Кушлавăш


Кушлавăш уйĕ


I. Унăн историйĕ

Кушлавăш текен вун икĕ ял уйĕ

Хура вăрманпа хупланса выртать;

Çулла е хĕлле — такам та туйĕ —

Вăрманлăх кунта хӳтлĕхне тытать.

Хаваслă кĕтес! Сывлать вăл кал-кал...

Илемлĕ, аслă çакăнти вăрман.

Пĕр-икĕ çĕр ĕмĕр пирĕнтен авал

Вĕçĕ-хĕрри ун ниçта курăнман... —

 

çакăн пек сăмахсемпе пуçласа янăччĕ эпĕ хамăн хĕрĕх çул каялла çырнă «Хĕн-хур айĕнче» поэмăн малтанхи сыпăкне. Кушлавăш уйĕн сăн-сăпачĕ ун чух чăнах та çаплах пулнă. Пĕр 40 — 45 çул ĕлĕкрех çеç-ха вăл çак тăсăк виç кĕтес евĕр курăннă уй йĕри-тавралла пекех ватă вăрманпа хупланса выртатчĕ. Юлашки вăтăр çул хушшинче таврари сĕм вăрмана касса пĕтернĕ пирки ку унăн сăн-сăпачĕ питĕ нумай улшăнчĕ ĕнтĕ. Унта та кунта курăнакан катасем (ращасем) пĕтрĕç, çырмалăхри çатракасем çаралчĕç. Аслă уй сарăлса кайнипе ун виç кĕтес евĕрлĕ форми те çухалчĕ. Халĕ ĕнтĕ ăна уй теме те çук, тункаталлă хунав вăрманпа чикĕленсе тăракан хир тесен те юрать. Вăрмансене касса çаратнă пирки йăлтăркка шывлă çырмасем типсе ларчĕç, ĕлĕк çыран туллин юхса выртнă шывсем те хухрĕç. Таврари вăрмана каснине хамăр курман пулсан паян ăна ниепле те «Кушлавăш уйĕ» тесе калас çук.

Малалла

Çемен Элкер | Очерк | 1966 | Кушлавăш | 103 481