Чӑваш патшалӑх ҫамрӑксен театрӗнче раштав уйӑхӗн 9-мӗшӗнче Арслан Вагапов хореографӑн 85 ҫулхи юбилейне халалланӑ каҫ иртӗ. «Вечер, посвященный 85-летию А.С. Вагапова. В мире танца» (чӑв. А.С. Вагаповӑн 85 ҫулхине халалланӑ каҫ. Ташӑ тӗнчинче) ят панӑ ӑна.
Арслан Степанович балетмейстер тата педагог 1937 ҫулхи ҫу уйӑхӗн 7-мӗшӗнче Узбекистанри Фергана хулинче ҫуралнӑ. Ачалӑх ҫулӗсем унӑн Урал тӑрӑхӗнче иртнӗ. 1966 ҫулта Питӗрте балетмейстера вӗренсе тухнӑ хыҫҫӑн Тутарстанра, Коми Республикинче тата ытти ҫӗрте ӗҫленӗ. Англи тата Польша ҫӗршывӗсенче вырӑс ташшин ӑсталӑхне вӗрентнӗ.
1973–1975 ҫулсенче вӑл Чӑваш патшалӑх юрӑпа ташӑ ансамблӗн балетмейстерӗнче тӑрӑшнӑ. Вӑл халӗ те лара-тӑра пӗлмест, артистсемпе ӗҫлет.
Кӑҫал ака уйӑхӗнче Ҫӗнӗ Шупашкарти вӗрентекен ҫула май каякан машинӑра вырӑн йышӑнса хурас тенӗ. Анчах вӑл ултавҫӑсен серепине ҫакланнӑ.
Хӑйӗнпе водитель тесе паллаштарнӑ ҫын ссылка ярса панӑ, хӗрарӑма ун ҫине пусма ӳкӗте кӗртнӗ. Вӗрентекен ӑна итлесе хӑйӗн банк карттин реквизичӗсене те ҫырнӑ. Ҫапла унӑн счечӗ ҫинчен 6 пин тенкӗ ҫухалнӑ.
Ҫав ҫынна тытса чарнӑ. Вӑл - Мурманск облаҫӗнче ҫуралнӑ, халӗ Питӗр ҫывӑхӗнчи хулара пурӑнакан 25 ҫулти арҫын. Вӑл урӑх ҫынсем ҫине регистрациленӗ электронлӑ енчӗксемпе усӑ курнӑ.
Чӑваш патшалӑх ӳнер музейӗнче чӑвашсен хальхи искусствин биенналӗ уҫӑлнӑ. Куравра Мускав, Питӗр, Смоленск, Ижевск хулисенчи тата Чӑваш Енри 19 пултарулӑх пӗрлешӗвӗн 23 ӳнерҫин ӗҫӗпе паллашма пулать.
Шупашкарти ӳнер училищинче вӗренекенсем, акӑ, «Аслӑ юман» коллекци хатӗрленӗ. «Кӗпесемпе, капӑрлӑх-эрешӗсене те хӑйсемех ҫӗленӗ. Чӑвашсен наци тумне, юмах-халапри ӗҫ-пуҫа ҫӗнӗлле кӑтартма тӑрӑшнӑ. Пӗр енчен, йӑла-йӗрке те упранса юлать, тепринчен, ҫӗнӗлӗхсем те пурнӑҫа кӗреҫҫӗ», — пӗлтернӗ чӑвашсен хальхи искусствин биенналӗпе паллашнӑ «Чӑваш Ен» нацителекуравӗн журналисчӗсем.
Ӗнер, чӳк уйӑхӗн 12-мӗшӗнче, Питӗр хулинчи чӑвашсем Улаха пуҫтарӑннӑ. Мероприяти Калинин районӗнчи 7-мӗш вулавӑшра иртнӗ.
Питӗрти чӑваш хастарӗсем наци культурин фестивальне 13-мӗш хут ӗнтӗ пухӑнаҫҫӗ.
Ӗнер вӗсем Алиса Шарпаева ӑста хатӗрленӗ чӑваш эрешӗсемпе тумӗсене кӑтартнӑ. Иван Миронов ертсе пынипе хатӗрленӗ «Улах» музыкӑпа театр постановки те куракансене килӗшнӗ. «Парне» фольклор ансамблӗ, «Иван тата Алиса» пултарулӑх дуэчӗ, юрӑсен авторӗ тата композитор Надежда Кириллова та Улаха хӑйсен пултарулӑхӗпе илемлетнӗ-пуянлатнӑ.
Ҫӗршывӑн тӗрлӗ кӗтесӗнчи музей ӗҫченӗсем Шупашкарта пуҫтарӑнӗҫ.
Чӳк уйӑхӗн 14-мӗшӗнче Чӑваш наци музейӗнче йӑлана кӗнӗ йӗркепе «XXI Петров вулавӗсем» Пӗтӗм ҫӗршыври ӑслӑлӑхпа практика конференцийӗ иртӗ. Унта 13 хулари 17 музей ӗҫченӗсем килсе ҫитмелле.
Ҫав шутра — Раҫҫейӗн этнографи музейӗнчен (Санкт-Петербург) тата К. А. Тимирязев ячӗллӗ Патшалӑх биологи музейӗнчен (Мускав). Унсӑр пуҫне кӳршӗллӗ республикӑсенчен: Саранскран, Чикмерен, Йошкар-Оларан. Федерацин Атӑлҫи регионӗсене илсен, Елабуга, Самар, Тольятти, Сызрань, Ӗпхӳ хулисенчен. Аякри Тӗментен те ҫитӗҫ.
Иртнӗ эрнере Чӑваш Республикин тава тивӗҫлӗ артистки Алевтина Николаева 75 ҫул тултарнӑ.
Вӑл 1947 ҫулхи юпа уйӑхӗн 25-мӗшӗнче Канаш районӗнчи Кивӗ Ахпӳрт ялӗнче ҫуралнӑ. Ленинградри А.Н. Островский ячӗллӗ патшалӑхӑн театр, музыка тата кинематографи институтӗнчи чӑваш студийӗнчен 1972 ҫулта вӗренсе тухнӑ. Унтан ӑна К.В. Иванов ячӗллӗ Чӑваш патшалӑх академи драма театрӗн труппине ӗҫе илнӗ. Театрта пултаруллӑ артистка 2010 ҫулччен ӗҫленӗ.
Юпа уйӑхӗн 27-мӗшӗнче Чӑваш Енӗн Наци вулавӑшӗнче «Академические исследования этнической самобытности чувашского народа» кӗнекене хӑтланӑ. Унӑн авторӗ — паллӑ этнолог, религиовед, истори наукисен докторӗ Антон Салмин.
Хӑтлава монографи авторӗ, Раҫҫейӗн наукӑсен академийӗн Аслӑ Петӗр ячӗпе хисепленсе тӑракан Антропологипе этнографи музейӗн (Кунсткамерӑн) аслӑ ӑслӑлӑх ӗҫченӗ Антон Салмин олнайн-мелпе хутшӑннӑ. Унсӑр пуҫне Питӗрти чӑвашсен наципе культура автономийӗн хастарӗсем тата автономи ертӳҫи, экономика наукисен кандидачӗ Валериан Гаврилов та кӗнекене инҫет ҫыхӑну мелӗпе хӑтланӑ.
Антон Салмина ӑслӑлӑх тӗнчинче аван пӗлеҫҫӗ. Вӑл чӑвашсен тата чӑвашсен кӳршисемпе ҫыхӑннӑ халӑхсен этнологийӗпе тата историйӗпе ҫыхӑннӑ 270 ӑслӑлӑх ӗҫӗн авторӗ, ҫав шутра — 20 монографин.
Питӗрти чӑвашсен ансамбльне хуткупӑсҫӑ кирлӗ. Ку хыпара Питӗрте пурӑнакан чӑваш хастарӗ Татьяна Шмелёва тӗнче тетелӗнчи ушкӑнсенчен пӗринче хыпарланӑ. Пӗлтерӗве вӑл авӑн уйӑхӗн 20-мӗшӗнче вырнаҫтарнӑ.
Питӗрти чӑвашсен «Телей» ансамбльне хуткупӑсҫӑ (музыкант) кирлӗ. Тепӗр майлӑ каласан, юрлама тата ташлама юратакан ҫын. Вӑл чӑваш культурипе кӑсӑкланни те кирлӗ.
Репетицие Новочеркасск метровӗнчен инҫех мар вырӑнта кашни шӑматкунсерен 10 сехетрен пуҫласа 13 сехетчен тата тунтикунсерен 18 сехет те 30 минутран пуҫласа 21 сехетчен пухӑнаҫҫӗ.
Ыйтса пӗлмелли телефон номерӗ 8-911-72-82-027.
Чӑваш Енри 45 ҫулти хӗрарӑм тӗнче тетелӗнче арҫынпа паллашнӑ. Лешӗ ют ҫӗршыври тухтӑр-мӗн. Вӗсен юрату пуҫланнӑ.
Кӑштахран арҫын савнине хаклӑ посылка йышӑнма ыйтнӑ. Укҫине килсен саплаштпрма шантарнӑ. Ҫапла хӗрарӑм тӗрле счет ҫине 2,7 милллион тенкӗ куҫарнӑ. Анчах савнийӗ ниепле те чарӑнайман, татах укҫа ыйтнӑ. Хӗрарӑм ҫавӑн чухне тин вӑл ултавҫӑ пулнине ӑнланнӑ, полицие пӗлтернӗ.
Оперативниксем ҫав ҫын Нигерирен пулнине, Чӑваш Енри хӗрарӑм куҫарса панӑ укҫана Питӗрти банкоматран илнине палӑртнӑ. Полицейскисем служба командировкине кайса 41 ҫулти арҫынна тытса чарнӑ, ӑна пирӗн республикӑна илсе килнӗ. Ун тӗлӗшпе пуҫиле ӗҫ пуҫарнӑ.
Чӑваш Ен Сӗнтӗрвӑрри районӗнчи Шуршӑлти Андриян Николаев лётчик-космонавтӑн мемориал комплексӗ ҫинчен Раҫҫейри турооператорсем те пӗлме тытӑнӗҫ.
Ҫурла уйӑхӗн 17-18-мӗшӗсенче Чулхулара «Раҫҫейӗн музей маршручӗсем» проектпа тишкерӳ тата презентаципе мероприятийӗсем иртеҫҫӗ.
РФ Культура министерстви йӗркеленӗ мероприятие Раҫҫейӗн 6 федераци округӗнчи 12 регионта (Тӗмен, Кемӗр, Мускав, Ростов, Ярославль, Мурманск, Ленинград, Чулхула облаҫӗсенче, Пушкӑртстанра, Мари Элта, Краснодар крайӗнче, Питӗрте) иртеҫҫӗ, Питӗрте пӗтӗмлетӗҫ.
Асӑннӑ форума Чӑваш Енӗн культура министрӗн ҫумӗ Георгий Богуславский тата Шуршӑлти А.Г. Николаев лётчик-космонавтӑн мемориал комплексӗн директорӗ Александр Тукмаков хутшӑнаҫҫӗ.
Шупашкарта ҫывӑх вӑхӑтра (15.03.2025 15:00) пӗлӗтлӗ ҫанталӑк, атмосфера пусӑмӗ 749 - 751 мм, 4 - 6 градус ӑшӑ пулӗ, ҫил 2-4 м/ҫ хӑвӑртлӑхпа кӑнтӑр-хӗвеланӑҫ енчен вӗрӗ.
| Пудовик Аркадий Николаевич, хими ӑслӑлӑхӗсен докторӗ, профессор ҫуралнӑ. | ||
| Иван Ахах, чӑваш сӑвӑҫи, ҫыравҫи, критикӗ вилнӗ. | ||
| Дементьев Алексей Алексеевич, генерал-полковник ҫуралнӑ. | ||
| Ксенофонтов Юрий Иванович, ятарлӑ пӗлӳ илнӗ пӗрремӗш чӑваш скульпторӗ ҫуралнӑ. | ||
| Ялавин Юрий Сергеевич, вырӑсла ҫыракан ҫыравҫӑ ҫуралнӑ. | ||
| Алентей Василий Степанович, чӑваш сӑвӑҫи, ҫыравҫи, Чӑваш АССРӗн халӑх ҫыравҫи вилнӗ. | ||
![]() | Пулӑм хуш... |