«Российский бизнес форум» сайт пӗлтернӗ тӑрӑх, Чӑваш Енпе Чулхула облаҫне шыв ҫийӗнчи каҫӑ ҫыхӑнтарнӑ.
Чулхула облаҫӗнче Чӑваш Енпе ҫыхӑнтаракан каҫӑ хута кайнине МИХсем нумай пулмасть пӗлнӗ. Вӑл метр тӑршшӗ. Урапасен ҫӳремелли вырӑнӗ 4,5 метр сарлакӑш. Ҫынсем утмалли ҫул вара 1 метр сарлакӑш.
Каҫӑ ҫинче ҫутӑсем, светофорсем пуррине пӗлтереҫҫӗ. Вӑл Чулхулари Пильна районӗнче уҫӑлнӑ. Райцентртан тепӗр ҫыран хӗррине ҫитмешкӗн 320 метр ытла ҫеҫ парӑнтармалла-мӗн.
Нумаях пулмасть Йошкар-Олара чӑваш театрӗн кунӗ иртнӗ. Ҫармӑссен наци драма театрӗнче Чӑваш патшалӑх академи драма театрӗн артисчӗсем Арсений Тарасовӑн пьеси тӑрӑх хатӗрленӗ «Мунча кунӗ» спектакль лартнӑ.
Икӗ театр туслӑхӗ темиҫе ҫул ӗнтӗ тӑсӑлать. Вӗсем гастрольсемпе тӑташах ылмашӑнаҫҫӗ. Ку — куракансемшӗн пысӑк парне.
Халӑх артисчӗ Геннадий Медведев ку уйрӑмах Чӑваш Ен тулашӗнче пурӑнакан чӑвашсемшӗн паха пулнине палӑртать. Вӗсем чӑвашлӑхшӑн тунсӑхлаҫҫӗ. Ҫавӑнпа гастрольсемпе ылмашӑнать те икӗ театр. Ҫармӑссен Шкетан ячӗллӗ театрӗ пирӗн пата килет, пирӗннисем унта хӑнана каяҫҫӗ.
Хальхинчи гастроль вара хӑйне евӗрлӗ. Икӗ театр та Арсений Тарасовӑн пьесине хӑйсем курнӑ пек лартаҫҫӗ. Ака уйӑхӗн 23-мӗшӗнче ҫармӑссем «Мунча кунне» пирӗн республикӑна илсе килӗҫ. Куракансен постановкӑна хаклама май пулӗ.
Пирӗнтен ытлашшиех инҫе те мар вырнаҫнӑ Удмурт Республикинче пӑтӑрмах сиксе тухнӑ — монополипе кӗрешекен вырӑнти тӳре-шара удмуртла тухакан рекламӑна вырӑсла кӑларттарасшӑн. Ку удмуртсене питӗ килӗшмен тет.
Ӗҫ-пуҫа Роскомнадзор пуҫарнӑ пулать. Пӗрре ҫапла удмуртсен хаҫатне пӑхнӑ май вӗсем реклама курнӑ та анчах вӑл вырӑсла пулманни тӳре-шарасене сисчевлентернӗ. Реклама пирки калакан саккуна туртса кӑларнӑ та унашкал хӑтланни ҫав саккуна пӑсать тесе пӗлтернӗ. Пӗлтерӳ вара Удмуртири наци театрӗнче Галина Романова вырӑнти сӑвӑҫӑн пултарулӑх каҫӗ пуласси пирки пулнӑ. Тӳре-шара шухӑшӗпе вырӑсла _кӑна_ пӗлекен ҫын капла пӗлтерӗве ӑнланмасть, ҫапла май вара вӑл пултарулӑх каҫне лекеймен.
Хаҫӑтӑн тӗп редакторӗ Зинаида Рябинина ӑнлантарнӑ тӑрӑх УФАС ӑнлантарӑвӗ ытла та ухмахла. Удмурт чӗлхипе тухакан хаҫата вырӑсла кӑна пӗлекен ҫын мӗн ӑспа алла илтӗр? Кунашкал йышӑну кӑларни вара удмурт чӗлхине хисеплеменни кӑна пулать имӗш.
«Удмурт Дунне» хаҫат 1915 ҫултанпа тухать. Нумай пулмасть вӑл хӑйӗн 100 ҫулхи юбилейне паллӑ тунӑ. Хаҫат ӗмер тӑршшӗ удмуртла кӑна тухса тӑнӑ, унччен вӗсене унашкал пӗрре те айӑпламан.
Чулхула облаҫӗнче пурӑнакан чӑвашсене облаҫре иртекен «Туслӑх кӗперӗ» фестивале йыхравланӑ. Йӑлана кӗнӗ мероприятие кӑҫалхипе виҫҫӗмӗш хут йӗркелеҫҫӗ. Вӑл ака уйӑхӗн 17-мӗшӗнче 17 сехет те 30 минутра Чулхулари Чукун ҫул тӑвакансен Культура керменӗнче пуҫланмалла. Фестивале пырса курас текенсене тӳлевсӗрех кӗртессине пӗлтереҫҫӗ.
Фестивале асӑннӑ облаҫри тутарсен наципе культура автономийӗ пуҫарнипе пулса пырать. Ӑна ирттерме Чулхула облаҫӗнчи Шалти регион тата муниципалитет политикин министерстви пулӑшса пырать.
Фестивальте унта хутшӑнакан тӗрлӗ халӑхӑн наци тӗпелӗн, ал ӗҫӗсен япалисен куравне йӗркелӗҫ. Килӗшнине туянма май килӗ.
Анлӑ концерта вырӑс, украин, еврей, тутар, дагестан, азербайджан, кӑркӑс, таджик, эрмен, чӑваш, мӑкшӑ тата ытти халӑх ушкӑнӗсем хӑйсен чи лайӑх номерӗсемпе хутшӑнмалла.
Ака уйӑхӗн 7-мӗшӗнче Улатӑр хулинче тата районӗнче аварие пула газ пама пӑрахнӑ. Ҫапла майпа 10,3 пин ҫурт газсӑр тӑрса юлнӑ. Унта 43,7 пин ҫын пурӑнать.
Ведомство пӗлтернӗ тӑрӑх, Улатӑрта ӗнер 13 сехет те 25 минутра газ пама пӑрахнӑ. Мӑкшӑ Республикинчи «Ардатов» тӗлӗнче пӑрӑх сиенленнӗ-мӗн. Ӑна пула «Улатӑр-1» патне кӗрекен объектсем шар курнӑ.
Улатӑр хулинче газсӑр тӑрса юлнӑ ҫуртсен йышӗнче — 7 шкул, 10 ача пахчи, сывлӑх сыхлавӗн 11 объекчӗ, 16 котельнӑй. Улатӑр районӗнче вара 6 шкул, 3 ача пахчи, сывлӑх сыхлавӗн 7 объекчӗ газсӑр юлнӑ.
Аварие пӗтермешкӗн Чулхула облаҫӗнчен ятарлӑ бригада килнӗ. ИӖМ управленийӗ пӗлтернӗ тӑрӑх, ака уйӑхӗн 8-мӗшӗнче ир валли газ пама палӑртнӑ. Анчах Улатӑр мэрийӗ ку ака уйӑхӗн 9-мӗшӗнче ҫеҫ пуласси пирки хыпарланӑ.
Тутар Республикинче чи лайӑх чӑваш шкулӗсене шыраҫҫӗ. Конкурса унти чӑвашсен наципе культура автономийӗ йӗркеленӗ.
Конкурс ака уйӑхӗн 15-мӗшӗнчен пуҫласа чӳкӗн 30-мӗшӗччен пырӗ. Ӑна чӑваш шкулӗсенче вӗрентекенсен тата вӗренекенсен пултарулӑхне ӳстерме, вӗрентӳ ӗҫне техникӑпа технологи тӗлӗшӗнчен хальхи вӑхӑт ыйтнӑ пек йӗркелеме хавхалантарс, вӗренӳ пахалӑхне ӳстерес тӗллевпе ирттереҫҫӗ иккен.
Хутшӑнас текенсен sveta-elshel@mail.ru электрон почтӑна кӑмӑл тунине пӗлтермелле.
Тӳресем ҫак енсене пӑхаҫҫӗ: шкул ятне, кӗнӗ ҫӗрте чӑвашла ҫырнине; шкул хӑтлӑхне; чӑваш чӗлхипе литературин пӳлӗмӗсен илемӗпе хӑтлӑхне; унти кӗнекесен, ҫырса хунисемпе вӗренмелли пособисен пуянлӑхне...
Ҫӗнтерӳҫӗсене укҫан чыслама палӑртнӑ. Пӗрремӗш вырӑн йышӑнсан 25 пин тенкӗ тивӗҫӗ, иккӗмӗшшӗн — 15 пин; виҫҫӗмӗшшӗн — 10 пин.
Акан 8-мӗшӗнчен тытӑнса 10-мӗшӗччен Ҫеҫпӗл Мишши ячӗллӗ ҫамрӑксен театрӗпе Йошкар-Олари ачасемпе ҫамрӑксен республикӑри театр-центрӗ пӗр-пӗрин патӗнче гастрольпе пулӗҫ.
Ҫармӑссем Шупашкара виҫӗ спектакльпе килӗҫ. Вӗсем — тӗрлӗ ҫулхисем валли. Акан 8-мӗшӗнче, 11 тата 13 сехетсенче, Шупашкар ачисем Е. Тыщук хайлавӗ тӑрӑх лартнӑ «Принц тата Чудовище» юмахпа киленӗҫ, акан 9-мӗшӗнче, 11 тата 13 сехетсенче, — А. Чубаровапа И. Егорован «Чудесное превращение Бабы-Яги» хайлавпа, акан 10-мӗшӗнче, 14 тата 18 сехет те 30 минутра, Л. Филатов вырӑс фольклорӗ тӑрӑх ҫырнӑ «Про Федота-стрельца, удалого молодца» юмахпа.
Чӑваш патшалӑх ҫамрӑксен театрӗ И. Трер П. Ершов юмахӗ тӑрӑх лартнӑ "Конек-Горбунок" спектакльпе гастрольте пулӗ.
Ҫак кунсенче Ӗпхӳ хулинче Пушкӑртстан Чǎваш ҫамрǎкӗсен пӗрлӗхӗн пиллӗкмӗш аслǎ пухǎвӗ иртнӗ. Унта кун йӗркинчи вунǎ ыйтǎва nӑxca тухни пирки Алексей Алексеев «Урал сасси» хаҫатра пӗлтернӗ.
Пухǎва пӗрлӗхӗн ертӳҫи Сергей Дмитриев уҫнӑ. Кун йӗркине тата ытти йӗркелӳ ыйтǎвӗсене nǎxca тухса ҫирӗплетнӗ хыҫҫǎн «Канаш» пӗрлӗхӗн учредителӗ И.Г. Тарасов тата унӑн ӗҫтǎвком ертӳҫин ҫамрǎклǎх политикин ыйтǎвӗсемпе ӗҫлекен ҫyмӗ А.Я. Федорова cǎмax илнӗ. Bӗceм паянхи ҫамрǎксем тумалли ӗҫceм ҫинче тӗплӗн чарǎнса тǎнǎ.
Сергей Дмитриев калас сӑмахне пуҫланǎ май «Паян пире ҫамрǎксен пӗрлӗхӗ мӗн тума кирлӗ?» ыйтуран пуҫланӑ. Ӑна xǎйex хуравланǎ. «Пурнǎҫра пӗp-пӗрне пулǎшса пыма. Хальхи тапхǎрта ҫамрǎк ҫынна пӗччен ура ҫине тǎма питӗ йывǎр. Пурнǎҫа ырǎ улшǎнусем кӗртес тесен вара чǎмǎртаннǎ пӗрлӗхсӗр ним те тǎваймастǎн. Ҫамрǎксен вǎйӗ — вǎйлǎ пӗрлӗхре!» — тенӗ вӑл. Сергей хǎй куракан аталану ҫул-йӗрӗсене палǎртнǎ. Ҫав шутра ҫамрǎксене спортпа туслаштарасси, туризм ҫулҫӳревӗсем, ӗлӗкхи пек ташǎ тата кану каҫӗсем йӗркелесси, пӗрлӗх вǎйӗпе концертсемпе спектакльсем лартасси.
Лару тата ытти ыйтӑва та сӳтсе явнӑ, малашлӑх плансене палӑртнӑ.
Пушӑн 26-мӗшӗнче Чӗмпӗрти квалификацие ӳстермелли институтра Раҫҫейри Литература ҫулталӑкне, Ҫентерӳ пулнӑранпа 70 ҫул ҫитнине халалланӑ вӗренӳ проекчӗсен инноваци куравӗн ярмӑркки иртнӗ. Унта Чӑваш кӗнеке издательстви те хутшӑннӑ.
Чӑваш кӗнеке издательствин директорӗн ҫумӗ Наталья Яхатина палӑртнӑ тӑрӑх, Чӑваш Ен делегацийӗ чӑваш чӗлхипе литературин учителӗсемпе иртнӗ ҫавра сӗтеле хутшӑннӑ, институт ректорӗсемпе тӗл пулнӑ.
Чӑвашла тата вырӑсла кӗнекесен экспозицийӗ чылайӑшне илӗртнӗ. Вӗрентекенсем Чӑваш кӗнеке издательствин ҫӗнӗ продукцийӗпе хаваспах паллашнӑ. Уйрӑмах К.Ивановӑн «Нарспи» кӗнекине килӗштернӗ.
Кун пек ярмӑрккӑна ҫулсерен ирттереҫҫӗ. Кӑҫал унта Хусанти, Чуллӑ ҫырти, Теччӗри вӗренӳ организацийӗсен элчисем те хутшӑннӑ.
Пушкӑртстан Республикинче «Силпи асамачӗ» ачасемпе ҫамрӑксен фестивалӗ ҫулсерен иртет. Кӑҫал ӑна Пелепей хулинче акан 10-мӗшӗнче ирттерме палӑртнӑ.
Вӑл яланхи пекех юрӑ-ташӑ ӑстисене, сӑвӑ хитре калакансене, авалхи йӑла-йӗркене пӑхӑнакансене пӗр ҫӗре пуҫтарӗ тесе хыпарлать асӑннӑ тӑрӑхри «Урал сасси» хаҫат.
Кирек епле ӑмӑртури евӗрех ку фестивале хутшӑнакансене номинацисем тӑрӑх пайласа хаклӗҫ. Номинацисене вара ҫаплараххисене палӑртнӑ: илемлӗ вулав, фольклор, хореографи, эстрада юрри. Хӑйсен пултарулӑхне тӗеслекенсене ҫулне кура та хаклама шухӑшлаҫҫӗ. Кӗҫен ушкӑна 7-12 ҫултисем кӗрӗҫ, аслине — 13-18 ҫулти ачасемпе ҫамрӑксем. Тӗплӗнрех 8-917-36-62-302 тата 8-917-34-999-16 телефон номерӗсемпе ыйтса пӗлме пулать.
-0.7 °C