Еркĕн


Юрă умĕнхи

Сара кăтра çӳçĕме

Эпĕ турам-и?

 

Вăрăм яштак пĕвĕме

Тӳрĕ тытам-и?

 

Шурă çамкам сарлаки

Çынна курăнтăр:

 

Ватă çын та çамрăкки

Мана пуç тайтăр.

 

Пуç тăррине картуса

Чалăш лартам-и?

 

Хура пустав сăхмана

Йӳле ярам-и?

 

Тĕрлĕ умлă шур кĕпи

Капăр курăнтăр:

 

Сарă хĕрсен кăмăлĕпе

Пире пăхăнтăр.

 

Вун хĕлĕхлĕ кĕслене

Алла тытам-и?

 

Шĕвĕр пӳрне вĕçсемпе

Кĕвĕ калам-и?

 

Эпĕ илтсе пĕлнине

Пĕтĕм çын пĕлтĕр,

 

Иртсе кайнă ĕçсене

Илтсе тĕлĕнтĕр.

 

Хутран-ситрен, ывăнсан

Пуçпа сулам-и?

 

Çăвар типе пуçласан

Пăртак сыпам-и?

 

Куçăм-пуçăм вут та хĕм

Выляса кайтăр;

 

Илтсе тăран яш-кĕрĕм

Мана тăнлатăр.

 

I. Урха

Аслă Сившура, вĕт юманлăхра,

Пуян та чаплă пурăнать Урха:

 

Ун хирĕсене виçмен,

Çаранĕсене чикелемен,

Вăрманти йывăçне шутламан,

Выльăх-чĕрлĕхне те çын суман.

 

Çӳлĕ çурт, аслă пӳрт Урханăн

Ял варринче ларать катрамăн.

Йĕри тавра çурт-йĕр яка хырсенчен,

Çийĕсене витнĕ шалтах чĕренче.

 

Çурчĕсем хушшинче, килкарти варринче

Вуникĕ туратлă лапсăркка ват юман.

Çырма урлă выртан пан-улми пахчинче

Хурт вĕлли хисепсĕр, çын шутласа кăларман.

 

Мĕн çитмест Урханăн, мĕн сахал?

Çук-и унăн чăх-чĕп, хур-кăвакал?

Çук-и унăн ĕне-выльăх, лашасем?

Çук-и унăн пустав тумтирсем?

Сахал-и укçа-тенкĕ енчĕкре?

Тулли мар-и пирар çӳпçере?

 

Пур те пур Урханăн, нимрен те кая мар,

Паттăр турхан пек пурăнать Сившура:

Мулран та чаплăхран çакăнти таврара

Никамран та малта, калаçма та кирлĕ мар!

 

Кам илтмен ун çинчен?

Кам курсан пуç таймасть?

Кам пурлăхне ăмсанман?

Кам çиллинчен сыхланман?

 

Урха пуян та чаплă,

Чаплă мулпа анчах мар:

Ун пурнăçĕ халаплă.

Вăл пăхма та пит патмар:

Кĕлеткийĕ кĕрнеклĕ,

Алли-ури тĕреклĕ.

 

Вăрăм яштак пӳ çинче

Хура çӳçлĕ тăрăх пуç;

Тӳрткен сăмсин ик енче

Икĕ çутă чакăр куç.

 

Урха мăнă евĕрле,

Çине тăрсан çилĕллĕ.

Чаплăхран та ытла шеп

Уншăн кирлĕ чыс-хисеп…

 

Урхан мулне сыхлама

Çичĕ йытă сăнчăрта,

Виçĕ йытă ирĕкре,

Хура упа ӳплере.

 

Ĕç ĕçлеме шар курма

Вунă арçын тарçăра,

Килне çуртне упрама

Çич хĕрарăм чурара.

 

Уй ĕçсене пуçтарма —

Йĕри таври ялти çын,

Ӳснĕ хĕрар, начар çын,

Пăхăнаççĕ пулăшма:

 

Ункă çинчи улăхра

Тăхăр Тарăн1 тăрăшать,

Тăват Марка2 майлашать;

Йĕршӳ çинчи улăхра

Икĕ Апаш3 аптранă,

Виçĕ Шăмăш шăмшакки

Урхашăнах хавшаннă.

 

Урхан тара халăхсем

Уйри ĕçе пухнă чух

Шаккăлсене шакканă,

Йăлăм енне кайнă чух

Илпешсене4 илĕртнĕ…

 

Пур çĕре те Урхан чапĕ сарăлнă,

Пур çĕрте те Урхана асăннă:

Сăр хĕрĕнчи Етĕрне хулинчен

Атăл çинчи Шупашкара çитиччен

Янрать Урхан ячĕ çĕкленсе,

Курайман тăшмансен кăмăлне хистесе.

 

Шупашкарти воевотă унпала

Хĕллехи кунсенче çӳрет сунара.

Çĕрпӳри крепĕçрен те ун ĕçки-çикине

Килсе çӳреççĕ вырас хвитсерсем.

 

Урхан ĕçки-çики эрнерен эрнене

Кĕрлесе çеç тăрать аслă пӳртĕнче.

 

Чӳклеме сăрине, чимми куркине,

Ĕçеççĕ те мухтаççĕ аслă ĕçкинче.

 

Нӳхрепрен сăрине саркавуй пичкинчен

Аран ĕлкĕреççĕ йăтма тарçисем,

Хыпаланса ĕçтереççĕ хĕрарăмсем пӳртĕнче,

Ăшăтаççĕ сăрине, хатĕрлеççĕ апатсем.

 

Кĕрекере Урха хай паллă çынсене,

Тата авалхи хурăнташ пĕлĕшне,

Хăй аллипе тултарать авăрлă куркаран,

Тав туса ĕçеççĕ пĕр пĕрне савнăран.

 

Урхан арăм(ĕ) — Унерпи ĕçкĕре илемлĕ,

Сăрипе сăйлама хăнишĕн кăмăллă:

Калаçасси пыл та çу.

Юр юрласран юлас çук.

 

Апат çимĕç тăвасран —

Тем те хатĕр тытнăран.

 

Сăнĕ пуçĕ пан улми,

Пиçсе çитнĕ çĕр çырли.

 

Сăнĕнчен те маларах

Тумтирийĕ пахарах:

 

Сара ука пек çӳçĕ çинчен

Масмак кĕрен пурçăнран,

Çӳлĕ кăкри çийĕнче

Шӳлкемисем талĕртан.

 

Икĕ вĕçлĕ сурпанĕн

Çӳçи кăвак пурçăнран,

Хĕри хĕрлĕ мерчентен,

Тĕрри ылттăн укаран.

 

Тĕпелте вăл ĕçтерет,

Сăйлать пыллă сăрипе.

Кĕрекене те ĕлкĕрет,

 
1 Ункă çинчи ял ячĕсем
2 Ункă çинчи ял ячĕсем
3 Йĕршу таврашĕнчи ял ячĕсем
4 Йĕршу таврашĕнчи ял ячĕсем
■ Страницăсем: 1 2 3 4 5 6 ... 31

Çавăн пекех пăхăр

add comment Çĕнĕ комментари хуш


Ят:
Хăвăр шухăша çырса пĕлтерĕр:

Ă ă Ĕ ĕ Ç ç Ÿ ÿ Ӳ ӳ « ... »
Хаклав:
Шухăшĕ:
Чĕлхе илемлĕхĕ:
Содержанийĕ: