Крымри пӗр ҫар чаҫне легендарлӑ ентешӗмӗр ячӗпе пама пултараҫҫӗ. Маларах Чӑваш Енӗн Патшалӑх Канашӗ ҫапла ыйтупа РФ хӳтӗлев министрӗ Сергей Шойгу ячӗпе ҫырупа тухнине Чӑваш халӑх сайчӗ пӗлтернӗччӗ.
В.И. Чапаев ятне парассипе ҫыхӑннӑ ыйтупа Кӑнтӑр ҫар округӗн командующийӗ Александр Дворников РФ Патшалӑх Канашӗн депутатне Олег Николаева хуравланӑ. Ҫакна Фейсбукра Олег Николаев нарӑсӑн 7-мӗшӗнче ҫырнӑ.
Ырӑ хыпара Чӑваш Ен парламенчӗн сессийӗнче Валерий Филимонов спикер та пӗлтернӗ.
Александр Дворников Хура тинӗс флочӗн 22-мӗш ҫар корпусӗн 8-мӗш артиллери полкне пирӗн ентеш ятне пама ыйтасшӑн иккен.
Иртнӗ эрнере, чӳк уйӑхӗн 10-мӗшӗнче, Чӑваш Енӗн Патшалӑх Канашӗн черетлӗ вун тӑваттӑмӗш сессийӗ ӗҫленине Чӑваш халӑх сайчӗ хыпарланӑччӗ. Ун чухне хыснана улшӑну кӗртнипе пӗрлех пӗлтерӗшлӗ ытти ыйтӑва та пӑхса тухрӗҫ. Ҫавсенчен чи пӗлтерӗшли — «Пӗрлӗхлӗ Раҫҫей» партин регионти уйрӑмӗн ертӳҫине, чӑваш парламентӗнчи ҫак партин фракцийӗн ертӳҫине Игорь Молякова тӳлевлӗ должноҫе лартни.
Аса илтерер, парламентри тӳлевлӗ пуканшӑн депутат ЧР Патшалӑх Канашӗн ҫӗнӗ созывне суйланнӑранпах тапаҫланчӗ. Парламентри кирек епле партин пайташӗсене те ӗҫ укҫиллӗ должноҫ памаллине кура пӑтӑрмахлӑ ыйтупа суда та ҫитнӗччӗ. Иртнӗ эрнере тавлашу тинех татӑлчӗ: Игорь Молякова экономика тата агропромышленность комитечӗн ертӳҫин ҫумне лартма йышӑнчӗҫ.
Ӗнер Чӑваш Енӗн Патшалӑх Канашӗн черетлӗ сессийӗ иртнине эпир ӗнерех пӗлтернӗччӗ. Кун йӗркине кӗртнӗ ыйтусем нумайран тата тӗрлӗ йышӑну йышлӑран паян та ку темӑна малалла тӑсӑпӑр.
Ӗнер «халӑх тарҫисем» (маларах депутатсене ытарлӑн ҫавӑн пек калатчӗҫ. Сӑмах ҫаврӑнӑшӗ паян хай сӗмне ҫухатнипе ҫухатманнине тишкерес тӗллевӗмӗр ҫук та ун пирки чарӑнса тӑмӑпӑр) парламентри икӗ комитет ертӳҫине суйларӗҫ. Сӑнавҫӑсем асӑрханӑ тӑрӑх, шалуллӑ должноҫсене «Тӗрӗслӗхшӗн Раҫҫей» парти пайташне Игорь Молякова парас мар тени черетлӗ хутчен пурнӑҫа кӗчӗ.
Парламентӑн экономика политики, агропромышленноҫ комплексӗ тата экологи енӗпе комитет ертӳҫи пулма паллӑ спортсмена, Олимп чемпионне, тӗнче чемпионкине Елена Николаевана шанчӗҫ. Тӗнче шайӗнчи паллӑ спортсменка сессире тӑван яла пилӗк ҫул каялла таврӑннине, унта хӑйӗн суйлавҫисемпе юнашар пулнине палӑртнӑ.
«Эпӗ, паллах, ҫветтуй мар. Анчах апла пулма тӑрӑшмалла. Аталанма вӗҫӗмех пулать, ҫветтуй пулса ҫуралмаҫҫӗ, пулса тӑраҫҫӗ. Ҫамрӑк депутатсене тата аслӑ юлташсене пулӑшнӑшӑн тав тӑватӑп, пӗтӗмпех турӑ ирӗкӗпе пулса пырать», — тенӗ Елена Николаева сессире.
«Чӑвашавторанс» патшалӑхӑн унитарлӑ предприятине республика бюджетӗнчен укҫа уйӑрас ыйтӑва ӗнер иртнӗ ЧР Патшалӑх Канашӗн сесийӗнче пӑхса тухмаллине эпирпӗлтернӗччӗ. Чӑн та, хыснаран 65 миллиона яхӑн тенкӗ уйӑрӗҫ. Вӑл укҫа предприяти ӗҫченсене шалу илме унччен кредит илнин тӗп парӑмне тата процента тӳлеме кайӗ.
Ҫав вӑхӑтрах предприяти 2014-2015-мӗш ҫулсенче ҫӑмӑллӑхлӑ категорири ҫынсене турттарнишӗн республикӑн Финанс министерствинчен 127 миллион тенкӗ шыраса илесшӗн пулнӑ. Ҫак шутпа суда ҫитнӗ. «Правда ПФО» Чӑваш Енӗн Арбитраж сучӗн картотекине тишкернӗ те суд предприятие майлӑ йышӑну кӑларманнине асӑрханӑ. ЧР Арбитраж сучӗн ларӑвӗ ӗнер иртнӗ.
«Чӑвашавтотранс» предприятири йывӑр лару-тӑру пирки эпир унччен те пӗлтерсех тӑнӑччӗ.
Чӑваш Енӗн Патшалӑх Канашӗн ӗнерхи сессийӗнче депутатсем сӑмах май Куславккари морг ыйтӑвне хускатнӑ. Унта морг ҫукран ҫынсене урӑх хулана илсе кайма тивет иккен. Игорь Моляков депутат сессире тӗслӗх асӑнса хӑварнӑ. Вилнӗ амӑшне тепӗр хулана илсе кайма пӗр хӗрарӑм кӳршине ыйтнӑ. Вилене автомобилӗн хыҫалти ларкӑчӗ ҫине хурса кайма тивнӗ.
Куславкка тӑрӑхӗнчен ЧР Патшалӑх Канашне депутата суйланнӑ Юрий Зорин морг ыйтӑвне уҫӑмлатма шут тытнӑ. «Икӗ ҫул каялла тендер ирттернӗ чухне морг вырӑнӗнче суту-илӳпе кану центрӗ тӑвас шухӑшлӑ ҫын ҫӗнтернӗ. Анчах вӑл нимӗн те туман. Калаҫу ирттернӗ: ҫӗре памасть, морг тумасть. Ҫавӑнпа тата тепӗр конкурс ирттернӗ. Халӗ ҫӗр виҫеҫҫӗ. Куславкка районӗнче ҫуралнӑ, Мускавра пурӑнакан инвестор пур. Вӑл Куславккана куҫса килсе морг тума хатӗр», — ӗнентернӗ Зорин депутат.
Паян иртекен Чӑваш Енӗн Патшалӑх Канашӗн сессийӗнче Михаил Игнатьев Элтепере «Чӑваш Республики умӗнчи тава тивӗҫлӗ ӗҫсемшӗн» орденпа чыслас ыйтӑва пӑхса тухассине Чӑваш халӑх сайчӗ ирпе пӗлтернӗччӗ.
Чӑн та, сессире ку ыйтӑва хускатрӗҫ. Элтепере чыслас сӗнӳпе Елчӗк районӗнчи Депутатсен пухӑвӗ ЧР Патшалӑх Канашӗн патшалӑх строительстви, вырӑнти хӑйтытӑмлӑх, регламент тата депутат этики енӗпе ӗҫлекен комитетне тухнӑ.
Чӑваш парламенчӗн депутачӗсем Елчӗк районӗнчи халӑх тарҫисен ыйтӑвне тивӗҫтерме йышӑнчӗҫ. Сессие хутшӑннӑ депутатсенчен чылайӑшӗ ку шухӑша ырларӗ, Михаил Игнатьев Элтепер тӑрӑшӑвне пысӑка хурса хакланӑ май вӗсем наградӑна тивӗҫ тесе сасӑларӗҫ. Сӑмах май, «Тӗрӗслӗхшӗн Раҫҫей» парти пайташӗ Игорь Моляков вара урӑхларах шухӑш палӑртрӗ.
Паян Чӑваш Республикин улттӑмӗш созыври Патшалӑх Канашӗн вуннӑмӗш, черетсӗр, сессийӗ ӗҫленӗ. Черетсӗр сессире пӑхса тухма палӑртнӑ ыйтусем йышлах мар пулин те ӑна итленисем кӑсӑклӑ самантсем пулнине палӑртаҫҫӗ. Кӑсӑкли, тӗпрен илсен, оппозици партийӗсем шутланаканнисемпе ертсе пыракан парти пайташӗсемпе сиксе тухать. Хальхинче те ун пек самант пулнӑ.
Чӑваш халӑх сайчӗ Николай Малов депутат РФ Патшалӑх Думин депутачӗ пулассине темиҫе хут та хыпарларӗ. Марат Сафин заявлени ҫырнӑ хыҫҫӑн та, кайран Тӗп суйлав комиссийӗнче тивӗҫлӗ йышӑну тусан та. Паян чӑваш парламентӗнче Николай Малов хӑйне ЧР Патшалӑх Канашӗн депутачӗн мандатӗнчен хӑтарма ыйтса ҫырнине пӑхса тухнӑ.
Валерий Филимонов спикер Николай Маловӑн ырӑ енӗсене палӑртнӑ май унра шӳт туйӑмӗ пуррине те асӑннӑ. Ҫак саманта астуса юлнӑ «Тӗрӗслӗхшӗн Раҫҫей» парти пайташӗ Игорь Моляков Николай Маловран РФ Патшалӑх Думинче мӗнрен кулассипе кӑсӑкланнӑ. «Чи малтанах — хамран», — ҫухалса кайман Николай Малов политик.
Чӑваш Республикинчи ҫынсен прависене хӳтӗленӗ уполномоченнӑй Юрий Кручинин должноҫрен вӑхӑтсӑр кайнине Чӑваш халӑх сайчӗ пӗлтернӗччӗ. Вӑйлӑ юрист халӗ коммерцилле мар организаци туса хунӑ. Фейсбукра вӑл пӗлтернӗ тӑрӑх, унӑн организацийӗ «Правозащитный бастион» (чӑв. Правӑна хӳтӗлекен бастион) ятлӑ.
«Патшалӑх хӳтӗлевҫин ӗҫӗ енчен йӑлтах уҫӑмлӑ, пӗлтӗмӗр, ишсе куртӑмӑр. Президент ирттернӗ тӳрӗ линире регионсенче этем правине епле хӳтӗлени курӑнчӗ. РФ субьекчӗсен ертӳҫисене патшалӑх ертӳҫи тарӑхӑвӗ ҫеҫ хӑратать. Вӗсем пуҫиле майпа явап тытасран та шикленемеҫҫӗ», — ҫырнӑ Юрий Кручинин.
Хай йӗркеленӗ коммерцилле мар организацие мӗншӗн бастион тенине экс-омбудсмен ҫирӗп никӗссӗр хӳтӗлеме йывӑррипе сӑлтавлать.
Чӑваш Республикинчи ҫынсен прависене хӳтӗлекен уполномоченнӑй Юрий Кручинин должноҫрен вӑхӑтсӑр каясси пирки заявлени ҫырнине, ака уйӑхӗн 6-мӗшӗнче иртнӗ чӑваш парламенчӗн сессийӗнче унӑн заявленине тивӗҫтернине эпир пӗлтернӗччӗ.
Сӑмах май, ун чухне эпир вӑл тивӗҫе республикӑри ачасен омбудсменне Елена Сапаркинана шаннине асӑнманччӗ. Ку йышӑну этем правине хӳтӗлекен должноҫа ҫӗнӗ ҫынна ҫирӗплетиччен вӑйра пулӗ. Ҫакӑнпа ҫыхӑннӑ саккуна республикӑн парламенчӗн депутачӗсем иртнӗ эрнери сессире улшӑну кӗртсе хӑварнӑччӗ.
Юрий Кручинин «Правда ПФО» интернет-хаҫат журналистне Александр Белова панӑ интервьюра ӗҫрен кайма тивнӗ шухӑша уҫҫӑнах палӑртнӑ. Вӑл унта пӗлтернӗ тӑрӑх, этем правине хӳтӗлемелли самай. Малашне ҫавна вӑл малтанхиллех адвокат пулса пурнӑҫлӗ.
Чӑваш Республикинчи ҫынсен прависене хӳтӗлекен уполномоченнӑй Юрий Кручинин должноҫрен вӑхӑтсӑр каясси пирки заявлени ҫырнине Чӑваш халӑх сайчӗ иртнӗ уйӑхрах пӗлтерчӗ. Чӑн та, паян иртнӗ чӑваш парламенчӗн сессийӗнче унӑн заявленине депутатсем пӑхса тухнӑ. Юрий Кручинин омбудсмен пуканне пушатас тесе ыйтни пирки депутатсем хайсен шухӑшне вӑрттӑн сасӑлавра палӑртнӑ.
Юрий Кручинин должноҫрен мӗншӗн каяс тенипе «Тӗрӗслӗхшӗн Раҫҫей» парти пайташӗ Игорь Моляков ҫеҫ кӑсӑкланнӑ. Ҫынсен правине хӳтӗленӗ ҫын ку ыйтӑва татӑклӑнах тата уҫӑмлӑнах хуравламан, должноҫре ытла нумай лартӑм тесе каланӑ. Республика хыснинчен укҫа илекен должноҫри ҫын ирӗклӗн ӗҫлеме пултарайманнине те вӑл кӑштах палӑртнӑ.
Ӗҫрен хӑтарма ыйтса ҫырнӑ хӑйӗн заявленине пӑхса тухиччен Юрий Кручинин иртнӗ ҫулхи ӗҫ-хӗле тишкерсе доклад тунӑ.
+11.3 °C