Тӳпе çырни


1

Вĕçсĕр-хĕрсĕр уçлăхра

Шурă акăш ярăнать.

Ешĕл хумлă улăхра

Сарă хĕр таçта васкать.

Йăрă, хӳхĕм кайăка

Инçетре мĕн илĕртет?

Пикене те аякка.

Мĕн утмашкăн хĕтĕртет?

Тĕлĕнсе, чĕмсĕрленсе

Ăсатать ăна вăрман,

Темшĕн хытă хĕрхенсе

Пуç сĕлтет лаштра юман.

Ылтăн çулçă шерепи

Çил вĕрсессĕн тăкăнать,

Хĕн кӳрсен усал шăпи

Хĕрĕн чунĕ тăвăнать.

Пурçăн тутăрăн çӳçи

Утнăçемĕн ухăнать,

Астивсен асап йӳççи

Хĕрĕн пуçĕ усăнать.

Айăр кӳлнĕ тăрантас

Вăшкăртса унран иртет.

«Ах, мĕн-ма-ха пурăнас?»

Хĕр чунне асап хĕртет.

Кăлтăр-кăлтăр урапа

Тикĕс çулшăн хĕпĕртет.

«Мĕншĕн-ха усал шăпа?»

Хĕр чунне асап вĕтет.

Вăрр!.. çĕкленчĕ те тусан —

Тăрантас тек инçетре.

Савнă çын улталасан

Ним те юлмĕ ĕмĕтре.

Ешĕл улăхăн хумне

Ма кăçал çава касман?

Мĕншĕн-ха çартан килне

Хĕрĕн тусĕ таврăнман?

Ахалех пурнăçĕнче

Ун хурланмалли нумай,

Çăл шевли пек куçĕнче

Хĕн-асап тĕнчи пĕрмай.

Вăл вуник çула çитсен,

Питĕ йывăр чирĕпе

Савнă амăшĕ вилсен,

Ашшĕ супрĕ ĕçкĕпе.

Усĕрскер пĕр каçхине

Çĕнĕ арăмĕпеле

Килчĕ юрласа килне

Çӳç-пуçне силле-силле.

Эх, пуçланчĕ тамаша

Савтепишĕн унтанпа!

Терт кĕртне аша-аша

Чунĕ тулчĕ хурлăхпа.

Иртĕхсе амаçури

Кулчĕ, кулчĕ сар хĕртен:

«Çĕр çăтман, тĕве хӳри,

Пăрăнасшăн тек ĕçрен!»

Пикене пуян хусах,

Хĕрĕх урлă каçнăскер,

Ăмсанса куç хывсанах

Кĕç калаçрĕ вăл чипер:

— Эс ăна качча тухсан

Турă хĕвĕнчи пекех

Тăтăш пурăнăн аван,

Савăнса, пĕр ĕçсĕрех!

Ашшĕ те, шав ӳсĕрскер,

Пулчĕ арăмĕ майлах:

— Пит аван арçын, мĕскер?..

Туй пуçлар-и ыранах?

Хĕр Сахарăн аллине

Лекĕшим сехĕрленсе?

Малтанхи ик арăмне

Леш вĕлернĕ хĕнесе.

Хĕл иртсен, çур çуталсан

Кĕтрĕ хĕр хăй каччине.

Килеймерĕ вăл çартан,

Тăкрĕ çĕмĕрт çеçкине.

Хăйĕнчен ыйтмасăрах

Хучĕç çураçса хĕре.

— Аслă турă, ан пăрах, —

Йăлăнчĕ таса чĕре.

Пурнăп-и ват усала

Çамрăклах качча кайса?

Э, çапла-и-ха?

Апла Алăк уçă, кай тухса!..

Хĕвеланăç хĕрелсен

Çиллĕ тăвăл пулатех.

Ырă шанчăк сĕврĕлсен

Тăр куççулĕ юхатех.

Çавра çил пек çаврăнса

Пурнăçра çӳрет нуша,

Илчĕ-тĕк вăл сырăнса

Хĕсĕ тăтăшах ăша.

Шурă-шурă пĕлĕте

Шухă варкăш хăвалать.

Çутă-çутă ĕмĕте

Хурлăх сĕмĕ хупăрлать.

Тарăн-тарăн çырмара

Тăрă кӳлĕ хумханать.

Каç çывхарнă вăхăтра

Савтепи унта анать.

Чăнкă-чăнкă çыранта

Кĕç тăпах хĕр чарăнать.

Тĕттĕм авăр аялта

Сив нӳхреп пек курăнать.

«Пур кун-çул — хура вăрман,

Малашрийĕ — паллă мар.

Çамрăк ĕмĕр иртрĕ ман,

Сӳнчĕ чĕремри кăвар.

Ах, çапах çут тĕнчерен

Уйрăлмашкăн питĕ шел.

Илĕртет пире куллен

Ешĕл курăк та хĕвел...»

Вăшăл-вăшăл çӳресе

Çил ачи вĕçкĕнленет.

Пăшăл-пăшăл пуплесе

Ешĕл хурăн чӳхенет.

Ун вылянчăк кăтрине

Сар пике савса сăнать,

Хăй юратнă каччине

Хурлăх витĕр асăнать.

«Ухливанăм, Ухливан,

Мĕншĕн мантăн-ха мана?

Пурпĕр, пурпĕр эп, айван,

Манаймарăм-ха сана!

Таврара çӳрет сăмах

Эсĕ авланни çинчен.

Çиçĕм евĕр, пĕрмаях

Тăрăнать вăл чĕререн».

Юн пек хĕрлĕ анăçра

Хĕмленсе хĕвел анать.

Хĕн килнишĕн пурнăçра

Хĕрĕн чунĕ хурланать.

Çиллĕ тăвăл асăхсан

Ывăнать те чарăнать.

Терт çĕленĕ пĕр сăхсан

Çын ялан вутра çунать.

Ма ытла хаяр тĕнче,

Ма кун-çул асап парать?

Тĕксĕм авăр куçĕнче

Хĕр çăлăнăçне шырать.

— Тамăкри пекех кун-çул:

Мĕн-ха, мĕн-ха ман кĕтес?

Шурă хурăн, сывă пул,

Сывă пул, тăван кĕтес!..

Çӳллĕ чăнкă çырантан

Хатĕрленчĕ хĕр сикме,

Кăмăлĕ тăвăннăран,

Сивĕ авăрти сĕме.

Хĕр хускалнă самантра

Тытрĕ аллинчен такам, —

Пуçĕнче — хура кăтра,

Пĕвĕпе патвар, тăлпам.

Яш — кĕтӳçĕ, Эскетен, —

Тин палларĕ сарă хĕр.

Çăмăлрах пулать йĕрсен,

Ан вăтан манран эс, йĕр.

Кӳршĕ ял каччи ăна

Лăплантарчĕ пуплесе.

Çил тĕртмест пек хурăна

Ывăнчĕ-шим тĕрлесе?

Авăн уйăх, кĕркунне—

Тĕллĕн çулçă сарăхать.

Тĕлленсен те тӳпене

Тертлĕ чун çĕртрех çунать.

Улăх урлă улăхсан

Уйрăлать яш ал тытса.

Савтепи тăрсан-тăрсан

Утрĕ шухăша путса.

Аслă ялăн пахчинче

Улмуççин улми нумай.

Мĕншĕн терт пурнăçĕнче

■ Страницăсем: 1 2 3 4 5

add comment Çĕнĕ комментари хуш


Ят:
Хăвăр шухăша çырса пĕлтерĕр:

Ă ă Ĕ ĕ Ç ç Ÿ ÿ Ӳ ӳ « ... »
Хаклав:
Шухăшĕ:
Чĕлхе илемлĕхĕ:
Содержанийĕ: