Паян иртекен Чӑваш Республикин Патшалӑх Канашӗн сессийӗнче Ҫын правине хӳтӗлес енӗпе ӗҫлекен Юрий Кручинин ҫынна хӳтӗлемен тӗслӗхсемпе паллаштарнӑ. Сӑмахӗ тӗрлӗ шайри тӳре-шарана тивнӗ.
Юрий Кручинин ҫынсене кивӗ тата ишӗлекен ҫуртсенчен ҫынсене куҫарас ыйту пирки те чарӑнса тӑнӑ. Вӑл сессире палӑртнӑ тӑрӑх, ку енӗпе кӑлтӑк ҫук мар. Сӑмахран, Вӑрнарта малтан Раҫҫейӗн чукун ҫулӗсен балансӗ ҫинче тӑнӑ ҫуртсем паян та никам балансӗ ҫинче те мар иккен. Кивелсе япӑхса кайнӑ ҫуртсене ишӗлекеннисен списокне те ҫавна пулах кӗртмен. Шупашкар районӗнчи Кӳкеҫ посёлокӗнчи Сӗнтӗрвӑрри урамӗнчи 12 «а» адреспа вырнаҫнӑ ҫуртра пурӑнакансене Ишлея ирӗксӗртен куҫарма хӑтланнине те аса илнӗ. Шупашкарта та пӑтӑрмахлӑ лару-тӑру сахал мар пулнӑ.
Чӑваш Енӗн прокуратурине учитель тата хаҫатҫӑ пулнӑ ҫын ертсе пырӗ. Республикӑн Патшалӑх Канашӗн паянхи сессийӗнче тӑван тӑрӑхӑмӑрӑн прокурорӗн кандидатурине пӑхса тухнӑ. Малтан эпир урӑх МИХа таянса пӗлтерни тӳрре килчӗ: ку пукана Адыгея прокурорне Василий Пословские сӗннӗ. Татӑклӑ сӑмаха РФ Президенчӗ Владимир Путин калӗ — прокурора ҫирӗплетекен хушӑва вӑл алӑ пусать.
Раҫҫейӗн генпрокурорӗ Юрий Чайка сӗннӗ кандидатура прокуратура тытӑмӗнче виҫӗ теҫетке ҫул ытла тӑрӑшать. Юлашки ҫулсенче вӑл Адыгейӑра ӗҫленӗ. Правӑна сыхлакан тытӑма куҫиччен Воронеж облаҫӗн ҫынни Василий Пословский учительте те ӗҫленӗ, район хаҫатӗнче литература сотрудникӗнче те, комсомол органӗнче те. Чӑваш парламенчӗн хӑш-пӗр депутачӗ калашле, Совет саманинче пиҫӗхнӗ. Парламентарисен кашни ыйтӑвне те вӑл тивӗҫлипе хуравларӗ.
Чӑваш Енӗн прокурорӗнче Сергей Легостаев нумай вӑхӑт ӗҫлемерӗ. Ҫӗнӗ тивӗҫе 2015 ҫулхи ҫу уйӑхӗн 8-мӗшӗнчен 5 ҫуллӑха кӳлӗннӗскере должноҫрен хӑтарасси пирки иртнӗ эрнере РФ Президенчӗн указӗ тухрӗ. Чӑваш Ене киличчен Сергей Легостаев Кисан облаҫӗн прокуратурине ертсе пынӑ.
Чӑваш Енӗн Патшалӑх Канашӗн ҫак эрнере иртекен сессийӗнче республика прокуратурин кандидатурине пӑхса тухмалла. Апла тума саккун хистет. «Правда ПФО» журналисчӗ Александр Белов пӗлтернӗ тӑрӑх, ку должноҫе Адыгея прокурорӗ Василий Пословский йышӑнма пултарать текен сӑмах ҫӳрет. Пакунлӑ ҫав ҫын 1961 ҫулта Воронеж облаҫӗнче ҫуралнӑ. Прокуратура органӗсенче 1984 ҫултанпа ӗҫлет. Тула облаҫӗн прокурорӗнче тӑхӑр ҫул тимленӗ. Адыгея прокурорӗнче вӑл 2011 ҫултанпа тӑрӑшать. Авланнӑ. Икӗ ача ашшӗ.
Ӗнер иртнӗ Чӑваш Республикин улттӑмӗш созыври Патшалӑх Канашӗн иккӗмӗш сессине депутатсенчен пӗр пайӗ хутшӑнман. Пынисенчен те хӑшӗсем лару вӗҫлениччен кӗтсе тӑман — тӑхтав вӑхӑтӗнче тухса шӑвӑннӑ.
Йыш сахалли чӑваш парламенчӗн спикерне Валерий Филимонова килӗшмен. «Прогулшӑн Патшалӑх Думинчи пек яваплӑх кӗртесси пирки пирӗн те шухӑшласа пӑхма юрать», — тенӗ вӑл тӑхтав вӑхӑтӗнче «Правда ПФО» журналистне. Ҫапах та хӑш-пӗр депутат вырӑнлӑ сӑлтава пула сессине хутшӑнайман иккен — республикӑна ҫӗршывӑн Ял хуҫалӑх министерствин делегацийӗ килнӗ. Депутатсенчен хӑшӗсем (халӑх тарҫисем хушшинче предприяти пуҫлӑхӗсем пулнине пӗлетпӗр ӗнтӗ) аграри ведомствипе ҫыхӑннӑ мероприятисене хутшӑннӑ-мӗн.
Ӗнерхи сессире депутатсене халӑх тарҫи пулнине ӗнентерекен значоксем тыттарнине эпир кӑшт маларах пӗлтерме ӗлкӗртӗмӗр.
Ӗнер чӑваш парламенчӗн депутачӗсене халӑх тарҫи пулнине ӗнентерекен значоксем тыттарнӑ.
Депутат значокӗсене субординацие пӑхӑнса валеҫнӗ: малтан парламент ертӳҫине, унтан — спикер ҫумӗсене, кайран — комитет ертӳҫисене, юлашкинчен — ахаль депутатсене.
Александр Белов журналист ҫырнӑ тӑрӑх, значоклӑ пулнисем протокол сӑнӳкерчӗкӗ валли ӳкерӗннӗ май кашни хӑйне май тытнӑ. Шупашкарти Ҫӗнӗ Кӑнтӑр микрорайонӗнчен депутата суйланнӑ Роман Каляев Валерий Филимонов спикера тӑванла ыталаса илнӗ, Петр Краснов регалине типпӗн илсе ҫаврӑнса утнӑ, Игорь Моляков сӑмах калама ӑнтӑлнӑ.
Депутата пуҫласа суйланнисем значока тимлӗн сӑнанӑ пулсан, унччен те халӑх тарҫи шутланнисемшӗн вӑл хӑнӑхнӑ япалан туйӑннӑ. Шупашкарти 2-мӗш ҫӑкӑр савучӗн пуҫлӑхӗ Юрий Кислов малтанхи значока кӑмӑлланине палӑртнӑ, мӗншӗн тесен унӑн йӗппи (булавки) меллӗрех пулнӑ, хальхи валли вара пиншака шӑтарма тивет.
«Пӗрлӗхлӗ Раҫҫей» партин республикӑри политика канашӗн пайташӗсем РФ Федераци Канашӗнче Вадим Николаевах хӑварасшӑн. Ӑна вӗсем республикӑн Патшалӑх Канашӗнчен унта ҫирӗплетесшӗн.
«Пӗрлӗхлӗ Раҫҫей» партин регионти пайташӗсем хӑйсен пухӑвӗнче ЧР Патшалӑх Канашӗнче фракци йӗркелес тата РФ Федераци Канашне ЧР Патшалӑх Канашӗ ячӗпе сенатора сӗнес ыйтӑва пӑхса тухнӑ.
Аса илтерер, унччен Федераци Канашӗнче Чӑваш Енрен Вадим Николаев тата республикӑн экс-президенчӗ Николай Федоров, вӑл вице-спикер, пулнӑччӗ.
Сенаторсенчен Николай Федоров пӗлтӗр 4 миллион та 810 пин тенкӗ ӗҫлесе илнине, Вадим Николаев вара 6 миллион та 750 пин тенкӗ тупӑш тунине Чӑваш халӑх сайчӗ маларах пӗлтернӗччӗ.
Мӗн тӑвас тетӗн, халӗ тепӗр хӗрарӑмсем хӑйсем пуҫ пулма тытӑнчӗҫ те, арҫынна йӑпӑр-япӑр пӑхӑнса ларасшӑн мар. Чӑваш Республикин Патшалӑх Канашӗн хӑш-пӗр депутачӗсен мӑшӑрӗсем те ҫавсен йышне кӗреҫҫӗ курӑнать. Ытахальтен мар-тӑр ӗнтӗ ӗнер иртнӗ парламент сессийӗнче арӑмсемпе ҫыхӑннӑ ыйтӑва хускатнӑ.
Кун йӗркинчи ыйтусенчен пӗринче регламента улшӑну кӗртесси пулнӑ. Николай Малов депутат сессире ӑнлантарнӑ тӑрӑх, Патшалӑх Канашӗн депутачӗсен хӑйсен арӑмӗсен тата ҫул ҫитмен ачисен тупӑшӗ пирки сведенисем тӑратассипе ҫыхӑннӑ объективлӑ йывӑрлӑхсем сиксе тухма пултараҫҫӗ. Ҫавӑн пирки вӗсем парламент комиссине заявлени ҫырса парсан ун пек сведени ыйтмалла мар. Малов ӑнлантарнӑ тӑрӑх, пурнӑҫра тӗрлӗ лару-тӑру сиксе тухать: хӑшӗсем уйрӑлмасан та арӑмӗпе пурӑнмаҫҫӗ, арӑмӗ вара упӑшкине хай тупӑшӗ пирки пӗлтересшӗн мар. Ку вӑл объективлӑ сӑлтав шутланнӑран депутатсенчен арӑмӗсен тупӑшӗ пирки кӑтартма ыйтмалла мар.
Капла сӗнни Игорь Моляков депутата килӗшмен. Вӑл каланӑ тӑрӑх, РФ Патшалӑх Думинче 100 ытла депутат мӑшӑрӗн тупӑшне кӑтартас марришӗнех уйрӑлнӑ. «Манӑн арӑм ҫухалнӑ, манӑн объективлӑ сӑлтав, эпӗ унӑн тупӑшӗ пирки пӗлместӗп», — тени айванлӑх!
«Ӑшӑ вырӑн» пушӑ пулмасть тетчӗҫ-и-ха ҫав? Ҫаплах пуль ҫав. Депутат мандатне ӑшӑ тесе калаймӑпӑр та, ҫапах та вӑл пукана хапсӑнакансем ҫук мар.
Чӑваш Енӗн Патшалӑх Канашӗн депутачӗ, Коммунистсен партийӗнчен тухнӑ Дмитрий Евсеев хӑйне валли урӑх вырӑн куҫ хывнине эпир пӗлтернӗччӗ.
Аса илтеретпӗр, Дмитрий Евсеев партирен кӑҫалхи нарӑс уйӑхӗнче тухнӑччӗ. Маларах Дмитрий Евсеев чӑваш парламентӗнче коммунистсен фракцине ертсе пыратчӗ. Кунсӑр пуҫне РФКП Шупашкар хула комитечӗн пӗрремӗш секретарӗччӗ. Кайран вӑл Чӑваш Енӗн Патшалӑх Канашӗнчен Шупашкар хулинчи Депутатсен пухӑвне куҫрӗ.
ЧР Патшалӑх Канашӗнче коммунист-депутат мандатне паянхи сессире Игорь Нарышкина панӑ.
Нумай хваттерлӗ ҫурт-йӗрти хваттерсенче пурӑнакансен нумаях пулмасть тепӗр тӑкак сиксе тухрӗ. Халӗ вӗсен капиталлӑ юсав валли тесе укҫа тӳлесе пурӑнмалла. Хӑш ҫурта хӑҫан юсасси пирки вара кама мӗнле телей пӳрет темелле пулӗ. Пӗрисене пилӗк ҫултан юсӗҫ, иккӗмӗшӗсене — 10–15 е ытларахран. Ҫакна яваплисем ҫурт тӑрӑмӗпе ӑнлантараҫҫӗ.
70 ҫултан аслӑрах, ниҫта та ӗҫлемен тата пӗччен пурӑнакан кинеми-мучисене тӗплӗ юсавшӑн пирӗн республикӑра ҫур хакне кӑна тӳлеттермелле. 80 ҫулхи пӗччен ватӑсене вара 100 проценчӗпех компенсацилемелле. Кун пирки республикӑн ӗҫ тата социаллӑ хӳтлӗх министрӗ Сергей Димитриев ЧР Патшалӑх Канашӗн социаллӑ ыйтусемпе ӗҫлекен комитечӗн ларӑвӗнче палӑртса хӑварнӑ.
Сӑмах май каласан, паян чӑваш парламенчӗн черетлӗ сессийӗ иртнӗ, унта ку саккуна пӑхса тухса йышӑннӑ.
Ҫӑмӑллӑхпа усӑ курас тесен пӗччен пенсионерӑн капюсавшӑн вӑхӑтра тӳлесе пымалла, кайран укҫана кинеми-мучи счечӗ ҫине тавӑрса парӗҫ.
Иртнӗ кӗҫнерникунхи черетлӗ ларура Чӑваш Республикин Патшалӑх Канашӗ вице-спикера суйларӗ. Теприсем ку пулӑма «тинех» тесе те хаклаҫҫӗ.
Маларах чӑваш парламенчӗн ертӳҫине харӑсах икӗ ҫын ҫум пулса пулӑшса пынӑччӗ: Юрий Мешков тата Анатолий Князев депутатсем. Вице-спикерсенчен пӗри, Анатолий Князев, «тилхепене вӗҫертнӗ» хыҫҫӑн ҫум вырӑнӗ 8 уйӑхлӑха пушанса юлнӑччӗ.
Парламентӑн ертӳҫин ҫумне суйлани пирки хыпарланӑ май REGNUM информаци агентствин корреспонденчӗ Юрий Попов спикер иртнӗ сессире вице-спикерсенчен пӗрин пуканӗ пушши пирки каланӑ май укҫа-тенке перекетленине тата Олег Мешковпа иккӗш те ӗлкӗрсе пырайнине палӑртнине аса илет.
Хальхи ларӑва вице-спикера суйлас ыйтӑва та кӗртнӗ. Ку тивӗҫе Николай Малова (вӑл та, спикерпа тепӗр ҫум евӗрех, «Пӗрлӗхлӗ Раҫҫей» парти пайташӗ) шанса панӑ. Унӑн кандидатуришӗн 40 депутат сасӑланӑ, пӗри хирӗҫленӗ.
Вице-спикер кам пулассине парламентӑн ертӳҫин кӑна сӗнме ирӗк пур. Юрий Попов Николай Малов пирки: «Пӗрремӗш ҫул кӑна мар ӗҫлет, ҫавӑнпа тивӗҫ», — тесе хакланӑ.
+11.3 °C