ҫуллӑха тара панӑ хыҫҫӑн чӑвашсен вырсарни шкулне ҫуртӑн пӗр пайӗнче кӑна кӗтес уйӑрса памалла-мӗн. Унччен вара усламҫӑ ҫурта юсаса ҫӗнетӗ. Ҫав тапхӑрта шкула хулари пӗр гимназие куҫарӗҫ.
Юрий Попов коллектив, вӗренекенсен тата вӗсен ашшӗ-амӑшӗ шкул ҫуртӑн самай пайне ҫухатнине ӑнланине пӗлтернӗ. Спикер вӗсене Чӑваш Ен влаҫӗсем ентешсен ыйтӑвне ӑша хывма тата пулӑшма хатӗррине ӗнентернӗ.
Сӑнсем (14)
«Хавал» пӗрлӗх Чӑваш Патшалӑх Канашӗн Чӑваш чӗлхи кунӗ тӗлнелли сессие чӑвашла ирттерме сӗнсе ҫырупа тухнӑ.
«Чӑваш Республикин Конституцийӗпе республикӑра икӗ чӗлхе: чӑвашла тата вырӑсла — пӑхса хӑварнӑ. Апла тӑк чӗлхесене усӑ курассипе нимӗнле чӑрмав та пулмалла мар. Ҫавӑнпа та эпир Чӑваш чӗлхи кунӗ тӗлнелли сессие чӑвашла ирттерме ыйтатпӑр», — тенӗ иккен ҫырура. «Енчен те чӑваш чӗлхие патшалӑх чӗлхисенчен пӗри тесе хут ҫинче кӑна каламастпӑр пулсан Патшалӑх Канашӗн сессине ҫулталӑкра пӗрре кӑна мар, тӑтӑшах чӑвашла ирттермелле», — тесе каланӑ «Ирӗклӗ сӑмах» интернет-хаҫата асӑннӑ организацин пайташӗсенчен пӗри.
Аса илтеретпӗр, Чӑваш чӗлхи кунне ака уйӑхӗн 25-мӗшӗнче (ун чухне Иван Яковлев вӗрентекенӗмӗр ҫуралнӑ) паллӑ тӑваҫҫӗ.
Чӑвашла пӗлменнисем валли «хавалҫӑсем» синхронлӑ куҫару йӗркелеме сӗнеҫҫӗ.
«Ирӗклӗ сӑмах» интернет-хаҫат сесси вӑхӑтӗнче чӑвашла калаҫма хӑтланни 2011 ҫулта хирӗҫ-тӑрупа вӗҫленнине аса илтерет. Ун чух Чӑваш наци конгресӗн президентӗнче тӑрӑшакан Геннадий Архипов чӑвашла калаҫни хӑш-пӗр депутата килӗшмен иккен, вӗсем ӑна вырӑсла калаҫма хушнӑ.
+6.3 °C