<<Чăваш чĕлхин çĕнĕлĕх словарĕ
п.с. Тăван çĕршыв (ытларах 1941-1945 çулсенчи вăрçă ятне каланă чухне усă кураççĕ). «Отечество» вырăнне Митта Ваçлейĕ «аттелĕх» теме сĕннĕччĕ. Г.Юмарт //С-на, 1990, 390 с. Ăна Хĕрлĕ Çăлтăр, 1 степень Аттелĕх вăрçин орде-нĕсемпе... наградăланă. Н.Кушманов //Т-ш, 22.01.1998, 4 с. — Аттелĕх вăрçи (М.Юхма //Пике, 1991, 7 /, 24 с.); Аслă Аттелĕх вăрçи (ЧЕ, 1992, 21 /, 16 с.; К-ш, 27.04.1996; ХС, 25.09.1997; ТА, 2003, 2 /, 41 с.; ЧХ, 2003, 19 /, 1 с.); иртнĕ Аттелĕх вăрçи (Л.Таллеров //Х-р, 24.07.2001, 2 с.).>> http://samah.chv.su/s/аттелĕх
Çавăн пекех тата ак çакăнта пăхăр: http://termin.
Малалла...
Хальхи ачасем мӗнлине пӗлместӗп те анчах пирӗн вӑхӑтра шкулта вӗреннӗ чухне чӗлхе таврашӗнчи пӗр вӑйӑ пурччӗ — «сӑ»-пала калаҫасси». Мана хама апи (лит. чӗлхипе — анне :) ) вӗрентсеччӗ. Вӗсем вӗреннӗ чухне апла вылянӑ имӗш. Шкулта вара пӗрле вӗренекенсене вӗрентсеччӗ те пӗр хушӑ самай ҫапла калаҫса ҫӳреттӗмӗр: «Эснэсӗ паснян высныляма туснухатӑн-и?» (чӑвашла: Эсӗ паян выляма тухатӑн-и?). Шифрӗ кӑткӑс мар: пӗрремӗш уҫӑ саспалли хыҫҫӑн «сн» тата ҫав уҫӑ сасса хушмалла кӑна.
Аслă Çĕнтерÿ çывхарнă май хăш-пĕр япаласене аса илни те пăсмасть пулĕ. Тен, кун пирки теприсем ку таранччен те пĕлмен…
Чи кăсăкли – чикĕ леш енче Çĕнтерÿ кунне çу уйăхĕн 9-мĕшĕнче мар, 8-мĕшĕнче уявлаççĕ. Мĕншĕн тесен капитуляци актне тĕп Европа вăхăчĕпе 1945 çулхи çу уйăхĕн 8-мĕшĕнче 22 сехет те 43 минутра алă пуснă. Мускав вăхăчĕпе ку – 00 сехет те 43 минут.
Çĕнтерÿ ялавĕ Кутузовăн 150-мĕш орденĕн II степень Идрицк стрелоксен дивизийĕн штурм ялавĕ шутланать. Ăна 1945 çулхи çу уйăхĕн 1-мĕшĕнче Берлинра рейхстаг çине çĕкленĕ.
Тĕнчере темĕн тĕрлĕ чечек те пур. Анчах вĕсенчен хăшĕ-пĕри çав тери сайра тĕл пулать.
Хĕрлĕ Миддлемист – камели тĕсĕ. Вăл кĕлчечеке аса илтерет. Вăл тĕнчери чи сайра чечек, ăна аран çăлса хăварнă. 1804 çулта Д.Миддлемист акăлчан Китайран хăйне килĕшнĕ чечек илсе килнĕ. Анчах вăл пĕртен пĕр эксемпляр пулнă-мĕн. Унăн вăрринчен çĕннисене ÿстеме май килнĕ. Вăл çулталăкне темиçе эрне çеç чечекре ларать.
Стронгилодон Китевой – симĕс-кăвак тĕслĕскер, чĕрне евĕр.
Л.И. Черкесова
Шупашкар хулин депутатсен пухăвĕн председательне, Шупашкар хулин пуçлăхне
deputats@gcheb.cap.ru
А.О. Ладыкова
Шупашкар хулин - Чăваш Республикин тĕп хулин администрацийĕн пуçлăхне
gcheb@cap.ru
С.В. Легостаева
Чăваш Республикин Прокурорне
prokur@cap.ru
Хисеплĕ Леонид Ильич!
Хисеплĕ Алексей Олегович!
Хисеплĕ Сергей Валентинович!
Хисеплĕ Алексей Олегович
Эпир, Чăваш Республикин наципе культура аталанăвĕн «Ирĕклĕх» халăх пĕрлешĕвĕн пайташĕсем, хамăр ума чăваш халăхĕн хăй ăнланулăхĕпе чăвашлăх туйăмне, культурипе чĕлхине мĕн вăй çитнĕ таран аталантарма тĕллев лартнă.
Çак хĕрача питĕ уççăн каласа кăтарт чăвашăн пурнăçĕ çинчен.
Тав, ăнăçу сунап ăна.
Миçе ĕмĕр витĕр асаппа тухмарăн,
Миçĕ çичĕ ютăн мăшкăлĕ пулса…
Çапах паттăр юлтăн, вăйна çухатмарăн,
Халь те пулиен çивĕч, кăвартан таса.
- Çеçпĕл Мишши
Пил Тымарлан лавккасенче (тӗрӗссипе пур ҫӗрте те) чӑвашла калаҫни пирки, ҫакна пула тӗрлӗ пӑтӑрмахсем сиксе тухни ҫинчен пире Софья Савнеш каласа парсаччӗ.
- Эсир кирек ăçта та чăвашла çеç калаçни пăтăрмахсем кăларса тăратмасть-и? - Çын чăвашла пĕлмест тĕк ку – унăн ыйтăвĕ. Тăлмачă тыттăр. Лавккара та сутуçăсемпе чăвашла çеç калаçатăп. «Говорите на нормальном языке», - теççĕ лешсем. Çакна пулах вун-вун лавккана çăхав çыртăм.
- Çын чăвашла пĕлмест тĕк ку – унăн ыйтăвĕ. Тăлмачă тыттăр. Лавккара та сутуçăсемпе чăвашла çеç калаçатăп. «Говорите на нормальном языке», - теççĕ лешсем. Çакна пулах вун-вун лавккана çăхав çыртăм.
Тĕлĕнмелле çынпа паллашма тÿр килчĕ. Çуралсанах ăна Витали ят хунă. Ялта ăна «министр» тесе чĕннĕ. Халĕ тус-юлташĕ ăна Пил Тымарлан ятпа пĕлет. Ку – унăн паспортри ячĕ. 1997 çулта Виталий Иванов хăйĕн ятне улаштарса Пил Тымарлан тесе çыртарнă. Чăваш чĕлхишĕн хыпса çунаканскер халĕ те Совет Союзĕ вăхăтĕнчи паспортпа çÿрет. Вăрнар тăрăхĕнчи Кайри Тукай ялĕнче çуралнă Пил Тымарлан 56 çулта.
- Эсир кунашкал ята ахальтен суйламан ахăртнех.
- Ятăмри сăмахсем мĕнпе çыхăннине чухлама йывăр мар ĕнте.
Шупашкарта ҫывӑх вӑхӑтра (15.12.2025 21:00) тӗтреллӗ ҫанталӑк, атмосфера пусӑмӗ 748 - 750 мм, -9 - -11 градус сивӗ пулӗ, ҫил 4-6 м/ҫ хӑвӑртлӑхпа хӗвеланӑҫ енчен вӗрӗ.
Аслă Атилĕх вăрçи
Ачасен вӑрттӑн чӗлхисем тата чӗлхе таврашӗнчи кӑсӑклӑх
Тăван çĕршывăн Аслă вăрçи çывхарнă май
Хÿхĕмлĕхĕн йăх тымарĕсем 
-9.7 °C