Шкулсенче пултарулӑх лаҫҫисем сахал мар ӗҫлеҫҫӗ — тӗрлӗ япаласем хатӗрлеҫҫӗ: салфеткӑсем, пуканесем тата ытти. Чӑваш халӑх сайчӗ шкул ачисем ӑсталанӑ япаласене туянма шутлать. Вӗсене эпир каярах хамӑр ирттерекен конкурссенчи ҫӗнтерӳҫӗсене парнелесшӗн. Пире чӑваш эрешӗллӗ япаласем кӑсӑклантараҫҫӗ.
Пире сутас тесен чи малтанах пултарулӑх ертӳҫин (е урӑх вӗрентекенӗн) ачан ӗҫне фотоаппаратпа ӳкерсе илмелле те сӑна amartu@chuvash.org адреспа ярса памалла. Шкул ачин ӗҫӗ пире валли юрӑхлӑ пулнине хурав илсен ӑна почта урлӑ наложенный тӳлевпе ярса памалла. Шупашкара килнӗ май пире кӗртсе парсан та туянма пултаратпӑр. Пӗр ӗҫшӗн 150–300 тенкӗ тӳлеме хатӗр.
Ачасем ӑсталанӑ япаласене ҫӗнтерӳҫӗсене парне евӗр панине шута илсе эпир кашнин япалан кӗске «паспортне» хатӗрлӗпӗр: кам ӑсталанӑ, ӑҫти шкултан, кам ертсе пынипе.
Ҫитес вӑхӑтра ҫак пӗлтерӗве шкулсене ҫитерме тӑрӑшӑпӑр.
Калав ҫыракансен Пӗтӗм тӗнчери Кашкар Махмучӗ ячӗллӗ ӑмӑртӑвӗн чӑваш пайне пӗтӗмлетнӗ.
Еврази ҫыравҫисен пӗрлешӗвӗ (штабӗ Турцире вырнаҫнӑ, ертӳҫи Якуп Омероглу доктор, доцент) кӑҫалхтпе виҫҫӗмӗш ҫул калав ҫыракансен Пӗтӗм тӗнчери Кашкар Махмучӗ ячӗллӗ ӑмӑртӑвне йӗркелет. Кӑҫал унта чӑваш ҫыравҫисем те хутшӑннӑ.
Ӑмӑрту пӗлтерӗвӗ пуҫласа утӑ уйӑхӗн 11-мӗшӗнче «Салам» хаҫатра пичетленнӗ, авӑнӑн 13-мӗшӗнче — «Хыпар» хаҫатра. Ҫак хыпара чӑваш ҫыравҫисен пур пӗрлешӗвне те вӑхӑтра ҫитернӗ. Жюрире малтан 7 ҫын пулнӑ, анчах тӗрлӗ сӑлтавсене пула калавсене пӑхса тухма пуҫличчен тӳресен пӗр пайне улӑштарнӑ. Ӑмӑртӑва Чӑваш Енри, Тутарстанри тата Чӗмпӗрти 7 ҫыравҫӑ 8 калав ярса панӑ.
Чӑваш литературин паллӑ тӗпчевҫи Виталий Родионов профессор, доктор ертсе пыракан сумлӑ тӳрелӗх, калавсене пӑхса тухса, пӗрремӗш вырӑна «Durak» калав тухнине палӑртнӑ (авторӗ — Илле Иванов).
Тӳрелӗх ӗҫне хутшӑннӑ Борис Чиндыков кун пирки ҫапла палӑртнӑ:
— Durak, ытти калавсемпе танлаштарсан, паянхи чӑваш пурнӑҫӗн чи ҫивӗч ыйтӑвне хускатать. Чӗлхи те унӑн — ҫивӗч, чӗрӗ, пӑнтӑхпа е тутӑхпа хупланнӑскер мар.
Кӑҫал утӑ уйӑхӗн 1-мӗшӗнчен пуҫласа ҫурлан 15-мӗшӗччен Пӗтӗм Раҫҫейри «Раҫҫей аллейи» акципе йӗркеленӗ май республикӑра ҫак ятпа фотоконкурс иртнӗ. Ӑна ЧР Ҫутҫанталӑк ресурсӗсен тата экологи министерствин «Чӑваш Республикинчи уйрӑм сыхланакан ҫутҫанталӑк территорийӗсен тата объекчӗсен дирекцийӗ» хысна учрежденийӗ йӗркеленӗ. Конкурса Чӑваш Енӗн символӗ пулма тивӗҫлӗ ӳсентӑран сӑнӳкерчӗкӗсене йышӑннӑ.
«Палӑртма кӑмӑллӑ, асӑннӑ фотоконкурсра Тумликассинче пурӑнакан пирӗн ӗҫтешӗн Алина Карпован сӑнӳкерчӗкӗ ҫӗнтернӗ», — тесе пӗлтерет Хӗрлӗ Чутай районӗнчи «Пирӗн пурнӑҫ» хаҫат.
Алина Карпова фотоӳнере пысӑк тимлӗх уйӑрать иккен, фотоконкурссене хутшӑнса ҫитӗнӳсем тӑвать-мӗн. Вӑл тавралӑхри ахаль чухне куҫа курӑнман кӑсӑклӑ самантсене, пулӑмсене ӳкерме ӑста теҫҫӗ. Ҫак ӗҫе вӑл ятарласа ниҫта та вӗренмен, апла пулин те унӑн сӑнӳкерчӗкӗсем чӑн-чӑн фотографӑн пекех: куракана илемӗпе, содержанийӗпе, хӑйне евӗрлӗхӗпе тыткӑнлаҫҫӗ тесе ӗнентереҫҫӗ унӑн ӗҫтешӗсем.
Юпан 25-мӗшӗнче Вӑрмарти культурӑпа кану центрӗнче «Юмах ҫӑлкуҫӗ» республика конкурсӗн тапхӑрӗ иртнӗ. Унта Канаш, Тӑвай, Вӑрмар, Ҫӗрпӳ, Куславкка районӗсенчи ҫамрӑк театралсем хутшӑннӑ.
Мероприятие Куславкка хулинчи театр ушкӑнӗсем те хутшӑннӑ: «МимиККласс» («Чудеса да и только» миниатюра кӑтартнӑ), ҫамрӑксен «Каприз» халӑх театр студийӗ («Случай с ангелом» миниатюра), «Пӗчӗк театр» театр ушкӑнӗ («А у нас во дворе» тата «Песочница» постановкӑсем).
Пӗтӗм тапхӑр вӗҫленсен жюри (В.Н.Григорьев председатель тата ыттисем) пӗтӗмлетӳ тӑвӗҫ.
Хальлӗхе вара ҫамрӑк актерсем ӑшӑ сӑмахсем итлесе хавхаланнӑ.
Хут купӑс сасси кӳршӗ яла та илтӗнет. Шупашкар районӗнчи Тутаркасси ялӗнчи халӑх ку инструмента питӗ килӗштерет. Унта нумаях пулмасть «Выля, хут купӑс, янра, такмак — 2014» конкурс иртнӗ. Купӑсҫӑсен ӑсталӑхне курма 100 ытла ҫын пухӑннӑ.
Конкурса Шупашкарти И.Васильев, Г.Якимов, Л.Захаров, Н.Андреев, Сӗнтӗрвӑрри районӗнчи Вениамин Смелов, Шупашкар районӗнчи Николай Николаев тата Валерий Никитин хутшӑннӑ. Купӑсҫӑсем ҫӗнтерӳҫӗ ятне ҫӗнсе илессишӗн тупӑшнӑ. Пурте чунтан купӑс каланӑ, ҫынсене савӑнтарнӑ. Залри халӑх купӑсҫӑсемпе пӗрле юрланӑ. Хӑшӗ-пӗри чӑтса тӑрайман — ташша тухнӑ.
Купӑсҫӑсен ӑсталӑхне жюри хакланӑ. Николай Николаев ҫӗнтерӳҫӗ ятне тивӗҫнӗ. «Хӑй тӗллӗн вӗреннӗ купӑсҫӑ» номинацире В.Смелов палӑрнӑ. И.Васильев «Купӑсҫӑ — виртуоз» номинацире ҫӗнтернӗ. Л.Захаров «Халӑх юррине чи лайӑх юрлакан» номинацире палӑрнӑ. Нина Федорова — «Такмак чи лайӑх калакан» ята тивӗҫнӗ.
ЧР Информаци политикипе массӑллӑ коммуникацисен министерстви «Хыпар» Издательство ҫурчӗн директорӗн-тӗп редакторӗн тивӗҫӗсене малашне пурнӑҫлакана палӑртнӑ. Вӑл — Валери Туркай.
Конкурса тӑваттӑн хутшӑннӑ: «Хыпар» Издательство ҫурчӗн тӗп директорӗн ҫумӗ Геннадий Максимов, «Самант» директорӗ Петр Михайлов, ЧР Ял хуҫалӑх министерствин пай пуҫлӑхӗ Александр Кириллов, Ҫеҫпӗл Мишши ячӗллӗ ыркӑмӑллӑх фончӗн директорӗ Валери Туркай.
Кандидатсене 13 ҫынран тӑракан комисси хакланӑ. Пӗтӗмлетӳпе килӗшӳллӗн, Валери Туркай ҫӗнтернӗ. Вӑл — ЧР тава тивӗҫлӗ культура ӗҫченӗ, Тутар Республикин тава тивӗҫлӗ ӗҫченӗ. Ҫеҫпӗл Мишши ячӗллӗ ыркӑмӑллӑх фондне 2008 ҫултанпа ертсе пырать.
Патӑрьелти культурӑпа кану центрӗнче юпан 17-мӗшӗнче «Патӑрьельти мини мисс» конкурс иртнӗ. Унӑн тӗллевӗ — пултаруллӑ ачасене тупса палӑртасси.
Конкурса 8 хӗрача хутшӑннӑ. Вӗсем 6–7 ҫулсенче пулнӑ. Конкурс хӗрачасем хӑйсемпе паллаштарнинчен тытӑннӑ. «Манӑн ташлас килет!» конкурсра ташлас ӑсталӑхне кӑтартнӑ. Унтан пӗчӗкскерсем тӗкӗртен пӑхса хӑйсене мухтанӑ. Пултарулӑх конкурсӗнче вӗсем ташланӑ, юрланӑ.
Юлашки конкурсра хӗр пӗрчисем илемлӗ кӗпепе сцена ҫине тухнӑ. «Патӑрьельти мини мисс» ята Карина Правитель ҫӗнсе илнӗ. «Патӑрьельти вице мини мисс» номинацире Катерина Торговцева ҫӗнтернӗ.
«Мини мисс граци» номинацире Снежана Аверкина мала тухнӑ. Ольга Мефодьева, Валерия Самакина, Галлия Гадельянова, Милана Чермасова, Милана Плотникова та тӗрлӗ номинацире ҫӗнтернӗ.
Юпан 16-мӗшӗнче Дон ҫинчи Ростов хулине чи хитре арӑмсемпе амӑшӗсем килсе ҫитнӗ. Вӗсем «Раҫҫей миссис International 2014» ята ҫӗнсе илессишӗн тупӑшӗҫ.
Вӗсен йышӗнче Шупашкарта пурӑнакан Мария Падиарова та пур. Вӑл 33 ҫулта, 7 ача амӑшӗ. Конкурс йӗркелӳҫисем пӗлтернӗ тӑрӑх, хӗрарӑмсем наци тумӗсен тата ҫимӗҫӗсен, пултарулӑх конкурсне, дефилене хутшӑнӗҫ. Ҫӗнтерӳҫӗ 2015 ҫулхи утӑ уйӑхӗнче Чикагӑна тӗнчери чи илемлӗ хӗрарӑм ятне ҫӗнсе илессишӗн тупӑшма кайӗ.
Финал юпан 20-мӗшӗнче ресторанра пулӗ. Конкурс паян, юпан 17-мӗшӗнче, пуҫланнӑ. Унта хутшӑнакан хӗрарӑсем жюрие наци ҫимӗҫне кӑтартӗҫ, ача ҫуртне ҫитӗҫ, хӑйсен хули пирки видео кӑтартса паллаштарӗҫ.
Мария Падиаровӑшӑн ҫакӑнта сасӑлама пулать.
Юпан 11-мӗшӗнче Элӗк районӗнче «Элӗк пики» конкурсӑн финалӗ иртнӗ. Унта 16-25 ҫулсенчи 8 пике хутшӑннӑ: Ксения Львова, Инесса Шашкина, Анастасия Порфирьева, Алена Александрова, Полина Никандрова, Кристина Вадимова, Лариса Емельянова, Мария Васильева.
Конкурсра хӗрсен сӑн-питне, пултарулӑхне, ӑсталӑхне, историпе культура, чӑваш йӑли-йӗркине пӗлнине, апат пӗҫернине хакланӑ. Пикесем 6 конкурсра хӑйсен вӑйне тӗрӗсленӗ.
Ҫапла майпа «Элӗк пики» ята Полина Никандрова ҫӗнсе илнӗ. Вӑл юпан 25-мӗшӗнче республика шайӗнче иртекен «Чӑваш пики» конкурсра Элӗк район чысне хӳтӗлӗ. Анастасия Порфирьева «Вице мисс» номинацире ҫӗнтернӗ.
Ксения Львова — «Сӑпайлӑ пике», Инесса Шашкина — «Ӑста пике», Алена Александрова — «Пултаруллӑ пике», Кристина Вадимова — «Кӑмӑллӑ пике», Лариса Емельянова — «Ҫепӗҫ пике», Мария Васильева — «Хӳхӗм пике».
Юпан 25-мӗшӗнче Шупашкарти Ф.П. Павлов ячӗллӗ музыка училищинче ҫамрӑк композиторсен «Атӑл ачисем» республикӑри уҫӑ III конкурсӗ иртмелле. Вӑл 15 сехетре пуҫланмалла. Конкурса асӑннӑ училище йӗркелет. Ӑна асӑннӑ вӗренӳ учрежденийӗн 85 ҫулхине тата Анисим Асламас композитор ҫуралнӑранпа 90 ҫул ҫитнине халалланӑ.
Конкурса музыка училищисенче, колледжсенче, культура тата ӳнер училищисенче, аслӑ шкулсенче, ача-пӑча музыка тата ӳнер шкулӗсенче вӗренекенсем хутшӑнасса шанаҫӳҫӗ. Конкурсантсене икӗ ушкӑна пайлӗҫ: 12–15 ҫулсенчисене уйрӑм, 16–20 ҫултисене расна. Ҫамрӑк композиторсем хӑйсен пултарулӑхне «Композици» тата «Импровизаци» номинацисенче тӗрӗслеме пултарӗҫ. Иккӗмӗшӗ — аслӑ ҫулхи категори валли кӑна.
Конкурсӑн тӗп тӗллевӗ шутне пултаруллӑ ачасемпе ҫамрӑксене тупса палӑртассине тата Анисим Асламас композиторӑн ят-сумне сарассине кӗртеҫҫӗ.
Конкурса хутшӑнакан кашни ача тӗрлӗ музыка жанрӗллӗ темиҫе хайлав тӑратма пултарать. Пӗри 6 минутран вӑрӑм пулмалла мар. Конкурсра соло е камерлӑ оркестр валли ҫырнӑ инструмент хайлавӗсем, камерлӑ вокал хайлавӗсем — юрӑсем, романссем, вокал ҫаврӑмӗсем, ҫырса илемлетнисем, вариацисем, сюитӑсем тата ытти пулма пултараҫҫӗ.
+17.3 °C