Ҫертме уйӑхӗн 24-мӗшӗнче, Республика кунӗнче, Шупашкарти Хӗрлӗ тӳремре пӗтӗм чӑвашсен XII Акатуйӗ иртӗ. Ҫурхи ака-суха ӗҫӗ вӗҫленнине халалланӑ уява Чӑваш Енри тата ҫӗршывӑмӑрӑн тӑхӑр регионӗнчи чи лайӑх коллективсем килсе ҫитӗҫ. Уяв 17 сехет те 30 минутра пуҫланӗ.
Программӑна вӑйӑ карти илемлетӗ, авалхи чӑваш халӑх юррисем янӑрӗс. Профессилле пултарулӑх коллективӗсем халӑхӑмӑрӑн авалхи йӑли-йӗркине кӑтартӗҫ. Ҫав шутра —Чӑваш патшалӑх юрӑпа ташӑ ансамблӗ, Чӑваш патшалӑх академи симфони капелли, Ҫеҫпӗл Мишши ячӗллӗ Чӑваш патшалӑх ҫамрӑксен театрӗ пулӗҫ.
Мускаври, Питӗрти, Пушкӑртстан, Мари Эл тата Тутарстан республикисенчи; Ленинград, Мурманск, Оренбург, Чӗмпӗр облаҫӗсенчи коллективсем пулӗҫ.
Ҫӗртме уйӑхӗн 20-мӗшӗнче Чӑваш патшалӑх пукане театрӗнче «Шекспир. Сонеты» (чӑв. Шекспир. Сонетсем) ӗҫе кӑтартӗҫ. Ӑна культура учрежденийӗ шкул ачисемпе ҫамрӑксем валли тесе хатӗрленӗ.
«Шекспир. Сонеты» ӗҫре режиссёр Уильям Шекспир кам пулнин хуравне шырать.
Чӑваш патшалӑх пукане театрӗн репертуарӗнче акӑлчан поэчӗн «Король Лир» ӗҫӗ те пур.
Ҫӗнӗ ӗҫен режиссёрӗ – Питӗрти Светлана Дорожко, художникӗ – Мускаври Светлана Рыбина, композиторӗ – Питӗрти Татьяна Алешина, хореографӗ – Питӗрти Ольга Зайцева, ҫутӑ художникӗ – Питӗрти Андрей Олейник.
Чӑваш Енпе Гагауз Республики килӗштерсе ӗҫлесшӗн. Кун пирки пирӗн тӑрӑхпа асӑннӑ регион Питӗрти экономика форумӗнче килӗшӗве алӑ пуснӑ.
Туслӑ ҫыхӑну суту-илӳпе, туризмпа ҫыхӑнӗ.
Пире гагаузсемпе пӗрлештерекенни чӑвашсем те, гагаузсемте тӗрӗк этнос ушкӑнне кӗрет.
Олег Николаевпа Евгения Гуцул чӑваш ҫӗрӗнче гагауз культурин кунӗсене ирттерессине, Молдова йышӗнчи ҫав республикӑра тӗл пулассине сӳтсе явнӑ.
Чӑваш патшалӑх юрӑпа ташӑ ансамблӗ ҫумӗнчи ача-пӑчан вокалпа хореографи студийӗн концерчӗ иртнӗ. Отчёт концертне Ачасене хӳтӗлемелли пӗтӗм тӗнчери куна хатӗрленӗ.
«Студие ҫӳрекенсем ҫулталӑк тӑршшӗпе тӑрӑшса ӑсталӑха алла илнӗ. Ку енӗпе вӗсене чӑн-чӑн проффессионалсем – Чӑваш патшалӑх юрӑпа ташӑ ансамблӗн артисчӗсем — пулӑшнӑ», – каласа кӑтартнӑ ансамблӗн директорӗн тивӗҫне пурнӑҫлакан Игорь Осипов.
Ҫулталӑк хушшинче 8 номер хатӗрленӗ, 2 сюита лартнӑ. 150 ытла костюм ҫӗленӗ. Ача-пӑча студине ҫӳрекенсем Питӗрте, Хусанта, Чулулара иртнӗ конкурссене хутшӑннӑ. Студие ансамбль ҫумӗнче 2021 ҫулта йӗркеленӗ.
Чӑваш патшалӑх оперӑпа балет театрӗнче ҫӗртме уйӑхӗн 9-16-мӗшӗсенче Пӗтӗм тӗнчери V оперетта фестивалӗ иртӗ.
Сцена ҫине театрти пултаруллӑ артистсемпе чӗннӗ хӑнасем тухӗҫ: Елена Заставная (Питӗрти «Зазеркалье» театр); Жанна Дромбовская тата Александр Трофимов (Питӗрти Мариински театр); Александр Кузнецов (Питӗрти Михайлов театрӗ); Денис Немцов тата Наталья Глух (Белоруҫри академи музыка театрӗ, Минск хули); Максим Райчёнок (Питӗр).
Фестиваль Имре Кальманӑн «Фиалка Монмартра» опереттипе уҫӑлӗ. Ҫӗртме уйӑхӗн 13-мӗшӗнче Дмитрий Шостаковичӑн «Москва, Черёмушки» музыкӑллӑ камитне кӑтартӗҫ, 14-мӗшӗнче — Иоганн Штраусӑн «Летучая мышь» опереттине, 15-мӗшӗнче — Имре Кальманӑн «Сильва» опереттине.
Фестиваль гала-концертпа хупӑнӗ.
Аякри Санкт-Петербург хулинче «Шаг навстречу!» (чӑв. Хире-хирӗҫ утӑм) ятпа пӗтӗм тӗнчери пултарулӑх фестивалӗ иртнӗ. Унта Шупашкарти Вячеслав Ильин I степенльӗ лауреат ятне тивӗҫнӗ. Ача хулари Реабилитаци центрне ҫӳрет. Конкурсра вӑл «Пӗчӗккӗ пуласчӗ» юрра юрласа панӑ. Ӑна зал тӑвӑллӑн алӑ ҫупса хавхалантарнӑ.
Слава хутшӑннӑ конкурса Раҫҫейӗ 36- регионӗнчи сусӑр 285 ҫын хутшӑннӑ. Вӗсем хӑйсен ӳкерчӗкӗсене, алӑпа тунӑ илемлӗ ытти япалана илсе пынӑ. Хӑшӗсем вара сӑвӑ вуланӑ, юрӑ шӑрантарнӑ, ташласа кӑтартнӑ.
Шупашкарта ҫу уйӑхӗн 14-мӗшӗнче Куба кӗвви-ҫемми янӑранӑ. Чӑваш патшалӑх филармонийӗн сцени ҫине Ирӗклӗх утравӗ ҫинчи ӑстасем тухнӑ.
Филармонире пӗлтернӗ тӑрӑх, концерт ирттерме хавхалантарни — Питӗрти параппанҫӑ Данил Прокопьев. Концерта вӑл солопа илем кӳнӗ. Джаз тӗнчинче ӑна ҫапса каламалли инструментсен «SPb Percussion Club» шкулне йӗркелекенӗ тата перкусси ҫинчен «Community DRUM» Раҫҫейри пӗрремӗш журналӑн соучредителӗ евӗр пӗлеҫҫӗ иккен.
Питӗре тухса кайиччен Данил Шупашкарти Ф.П. Павлов ячӗллӗ музыка училищинче тата Хусанти Н.Г. Жиганов ячӗллӗ консерваторире вӗреннӗ. Профессиллӗ сцена ҫинчи пултарулӑхне туптама Чӑваш патшалӑх оперӑпа балет театрӗнчи симфони оркестрӗнче пуҫланӑ. Унтах ҫамрӑк арҫыннӑн амӑшӗ – Чӑваш Республикин тава тивӗҫлӗ артистки Зинаида Прокопьева тата ашшӗ – чӑваш халӑх артисчӗ Юрий Прокопьев ӗҫленӗ.
Ӗнер, ҫу уйӑхӗн 15-мӗшӗнче, К.В. Иванов ячӗллӗ Чӑваш патшалӑх академи драма театрӗнче Раҫҫей тава тивӗҫлӗ артисчӗн, чӑваш халӑх артисчӗн Владимир Семёновӑн юбилей каҫӗ иртрӗ. Ака уйӑхӗн 16-мӗшӗнче вӑл 75 ҫул тултарнӑ.
Пулас артист Шупашкар районӗнчи Ҫӗньял-Покровски ялӗнче ҫуралнӑ. Вӑл яштака та вӑр-вар, ҫӑмӑл кӗлеткеллӗ. Ӑна саламлама ӗнер тӑван тӑрӑхӗнчисем те пырса ҫитнӗ. Ленинградри театр училищинче пӗрле вӗреннӗ Михаил Боярский тата Сергей Паршин артистсем тата ыттисем саламлӑ телеграммӑсем янӑ. Анатолий Аксаков депутат ячӗпе те саламларӗҫ.
Юбилей каҫӗнче «Чунӑм, Лиза-Акулина» кӑтартрӗҫ. Унта артист Григорий Муромский боярин ролӗнче вылярӗ.
Елчӗксем хӑйсен сумлӑ ентешне Олег Мустаева асра тытса «Янра, хут купӑс!» фестиваль ирттернӗ.
Олег Мустаев тележурналист, Чӗмпӗр тӑрӑхӗнчи чӑвашсен наципе культура автономийӗн ертӳҫи пулнӑ. Унӑн ятне асра тытас тесе ентешӗсем регионсем хушшинчи фестиваль йӗркелеме йышӑннӑ. Унта Чӗмпӗр хулисӗр пуҫне Пенза, Челябинск, Хусан, Мускав, Питӗр хулисенчен, Тутарстанпа хамӑр республикӑри тӗрлӗ тӑрӑхран 50-а яхӑн купӑсҫӑ пырса ҫитнӗ.
Чӑваш яш-кӗрӗмӗпе хӗрупраҫӗ 18 медаль ҫӗнсе илнӗ. Питӗрте иртнӗ Раҫҫей чемпионачӗпе первенствинче мас-рестлерсем ҫавӑн пек палӑрнӑ.
Ӑмӑртӑвӑн пӗрремӗш кунӗнче пӗр ылтӑн, виҫӗ кӗмӗл, тӑватӑ бронза медаль ҫӗнсе илнӗ, иккӗмӗш кунхине – тата те 10 медаль.
Турнирта ҫӗнтернӗ Алина Алексеева Кӑркӑстанра иртекен тӗнче чемпионатне хутшӑнӗ. Илья Лазарев, Виктория Яковенко, Лия Иванова тата Николай Ушаков Грузире иртекен Европа чемпионачӗпе первенствине тухса кайӗҫ.
Шупашкарта ҫывӑх вӑхӑтра (15.03.2025 15:00) пӗлӗтлӗ ҫанталӑк, атмосфера пусӑмӗ 749 - 751 мм, 4 - 6 градус ӑшӑ пулӗ, ҫил 2-4 м/ҫ хӑвӑртлӑхпа кӑнтӑр-хӗвеланӑҫ енчен вӗрӗ.
| Пудовик Аркадий Николаевич, хими ӑслӑлӑхӗсен докторӗ, профессор ҫуралнӑ. | ||
| Иван Ахах, чӑваш сӑвӑҫи, ҫыравҫи, критикӗ вилнӗ. | ||
| Дементьев Алексей Алексеевич, генерал-полковник ҫуралнӑ. | ||
| Ксенофонтов Юрий Иванович, ятарлӑ пӗлӳ илнӗ пӗрремӗш чӑваш скульпторӗ ҫуралнӑ. | ||
| Ялавин Юрий Сергеевич, вырӑсла ҫыракан ҫыравҫӑ ҫуралнӑ. | ||
| Алентей Василий Степанович, чӑваш сӑвӑҫи, ҫыравҫи, Чӑваш АССРӗн халӑх ҫыравҫи вилнӗ. | ||
![]() | Пулӑм хуш... |