Ҫурла уйӑхӗн 23-25-мӗшсенче Шупашкарта Ыттисенчен уйрӑлса тӑракансен V «Одинаковыми быть нам необязательно» (чӑв. Пирӗн пӗр пек пулмасан та) фестивалӗ иртӗ. Ӑна ыттисенчен уйрӑлса тӑракан куракансем валли йӗркелеҫҫӗ. Мероприяти пуҫаруҫи — РФ Культура министерстви. Ыттисенчен уйрӑлса тӑракансен фестивальне Пукане театрӗсен пӗтӗм тӗнчери «Карусель сказок» (чӑв. Юмахсен каруселӗ) I фестивальне пуҫтарӑннӑ май ирттерӗҫ. Чӑваш Ен тӗп хулине Китайран, Раҫҫейӗн ҫичӗ регионӗнчен: Мускавран, Улатимӗр, Волгоград, Воронеж, Мускав облаҫӗсенчен, Тутарстантан, Удмурт Республикинчен пултарулӑх ушкӑнӗсем килмелле.

«Юмахсен каруҫҫельне», сӑмах май, хӑнасем 7 ют ҫӗршыран: Бангладешран, Беларуҫран, Германирен, Казахстанран, Китайран, Японирен тата Раҫҫейӗн 18 регионӗнчен ҫитмелле.

Елена Нарпи

«Раҫҫeй тӑрӑх 180 км хӑвӑртлӑхпа». Ҫапларах ят пама пулать тесе ҫырнӑ Елена Нарпи хайӗн ҫул ҫӳревне. Мӑшӑрӗпе вӗсем нумаях пулмасть кӑнтӑра мотоциклпа ҫитсе килчӗҫ. Ҫулта-йӗрте тӗл пулакан савӑклӑхпа пӑтӑрмаха Елена Фейсбукра пӗлтерсех тӑчӗ.

Пӑтӑрмахсенчен мотоциклӑн куҫкӗскийӗ ваннине, Крымра хӑна ҫуртне малтанах броньлесе хуманнине пула ҫӗр каҫма хаклӑ вырӑна лекнине палӑртнӑ.

Пирӗншӗн тата чи кӑсӑкли ҫакӑ пек туйӑнчӗ. Инҫе ҫултан, Елена Нарпи пӗлтернӗ тӑрӑх, Улатӑр вӑрманӗсем витӗр Елчӗк районӗнчи тӑван ялне таврӑннӑ. «Юлашки ҫухрӑмсем кӑмӑла кӑштах пӑсрӗҫ. Мӗнпур иртнӗ ҫултан Улатӑртан Патӑрьеле каяканни чи ванса пӗтни пулчӗ», — хыпарланӑ вӑл.

Пӗтӗмпе мӑшӑр 4500 километра яхӑн ҫул ҫӳренӗ. Раҫҫейӗн пысӑк 10 ытла хулинче: Чӗмпӗрте, Сызраньте, Сартура, Волгоградра, Ростов ҫинчи Донра, Керчьре, Феодосинче, Анапӑра, Краснодарта, Воронежра, Тамбовра, Пензӑра, Саранскра — пулнӑ.

Раҫҫейре кӑҫал иртекен тӗнче чемпионачӗ вӑхӑтӗнче Шупашкарта пӗтӗм халӑх пӗлекен футболистсене кураймӑпӑр. Шанни тӳрре тухмарӗ. ФИФА хыпарне тишкернӗ хыҫҫӑн тӗрлӗ ҫӗршыв командисем валли матчсене хатӗрленме тата ҫак тапхӑрта пурӑнма уйӑрнӑ хуласен йышӗнче Шупашкар ҫукки паллӑ пулчӗ.

Аса илтерни вырӑнлӑ, республика тӳри-шари футболистсене тренировкӑсем ирттерме икӗ спорт комплексне сӗннӗччӗ. «Спартакра» футболла вылякансен «Волга Премиум Отель» хӑна ҫуртӗнче выртса тӑмаллаччӗ, «Олимп» стадионра хатӗрленекенсен «ДИС» отельре чарӑнмаллаччӗ. Пӗтӗмпе ФИФА ҫӗршыври 60 спорт комплексне тишкернӗ, вӗсемпе паллашма футболистсен пӗрлештернӗ командисен яваплӑ ҫыннисем ҫула 123 хут тухнӑ. Ҫапла вара 32 базӑна суйласа илнӗ.

Футболистсем чемпионат вӑхӑтӗнче Питӗр, Сочи, Мускав, Хусан, Саранск, Грозный, Тольятти, Геленджик, Краснодар, Воронеж, Анапа, Калуга, Ессентуки хулисенче, Мускав, Чулхула, Калининград, Ленинград облаҫӗсенче тата Тутарстанри Медведково ялӗнче хатӗрленӗҫ тата пурӑнӗҫ.

Пӳлӗм пулсан та – хӑвӑн

«Мир квартир» (чӑв. Хваттерсен тӗнчи) портал Раҫҫейри ҫурт-йӗр хакне тишкернӗ. Хальхинче вӑл пӳлӗм сутса илме мӗн хака ларнипе кӑсӑкланнӑ.

Шупашкара илсен, Чӑваш Енӗн тӗп хулинче пӳлӗмсен хакӗ кӑҫалхи кӑрлач уйӑхӗнчен тытӑнса юпа уйӑхӗччен чакса пынӑ. Пӳлӗмӗн вӑтам хакӗ 679 пин те 559 тенкӗпе танлашнӑ. Пӳлӗмсем уйрӑмах йӳнелнӗ хула — Смоленск. Унта хак тӑхӑр уйӑхра 13,7 процент чакса 743 пине ҫитнӗ. Новосибирскра 12,2 процент йӳнелнӗ, Хабаровскра — 8,9%, Кисанта (Рязаньте) – 8,7%. Ҫапах та хаксем хӑпарнӑ хуласем те пур. Кунта — Воронеж (+7,8%), Сочи (+7,3%), Сургут (+6,9%), Чуллӑ Ҫыр (+6,8%) тата Ӗпхӳ (+6,4%).

Мускаври пӳлӗме вӑтамран 3,1 миллионпа туянма пулать. Унта хак пӗр процента яхӑн кӑна чакнӑ. Сочинче те пӳлем хакӗ Мускаври пекех — 3 миллион тенкӗ. Питӗрти коммуналлӑ пӳлӗмшӗн вӑтамран 1,6 миллион тенкӗ ыйтаҫҫӗ.

Шупашкарти кӳлмек хӗрринче аякранах курӑнса ларакан Амӑш палӑкӗ Раҫҫей банкӗн банкноти ҫине куҫма пултарать. 200 тата 2000 тенкӗлӗх купюра ҫине ӳкерсе хума палӑртакан элемсене Твоя-Россия.рф сайтра сасӑласа палӑртнӑ. Малтанхи сасӑлавра Шупашкарти Амӑш палӑкӗ те ҫӗнтерӳҫӗсен шутне лекнӗ.

5-шер пин сасӑ ытла пухнисем шутӗнче республикӑн тӗп хулинчи ҫак палӑк та пур. Сӑмах май каласан, списокра интереслӗ кӳлепесем те пур. Сӑмахран, Воронежри Лизюков урамӗнче вырнаҫтарнӑ кушак ҫури палӑкне асӑнмалла. Пермьре тата вӑл тӑрӑхра пурӑнакансем «Пермь упин легенди» палӑка сӗннӗ. Уншӑн та 5000 ытла ҫын сасӑланӑ та ӗнтӗ.

Виҫӗ тапхӑрпа пыракан конкурса Раҫҫей банкӗ ирттерет. Унӑн виҫҫӗмӗш тапхӑрне юпа уйӑхӗн 7-мӗшӗнче пӗтӗмлетӗҫ.

Чӑваш халӑхӗн кун-ҫулӗпе кӑсӑкланакансем Ахмед Ибн Фадлан ятне аван пӗлеҫҫӗ. Чӑваш мар пулин те пирӗн халӑх историйӗнче те вӑл йӗр хӑварнӑ теме юрать. Араб ҫулҫӳревҫи тата ҫыравҫи Атӑлҫи Пӑлхар патшалӑхӗнче пулнӑ хыҫҫӑн ҫырнисене пиртен нумайӑшӗ вуланӑ. Сыпӑксем кӑна пулин те кӑсӑкли нумай унта.

Ибн Фадлана Багдад элчелӗхӗн секретарӗ пулнӑ май 922 ҫулта Пӑлхара туслӑ ҫыхӑнусем йӗркелеме янӑ.

Ҫу уйӑхӗн 4-мӗшӗнче Воронежри патшалӑх университетӗнче Ибн Фадланӑн бюстне уҫнӑ. Ҫулҫӳревҫӗн ӗҫ-хӗлӗ хальхи Воронеж облаҫӗн территорийӗпе ҫыхӑнман пулин те Иракри Багдад провинцийӗн кӗпӗрнаттӑрӗ Ибн Фадлан бюстне университета парас тенӗ. Ҫак шухӑш патне вӑл университет «Ирак Республики валли пысӑк квалификациллӗ кадрсем хатӗрлес ӗҫе пысӑк тӳпе хывнӑшӑн» ҫитсе тухнӑ.

Раҫҫейӗн Инкеклӗ ӗҫсен министерстви асӑннӑ ведомствӑн аслӑ пӗлӳ паракан вӗренӳ заведенийӗсене вӗренме кӗме йыхравлать. Ун пеккисем пилӗк аслӑ шкул таран иккен: Мускавра академи, Санкт-Петербургра университет, Воронеж, Иваново тата Екатеринбург хулисенче институтсем.

Вӗсенче «Пушар хӑрушсӑрлӑхӗ» специальноҫпа специалистсене тата бакалаврсене хатӗрлеҫҫӗ. Пӗлӗве куҫӑн майпа ӑша хывтараҫҫӗ. Вӗреннишӗн укҫа тӳлемелле мар. Вӗреннӗ вӑхӑтра тӳлевсӗр апатлантарассине, укҫа пырса пулӑшассине, ҫи-пуҫ тата вӗреннӗ вӑхӑтра пурӑнма вырӑн уйӑрса парассине пӗлтереҫҫӗ.

Унта вӗренме кӗрес текенсен салтака кайма «А» ушкӑнпа юрӑхлӑ пулмалла. Пӗрлӗхлӗ экзамена лайӑх тата питӗ лайӑх паллӑпа тытнине тӗпе хураҫҫӗ. Инкеклӗ ӗҫсен министерствин аслӑ шкулӗсене 24 ҫула ҫитичченхисене йышӑнаҫҫӗ. Тӗплӗнрех ведомствӑран ыйтса пӗлме май пуррине ӗнентереҫҫӗ.

Чӑваш Енре шотланди культурин фестивалӗ кӑҫалхипе пиллӗкмӗш хут иртмелле. Вӑл кӑрлачӑн 20–26-мӗшӗсенче Шупашкарпа Ҫӗнӗ Шупашкар хулисенче пулӗ.

Фестиваль кӑсӑклӑ пулассӑн туйӑнать. Унта Мускаври, Воронежри, Хусанти, Чулхулари тата Шупашкарти юрӑ-ташӑ ушкӑнӗсем хутшӑнмалла. Хальхи фестиваль вӑхӑтӗнче поэзи, литература, истори, юрӑ-ташӑ ӳнерӗн каҫӗсем иртмелле. Уява вара Великобританипе Шотланди культурине, историне, акӑлчан чӗлхине вӗренекенсене пуҫтарнипе уҫӑлӗ. Унта шотланди ташшисен хусканӑвӗсене те кӑтартӗҫ.