Чӑваш Енри пассажирсене турттаракан транспортӑн ҫак уйӑхӑн 1-мӗшӗнчен пуҫласа кашнинех терминал пулмалла. Ку вӑл ҫынсене транспорт карттипе татӑлма май памалла. Транспорт карттипе усӑ куракансен ҫул укҫи Шупашкарта, сӑмахран, 1 тенкӗ йӳнӗрех ларать. Ку вӑл «Шупашкар–Кӳкеҫ», «Шупашкар–Ҫӗнӗ Шупашкар» маршрутпа ҫӳрекенсене те пырса тивмелле.
Терминалсем пулмаллине 2013 ҫулхи раштавӑн 31-мӗшӗнче Чӑваш Енӗн Министрсен Кабинечӗ йышӑннӑ 566-мӗш номерлӗ «О картах для безналичной оплаты проезда на транспорте общего пользования на территории Чувашской Республики» (чӑв. Чӑваш Республикин территорийӗнче пӗтӗмӗшле усӑ куракан транспортра укҫӑсӑр тӳлемелли картӑсем ҫинчен) йышӑнура пӑхса хӑварнӑ. Водительсем ун пек терминал ҫукки пирки ӑнлантарма пӑхнине пассажирсене пуҫа чикмесен те пултараҫҫӗ, мӗншӗн тесен терминал ҫук маршрутра укҫа тӳлемсӗрех кайма юрать.
Валерий Самойлов-Раштавӑн «Телей кайӑкӗ» юрӑсен кӗнеки Тӑвай районӗнчи виҫӗ вулавӑша ҫитнӗ. Сарӑмсӑрлӑха пула ҫамрӑклах ҫурӑм шӑммине амантнӑ хыҫҫӑн вырӑнпах выртакан ҫак поэт чун киленӗҫне сӑвӑ ҫырнинче тупнӑ. Хӑй вӑл Кӳкеҫри ваттисемпе сусӑрсен ҫуртӗнче пурӑнать. Унӑн сӑмахӗсемпе кӗвӗленӗ юрӑсене паян Фарида, Алексей Московский, Андрей Думилин, Полина Борисова, Сергей Павлов тата ыттисем шӑрантараҫҫӗ.
Юрра хывӑннӑ сӑвӑсен пуххине пӗлтӗр кун ҫути кӑтартнӑ. Валерий Раштавӑн кӗнекине Тӑвай тӑрӑхӗнчи вулавӑша кам парнеленине е туянса панине райадминистраци сайтӗнчи кӗске хыпарта асӑнман.
Сӑмах май, кӑҫалхи юпа уйӑхӗнче поэта Чӑваш Енӗн Патшалӑх Канашӗн депутачӗ, унчченхи пухура чӑваш парламентне ертсе пынӑ Юрий Попов тата Фарида юрӑҫ ноутбук парнеленӗччӗ.
Ҫул-йӗр правилисене пӑхӑнмаллине Кӳкеҫри ачасене «Прикамье» хысна учрежденийӗн ӗҫченӗсем ӑнлантарнӑ. Росавтодора пӑхӑнакан ҫак учрежденире шухӑшланӑ тӑрӑх, ҫул-йӗр ҫинче ачасем, пӗчӗккисем — 12 ҫула ҫитменнисем уйрӑмах, шра кураҫҫӗ. Ҫакна ӑнланнӑран унтисем ачасем валли хӑрушсӑрлӑх урокӗсем йӗркелеҫҫӗ. Хальхинче вӗсем Шупашкар районӗнчи Кӳкеҫри шкул-интернатра вӗренекенсемпе калаҫу ирттернӗ.
«Прикамье» учрежденин ҫул-йӗр хӑрушсӑрлӑхӗн пайӗн пуҫлӑхӗ Филипп Ходаев ачасене ҫул-йӗр правилисемпе, ятарлӑ паллӑсем мӗне пӗлтернипе паллаштарнӑ. Ҫипуҫ ҫине аякранах курӑнакан хатӗр ҫыпӑҫтарнин уссине те вӑл ӑнлантарнӑ. Ун пек хатӗр 150 метртанах курӑнать, машина ҫутинче ӑна водитель 400 метртан асӑрхать.
Чӑваш патшалӑх педагогика университетӗнче китай чӗлхипе пуҫласа олимпиада ирттернӗ. Халиччен ун пекки республикӑра пулман.
Аслӑ шкулта ӑнлантарнӑ тӑрӑх, олимпиадӑна ирттернин унта китай чӗлхин курсӗ ӗҫленипе ҫыхӑннӑ. Ӑна йӗркеленӗренпе ку чӗлхене 200 ытла ҫамрӑк ӑша хывнӑ.
Сӑмах май, шӑп та лӑп ҫулталӑк каялла, 2015 ҫулхи раштавӑн 23-мӗшенче, И.Я. Яковлев ячӗллӗ ЧППУпа Гуйчжоу провинцийӗнчи педагогика университечӗ килӗштерсе ӗҫлесси ҫинчен килӗшӳ алӑ пуснӑ. Китай чӗлхине пирӗн патри аслӑ шкулта асӑннӑ университетӑн пайтаҫи Ма Ися вӗрентет.
Олимпиадӑна хутшӑннисем хайсем калаҫма тата ҫырма пӗлнине тӗрӗсленӗ. Китай каллиографийӗпе (ҫырма пӗлни) тата китайла сӑмахсене тӗрӗс калама пултарнине те хакланӑ. Ҫӗнтерӳҫи — Кӳкеҫри «Бичурин тата хальхи самана» музей экскурсовочӗ А. Данилова. Лайӑххипе ҫавӑн пекех ют чӗлхесен факультечӗн студентки А. Алюнова, ЧПУ студенчӗ А. Ефремов, Шупашкарти 5-мӗш гимназире вӗренекен М. Капитонова, Л. Панюхина усламҫӑ палӑрнӑ.
Шупашкар районӗнчи культурӑпа кану центрӗн «Эйфория-Иллюзия» халӑх театрӗ (ертӳҫи — Екатерина Федорова) ӗнер «Ҫамрӑксен хаҫачӗ» республика хаҫачӗн журналисчӗ Алина Изман юмахсене тӗпе хурса ҫырнӑ «Ну очень запутанная история» (Пӑтравлӑ истори) хайлав тӑрӑх спектакль лартнӑ.
3 ҫултан пуҫласа 12-чченхи ачасем валли калӑпланӑ юмахри тӗп сӑнарсем — Вовкӑпа унӑн йӑмӑкӗ Лиза. Вӗсем хальхи вӑхӑтри хӑш-пӗр ача пекех: кӗнеке вулама кӑмӑлламаҫҫӗ, компьютерпа мультфильм тесен сехечӗ-сехечӗпе монитор е экран умӗнче ларма хатӗр.
Премьерӑпа саламланӑ май ӑшӑ сӑмах каласа автора, режиссера тата вылякансене Шупашкар район администрацийӗн культура, туризм тата социаллӑ аталану пайӗн пуҫлӑхӗ Маргарита Павлова, Республикӑри халёх пултарулӑх центрӗн театр енӗпе ӗслекен методисчӗ Владимир Григорьев ырӑ суннӑ.
Ҫак статьяна ҫырма ҫӑмӑл мар лару-тӑрури «Чӑвашавтотранс» предприятире пуҫлӑха каллех ылмаштарни хистерӗ. Вӑл предприятипе эпӗ пачах та ҫывӑх ҫын мар. Пӗлӗшсем хушшинче водительте е кондукторта ӗҫлекен те, кантурта ларакансем те ҫук. Сӑмахӑм пулӑ пуҫран ҫӗрет каларӑш пирки темелле-ши? Тата пур чухне те вӑл пуҫранах ҫӗрет-ши?
«Чӑвашавтотранса» кӑҫалхи ака уйӑхӗнчен пуҫласа ҫӗнӗ пуҫлӑх, Сергей Аказеев, ертсе пыма тытӑннӑччӗ. Ун умӗн ПУПа 2014 ҫулхи ҫӗртме уйӑхӗнченпе Евгений Мореплавцев тилхепене тытнӑччӗ.
Патшалӑхӑн унитари предприятийӗ шутланакан автотранспорт организацийӗнче ҫӑмӑл мар лару-тӑру пулнине массӑллӑ информаци хатӗрӗсем, ҫав шутра Чӑваш халӑх сайчӗ те, пӗлтерсех тӑчӗ. Предприяти ӗҫченӗсене вӑхӑтра шалу тӳлеменрен Вӑрмарти филиалти водительсем чӳк уйӑхӗн 29-мӗшӗнче забастовка ирттернӗччӗ: ирпе 10 ҫын ӗҫе тухманччӗ. Ҫапла хӑтланма ӗҫ укҫине тӑватӑ уйӑх илейменни хистенӗччӗ.
2015 ҫулхи пуш уйӑхӗн 24-мӗшӗнче Кӳкеҫ поселокӗнче хӑрушӑ авари пулнине халӑх манман-ха. Ун чухне 4 ҫын пурнӑҫран уйрӑлнӑ. Малта ларнӑ виҫӗ ҫынна, ҫав шутра водитель те, хӗстерсе лартнӑ. Вӗсем чӗрӗллех ҫунса кайнӑ. Тепӗр ҫын вара йывӑр сурансене пула васкавлӑ медпулӑшу киличчен сывлама пӑрахнӑ.
19 пассажира лартнӑ микроавтобус «Шкода» машинӑпа ҫапӑннӑ. Унӑн водителӗ, 18 ҫулти студент, правана 3 уйӑх маларах ҫеҫ илнӗ-мӗн. Вӑл малтан фурӑпа ҫапӑннӑ, кайран транспорт хирӗҫ килекен ҫул ҫине тухнӑ. Унта вара ГАЗельпе ҫапӑннӑ.
Ку тӗлӗшпе пуҫиле ӗҫ пуҫарнӑ. Суд унччен те пулнӑ. Анчах Шупашкар районӗн сучӗ ӑна раштав уйӑхӗн 14-мӗшӗнче ҫӗнӗрен пӑхса тухӗ.
Хӗрарӑмсене килте пусмӑрлани, вӗсене хӗнени пирки маларах та калаҫатчӗҫ. Юлашки ҫур ҫулта ку тема тата ҫивӗчленчӗ темелле: РФ Пуҫиле кодексне апла та улшӑну кӗртмелле терӗҫ, капла та. Саккуна ҫыракансем ҫапӑҫакан этеме малтанласа штрафласан та ҫитет тесшӗн те пулчӗҫ.
Малтанласа штрафласан та тени, ман шутпа, питех те айванла пуҫару. Ҫӗршыври е пирӗн республикӑри вӑтам ҫемьене илсен, ӑна пуян тееймӗн. Нумайӑшӗ пӗр ӗҫ укҫинчен теприччен саплаштаркаласа-ҫитеркелесе пырать. Паян чылайӑшӗ ипотекӑпа пурӑннӑран укҫан сумлӑ пайӗ унта тухса каять. Ҫапӑҫакан ҫемьери арҫынна штрафлаҫҫӗ тейӗпӗр. «Кӗмӗл» килтен (ачасене илсе парас пылак ҫимӗҫрен, шкулти е пахчинчи тӑкак валли тесе уйӑрас укҫаран, тепӗр уйӑх ӗҫ укҫиччен ҫӑнӑх-кӗрпе туянса хурассинчен) кайнине хӗрарӑм аван ӑнланать. Ҫакна шута илсе те вӑл йӗрке хуралҫисене пӗлтериччен ҫиччӗ виҫсе пӑхӗ.
Халӗ вара статистикӑна илсе кӑтартар. «Ҫамрӑксен хаҫатӗнче» Алина Изман журналист ҫапларах цифрӑсем илсе кӑтартнӑ: «Раҫҫейре кашни сехетре пӗр хӗрарӑм упӑшки е пӗрле пурӑнакан арҫын хӗненӗрен вилет.
Кӳкеҫре пурӑнакан, Шупашкарти 19-мӗш шкулта тӑрӑшакан Роза Мазикова хулари шкулсенче чӑваш чӗлхипе литературине ҫӗнӗлле меслетсемпе вӗрентмелли ҫинчен каласа кӑтартнӑ. «Инновационные подходы в изучении чувашского языка и литературы в школах с русским языком обучения» (чӑв. Вырӑс чӗлхиллӗ шкулсенче чӑваш чӗлхипе литературине вӗрентессинчи ҫӗнӗлӗхсем) семинара ӗнер республикӑн тӗп хулинчи шкулсенчи директорсен наципе регион компоненчӗ енӗпе ӗҫлекен ҫумӗсем валли йӗркеленӗ. Мероприяти маларах асӑннӑ 19-мӗш шкулта иртнӗ.
Асӑннӑ вӗренӳ заведенийӗнче чӑваш чӗлхине вӗрентме усӑ куракан мелсем ҫинчен Роза Анатольевна «Системно-деятельностный подход в обучении чувашскому языку и литературе» (чӑв. Чӑваш чӗлхипе литературине вӗрентессине системӑлла тата пуҫаруллӑ йӗркелесси) ятпа хӑтлав та хатӗрленӗ. Унта вӑл хӑй тӗпе хуракан Диамант тата Венна диаграммин меслечӗсемпе паллаштарнӑ. Уҫӑ урокра вара Роза Мазикова чӑваш литературин урокӗсенче колуз-тестсемпе усӑ курнине кӑтартса панӑ.
Тӗнче тетелӗнче хытах сарӑлнӑ, шӑв-шав ҫӗкленӗ Кӳкеҫри ташлакан тухтӑрсене Катерина Голицына шансон юрӑҫи хӑйӗн концертне чӗннӗ.
Видеона пӑхманнисене аса илтерер.Ӳкеренни: «Секси-хырӑмӑрсене кӑтартӑр», — тесе сӗннӗрен тухтӑрсенчен пӗри тумтирне ҫӗклесе хырӑмне кӑштах кӑтартса илет. Видеоролик вӗҫӗнче хӗрарӑмсем: «Секси скорой помощи, кугесинская подстанция!» (чӑв. Васкавлӑ пулӑшу сексийӗ, Кӳкеҫ подстанцийӗ!» — тени илтӗнет. Шурӑ халатлисене либерал-демократсен партийӗн ертӳҫи Владимир Жириновский те хӳтӗленӗччӗ. «Манӑн шухӑшпа, ку тӗрӗс. Ташша пропагандӑламалла, ҫынсем ан ывӑнччӑр, хускану пултӑр», — тенӗччӗ политик.
Ролика пула тӗнче тетелӗн ҫӑлтӑрӗ пулса тӑнӑ Екатерина К. хӑйӗн кумирӗн концертне тӳлевсӗр кайса килнӗ. Ӑна ҫул укҫи те тӳлесе панӑ, залра чи лайӑх вырӑн хатӗрленӗ. Концерт варринче Катерина Голицына сцена ҫине чӗнсе кӑларсан Кӳкеҫ тухтӑрӗ хӑйӗн хореографи пултарулӑхне кӑтартса ташланӑ.
+26.3 °C