Кӑҫалхи ҫулла пирӗн республикӑран ҫынсене Тутарстана Атӑл тӑрӑх турттарма тытӑнӗҫ. Хусантан Шупашкара шӗветнӗ газпа ҫӳрекен «Чайка» карап ҫӳреме пуҫлӗ. Ӑна Зеленодольскри А.М. Горький ячӗллӗ заводра туса кӑларнӑ. Унта 176 ҫын ларса пыраять. Теплоход ҫӳллӗ мар, ҫавӑнпа вӑл ҫӳллӗ ар кӗперсем айӗпе ҫӑмӑллӑн иртейрет. Асӑннӑ транспорт сехетре 18 километр каять, вӑл 400 километра ҫитме пултарать.
Пирӗн патран Хусана «Валдай» карап хутлӗ.
Асӑннӑ карапсем ҫула май Сӗнтӗрвӑрринче (ӳлӗмрен тата Куславккара) чарӑнӗҫ.
Шупашкартан Чулхулана та карапсем ҫӳретесшӗн.
Краснодар крайӗнчи Эсто-Садок ялӗ патӗнче ту ҫинчи аттракционпа ярӑннӑ чухне Чӑваш Енри турист шар курнӑ.
Ҫӗнӗ Шупашкарта пурӑнакан 38 ҫулти арҫын питне тата мӑйне суранлатнӑ. Ҫӑлавҫӑсен ӑна Аибга ту хырҫин айккинчен, тинӗс ҫийӗнчен 2 пин те 200 метр ҫӳллӗшӗнчен, илсе анма тивнӗ.
Малтанласа арҫынна курортри ҫӑлавҫӑсем пулӑшнӑ. Кайран ӑна вӗсем канат ҫулӗпе вертолёт лапамӗ таран илсе аннӑ. Вӑл лапам 960 метр ҫӳллӗшӗнче вырнаҫнӑ.
Кайран МЧСӑн вырӑнти ӗҫченӗсемпе Кӑнтӑрти авиаципе ҫӑлав отрячӗн пилочӗсем вертолётпа Сочие, унтан васкавлӑ пулӑшу тухтӑрсем арҫынна пульницӑна илсе ӑсатнӑ.
Шупашкарта пурӑнакан арҫын Сочие канма кайсан аманнӑ.
Пӑтӑрмах авӑн уйӑхӗн 14-мӗшӗнче кӑнтӑрла пулса иртнӗ. Ҫав кун мӑшӑр тӑван ене таврӑнма палӑртнӑ. Унччен вӗсем Агура ту хушӑкӗнче курса ҫӳренӗ. Арҫын сукмак ҫинчен айккинелле пусса янӑ та ҫырманалла чӑмнӑ.
Ҫӑлавҫӑсем патне арҫыннӑн арӑмӗ шӑнкӑравланӑ. Арҫын ту хысакӗнчен пӗр 15 метр таран аялалла персе аннине пӗлтернӗ. Унтан тепӗр ту хысакӗнчен йӑтӑнса аннӑ.
Хытах суранланнӑ 35 ҫулти арҫынна ҫӑлавҫӑсем альпинист хатӗрӗсемпе усӑ курса туртса кӑларнӑ. Инкек вырӑнне васкавлӑ пулӑшу тухтӑрӗсем те пырса ҫитнӗ. Аманнӑ туриста пульницӑна илсе айнӑ.
Туризм енӗпе ӗҫлекен федераци агентстви Раҫҫейре канакансене хавхалантаракан программӑна вӗҫлессине пӗлтернӗ. Аса илтерер: кешбэк программипе турсене, пуйӑс-самолёт ҫине билетсене ҫурла уйӑхӗн 31-мӗшччен туянма май пурччӗ, каярах ҫав вӑхӑта авӑн уйӑхӗн 15-мӗшӗччен тӑсрӗҫ. Анчах халӗ вӑл программӑна вӑхӑт ҫитичченех вӗҫлессине хыпарланӑ. Ҫакӑ программа валли уйӑрнӑ укҫа-тенкӗ пӗтнипе ҫыхӑннӑ.
Кӑҫалхи 6 уйӑхра 1,6 миллион ытла турист хамӑр ҫӗршывра канса тӑкакланнине ятарлӑ программӑпа усӑ курса чакарма пултарнӑ. Кешбэка туризм отраслӗ кӑшӑлвируса пула йывӑрлӑха кӗрсе ӳкнӗ хыҫҫӑн пама тытӑннӑччӗ. Программӑна кайран татах тӑсрӗҫ.
Кӑҫал Шупашкара 314 теплоход ҫитнӗ. Ҫапла пӗлтерет Шупашкарти юханшыв порчӗ.
Теплоходсемпе Атӑл тӑрӑх 42 пин ҫын пирӗн хулана курма килнӗ. Анчах ку хисеп тата нумайланмалла. Ҫитес вӑхӑтра юханшыв порчӗ тепӗр 120 теплохода йышӑнмалла. Вӗсемпе Шупашкара тепӗр 57 пин турист ҫитмелле.
Сӑмах май, Куславккари пристань те Атӑл тӑрӑх килекен теплоходсене йышӑнать. Унта та туристсем самай килеҫҫӗ.
«Ергаки» наци паркӗнче упа туристсен ушкӑнӗ ҫине тапӑннӑ хыҫҫӑн пӗр ҫамрӑк ача вилнӗ, тепри аманнӑ. Кун пирки журналистсене вырӑнти ИӖМ-ӗн тӗп комитетӗнче пӗлтернӗ.
«13 ҫынтан тӑракан туристсен ушкӑнне упа тапӑннӑ хыҫҫӑн икӗ ҫын шар курнӑ, вӗсенчен пӗри, 16 ҫулти ҫамрӑк ача, вилнӗ», — каласа панӑ ведомствӑра.
ИӖМ хыпарланӑ тӑрӑх, хальхи вӑхӑтра туристсене маршрутран кӑлараҫҫӗ. Красноярск крайӗпе Хакассин Тӗпчев комитечӗн управленийӗ чӗрчун ҫынсем ҫине мӗн сӑлтавпа тапӑннине тӗпчеме пуҫланӑ. Вырӑна следствипе операци ушкӑнӗ тухса кайнӑ.
Каярахпа «Ергаки» ҫутҫанталӑк паркӗн ӗҫченӗсем чӗрчуна персе вӗлерни пирки пӗлтернӗ.
«Чӗрчун чӑн та асӑрханусӑр ҫӳренӗ, хаярскер пулнӑ — госинспекторсене хӑвалама тытӑннӑ, вӗсенчен пӗри ҫине тапӑнма хӑтланнӑ. Нумай сехет хушши йӗрленӗ хыҫҫӑн ҫынҫиен упана паркри ӗҫченсем персе пӑрахнӑ», — ҫапларах пӗлтернӗ.
Парк директорӗн Игорь Грязинӑн шучӗпе, кунашкал упа килсе тухни сивӗ ҫанталӑкпа тата тарӑн юрпа ҫыхӑннӑ — вӗсене пула чӗрчунсем ҫителӗклӗ тӑранаймаҫҫӗ. Унсӑр пуҫне коммерциллӗ палатка лагерӗн ҫыннисем официаллӑ туризм маршрутӗнчен пӑрӑнса аякри ҫулпа кайма шут тытнӑ.
Чӑваш Ене турист пуйӑсӗпе килме пуҫлӗҫ. Пирӗн республика «Яркие выходные в Приволжье» (чӑв. Атӑлҫи тӑрӑхӗнчи канмалли хитре кунсем) проекта лекнӗ.
Канмалли кун турӗсем йӗркеленӗ май «Раҫҫейӗн чукун ҫулӗсем» акционерсен обществи ҫывӑх вӑхӑтра пирӗн региона та пуйӑссем ҫӳретме тытӑнӗ. Ҫӗршывӑн тӗрлӗ кӗтесӗнчен ҫула тухнӑ хӑнасем — туристсем — республикӑн наци сӑн-сӑпачӗпе ҫывӑхрах паллашма, кунти паллӑ вырӑнсене курса ҫӳреме, чӑвашсемпе курса калаҫма пултарӗҫ. Тӗрлӗ наци ҫыннисен пирӗн халӑхӑмӑрӑн апат-ҫимӗҫӗпе сӑйланма, чӑвашсен пуян культурипе ҫывӑхланма май килӗ.
Чӑваш Енре кӑҫал ҫулла «Шупашкар-Хусан» юханшыв маршручӗ уҫма палӑртнине эпир унччен пӗлтернӗччӗ-ха. Аса илтерер: ҫавӑн пирки Олег Николаев Элтепер республикӑн социаллӑ пурнӑҫӗпе экономика аталанӑвӗн программине пурнӑҫа кӗртессипе Раҫҫей Федерацийӗн сенаторӗсем хутшӑннипе ака уйӑхӗн 7-мӗшӗнче ирттернӗ канашлура каланӑ.
Халӗ «Валдай 45Р» катерсемпе усӑ курса турист маршручӗсене йӗркелессишӗн яваплисене палӑртса ӗҫ ушкӑнӗ туса хунӑ. Йышӑнӑва республикӑн влаҫ органӗсен официаллӑ порталне паян вырнаҫтарнӑ. Ӗҫе республикӑн Экономика аталанӑвӗн тата пурлӑх хутшӑнӑвӗсен министерстви йӗркелесе пырӗ. Ушкӑна Куславкка тата Сӗнтӗрвӑрри район администрацийӗсен пуҫлӑхӗсене те кӗртнӗ.
Кавказ Чӑваш Енпе ҫывӑхланӗ. Ҫав вӑхӑт ҫитессе нумай кӗтме тивмӗ.
Шупашкарти аэропортра пӗлтернӗ тӑрӑх, пуш уйӑхӗн 3-мӗшӗнчен «ИрАэро» авиакомпани ҫӗнӗ маршрут уҫӗ. Самолетсене вӑл «Шупашкар – Минеральные Воды» маршрутпа ҫӳретӗ. Рейссем эрнере пӗр хутчен пулӗҫ: пуш уйӑхӗнче – юнкунсерен, ака тата ҫул уйӑхӗсенче – ытларикунсерен.
Кавказри Минеральные Воды – Раҫҫейӗн кӑнтӑр енчи чи паллӑ ҫичӗ хулинчен пӗри. Унта спа-центрсем тата ҫутҫанталӑкӑн илемлӗ вырӑнӗсем пур. Кавказри паллӑ хуласем: Пятигорск, Кисловодск, Ессентуки – Минеральные Воды хули ҫывӑхӗнче вырнаҫнӑ. Вӗсенчи санаторисенче сывлӑха ҫирӗплетме пулать. Сӑртлӑ-туллӑ вырӑнсене альпинистсемпе туристсем, сӑртран ярӑнма юратакан йӗлтӗрҫӗсемпе сноубордистсем те килӗштереҫҫӗ, мӗншӗн тесен унта – Европӑри чи ҫӳллӗ ту, Эльбрус.
Ҫӗнӗ ҫул тӗленчи вӑрӑм уяв кунӗсенче пирӗн тӑрӑхри ҫынсем ют регионсене кайса курнӑ. Вӗсем хамӑр ҫӗршывӑн тӗрлӗ облаҫӗпе республикипе паллашнӑ.
Пирӗн тӑрӑх та ҫул ҫӳрекенсене те кӑсӑклантарнине палӑртма кӑмӑллӑ. Чӑваш Енре тӗрлӗ регионти 21 пин ытла турист килнӗ. Вӗсенчен 90 проценчӗ Шупашкарта пулнӑ. Туристсем Хӗрлӗ тӳремре, Мускав ҫыранӗн хӗрринче, Чӑваш наци музейӗнче, Муркаш районӗнчи шыв сикки патӗнче йышлӑн ҫӳренӗ.
Чӑваш Ене килсе курнӑ хӑнасем — Тутарстанран, Мари Элтан, Чулхула облаҫӗнчен, Дагестанран, Ярослав облаҫӗнчен тата ытти регионтан.
+4.3 °C