Ҫӗнӗ Шупашкарта пурӑнакан Артемьевсен ҫемйи «Ҫулталӑк ҫемйи – 2020» республикӑри конкурсра ҫӗнтернӗ. Ҫав ята тивӗҫессишӗн мӗнпур районпа хулари 105 мӑшӑр тупӑшнӑ, финала 28-шӗ лекнӗ.
Ҫемье пуҫӗ Юрий Аркадьевич – ҫар ҫынни, Росгвардире ӗҫлет. Ҫурҫӗр Кавказри «хӗрӳ точкӑсенче» темиҫе те пулнӑ. Юрий Аркадьевичӑн арӑмӗ Альбина Олеговна ача пахчинче воспитательте тӑрӑшать.
Мӑшӑрсем пӗрлешнӗренпе — 21 ҫул. Вӗсем виҫӗ ывӑл ӳстереҫҫӗ. Аслӑ ывӑлӗ, Александр, ашшӗн ҫулне суйланӑ. Вӑл Раҫҫейӗн Нацгвардин Пермьри ҫар институтӗнче 3-мӗш курсра вӗренет. Кӗҫӗн Артемьевсем — Андрей тата Артём — Ҫӗнӗ Шупашкарти М.М. Кузнецов ячӗллӗ кадет лицейӗнчеӑс пухаҫҫӗ.
Юпа уйӑхӗн 17-25-мӗшӗсенче Шупашкарти оперӑпа балет театрӗнче Пӗтӗм тӗнчери балет фестивалӗ иртессине эпир пӗлтернӗччӗ-ха. Аса илтерер: кӑҫалхи фестивале «Хуркайӑк ҫулӗ» балетпа уҫӗҫ.
Ҫӗнӗ ӗҫре Хӗвел сӑнарне Чӑваш Республикин Ҫамрӑксен патшалӑх премийӗн лауреачӗ Дмитрий Поляков калӑплӗ.
Вӑл Пермьри патшалӑх хореографи училищинчен вӗренсе тухнӑ. 2013 ҫултанпа Чӑваш патшалӑх оперӑпа балет театрӗнче ӗҫлет. Таллинта иртнӗ пӗтӗм тӗнчери балет конкурсӗнче 2016 ҫулта дипломант ятне илнӗ. Ҫав ҫулах Шупашкарта иртнӗ «Танцуй» (чӑв. Ташла) пӗтӗм тӗнчери фестиваль-конкурсра лауреат пулса тӑнӑ. Пермь хулинче иртнӗ балет артисчӗсен конкурсӗнче те диплома тивӗҫнӗ. Вӑл хутшӑннӑ конкурссене тата асӑнса кайма пулать.
Специалистсем Раҫҫейри хӑш регионта ипотека илекенсем йышлине тишкернӗ. Ҫурт-йӗре банк панӑ кивҫен укҫапа туянакансем Югра тата Тӗмен тӑрӑхӗсенче нумай. Ҫапла пӗтӗмлетнӗ «Новости» Раҫҫейӗн информаци агентстви. Асӑннӑ МИХӑн эксперчӗсем кредит рынокне тишкернӗ. Вӗсем 2019 ҫулхи утӑ уйӑхӗн 1-мӗшӗнчен пуҫласа кӑҫалхи утӑ уйӑхӗн пуҫламӑшӗчченхи лару-тӑрӑва тишкернӗ.
Ямал тӑрӑхӗнче кашни пин ҫынран вӑтӑрӑшӗ ипотека илнӗ. Ку вӑл ҫӗршыври вӑтам кӑтартуран 1,8 хут пысӑкрах. Тӗмен облаҫӗпе Югра та кӳршӗллӗ Ямалтан нумай юлмаҫҫӗ. Унта пин ҫын пуҫне 27,6 тата 27,4 ҫын ипотека илнӗ.
Чӑваш Ен, Пушкӑртстан, Архангельск, Магадан тата Ҫӗнҫӗпӗр облаҫӗсем, Удмурт Республики тата Пермь тӑрӑхӗнче пурӑнакансем те ҫурт-йӗр условине ипотека пулӑшнипе лайӑхлатаҫҫӗ. Унта пин ҫын пуҫне 25 кредитран пуҫласа 23,4 кредит таран тивет.
Чӑваш Енри журналист, Владимир Зырянов, вилнӗ. Хурлӑхлӑ хыпара Чӑваш патшалӑх аграри университетӗн ректорӗн халӑхпа тата МИХсемпе ҫыхӑну тытас енӗпе ӗҫлекен пулӑшуҫи Надежда Осипова Фейсбукра пӗлтернӗ. Надежда Осипова Владимир Зыряновпа Чӑваш Енри Журналистсен союзӗнче 5 ҫул пӗр пӳлӗмре туслӑ ӗҫленине аса илнӗ.
Владимир Зырянов Пермь хулинче ҫуралнӑ. Унта ачалӑхӗпе яшлӑхӗ иртнӗ. Шкулта тата профтехучилищӗре вӗреннӗ, 1977 ҫулта Пермьри патшалӑх университетӗнчи филологи факультетӗнче пӗлӳ илнӗ. 1979 ҫултанпа Ҫӗнӗ Шупашкарта тӗпленнӗ. Унта вӑл арӑмӗн ашшӗ-амӑшӗпе патне пуҫласа килнӗ. Хула килӗшнине кура юлнӑ, «Химпром» предприятин хаҫатӗнче ӗҫлеме пуҫланӑ. «Чебоксарские новости», «Советская Чувашия» хаҫатсенче те тимленӗ.
Кӑшӑлвируса пула пандеми тесе йышӑннӑ тапхӑрта экономикӑн тӗрлӗ отраслӗ йывӑрлӑха кӗрсе ӳкрӗ. Усламҫӑсене пулӑшас тесе ҫӗршыв тата регионсен шайӗнче тӗрлӗ мера йышӑнчӗҫ. Паллах, пур ҫӗрте те пӗр пек мар. Кашни регионӑн экономикин хӑйне евӗрлӗхне шута илсе.
Наци рейтингӗн агентстви пандеми вӑхӑтӗнче бизнеса хӑш регионта еплерех пулӑшнине тишкернӗ. 15 регион лидерсен шутне лекнӗ. Пуринчен ытла пулӑшу кӳнисен йышне Мускав, Бурят Республики, Крым Республики, Тула, Иркутск облаҫӗсем, Пермь тӑрӑхӗ, Челябинск облаҫӗ, Чукотка автономи округӗ лекнӗ.
Тепӗр ҫичӗ регионта: Амур облаҫӗнче, Кабарда-Балкар, Адыгея, Тува, Рязань облаҫӗсенче, Удмурт Республикинче тата Чӑваш Енре — пулӑшу мерине тӗрлӗ енлӗн палӑртнӑ.
«Пӗрлӗхлӗ Раҫҫей» партин генсовечӗ ӗнер ларӑва пуҫтарӑннӑ. Унта кӑҫалхи авӑн уйӑхӗнче иртекен регионсен ертӳҫисен суйлавне хутшӑнакан кандидатсене тишкернӗ.
Сӑмах кунта хӑйсен кандидатурине хӑйсем тӗллӗн тӑратакансем пирки пырать. Генсовет сӳтсе явнисем хушшинче – Олег Николаев (Чӑваш Республики), Игорь Кобзев (Иркутск облаҫӗ), Владимир Солодов (Камчатка тӑрӑхӗ), Владимир Уйба (Коми Республики) тата Дмитрий Махонин (Пермь тӑрӑхӗ).
Партин генсовечӗн секретарӗ Андрей Турчак парти асӑннӑ регионсен ертӳҫисемпе территорие аталантарас ыйтупа пӗр шухӑшлӑн ӗҫлес кӑмӑллине пӗлтернӗ.
Олег Николаев кандидатурине ырлас ыйтӑва «Пӗрлӗхлӗ Раҫҫей» партин республикӑри уйрӑмӗ ҫывӑх вӑхӑтра пӑхса тухмалла.
Ҫурт-йӗр йӳнелсе пымасть. «Мир квартир» (чӑв. Хваттерсен тӗнчи) портал эксперчӗсем юлашки ултӑ ҫулта ҫурт-йӗр рынокӗнче пулса иртнӗ улшӑнусене тишкернӗ. Вӗсем пӗтӗмлетнӗ тӑрӑх, Раҫҫейӗн чылай хулинче кивӗ (сӑмах иккӗмӗш рынок текенни пирки пырать) ҫуртсенчи хваттерсем палӑрмаллах хакланнӑ.
Пуринчен ытла Сочи хулинче хваттер хакланнӑ. Хура тинӗсӗн ҫурҫӗр-хӗвелтухӑҫ енче вырнаҫнӑ ҫав хулара хак 120 процент ӳснӗ. Ҫакӑнта хула аталанӑвне Олимпиада умӗн укҫа чылай хывни витӗм кӳнӗ.
Мусквара юлашки 6 ҫулта хаксен ӳсӗмӗ — 54%, Питӗрте — 49%, Хусанта — 45%, Краснодарта — 36%, Калининградра — 24%, Мускав облаҫӗнче — 28%, Тула тата Ставрополь хулисенче — 24%, Пермьпе Томскра, Сартупа Курскра — 22%.
Ҫӗршывӑн хулисенче ҫул-йӗр ҫинче пулса иртекен инкексен шутне тишкернӗ. «Хӑрушсӑр тата паха ҫулсем» проекта хутшӑннӑ 38 хуларан 22-ӗшӗнче инкек шучӗ сахалланнӑ. Тишкерӗве Пӗтӗм Раҫҫейри халӑх фрончӗ ҫул-йӗр инспекторӗсен статистикине тӗпе хуса хатӗрленӗ.
Инкек шучӗ 10 процентран ытларах чакнӑ хуласем саккӑр ҫеҫ. Ҫак енӗпе Дон ҫинчи Ростов хулине палӑртнӑ. Унта инкексен шучӗ икӗ ҫулта 23 процент сахалланнӑ, Пермьре — 22 процент, Калининградра — 21 процент. Сарту, Красноярск, Липецк, Барнаул тата ытти хӑш-пӗр хула та лайӑххисен шутӗнче.
Ҫул-йӗр ҫинчи инкеке пула суранланакансен йышӗпе Шупашкар хули мала тухнӑ. Чӗмпӗр, Омск хулисенче те лару-тӑру начар. Ҫул ҫинчи инкексенче вилекенсен шучӗ юлашкинчен асӑннӑ икӗ хулара та нумайланнӑ.
Чӑваш Ене Атӑл-Кама макрорегиона кӗртнӗ. Нарӑсӑн 13-мӗшӗнче Раҫҫей Правительствин Ертӳҫи Дмитрий Медведев «Об утверждении Стратегии пространственного развития до 2025 года» (чӑв. Хутлӑхлӑ аталанӑвӑн 2025 ҫулчченхи стратегине ҫирӗплетесси ҫинчен) йышӑнӑва алӑ пуснӑ. Ӗнер ҫав ӗҫлӗ хута официаллӑ майпа пичетленӗ.
Стратегире 12 макрорегиона палӑртса тухнӑ: Тӗп, Тӗп-Хура тӑпраллӑ, Ҫурҫӗр-Хӗвеланӑҫ, Ҫурҫӗр, Кӑнтӑр, Ҫурҫӗр-Кавказ, Атӑл-Кама, Атӑл-Урал, Урал-Ҫӗпӗр, Кӑнтӑр-Ҫӗпӗр, Ангара-Енисей, Инҫет Хӗвелтухӑҫ. Чӑваш Ен, Мари Эл, Мӑкшӑ Республики, Тутарстан, Удмурт Республики, Пермь крайӗ, Киров тата Чулхула облаҫӗсем Атӑл-Кама макрорегиона кӗнӗ.
Стратеги тӗллевне регионсене пӗр пек аталантарасси тесе палӑртнӑ.
Голландинче ҫул ҫӳревпе пулнӑ ҫынсем Шупашкара заправкӑна кӗрсе тухнӑ.
Электрокарпа ҫул ҫӳрекенскерсен зарядки ларас патнех ҫитнӗ. Шупашкарта вӗсем «Чӑвашэнерго» предприятин заправки патӗнче чарӑннӑ. Шупашкарти Гладков урамӗнчи 13-мӗш ҫурт адреспа вырнаҫнӑ ҫутӑ зарядкин станцийӗ пирӗн республикӑра пӗртен пӗрре ҫеҫ-мӗн.
Шупашкарти электрозаправка станцийӗ тест мелӗпе ӗҫлет, ҫавна май машина аккумуляторне вӑл тулевсӗр зарядкӑласа парать. Запраквкӑпа усӑ курас тесен чип-карточка кирлӗ. Ӑна «Чӑвашэнергӑн» филиалӗнче тӳлевсӗр параҫҫӗ. Электромобиле регистрацилени пирки хут ҫеҫ ыйтаҫҫӗ.
Голландирен Германипе Финлянди витӗр килекенскерсем Хусанти, Елабугӑри, Ижевскри тата Пермьри ҫавӑн пек станцисене те ҫула май пахалассине пӗлтернӗ.
+0.3 °C