|
Пӑтӑрмахсем
 cap.ru сӑнӳкерчӗкӗ Улатӑрти комбикорм савутӗнче пушар тухнӑ. Кун пирки ЧР Инкеклӗ лару-тӑру патшалӑх комитечӗ пӗлтерет. Ведомство хыпарланӑ тӑрӑх, Промышленноҫ урамӗнче вырнаҫнӑ савутӑн иккӗмӗш хутӗнчи цехра ҫулӑм тухнӑ. Пушара ҫур сехетренех сӳнтернӗ. Вӑл 30 тӑваткал метр ҫинче алхаснӑ. Ҫулӑм гранулятора тата ун патне пыракан электричество пралукӗсене сиенлетнӗ. Палӑртмалла: предприяти «Юрма» агрохолдингӑн подразделенийӗ шутланать. Унта чӑх-чӗп валли комбикорм хатӗрлеҫҫӗ. Ҫулталӑкра 80 тонна комбикорм туса кӑларма пултараҫҫӗ. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
|
Сывлӑх
 igis.ru сайтри сӑн Чӑваш Енре кӑшӑлвирус енчен лару-тӑру питӗ япӑх. Ҫавна май тӳре-шара ҫӗнӗ йышӑнусем тӑвать. Палӑртмалла: пиллӗкмӗш эрне ӗнтӗ ковидпа чирлекенсен йышӗ ӳссе пурать. Хальхи вӑхӑтра республикӑри пульницӑсенче 3500 яхӑн ковид-койка хатӗрленӗ. Ҫапах вӗсен 4,5 проценчӗ ҫеҫ пушӑ. Юлашки кунсенче лару-тӑру йывӑрланнӑран Хӗрлӗ Чутай районӗнче те хушма койкӑсем йӗркеленӗ. Хӗрлӗ Чутай районӗн тӗп пульницинче кӑшӑлвируспа чирлисем валли 100 койка хатӗрленӗ. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
|
Республикӑра
 cap.ru сӑнӳкерчӗкӗ Кӑшӑлвирус сарӑлассине чарас енӗпе ӗҫлекен опративлӑ штаб ларӑвӗнче каллех улатӑрсене сӑмах тивнӗ. Сӑмах май, унта чирлекенсем нумай, ковид-койкӑсем вара пӗтнӗ. ЧР Элтеперӗ Олег Николаев палӑртнӑ тӑрӑх, ҫак хулара суя QR-кодпа усӑ курнине палӑртнӑ. Кунашкал хыпарсем нумай килме тытӑннӑ-мӗн. Олег Алексеевич ЧР ШӖМӗн пуҫлӑхне лару-тӑрӑва тишкерме ыйтнӑ. «Суя чӑннипех те ҫирӗпленсен саккунпа килӗшӳллӗн ҫирӗп йышӑнусем тӑвӑпӑр», - тенӗ Элтепер. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
|
Раҫҫейре
 Биробиджан хӗррипе юхса иртекен Бира юханшыв тӗлӗнтермелле хурмӑллӑ пӑрпа витӗннӗ. Шыв ҫийӗнче пухӑнса ларнӑ хӑйне евӗр пӑрлӑ «икерчӗсене» вырӑнти халӑх ӳкерсе илсе халӑх тетелне вырнаҫтарнӑ. Хӑшӗ-пӗри пӑр калӑпне пиццӑпа танлаштарнӑ. Тӗлӗнмелле ҫутҫанталӑк феноменӗ чылай хула ҫыннин кӑмӑлне ҫӗкленӗ, вӗсем ку пулӑм пирки тӗрлӗрен шӳтлеме пикеннӗ, теприсемсем вара хӑйсен шиклӗхне кӑтартнӑ. Тепӗр тесен, юлашки вӑхӑтра экологи пӑтӑрмахӗсем чылай пулса иртнӗрен, ҫакнашкал шиклӗх ҫавах ӑслӑ-тӑнлӑ пулнине пӗлтерет. Биробиджансем ҫак феномен сӑлтавне шыв ҫинче ҫуллӑ ункӑсем тӑвакан нефть юхса тухнипе ӑнлантарса пама пӑхнӑ. Анчах та «икерчӗсенчен» пӗрине ирӗлтерсен шӗвекре нефть тупайман. Хулари гидрометеорологи бюровӗн ертӳҫи Елена Чернобровина каланӑ тӑрӑх, тӗрӗслесе пӑхнӑ пӑрта йӳҫекпе сӗлтӗ балансӗ йӗркеллӗ, пӑр катӑкӗсем хӑрушӑ мар. Вӗсен ҫапла хурмӑллӑ пулнин сӑлтавӗ вара температура хӑвӑрт улшӑннипе тата ункӑланса хытса ларма май панӑ ятарлӑ кӑпӑк тухнипе ҫыхӑннӑ. Биробиджан — Еврей автономи облаҫӗн административлӑ центрӗ, унта 70 пин ытла ҫын пурӑнать. Бира — Амур шывӗн сулахай юппи. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
|
Персона
 allya.ru сӑнӳкерчӗкӗ Чӑваш ҫӗрӗн мухтавлӑ та ятлӑ-сумлӑ ҫынни, чӑваш театрӗн ҫутӑ ҫӑлтӑрӗ Вера Кузьмина ӗнер, юпа уйӑхӗн 22-мӗшӗнче, куҫне ӗмӗрлӗхе хупнине эпир пӗлтернӗччӗ. Вера Кузьмина – СССР халӑх артистки, Чӑваш Республикин хисеплӗ ҫынни. Ӑна юлашки ҫула ӑсатма паян республика ертӳҫи Правительство комиссийӗ йӗркелени ҫинчен калакан йышӑнӑва алӑ пуснӑ. Халӑх юратнӑ артисткӑна юлашки ҫула ӑсатассипе ҫыхӑннӑ ӗҫсене председатель пулса республикӑн Министрсен Кабинечӗн Председателӗн ҫумӗ – сывлӑх сыхлав министрӗ Владимир Степанов ертсе пырӗ. Комисси председателӗн ҫумӗ – культура, национальноҫсен ӗҫӗсен тата архив ӗҫӗн министрӗ Светлана Каликова. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
|
Ҫул-йӗр
 Чӑваш Енре «Хӑрушлӑхсӑр пахалӑхлӑ ҫулсем» наци проектне пурнӑҫланӑ май Ҫӗмӗрле районӗнчи Паланлӑ юханшыв урлӑ хывнӑ кӗпере тӗпрен юсаҫҫӗ. Объектри ӗҫсем вӗҫленсе пыраҫҫӗ. Юпан 24-мӗшӗнче подрядчик чи яваплӑ тапхӑра — асфальт-бетонӑн финиш сийне сарас ӗҫе — ирттерӗ. Ҫавна май 13:00 сехетрен пуҫласа 17:00 сехетчен асӑннӑ объект тӑрӑх транспорта ҫӳреме чарӗҫ. Объектри ӗҫсем, 2020 ҫулта пуҫланнӑскерсем, 2 тапхӑрта иртеҫҫӗ. Транспорт ҫӳреме юрӑхлӑ пулма эксплуатаци уйрӑмлӑхӗсене юсаса ҫӗнетес тата ҫул урлӑ каҫмалли вырӑна сыхласа хӑварас тӗллевпе кӗперӗн конструкцине, тӗрев пайӗсене туллин улӑштарнӑ, пролетлӑ хуралтӑсен ҫыхӑну тытӑмӗсене вӑйлатнӑ. Ҫавӑн пекех хӑрушсӑрлӑх валли кӗперпе ун патне илсе пыракан ҫул ҫинчи тимӗр картасене вырнаҫтарнӑ. Объектри ӗҫсем пӗтӗмпех юпа уйӑхӗн вӗҫӗччен вӗҫленӗҫ. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
|
Республикӑра
 Чӑваш Республикин ертӳлӗхӗ пулӑшнипе республикӑри районсенче ҫӗнӗ шкулсем хӑпарӑнаҫҫӗ, ҫӗнӗ ача пахчисем уҫӑлаҫҫӗ, маларах туса лартнӑ шкул умӗнхи тата пӗтӗмӗшле пӗлӳ паракан вӗренӳ организацийӗсенче тӗп юсавсем иртеҫҫӗ. Ҫак ӗҫсен тӗп тӗллевӗ вара — ачасем валли аталану условисене хӑтлӑлатасси, педагогсемшӗн – ачасене вӗрентес тата воспитани парас ӗҫе ҫӑмӑллатасси. Тӗслӗхрен, «Демографи» нацпроектӑн «Хӗрарӑмсене ӗҫпе тивӗҫтересси — виҫӗ ҫула ҫитичченхи ачасем валли шкул умӗнхи вӗренӳ условийӗсем туса парасси» регион проекчӗ шайӗнче Ҫӗрпӳ хулинче бассейнлӑ 240 вырӑнлӑ ача пахчи хӑпартас ӗҫ малалла пырать. Объекта хӑпартакан тӗп подрядчик «ПМК-8» ТМЯП шутланать. Проектпа килӗшӳллӗн кунта бассейн, юрӑ-кӗвӗ урокӗсен залӗ, акт тата вӑй-хал культурин залӗсем, кружок занятийӗсем ирттермелли пӳлӗм, компьютер класӗ, медицина кабинечӗ тата административлӑ пӳлӗмсем хута яма палӑртнӑ. Ачасемшӗн канмалли тата аталантармалли мӗн пур условисене туса парӗҫ. Паянхи кун тӗлне объектра 120 яхӑн ҫын вӑй хурать. 1-мӗш, 2-мӗш тата 3-мӗш хутсенче шалти ӗҫсене тӑваҫҫӗ. Вентиляцине вырнаҫтарас ӗҫ малалла пырать. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
|
Харпӑр шухӑш
Чӑвашлӑх
ЧӐВАШ РЕСПУБЛИКИН ПУҪЛӐХНЕ О.Н. НИКОЛАЕВА
КОПИСЕМ: ЧӐВАШ РЕСПУБЛИКА ПАТШАЛӐХ КАНАШӖН ПРЕДСЕДАТЕЛЬНЕ Л.И. ЧЕРКЕСОВА ЧӐВАШ НАЦИ КОНГРЕСӖН ПРЕЗИДЕНТНЕ Н.Ф. УГАСЛОВА
ХИСЕПЛӖ ОЛЕГ АЛЕКСЕЕВИЧ! 2021 ҫулхи октябрӗн 23-мӗшӗнче Чӑваш наци конгресӗн черетлӗ Аслӑ Пухӑвне ирттерме палӑртнӑ. Хӑй ӗҫлесе кайнӑ малтанхи тапхӑрта Конгресс, пирӗн шутпа, чӑнахах та чӑваш нацине европӑлла типлӑ наци пек йӗркелесе ярас, чӑваш патшалӑхлӑхне, ун политика системине тӗпрен ҫӗнетсе улӑштарас, халӑхӑн экономика никӗсне трансформацилес, чӑваш чӗлхи статусне ҫӗклес тесе пысӑк ҫитӗнӳсем тунах. Анчах та, вӑхӑт иртнӗҫемӗн, ЧНК чӑваш нацине ертсе пыракан, ӑна консолидацилесе чӑмӑртакан вӑй пулма пӑрахрӗ, майӗпен ытларах та ытларах этнокультура ӗҫӗсене анчах туса пырас еннелле сулӑна пуҫларӗ. Тем тесен та, паянхи кун Конгресӑн чӑваш нацине системӑллӑ йӗркелесе тытса пырас вӑйӗ хавшаса сисӗнмеллех чакрӗ. Конгресӑн пулас Аслӑ Пухӑвне йӗркелес ӗҫе май пур таран хутшӑнас тесе эпир ЧНК-н паянхи кунхи лару-тӑрӑвӗ пирки те, ӳлӗмри пуласлӑхӗ пирки те пуҫа ватмасӑр пултараймастпӑр. |
|
Кӳршӗре
 Йошкар-Олари полици уйрӑмне ҫӗҫӗпе аманнӑ арҫын пирки пӗлтернӗ. Пӑтӑрмах Подольск Курсанчӗсен урамӗнчи хваттерте пулса иртнӗ. Хуралпа пост службин ӗҫченӗсем асӑннӑ адреспа ҫитнӗ хыҫҫӑн усал шухӑшлӑ ҫынна тытса чарнӑ. Вӑл унччен судпа айӑпланнӑ вырӑнти 35 ҫулти хӗрарӑм судпа пулнӑ. Малтан палӑртнӑ тӑрӑх, эрех-сӑра ӗҫсе ӳсӗрӗлнӗ хыҫҫӑн усал ӗҫе тӑвакан хӗрарӑм диван ҫинче выртакан мӑшӑрне хӑйсен ачи валли апат пӗҫерме ыйтнӑ. Анчах та арҫын вӑл ыйтни ҫине хӑнк та туман. Вара хӗрарӑм ҫӗҫӗ тытнӑ та упӑшкине хырӑмӗнчен темиҫе хут чикнӗ. Шар курнӑскере пульницӑна илсе ҫитернӗ. Асӑннӑ факт тӑрӑх Йошкар-Олари Раҫҫей УМВДн следстви управленийӗ РФ УК 111 статйипе (сывлӑха ятарласа йывӑр сиен кӳни) пуҫиле ӗҫ пуҫарнӑ. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
|
Культура
 regnum.ru сӑнӳкерчӗкӗ Паян, юпа уйӑхӗн 22-мӗшӗнче, Чӑваш ҫӗрӗн мухтавлӑ ҫынни, СССР халӑх артистки Вера Кузьмина пурнӑҫран уйрӑлса кайнӑ. Вӑл 97 ҫулта пулнӑ, пурӑннӑ пулсан ҫитес уйӑхра 98 ҫул тултармаллаччӗ... Вера Кузьмина К.В. Иванов ячӗллӗ Чӑваш патшалӑх академи драма театрӗнче 1947 ҫултанпа ӗҫленӗ. Ҫак ҫулсенче вӑл 100 ытла сӑнара калӑпланӑ. Вӑл 1923 ҫулхи чӳк уйӑхӗн 16-мӗшӗнче Тӑвай районӗнчи Енӗш Нӑрваш ялӗнче ҫуралнӑ. Мускавра ГИТИСра вӗреннӗ. Тӑван ҫершывӑн аслӑ вӑрҫин ҫулӗсенче вӑл ыттисем пекех йывӑр ӗҫе хутшӑннӑ, вӑрман та каснӑ. Вера Кузьмина — К.В. Иванов ячӗллӗ патшалӑх премине, «Ылтӑн маска — 2017» премисене тивӗҫнӗ. Хыпар ҫӑлкуҫӗ:
|
+11.3 °C
