Чӑваш Енре Патшалӑхӑн пӗрлехи экзаменӗсене маларах памашкӑн заявлени ҫырнисем хӑйсен пӗлӗвне малалла тӗрӗсленӗ. Ӗнер Шупашкарти 48-мӗш шкула общество пӗлӗвӗпе тата литературӑпа экзамена пуҫтарӑннӑ.

Общество пӗлӗвӗпе экзамен тытма малтанласа 102 ҫын заявлени ҫырнӑ. Патне ҫитсен вӗсенчен шӑп та лӑп ҫурри пынӑ. Литературӑпа пӗлӗве тӗрӗслес кӑмӑл пуррине 34-ӗн систернӗ, анчах парта хушшине 13-ӗн ҫеҫ ларнӑ.

Патшалӑхӑн пӗрлехи экзаменне мӗнле тытнине ака уйӑхӗн 17-мӗшӗччен пӗлтерӗҫ.

Ыран Патшалӑхӑн пӗрлехи экзаменӗн резерв кунӗсем пуҫланӗҫ. Ку тапхӑрта та унчченхи ҫулсенче шкул вӗренсе пӗтернисем, техникумсемпе колледжсенче вӗренекенсем хӑйсен пӗлӗвне тӗрӗслейӗҫ. Ун чухне ППЭӗн малтанхи тапхӑрӗн тӗп кунӗсенче парта хушшине ларайманнисене кӗтеҫҫӗ. Ыран акӑлчан чӗлхипе, химипе, информатикӑпа тата ИКТ предмечӗпе, географипе тата историпе экзамен тытӗҫ.

Ӗнер пирӗн ҫӗршывра, ҫав шутра Чӑваш Енре те, патшалӑхӑн пӗрлехи экзаменӗсене маларах тытмалли тапхӑр пуҫланчӗ. Экзаменсене халех тытма 266 ҫын заявлени ҫырнине Чӑваш халӑх сайчӗ пӗлтернӗччӗ. Аса илтерер, вӗсен хушшинче – пӗлтӗр вӗренсе тухнисем, колледжсемпе техникумсен студенчӗсем. Маларах тытмалли ППЭ тапхӑрӗ пуш уйӑхӗн 21-мӗшӗнче пуҫланчӗ те ака уйӑхӗн 11-мӗшӗнче вӗҫленӗ.

Ӗнер ҫамрӑксем информатикӑпа тата ИКТ предмечӗпе, ҫавӑн пекех географипе пӗлӗве тӗрӗсленӗ.

Информатикӑпа экзамен халех тытас шухӑшлисем малтанласа 17 ҫын, георграфипе 8-ӑн пулнӑ. Ҫапах та ӗнерхи тӗрӗслеве вӗсем пурте хутшӑнман. Информатикӑпа тата ИКТ предмечӗпе парта хушшине 9 ҫын ларнӑ, географипе - виҫҫӗн.

Чӑваш Енре 266 ҫын Патшалӑхӑн пӗрлехи экзаменӗсене маларах памашкӑн заявлени ҫырнӑ. Вӗсем – пӗлтӗр вӗренсе тухнисем, колледжсемпе техникумсен студенчӗсем.

Экзамена маларах тытмалли тапхӑр пуш уйӑхӗн 21-мӗшӗнче пуҫланать. Ыран географипе тата ИКТ предмечӗпе ППЭ парӗҫ. Пӗтӗмпе 14 экзамен тыттарӗҫ. Маларах тытмалли ППЭ тапхӑрӗ ака уйӑхӗн 11-мӗшӗнче вӗҫленет.

Заявлени ҫырнӑ ҫамрӑксен 54 проценчӗ вырӑс чӗлхипе экзамен тытӗ, математикӑпа – 48 процент. Ҫавӑн пекех обществознани, физика предмечӗсене суйлакансем нумаййӑн пулнӑ. Пӗрремӗш экзаменсен кӑтартӑвӗсем ака уйӑхӗн 3-мӗшӗнче паллӑ пулӗҫ.

Сӑмах май, ППЭн тӗп тапхӑрӗ ҫу уйӑхӗн 28-мӗшӗнче пуҫланать те утӑ уйӑхӗн 2-мӗшӗнче вӗҫленет.

Паян депутатсен пӗр ушкӑнӗ РФ Патшалӑх Думине патшалӑхӑн пӗрлехи экзаменӗпе ҫыхӑннӑ саккун проектне пӑхса тухма сӗнӗҫ. Ҫак проект пуҫаруҫи – Патшалӑх Думин вӗренӳ енӗпе ӗҫлекен комитет председателӗн ҫумӗ Борис Чернышов.

«Саккун проекчӗн тӗп шухӑшӗ – ачасемпе вӗсен ашшӗ-амӑшне йӑлӑхтарнӑ ППЭне пӑрахӑҫласси. Экзамен пӗлӗве тарӑнлатма пулӑшмасть, «дрессировка» ҫеҫ. Унчченхи экзаменсем патне таврӑнма сентӗмӗр», - тенӗ вӑл. ЛДПР депутачӗсен шухӑшӗпе, ку саккун проекчӗ акӑ мӗншӗн кирлӗ: ППЭне хатӗрленнӗ чухне ашшӗ-амӑшӗн ачи валли репетитор тытма тивет, чылайӑшӗн вара кун валли укҫа ҫук. Кунсӑр пуҫне ППЭне пӑрахӑҫлани аслӑ шкулсене вӗренме кӗрекенсен шайне пӗлӗвне кура хаклама, чи маттур абитуриентсен суйласа илме май парӗ.

Анчах РФ вӗренӳ министрӗ Ольга Васильева ППЭне пӑрахӑҫласси планра та ҫуккине темиҫе хутчен те каланӑ. Вӑл пӗлтернӗ тӑрӑх, ППЭре тахҫанах ҫырса илме пулмасть.

Паян Шупашкарти 48-мӗш шкула 30 ашшӗпе амӑшӗ пухӑннӑ. Вӗсем Комсомольски, Муркаш районӗсенчен, Ҫӗнӗ Шупашкартан ҫитнӗ. Ашшӗ-амӑшне виҫӗ аудиторие вырнаҫтарнӑ, бланксене мӗнле тултармаллине ӑнлантарса панӑ. Аслӑ ӳсӗмри ҫынсем парта хушшине мӗн тӗллевпе ларнӑ-ха? Вӗсем паян вырӑс чӗлхипе патшалӑхӑн пӗрлехи экзаменне тытнӑ.

Кунашкал акци паян Раҫҫейри 50 регионта иртнӗ. Специалистсем каланӑ тӑрӑх, экзамен умӗн ачасем мар, ытларах ашшӗ-амӑшӗ пӑлханать. Ара, вӗсем хӑй вӑхӑтӗнче кунашкал экзамен тытса курман вӗт. Ҫавӑнпа ҫакнашкал акци йӗркеленӗ те ӗнтӗ. Йӗрклӳҫӗсем шухӑшланӑ тӑрӑх, кун хыҫҫӑн ашшӗ-амӑшӗ лӑпланӗ, ачисем экзамен тытма кайнӑ чухне пӑлханмӗ.

Паллах, чӑн-чӑн экзамен ытларах тӑсӑлать. Ашшӗ-амӑшне вара сакӑр задание пурнӑҫлама ҫур сехет панӑ. Заданисенчен пӗри сочинени пулнӑ.

Ытларикун, утӑн 25-мӗшӗнче, Тутарстанра ППЭ мӗнле иртнине пӗтӗмлетнӗ. Темиҫе кун маларах Владимир Путин чӗлхесене (сӑмах республикӑсенчи вырӑс мар чӗлхесем пирки пырать) ирӗксӗрлесе вӗрентмелле марри пирки каланӑран кӳршӗре ППЭ мӗнле иртни чылайӑшне кӑсӑклантарнӑ. Сӑмах май, Тутарстанрисем Раҫҫей Президенчӗн сӑмахӗсене хӑйсем ҫине илнӗ, Йошкар-Олара вӑл имӗш шӑп та лӑп тутарсем пирки каланӑ пулать. Аса илтерер, Тутарстанра тутар чӗлхи валли шкулсенче вырӑс чӗлхи валли пекех эрнере 5-шер сехет уйӑрнӑ (пирӗн республикӑрах чӑваш чӗлхин сехечӗсем самай сахалрах). Хӑшӗ-пӗри шухӑшӗпе ҫакӑ вырӑс чӗлхине вӗренме кансӗрлет.

Тутарстанри тӳре-шара пӗлтернӗ тӑрӑх вӗренӳ программинче вӗсем нимӗн те улӑштармӗҫ, малтанхи пекех вӗрентӗҫ. ППЭ пӗтӗмлетӗвӗ те Раҫҫейри вӑтам кӑтартусенчен пӗрре те катӑкрах мар. Сӑмахран, Питӗрти шкул ачисемпе танлаштарсан, лайӑхрах та. Мускаврисенчен вара 0,03 балл кӑна кая юлса пыраҫҫӗ. Ку вара статистикӑри йӑнӑш виҫинчен иртмест.

Тутарстанӑн вӗренӳпе ӑслӑлӑх министрӗ Энгель Фаттахов журналистсене республикӑри вӗренӳ тивӗҫлӗ шайра пыни пирки каласа панӑ.

Малалла...

Вӑт ку ҫамрӑксем чӑннипех те маттур. Сӑмахӑм Патшалӑхӑн пӗрлехи экзаменӗнче чи нумай балл пухнӑ яш-хӗр пирки пырать-ха.

ЧР Вӗренӳ министерстви пӗлтернӗ тӑрӑх, физика предмечӗпе кӑтартусем паллӑ. Экзаменра Чӑваш Енри виҫӗ ҫамрӑк чи нумай балл – 100 – пухнӑ. Вӗсенчен иккӗшӗ – Шупашкарти 3-мӗш лицейран, тепри тӗп хулари 45-мӗш шкултан вӗренсе тухнӑ.

Пӗтӗмпе ку экзамена 590 яш-хӗр тытнӑ. Вӗсенчен виҫҫӗшӗ ҫеҫ 100 балл пухнине чӑнах та уйрӑммӑн палӑртмалла. Сӑмах май, пӗлтӗр ку предметпа Патшалӑхӑн пӗрлехи экзаменӗнче никам та ҫавӑн чухлӗ балл пухайман.

Пӗрремӗш ППЭ кӑтартӑвӗсем паллӑ. Кун пирки ЧР Вӗренӳ министерствин сайтӗнче пӗлтереҫҫӗ.

Кӑҫал 6,1 ҫамрӑк Патшалӑхӑн пӗрлехи экзаменне тытать. Аса илтерер: хальлӗхе вырӑс чӗлхипе, математикӑпа, географипе, информатикӑпа, ИКТпа, обществознанипе, физикӑпа, литературӑпа, биологипе, ют чӗлхепе экзамен иртнӗ. Йӗркене пӑснӑшӑн пӗтӗмпе 6 ҫынна аудиторирен кӑларса янӑ.

97 проценчӗ математика экзаменне ӑнӑҫлӑ тытнӑ. Географине 7 ҫын 80 балран ытларах пухнӑ, 4 ҫын чи пӗчӗк балл та илеймен. Инфоматикӑпа тата ИКТпа 70 ҫын 80 балран ытларах пухнӑ, 2-шӗ 100 балл илнӗ. 24 ҫын вара задание пурнӑҫлайман.

Шкултан вӗренсе тухнӑ ҫамрӑксен тата экзамен тытма тивӗ. Ҫӗртмен 15-мӗшӗнче тата 16-мӗшӗнче ют чӗлхепе иртет, ҫӗртмен 19-мӗшӗнче вара -хими тата истори предмечӗсемпе.

Чӑваш Енре вырӑс чӗлхипе Патшалӑхӑн пӗрлӗхлӗ экзаменӗ иртнӗ. ЧР Вӗренӳ министерстви пӗлтернӗ тӑрӑх, экзаменран 2 ҫынна кӑларса янӑ.

Экзаман ҫӗртме уйӑхӗн 9-мӗшӗнче иртнӗ. Вырӑс чӗлхипе 5307 ҫамрӑк пӗлӗвне тӗрӗсленӗ. Кӑҫал аттестат илес тесен сахалтан та 24 балл пухмалла пулнӑ. Аслӑ шкула вӗренме кӗрес килсен вара 36 балл илмелле.

Официаллӑ ҫӑлкуҫсене ӗненес тӗк, экзамен техника тӗлӗшӗнчен кӑлтӑксӑр иртнӗ. Икӗ ҫамрӑка шпаргалкӑпа тытнӑ, ҫавӑнпа вӗсене аудиторирен кӑларса янӑ.

Экзамен пӗтӗмлетӗвӗ ҫӗртме уйӑхӗн 27-мӗшӗнче паллӑ пулӗ.

Чӑваш Енри яш-хӗр, 11-мӗш класран вӗренсе тухаканскерсем, патшалӑхӑн пӗрлехи экзаменӗсене тытма пуҫланӑ. Паян ҫамрӑксем географипе тата информатикӑпа пӗлӗвне тӗрӗслеҫҫӗ.

Географипе 352 ҫын ППЭ тытнӑ. Информатика предметне вара 679 яш-хӗр суйланӑ. Вӗсем экзаменсене ултӑ пунктра тытаҫҫӗ: Канаш, Ҫӗнӗ Шупашкар, Шупашкар, Ҫӗмӗрле хулисенче, Ҫӗрпӳ районӗнче.

Географипе ППЭ 3 сехет тӑсӑлнӑ. Унта ҫамрӑксем линейкӑпа, транспортирпа, калькуляторпа усӑ курнӑ. Информатика экзаменне вара нимӗн те илсе кӗме юраман.

Сӑмах май, кӑҫал географипе сахалтан та 37 балл пухмалла, информатикӑпа – 40 балл.