Владимир Болгарский Патӑрьел пирки статья ҫырса кӑларчӗ.
Патӑрьел вырӑсланӑвӗ — никамшӑн та вӑрттӑнлӑх мар. Ӗнер-паянхи ыйту мар ку. Тахҫанах пуҫланнӑ процесс. Чӑннипе ку иртнӗ ҫирӗммӗш ӗмӗрӗн 60-мӗш ҫулӗсенче пуҫланнӑ. Никита Сергеевич Хрущёв тивлечӗпе.
Анчах та, слапух Турра, Патӑрьел тӗппипех вырӑсланнӑ теме иртерех-ха.
Владимир Болгарский статйинче, тӗпрен илсен, ЗАГСпа ҫыхӑннӑ пӑтӑрмаха уҫса панӑ. Мӑшӑрланакансене чӑвашла саламламаҫҫӗ иккен унта ӗҫлекенсем. Интернетра Патӑрьел ЗАГСӗн сайчӗ пур.
Малалла...
"Аптранӑ кӑвакал кутӑн чӑмнӑ", — тет чӑваш.
Кӑвакал сӑнне илнӗ вырӑн.
Чӑваш наци телекуравӗ ятарлӑ пӗчӗк клип кӑларнӑ.
"Спасём чувашский язык" ятлӑ вӑл.
Тӗнчере ултӑ пин чӗлхе, вӗсенчен кашни ҫирӗм пилӗкӗшӗ кашни ҫул вилсе пырать иккен. Мӗнле "хавахалану" кӳме пултараҫҫӗ ҫак сӑмахсем?
Ҫын (чӑваш) тӳрех ҫапла шутласа илет: "Аха, вилсе пыраканнисем эпир ҫеҫ мар иккен-ха, эппин, мӗншӗн пит хурланас; вилекен япала вилтӗрех эппин!
Яшка. Ку ӳкерчӗке илнӗ вырӑн.
Чӑваш йышӗ тӗнчере ҫиҫӗмле хӑвӑртлӑхпа чакса пырать (1).
Чӑвашла калаҫакансен, чӑваш чӗлхипе хӑйсен пурнӑҫӗнче куллен усӑ куракансен йышӗ тата хӑвӑртрах чакать (2).
Чӑваш тӳре-шари пур. Чӑваш Наци Конгресӗ пур. Мӗн шутлаҫҫӗ, мӗн палӑртаҫҫӗ вӗсем чӑваш халӑхӗн хальхи аталанӑвӗн тӑрӑмне шута илсе?
Ку тӗлӗшпе мӗн каланисене унтан-кунтан хӑлхана чикнӗ май, куҫ умне акӑ мӗн тухса тӑрать.
В 1902 году в Казани был выпущен знаменитый фундаментальный научный труд Н.И.Ашмарина "Болгары и чуваши".
В этом труде окончательно обоснована болгаро-чувашская языковая и этническая преемственность.
Повторяю и уточняю: была обоснована окончательно и бесповоротно! В некотором смысле можно сказать, что сие являлось своего рода большой жирной точкой в этом вопросе.
Теория о болгаро-чувашской языковой и этнической преемственности — это не гипотеза, не "точка зрения", не "версия", не досужие домыслы, а стопроцентный научный факт.
"Орфографи, ай, калаҫтарать!" — терӗ Валерий Алексин.
Орфографи пирки калаҫма пулать вӗҫӗ-хӗррисӗр.
Пирӗн вара, чӑваш хутлӑхӗнчи лару-тӑрӑва тимлӗн пӑхса илсен , урӑххине те курмалла: калаҫмалӑх унта ним те ҫук!
Орфографи йӗркевӗсем пур-и? — Пур! Вӗсене пӑхӑнса пурӑнмалла-и? — Пӑхӑнмалла!
Тата мӗн кирлӗ?
Анчах та мыскари урӑххинче ҫав! Хальхи вӑйра тӑракан орфографие унӑн "ашшӗ-никӗслевҫисем" юриех сӑмахсене таткаласа пӗтерес тӗллевсемпе ӑсталаса пурнӑҫа кӗртнӗ те, паянхи апологечӗсен те ҫав йӗрпех пырас килет!
Николай Иванович Ашмарин 1902-мӗш ҫулта "Болгары и чуваши" кӗнеке кӑларнӑ.
Ку кӗнекен репринтла кӑларӑмӗ ҫак сайтри электронлӑ лавккара пулнӑ, халӗ вара сутса пӗтернӗ иккен.
Ашмарин кӗнекин тӗп шухӑшӗ ҫакӑн пек:
Антон Кириллович Салминӑн "История чувашского народа" кӗнекине (2016) малалла тишкерме тивет. (Умӗнхи тишкерӗве ак ҫакӑнта пӑхӑр!).
Автор тӳрех Кавказран пуҫланине асӑрхарӑмӑр. Кӗнеке хуплашки ҫинче те Кавказа ӳкерсе хунӑ.
Паллах ҫапла ҫырма пулать, — енчен те сӑмах савирсем ҫинчен ҫеҫ пырать пулсан. Анчах та АКС кӗнеки, ав, урӑхларах ятлӑ: ЧӐВАШ ХАЛӐХӖН историйӗ пирки!
Акӑ мӗнпе сӑнарлӑн танлаштарар.
Cалмин Антон Кириллович. Питӗрпурта пурнакан истори ӑславӗсен докторӗ. Чӑваш.
Нумаях пулмасть ҫӗнӗ кӗнеке кӑларнӑ:
Cалмин А.К. История чувашского народа. Савирская гипотеза. Чебоксары, 2016.
Ну, мӗн калама пулать кун пирки?
«Манӑн тӗллев — уйрӑм ҫырассин тата пӗрле ҫырассин ытлашши идиотизмӗнчен хӑтарасси», (Орфографи ҫумкомиссийӗн пуҫлӑхӗ Пётр Яковлев)
Чӑваш патшалӑх гуманитари ӑслӑлӑхӗсен институтӗнче Чӑваш чӗлхе комиссийӗн ҫумкомиссийӗн, — "Чӑваш чӗлхин орфографи ҫумкомиссийӗ" ятлӑскерӗн, — черетлӗ ларӑвӗ иртнӗ.
1)"ҫӑлтӑрпа палӑртнисене пӗтермелле;"
—Тӗппипех килӗшмелле.
2)"«ӑ», «ӗ» тухса ӳксен пӗрле ҫырмалла: тӗслӗхрен, «ҫӑлкуҫ» — пӗрле; «ҫӑл куҫӗ» — уйрӑм;"
—Ку —кашкӑртан тарса упа патне кайни.
Чӗмпӗр облаҫӗн ҫурҫӗр енче, Сӗве шывӗн сылтӑм ҫыранӗнче, Хӗрлӗ Сӳнтӗк ятлӑ пӗчӗк тутар ялӗ пур. Ҫав тӗлте 10-мӗш ӗмӗртен юлнӑ мунча ишӗлчӗкӗсене тупнӑ 1990-мӗш ҫулсенче. (Раҫҫей нимӗҫӗсем валли ял тума хӑтланнӑ чухне экскаватор ӑнсӑртран чакаласа кӑларнӑ: "нимӗҫ ялне" тӑвайман, анчах истори палӑкӗ тупӑннӑ).
Каламасӑрах паллӑ ӗнтӗ, ку объект Атӑлҫи Пӑлхар тапхӑрӗпе тачӑ ҫыхӑннӑ.
http://ullica.ru/2014/10/13/vandaly-ili-poxititeli/
Нумаях пулмасть Владимр Болгарский текен сайтҫӑ << Хунакур (Фанагория),-кашни пӑлхар-чӑвашӑн тивӗҫӗ — кунта ҫитсе кур!
Шупашкарта ҫывӑх вӑхӑтра (22.11.2024 15:00) тӗтреллӗ ҫанталӑк, юр ҫума пултарать, атмосфера пусӑмӗ 749 - 751 мм, 2 - 4 градус ӑшӑ пулӗ, ҫил 3-5 м/ҫ хӑвӑртлӑхпа кӑнтӑр-хӗвеланӑҫ енчен вӗрӗ.
+3.3 °C
