Иртнӗ шӑматкун, ҫу уйӑхӗн 28-мӗшӗнче, Муркашри вӑтам шкулта республикӑри шкулсенчи 9-мӗш класран вӗренсе тухакансен чӑваш чӗлхипе литератури предметпа пӗтӗмӗшле патшалӑх экзаменӗ иртрӗ. Шел пулин те, Калайкассинче вӗренекенсемсӗр пуҫне асӑннӑ экзамена никам та суйласа илмен. Чӑваш чӗлхи пирки нумай калаҫатпӑр пулин те ӗҫне тӑвакансем сахалрах. Александр Марсович вӗрентекен класран ППЭ 16 ачаран 8 суйланӑ. Манса ан кайӑр, республикипе 300 ытла вӗрентекен чӑваш чӗлхипе литературине юратма вӗрентет.
Малалла...
Юлашки ҫулсенче хӗрарӑмсенчен хӑшӗсем тӗрлӗ сӑлтава пула килте ача ҫуратма тытӑнса кайрӗҫ. Ҫакна вӗсем тем тӗрлӗ те ӑнлантараҫҫӗ. Килте ҫуратас йӑла, тӗпрен илсен, анӑҫран килет тесе палӑртаҫҫӗ. Тепӗр тесен, пирӗн чӑваш хӗрарӑмӗсем те, Анӑҫа-мӗне кайса курмасӑрах килтех ҫуратнӑ. Анчах... ку вӑл, чӑн та, ӗлӗк пулнӑ. Хирте тырӑ вырнӑ вӑхӑтрах амӑшӗ пулса тӑнисем сахал-им?
Тухтӑр патне каймасӑр ача ҫуратнине теприсем пульницӑсенчи тӳрккеслӗхпе сӑлтавлаҫҫӗ. Чӑн та, шурӑ халатлисем кӑнттаммине, шел пулин те, час-часах асӑрхама тивет.
Тем хӑтланакан та пур. Ҫак кунсенче Шупашкар ҫынни вӑрӑм тунасемпе сӑнав ирттернӗ. Вӗсем ҫыртнине хӑй мӗнле чӑтса ирттернине пӗлесшӗн пулнӑ вӑл. Хайхискер Атӑл леш енче вӑрӑм тунасене «ҫитернӗ».
Евгений Столяров хӑйне вӑрманта ҫыхса хуртарнӑ. Вӑрӑм тунасем ӑна тӳрех тапӑннӑ. Вӗсем кӗлеткипех ҫыртсан мӗн пулать? Ҫакна пӗлесшӗн ҫуннӑ вӑл.
Вӑрмана вӑл юлташӗпе кайнӑ. Пилӗкӗ таран хывӑннӑскер вӑрӑм тунасене мӗн чухлӗ вӑхӑт «тӑрантарнӑ»? Евгений 19 минут ҫеҫ чӑтайнӑ.
Хӑй вӑл слесарь.
За последние два года мне не встретилось хотя бы одно серьезное обсуждение литературно-философской проблемы, обзора прозы или поэзии, анализа переводов с чувашского на русский...
Штатного критика в журнале «Тӑван Атӑл» нет, семья ИД «Хыпар» печатает произведения постоянных ходоков по редакциям. Отдел литературоведения и фольклористики Чувашского государственного института гуманитарных наук обзором и критикой текущей литературы заниматься перестал. Кафедры чувашской литературы университетов и институтов в основном корпят над собственными диссертациями, планово воспроизводят дипломные работы или поурочные разработки прежних лет в виде сборников трудов.
Чебоксарский международный кинофестиваль дает нам возможность ознакомиться не только с новинками современного киноискусства, но и с достижениями российских национальных республик. Открытием для меня стал якутский кинематограф, который, по словам специалистов, в последние годы опередил чувашский и пошел гораздо дальше нашего. Он дотянулся, так сказать, не только до российских вершин, а в просмотренной мною кинокартине «Атын олох» («Другая жизнь»), замахнулся и до американских холмов Голливуда.
Заметки с творческой встречи с народным поэтом Чувашии Валери Тургаем в Национальной библиотеке ЧР
Как уже сообщалось, 18 мая 2016 года в Чебоксарах Валери Тургай отметил своё 55-летие встречей с читателями. Добавим и мы некоторые дополнительные подробности с торжества.
В Актовом зале библиотеки была развёрнута экспресс-выставка фотографий и печатных изданий автора. Экспонировался хороший большой живописный портрет В.Тургая, написанный художником Михаилом Яковлевым.
Сӑмах иртнӗ кунхине, вырсарникун, пулнӑ «Праймериз» пирки. 50-60 ҫултисем ахаль суйлава та хӑнӑхса ҫитменнине кура ҫак ҫӗнӗ сӑмах — чӑвашла ӑна умсуйлав темелле ӗнтӗ — мӗне пӗлтернине, «Пӗрлӗхлӗ Раҫҫей» парти ӑна мӗн сӑлтавпа ирттернине ытлашшиех чухласах каймасть-тӑр.
Чӑн та, питӗ иккӗленӳллӗ йышӑну. Ҫӗршывра (ним хӑрамасӑр пӗрле ҫырам — орфографи комиссийӗ ҫапла йышӑннӑ, ҫывӑх вӑхӑтра ытти инстанцисем те ӑна ҫирӗплетеҫҫех пуль-ха) кризис пырать, ӗҫ вырӑнӗсене чакараҫҫӗ, хӑварнисен ӳҫ укҫине катаҫҫӗ.
– У нас нет литературы? Вот новость! — слышатся голоса в ответ на мою дерзкую выходку. — А наши романы Кузьмы Турхана, Мигихвера Мраньки, Хведера Уяра? А наши первые повести Ивана Юркина, Сергея Чундерова? А наши поэмы «Варусьси», «Под гнетом», «Колчак»? Разве не у нас были Никита Бичурин, Спиридон Михайлов, Михаил Федоров, Константин Иванов, Михаил Сеспель, Семен Эльгер, Васьлей Митта, Петр Хузангай, Яков Ухсай, Геннадий Айги?
Вдобавок, школьные учебники толкуют, что наши древние предки писали на каменных юба рунические повести, на арабском и тюрки языках сочиняли стихи.
Красноармейски районӗнчи Йӗпрем ялӗ ҫывӑхӗнче ферма пур. Унта ӗнесем тытаҫҫӗ, вӑкӑрсем те пур. Тахҫан вӑл колхозӑн пулнӑ. Вӑл аркансан ӑна пӗр ҫын туяннӑ, халӗ ӑна ертсе пырать.
Ним те каламастӑп: ферма йӗркеллех ӗҫлесе пырать. Никам аллине те лекмен тӗк вӑл тахҫанах юхӑнса пӗтӗччӗ. Халӗ ав унта ӗҫ кал-кал пырать. Ҫӗнӗ йышши хатӗр-хӗтӗр те вырнаҫтарчӗҫ унта. Ферма «сывлама» тытӑнсан ял ҫыннисем валли ӗҫ вырӑнӗ те пулчӗ.
Пӗр самант ҫеҫ кӑмӑла хуҫать. Фермӑран куллен тислӗк нумай кӑларма тивет.
«Праймериз, праймериз» теҫҫӗ. Ют чӗлхерен йышӑннӑ сӑмахсемпе калаҫма хӑнӑхнӑ та халӗ ку сӑмахӑн пӗлтерӗшне, тунмастӑп, хам та малтан пӗлменччӗ. Ватӑ ҫынсем унӑн пӗлтерӗшне пушшех те ӑнкармаҫҫӗ ахӑртнех.
«Мӗн вӑл?» — ҫапла каланине пӗрре мар илтрӗм ялта. Ансатрах каласан — «тӗп суйлав умӗнхи суйлав». Ҫапла каласан кинемисемпе мучисем ӑнланаҫҫӗ-ха. Анчах вӑл мӗн тума кирлине ӑнлантарма тивет. «Укҫа пустуй тӑкаклани», «Ӗҫлекенсен шалӑвне чакараҫҫӗ, кунта ав мӗн чухлӗ укҫа пустуй каять» — ҫапла каланине хам хӑлхапах илтрӗм.
Шупашкарта ҫывӑх вӑхӑтра (16.12.2025 03:00) тӗтреллӗ ҫанталӑк, атмосфера пусӑмӗ 751 - 753 мм, -9 - -11 градус сивӗ пулӗ, ҫил 3-5 м/ҫ хӑвӑртлӑхпа ҫурҫӗр-хӗвеланӑҫ енчен вӗрӗ.
Чӑваш чӗлхипе экзамена Калайкасси ачисем кӑна тытнӑ
Хӗрарӑм мӗншӗн килте ҫуратать?
Вӑрӑм тунасене «ҫитерни», е Хӑйне евӗр сӑнавсем пирки
Окололитературные мечтаньица (третий заход)
Приключения якутского кинематографа в Америке или зачем нам чувашам берег заморский?
«Летающий бульдозер»
Умсуйлавӑн усси пур-и?
-11.7 °C