Чӑваш Ене Китайран килсе ҫитнӗ ҫынсене пульницӑна вырттарӗҫ. Вулаканӑмӑрсене тӳрех лӑплантарар: вӗсем коронавируспа чирлишӗн мар. Тӗрӗслемелле вырттараҫҫӗ. Йӗрки ҫавӑн пек.
Китай ҫӗршывӗнчен килнӗскерсене Мускаври Шереметьево аэропортӗнче те тӗрӗсленӗ-ха. Унти тухтӑрсем вӗсем чирлине тупса палӑртман. Ҫапах та коронавирус хӑрушшине кура хӑнасене изоляци стационарӗсенче карантинта тытмалла. Кун пек йышӑнӑва ҫӗршывӑн тӗп санитари врачӗн шайӗнче ҫирӗплетнӗ.
Пирӗн республикӑна килнисене, пурӗ 11 ҫынна, Шупашкар районӗнчи инфекци уйрӑмне вырттарма йышӑннӑ. Унта пациентсем валли ятарлӑ условисем туса панӑ. Ӗнер 1 ҫынна Шупашкарти васкавлӑ медицина пульницине вырттарнӑ. Карантин вӑхӑчӗ — 14 кун.
«Нордвинд» авиакомпанин Шупашкартан Мускава тата каялла вӗҫекен самолётсен расписанине нарӑс уйӑхӗн 10-мӗшӗнчен улӑштарӗ.
«Шупашкар–Мускав–Шупашкар» расписани ылмашасси пиики Шупашкарти аэропортра пӗлтернӗ. Ҫав кун самолет Мускаври Шереметьево аэропортӗнчен 23 сехет те 40 минутра вӗҫсе тухӗ те тепӗр кун ирхине, 1 сехет те 5 минутра, Шупашкара ҫитӗ. Тепӗр кун 737-800 Boeing Шупашкартан ирхи 6 сехет те 15 минутра хускалӗ. Мускава 7 сехет те 40 минутра ҫитӗ. Кӗҫнерникунсерен самолет 5 минут каярах хускалӗ: 06 сехет те 20 минутра тапранӗ, Мускава вӑл 7 сехет 45 минутра ҫитӗ.
Рейссем кашни кунах пулӗҫ. Билетӑн пӗр майлӑ хакӗ ҫапларах:
«Шупашкар–Мускав» маршрутпа — 1 914 тенкӗрен пуҫласа, «Мускав–Шупашкар» — 2 286 тенкӗрен пуҫласа.
Ҫӗнӗ расписани пуш уйӑхӗн 28-мӗшӗччен вӑйра пулӗ.
Хальхи расписани: «Мускав–Шупашкар» маршрутпа —
09:50–11:10, «Шупашкар–Мускав» маршрутпа — 12:10–13:30.
Чӑваш Енӗн Правительствинче ҫак кунсенче пулса иртекен улшӑнусене паян чылайӑшӗ сӑнаса тӑрать. Министра лартма пултаракан хӑш-пӗр хушамата паян Александр Белов журналист асӑннӑ паян.
Вӑл ҫырнӑ тӑрӑх, премьер-министр тилхепине Чӑваш Ен Элтеперӗн тивӗҫӗсене пурнӑҫлакан Олег Николаев хӑй тытса пырӗ. Иван Моторина вице-премьер — республикӑн экономика министрӗ пулма сӗннӗ имӗш. Республикӑн тариф службине Экономика министерствин йышне илӗҫ.
Элтеперӗн Администрацийӗ республикӑн Правительствипе пӗрлешмелле-мӗн.
Правительство аппаратне Россельхозцентрӑн Чӑваш Енри управленийӗн ертӳҫи Николай Малов ертсе пыма тытӑнмалла имӗш. Финанс министрӗ пулма Михаил Ноздрякова шанмалла. Унӑн ҫумӗ пулма — экономика аталанӑвӗн министрӗн тивӗҫне пурнӑҫлакан Павел Иванова.
«Чӑвашавтодор» ертӳҫи пулнӑ, халӗ Мускавра ӗҫлесе пурӑнакан, Чӑваш Енӗн пӗрремӗш президенчӗпе Николай Федоровпа лайӑх хутшӑнури Владимир Осипов транспорт министрӗн пуканӗ йышӑнӗ тесе шухӑшлаҫҫӗ.
Анатолий Князева ҫӗнӗ командӑна чӗннӗ-мӗн. Вӑл хӑйне манманнишӗн тав тунӑ. Анчах Коми ертӳҫин Сергей Гапликовӑн командинче калӑпӑшлӑ пысӑк инвестици проекчӗсемпе ӗҫленине, ӗҫе ҫурма ҫулта пӑрахас килменнине пӗлтернӗ.
Чӑваш автономи облаҫне йӗркеленӗренпе 100 ҫул ҫитнине халалланӑ уява Мускавра та палӑртӗҫ. Ҫак тата ытти ыйтӑва паян республикӑн Правительство ҫуртӗнче иртнӗ ларура сӳтсе явнӑ. Унта Чӑваш автономийӗн 100 ҫулхине халалланӑ уява хатӗрленсе ирттермелли ӗҫлӗ ушкӑн тата йӗркелӳ комитечӗн пайташӗсем пухӑннӑ. Пӗрлехи ларӑва Иван Моторин премьер-министр ертсе пынӑ.
Республикӑмӑрӑн 100 ҫулхине хамӑр тӑрӑхра уявланипе ҫеҫ ҫырлахмассине Чӑваш халӑх сайчӗ унччен пӗлтернӗччӗ. Мускавра, Питӗрте, Тутарстанра, Чӗмпӗр облаҫӗнче Чӑваш культурин кунӗсем иртмелле. Удмурт тата Мӑкшӑ республикинсенче уявласси пирки те шухӑшлаҫҫӗ иккен — халӗ калаҫусем пыраҫҫӗ. Ҫапла пӗлтернӗ республикӑн культура министрӗ Константин Яковлев.
Кремльте ЧР Элтеперӗпе пулса иртекен пӑтӑрмах пирки пӗлеҫҫӗ, анчах Мускав ҫакна хаклама килӗшмен. Кун пирки РФ президенчӗн Владимир Путинӑн пресс-секретарӗ Дмитрий Песков РБКна пӗлтернӗ.
«Пӗлетӗр-и: комментарисӗр хӑварӑп. Паллах, эпир пӗтӗм эпизод, тӗрлӗ шухӑш пирки пӗлетпӗр, анчах эпӗ кӑна хакламӑп», - тенӗ Дмитрий Песков.
Аса илтерер: Михаил Игнатьев Пичет кунӗнче питех хитре мар каласа хунӑ, каярахпа Инкеклӗ лару-тӑру министерствин ӗҫченӗсене машина уҫҫи панӑ чухне офицера йытӑ пек сиктернӗ имӗш.
2020 ҫулталӑк Михаил Васильевичшӑн тем тесен те питӗ йывӑр пуҫланчӗ. Хура кушак ун ҫулӗ урлӑ иртнӗ шӑматкун, кӑрлачӑн 18-мӗшӗнче чупса иртрӗ. «ПравдаПФО» кӑларӑм ун сӑмахӗсем ҫине тирӗннӗ хыҫҫӑн пирӗн Элтепӗре кам кӑна хурламарӗ пуль? ОБСЕ, ООН, «Репортеры без границ» таранах унӑн «мочить» сӑмахӗ ҫитрӗ.
Хӑшӗ-пӗри ыйтать те пулӗ? Пурте кун пирки хыпарларӗ, Чӑваш халӑх сайчӗ вара шӑп тӑрать? Вӑл влаҫран хӑрать-им? Мӗншӗн ҫивӗч ыйтӑва ҫӗклемест? Сӑлтавӗ вара чӑвашӑн ваттисен сӑмахӗнче: аслисем уксах-чӑлахран кулма хушман. Михаил Васильевича пурте кӗтӳпе тапӑннӑ чухне ман ун тӗлӗшпе шеллев туйӑмӗ кӑна ҫуралчӗ. Унӑн айванлӑхӗнчен кулма пулать, вӑл тарӑн авӑра кӗрсе ӳкнишӗн савӑнма пулать. Анчах та ҫавах та унӑн ҫӗклемӗ пирӗнтен чылайӑшӗсенчен йывӑртарах пулнине шута илесех пулать.
Чи пысӑк йывӑрлӑхӗ Михаил Васильевичӑн вара — ун тавра ӑслӑ ҫынсем сахал пулни. Паянхи кун пуҫлӑхра ларса ӑслӑ пулни кирлех те мар вӗт (ман шухӑшпа Мускаврисем шӑп ҫакна тӗпе хурса эксперимент пекки ирттерме шутланӑ) — хӑвӑн ӑсу ҫителӗксӗртерех пулсан канашҫӑсене пух та вӗсен ӑсӗпе ӗҫе пурнӑҫла.
Кӑрлач уйӑхӗн 21-22-мӗшӗсенче Атӑл ҫинче хыпарсӑр ҫухалнӑ ҫынна шыранӑ. Унта водолазсем, ҫӑлавҫӑсем тата следовательсем ӗҫленӗ.
«ДобротворецЪ» водолазсен ушкӑнӗ» пӗлтернӗ тӑрӑх, Мускаври водолазсен ушкӑнӗ хыпарсӑр ҫухалнӑ ҫынна Куславкка районӗнчи Криуш ялӗ ҫывӑхӗнче шыранӑ.
Ҫак ӗҫе Следстви комитечӗн Чӑваш Енри следстви управленийӗн ӗҫченӗсемпе ҫӑлавҫисем те хутшӑннӑ. Анчах ведомство кун пирки нимӗн те хыпарламан.
Водолазсемпе ҫӑлавҫӑсем нимӗн те тупайман. Специалистсен ӗҫне шыв юххи вӑйлӑ пулни те йывӑрлатнӑ.
Г.А. Ильенко ячӗллӗ «Элара» предприятин тӗп директорне Андрей Углова «Чӑваш Республики умӗнчи тава тивӗҫлӗ ӗҫсемшӗн» орденпа наградӑлама йышӑннӑ. Хушӑва республика Элтеперӗ Михаил Игнатьев паян, кӑрлачӑн 22-мӗшӗнче, алӑ пуснӑ.
Андрей Углов 1984 ҫулхи утӑ уйӑхӗн 27-мӗшӗнче Питӗр хулинче ҫуралнӑ. 2006 ҫулта вӑл Мускаври Патшалӑх управленийӗн университетӗнчен вӗренсе тухнӑ. 2003-2007 ҫулсенче «Элара» акционерсен обществинче, каярах ытти компанире ӗҫленӗ. Педприятие 2011 ҫулта тӗп директор пулса таврӑннӑ. Андрей Углов — Чӑваш Енӗн Патшалӑх Канашӗн депутачӗ, «Пӗрлӗхлӗ Раҫҫей» парти пайташӗ.
«Чӑваш Республики умӗнчи тава тивӗҫлӗ ӗҫсемшӗн» ордена 2005 ҫулхи ака уйӑхӗн 12-мӗшӗнче ҫирӗплетнӗ. Унпа республика, унӑн ҫыннисем умӗнчи тава тивӗҫлӗ ӗҫсемшӗн, регион аталанӑвне пысӑк тӳпе хывакансене, паттӑрлӑх кӑтартнисене тата ытти ҫавӑн йышши маттура чыслама йышӑннӑ.
Ӗнер, кӑрлачӑн 18-мӗшӗнче, Чӑваш Ен Элтеперӗ хӑйӗн черетлӗ пулӑшаканне ҫирӗплетнӗ. Ҫак тивӗҫе хальхинче Иван Филиппова шаннӑ. Унпа алӑ пуснӑ контрактра палӑртнӑ тӑрӑх, Иван Филиппов Михаил Игнатьев Элтеперте ӗҫленӗ вӑхӑтра пулӑшуҫӑра тӑрӑшӗ. «На связи» (чӑв. Ҫыхӑнура) пӗлтернӗ тӑрӑх, Михаил Васильевичӑн пулӑшаканӗсен йышӗ ҫапла вара пиллӗке ҫитнӗ.
Иван Филиппов маларах Рособрнадзорта ӗҫсен тата бюджет процесне йӗркелекен управленире пуҫлӑхӑн ҫумӗ пулса тӑрӑшнӑ. Вӑл 2012 ҫулта И.Н. Ульянов ячӗллӗ Чӑваш патшалӑх университечӗн машиностроени факультетӗнчен вӗренсе тухнӑ, «стандартизаци тата сертификаци» специальноҫа алла илнӗ. 2018 ҫулта Раҫҫейӗн халӑх хуҫалӑхӗн тата патшалӑх службин академийӗн магистратурине вӗренсе пӗтернӗ. Халӗ — Мускаври патшалӑхӑн облаҫ университечӗн аспиранчӗ.
Кӑрлачӑн 19-мӗшӗнче, вырсарникун, Мускавра чӑвашсен Сурхурийӗ иртӗ. Ӑна Раҫҫейӗн патшалӑх ача-пӑча вулавӑшӗ РФ Президенчӗ ҫумӗнчи чӑвашсен полпредствипе пӗрле ирттерӗ. Ку мероприяти «Здравствуй, сосед!» (чӑв. Сывӑ-и, кӳршӗ) проектпа килӗшӳллӗн пулӗ. Ӑна вулавӑш ҫӗршыври халӑхсен культурипе паллаштарас тӗллевпе йӗркелет.
Вулавӑшра «Загадочный праздник волжских болгар-чувашей Сурхури» (чӑв. Атӑлҫи пӑлхар-чӑвашсен асамлӑ Сурхури уявӗ) лекци тата ӑсталӑх сехечӗ иртӗ. Ӑсталӑх сехетӗнче этника стилӗпе декоративлӑ панно тума вӗрентӗҫ.
Уяв 14 сехетре виҫҫӗмӗш хутри трансформер-залта пуҫланӗ. Чӑвашсен Сурхурийӗ кӑсӑклӑ пуласса шантараҫҫӗ, кӑмӑл пуррисене пурне те йыхравланине пӗлтереҫҫӗ.
+15.3 °C