Америкӑри Пӗрлешӳллӗ Штатсенче 1959 ҫултанпа палӑртакан мероприятисен эрни пур — Чуралӑхри халӑхсен эрни (Captive Nations Week). Ӑна кашни ҫул утӑ уйӑхӗн виҫҫӗмӗш эрнинче ирттереҫҫӗ. Кӑҫал вал 18–24-мӗш кунсене лекет.
Чӑн малтан ҫак мероприятисен пӗрлӗхне коммунизмла режимсен тыткӑнне лекнӗ халӑхсен шӑпи ҫине тимлӗх уйӑрас тӗллевпе йӗркеленӗ. Чи малтанхи хут ӑна 1953 ҫулта ирттернӗ, 1959 ҫулта вара ӑна саккун йышӑнса ҫирӗплетнӗ (Public Law 86-90 Captive Nations Week Resolution, 86-90 №-лӗ саккун). Саккунпа килӗшӳллӗн АПШ Президенчӗсен ҫак эрнене ирттересси пирки кашни ҫул йышӑнмалла. СССР арканнӑ пулин те саккуна халӗ те пӑрахӑҫламан. Хальхи вӑхӑтра ӑна ытларах енӗпе авторитарлӑ режимсен пусмӑрӗнче пурӑнакан халӑхсен шӑпишӗн тимлес тӗллевпе ирттереҫҫӗ.
Кӑҫалхи эрнене ирттерни пирки пӗлтернӗ май Джо Байден Белоруссири халӑха, Китайри уйгурсене, Гонконга асӑннӑ. Ҫавӑн пекех хальхи вӑхӑтра иртекен Бирмӑпа Венесуэлӑри тата Кубӑри халӑх пӑлхавӗсем ҫинчен каланӑ. Крымра пулса иртекен пулӑмсем пирки те чарӑнса тӑнӑ: унта крым тутарӗсен, украинсен тата тӗрлӗ пысӑках мар пӗрлӗхсен прависене пӑсаҫҫӗ тенӗ.
СССР вӑхӑтӗнче Чуралӑхри халӑхсен эрнинче Атӑлҫи тӑрӑхӗнче Идель-Урал патшалӑхне асӑннӑ пулнӑ.
Америкӑри Пӗрлешӳллӗ Штата кайса тӗпленнӗ чӑваш велоҫулҫӳревҫин Никита Тӗнчен пурнӑҫӗ ҫинчен эпир тӑтӑшах пӗлтерсе тӑратпӑр. АПШра чухне ҫемьере тепӗр ача, ывӑл, ҫуралнине те хыпарланӑччӗ.
Паян Никита ҫемье каллех йышланнине пӗлтернӗ. Анчах хальхинче сӑмах ачапа ҫыхӑнман. Кил хуҫи машина туяннӑ. Пилӗк метр тӑршшӗ «Toyota Avalon» седан. Вӑл виҫҫӗмӗш ӑрури машина шутланать. Машинӑн двигателӗ — 2GR FE 3,5 L. Автомобиле 2007 ҫулта туса кӑларнӑ. Пурӗ 211 000 милӗ чупнӑ. Никита пӗлтернӗ тӑрӑх, Америкӑри виҫепе ку вӑл питех те сахал.
«Машина шырама ман вӑхӑт пулман. Куҫ умне пулнӑ пӗрремӗш лайӑх варианта туянтӑм. Кузовӗ питӗ лайӑх — ҫавӑ маншӑн пӗлтерӗшлӗ», — тесе ҫырнӑ Тӗнче Фейсбукра.
«Йӗкехӳреллӗ хуласен» танлаштарӑмӗнче Чикаго ултӑ ҫул ӗнтӗ чи малти вырӑна йышӑнать.
Tree House общество организацийӗ «Кушак ӗҫӗ» компание ирттернӗ май 2021 ҫул тӗлне Чикагора пурӗ пин кушак кӑларса янӑ. Чӗрчунсене вӗсем 2012 ҫултанпа хула районӗсене шӑшисемпе йӗкехӳресенчен хӑтарас тӗллевпе илсе килсе яраҫҫӗ.
Tree House-а лекнӗ хыҫҫӑн кушака малтан ҫуса тасатаҫҫӗ, кастараҫҫӗ, кайран вара кӑшлакан чӗрчунсем йышлӑ ӗрченӗ ҫурта е коммерциллӗ пӳлӗме пурӑнма яраҫҫӗ. Ҫурт-йӗр хуҫисен кушака апатпа, шывпа тивӗҫтермелле, вӗсене пӑхсах тӑмалла. Организаци пайташӗсем шухӑшӗ тӑрӑх, экологи енчен пӑхсан, йӗкехӳресемпе кӗрешме кушаксемпе усӑ курни наркӑмӑшланинчен лайӑхрах.
Tree House ҫакна та палӑртать: ку программӑра вӗсем тӗрлӗ сӑлтава пула приюта каялла леҫме май ҫук кушаксемпе ҫеҫ усӑ кураҫҫӗ. Тӗслӗхрен, вӗсен малтанхи ҫуртне ишнӗ пулсан. Унсӑр пуҫне, хӑйсен ӗҫӗ-хӗлӗ пирки каласа паракан хыпарта вӗсем ҫакна палӑртаҫҫӗ: программӑра вӗсем кил таврашӗнче пурӑнма хӑнӑхман, тискерленсе кайнӑ кушаксене ҫеҫ явӑҫтараҫҫӗ.
Tree House ӗҫченӗ Сара Лисс каласа панӑ тӑрӑх, клиентсене йӗкехӳресем нумайланса кайни питӗ килӗшмест.
Чӑваш Енри икӗ спортсмен Фристайл енӗпе тӗнче чемпионатне хутшӑнассине Чӑваш халӑх сайчӗ пӗлтернӗччӗ. Аса илтерер: вӗсем — олимп резервӗн 2-мӗш спорт шкулӗнчи фристайл уйрӑмӗн воспитанникӗсем Лана Прусакова тата Дмитрий Мулендеев.
Виза илес енӗпе йывӑрлӑх пулнӑран спортсменсем АПШна кая юлса тухса кайнӑ. Ҫавӑнпа вӗсем «слоуп-стайл» ӑмӑртӑвне хутшӑнайман.
Фристайлӑн «биг-эйр» дисциплининчи ӑмӑртура Раҫҫейри икӗ спорстмен малти икӗ вырӑна йышӑннӑ. Мускаври Анастасия Таталина ылтӑн медаль ҫӗнсе илнӗ, Лана Прусакова – кӗмӗл. Тӗнче чемпионатӗнче Раҫҫей спортсменӗсем «биг-эйр» дисциплинӑра малти вырӑна тухни пулман.
«Ҫӗнтернине халӗ те ӗненес килмест! Мана шаннӑшӑн тата ӗненнӗшӗн пурне те пысӑк тав! Йывӑр ӗҫ хакне кӑларчӗ! Эпӗ питех те телейлӗ! Хам пултарнине йӑлтах турӑм», – тесе ҫырнӑ ентешӗмӗр Инстаграмра.
Дмитрий Мулендеев тата Раҫҫейри тепӗр спортсмен Дмитрий Макаров ӑмӑртӑвӑн финалне лекеймен.
Чӑваш Енри икӗ спортсмен Фристайл енӗпе тӗнче чемпионатне хутшӑнӗ. Вӗсем – олимп резервӗн 2-мӗш спорт шкулӗнчи фристайл уйрӑмӗн воспитанникӗсем Лана Прусакова тата Дмитрий Мулендеев. Раҫҫей командине ҫавӑн пекех Анастасия Таталина (Мускав) тата Дмитрий Макаров (Красноярск тӑрӑхӗ) кӗнӗ.
Фристайлӑн «слоуп-стайл» тата «биг-эйр» дисциплинисенчи ӑмӑртӑвӗ Америкӑри Пӗрлешӳллӗ Штатсенче пуш уйӑхӗн 7-16-мӗшӗсенче иртӗ. «Слоуп-стайл» квалификацийӗ пуш уйӑхӗн 11-мӗшӗнче иртӗ, 13-мӗшӗнче финал пулӗ. «Биг-эйр» дисциплинипе квалификаци пуш уйӑхӗн 15-мӗшӗнче иртӗ, финал – 16-мӗшӗнче.
Виза илес енӗпе йывӑрлӑх пулнӑран спортсменсем АПШна ыран ҫеҫ тухса кайӗҫ. Ҫавӑнпа вӗсем «слоуп-стайл» ӑмӑртӑвне хутшӑнаймӗҫ.
Тӗнчипе паллӑ велоҫулҫӳревҫӗ Никита Тӗнче Америкӑри Пӗрлешӳллӗ Штатсенче водительте ӗҫлет. Руль умне ларса вӑл темиҫе кунлӑха инҫе ҫула тухса каять. Ку ӗҫе вӑл кӑҫал пуҫӑннӑ. Пӗлтӗрхи ҫулталӑка Никита кичем пулнӑ тесе хаклать.
Аякри ҫула тухсан каҫхине вӑл е машинӑра тӗлӗрсе илет, е хӑна ҫуртӗнче ҫӗр каҫать. Ҫакӑн пирки вӑл хӑйӗн Инстаграмри страницинче пӗлтерсе тӑрать. Хӑна ҫуртӗнче ҫӗр каҫнӑшӑн тӑкака ӗҫӗнчен саплаштараҫҫӗ иккен. Хӑна ҫуртӗнче Никита ҫӑвӑнать, япалисене ҫуса типӗтет. Ҫул ҫинче машина ванни те пулнӑ, ҫил-тӑман алхасни те.
Аса илтерер: халӗ Тӗнчесен икӗ ача: Ая тата раштав уйӑхӗн 27-мӗшӗнче АПШри Далласри клиникӑра ҫут тӗнчене килнӗ Эльдар.
Пӗлтӗрхи раштав уйӑхӗн 27-мӗшӗнче тӗнчипе паллӑ велоҫулҫӳревҫӗсен: Никитӑпа Анастасия Тӗнчесен — ҫемйинче ывӑл ҫуралнине эпир пӗлтернӗччӗ. Аса илтерер: ҫемье пӗлтӗр тӗнче тӑрӑх велоҫулҫӳреве тухнӑччӗ, чӳк уйӑхӗнче вӗсем Америкӑри Пӗрлешӳллӗ Штатсене самолетпа вӗҫсе кайнӑччӗ. Инҫе ҫула мӑшӑр ҫулталӑкри хӗрӗпе тухнӑччӗ.
АПШри Техас штатӗнче вӑхӑтлӑха тӗпленнӗ ҫемьере йыш хушӑнчӗ. Халӗ ачана ят панӑ. Кун пирки Настя Инстаграмра пӗлтернӗ. Пӗчӗкскере Эльдар ят панӑ. Ку вӑл — тӗрӗк ячӗ.
«Хӗвел парни тенине пӗлтерет. Ачамӑр — хӗллехи шӑрӑх кун ҫуралнӑскер. Раштав уйӑхӗн 27-мӗшӗ ку хӗлле, чӑн та, чи ӑшшисенчен пӗри пулчӗ», — тесе ӑнлантарнӑ Настя.
Тӗнчипе паллӑ велоҫулҫӳревҫӗсен, Никитӑпа Анастасия Тӗнчесен, йыш хушӑннӑ. Раштав уйӑхӗн 28-мӗшӗнче вӗсен ывӑл ҫуралнӑ. Унчен вӗсем хӗр ӳстеретчӗҫ.
Настя Техас штатӗнчи клиникӑсенчен пӗринче ҫӑмӑлланӑ. Ҫамрӑк амӑшӗ Инстаграмра пӗлтернӗ тӑрӑх, Настьӑн врачӗ — Эстонирен АПШна куҫса кайнӑ тухтӑр. Вӑл вырӑсла хӑш-пӗр сӑмаха ӑнланать. Настя хӑй те акӑлчанла пӗлет. Анчах вӑл хӑйӗнпе васкамасӑр калаҫма ыйтнӑ. Кун пек ӑнланма ҫӑмӑлрах.
Америкӑри Пӗрлешӳллӗ Штатсенчи клиникӑра меню Раҫҫейри пек мар иккен. Ҫӑмӑлланӑ хыҫҫӑн хӗрарӑма бургер тата чипс панӑ. Каҫхи сакӑр сехетре пӗҫернӗ ҫӗрулми, шалча пӑрҫи тата бургер ҫитернӗ, тепӗр кунне — ӑшаланӑ бекон. Кофе тата апельсин сӗткенне те ӗҫме чармаҫҫӗ.
Чӑваш Енри паллӑ велоҫулҫӳревҫӗ Америкӑри Пӗрлешӳллӗ Штатсенче велосипед туяннӑ. Ҫемье халӗ унти Техас штатӗнчи Даллас хулинче пурӑнать.
Инҫе ҫулҫӳреве тухса кайнӑ велосипед Нью-Йоркра тӑрса юлнӑ, ун патне кайма май ҫук иккен. Ҫавна май ҫемье ҫулталӑка яхӑн велосипедсӑр пурӑннӑ. Халӗ Никита каллех икӗ урапаллӑ «тимӗр туслӑ». Ӑна вӑл ҫынран туяннӑ. 1985 ҫулта Францире кӑларнӑскере хуҫи 90 долларпа сутнӑ. Никита Фейсбукра пӗлтернӗ тӑрӑх, велосипед вӗр-ҫӗнӗ пекех, вӑл 12 тӗрлӗ хӑвӑртлӑхпа кайма пултарать.
Паллӑ велоҫулҫӳревҫӗ велосипедшӑн питӗ савӑннине пӗлтернӗ. Гаражра виҫӗ тӗрли пулсан аван тесе палӑртнӑ.
Чӑваш патшалӑх оперӑпа балет театрӗн тӗп художникӗ Валентин Федоров кӑ,алхи утӑ уйӑхӗн 2-мӗшӗнче 60 ҫул тултарнине эпир пӗлтернӗччӗ. Юбилее театрта ӗнер паллӑ тунӑ. Унта Петр Чайковскин «Спящая красавица» балетне кӑтартнӑ.
Художник тӗрлӗ жанрлӑ (опера, балет, оперетта, мюзикл, драма спектаклӗ, концерт) ӗҫсене илемлетнӗ. Вӗсене Мускаври, Ҫӗнҫӗпӗрти, Курскри, Екатеринбургри, Чулхулари, Улан-Удэри, Аҫтӑрханти, Кемӗрти, Шупашкарти ҫеҫ мар, Америкӑри Пӗрлешӳллӗ Штатсенчи сценӑсем ҫинче лартнӑ. Ӳнер ӑстисем каланӑ тӑрӑх, «Спящая красавица» балет художникӑн ҫапах та чи вӑйлӑ ӗҫӗсенчен пӗри шутланать. Унпа Пӗтӗм тӗнчери XX балет фестивальне уҫнӑ.
+12.3 °C