Ҫӗртмен 22-24-мӗшсенче Шупашкарта тӗрлӗ мероприятисем иртӗҫ. Вӗсен шутӗнче Ҫимӗк (шӑматкунпа вырсарникун), Республика кунӗ тата шкул вӗренсе тухакансен кӑларӑм каҫӗсем. Унсӑр пуҫне тата республика районӗсенче «Акатуй» тата «Сабантуй» уявӗсем иртӗҫ. Ҫӗртмен 22-мӗшӗнче Ҫимӗк кунне 294 ял таврашӗсенче, 73 чиркӳре тата 395 ҫӑва-масарсенче ирттерме планланӑ.
Асӑннӑ кунсенче пӗтӗмпе 390 полици ӗҫченӗсем хӑрушсӑрлӑха тытса пырӗҫ. Ҫимӗк кунне 359 ял таврашӗнче, 134 чиркӳре тата 281 ҫӑва-масарсенче тӗрлӗрен мероприятисем иртӗҫ. Вӑл кунхине саккун йӗркине 352 ОВД ӗҫченӗсем, Республика кунӗнче вара Шупашкарта — 600 полици ӗҫченӗсем тытса пырӗҫ. Тӑвай районӗнче (кӑҫал Республика кунӗ унта та иртет) — 85 полици ӗҫченӗсем.
Унсӑр пуҫне тата ҫӗртмен 20-26-мӗшӗнче шкултан вӗренсе тухакансен кӑларӑм каҫӗсем кунне ятарлӑ потрульсем сыхлӗҫ, 381 полици ӗҫченӗ йӗркене тытса пырӗ.
Пуш уйӑхӗн 30-мӗшӗнче 64 ҫулхи хӗрарӑм Шупашкарти хула лаптӑкӗн полици пунктӗнче инспектор ҫине тапӑннӑ, вара ҫак пулӑмпа ӗҫ пуҫарса янӑ пулнӑ.
Инспектора тапӑнасси вара акӑ мӗнрен пуҫланнӑ. Хайхи хӗрарӑм Казахстан республикинчен Шупашкара хӑйӗн тӑванӗсем патне килнӗ пулнӑ. Пуш уйӑхӗн 30-мӗшӗнче вара вӑл хула лаптӑкӗнчи пӗр полици пунктне кӗнӗ, инспекторпа калаҫу ҫавӑрнӑ. Хӗрарӑма иккен участковый кирлӗ пулнӑ. Хайхи инспектор вара вӑл ҫын вырӑнта марри ҫинчен пӗлтернӗ. Ку Казахстан хӗрерӑмне тивӗҫтермен пулас, вӑл испектор ҫине кӑшкӑрма пуҫланӑ, инҫех мар тӑракан швабрӑна алла илсе ШӖМ ӗҫченне темиҫе хутчен ҫапнӑ.
Шупашкарти Калинин районӗ сучӗ паян йӗркене пӑснӑ хӗрарӑма явап тыттарнӑ. Суд ларӑвӗн пӗтӗмлетӗвӗпе ӑна икӗ ҫула тӗрмене лартмасӑр айӑпланӑ.
Республика кунӗ театр ӳнерне юратакансемшӗн кӑҫал тӗлӗнмелле парне хатӗрлерӗ. Ҫӗртме уйӑхӗн 23-мӗшӗнче, вырсарникун, пирӗн республика историйӗнче пӗрремӗш хут Театрсен каҫӗ иртет. Акци каҫхи 11 сехет ҫурӑра пуҫӑнать. Вӑл кун Чӑваш Енӗн патшалӑх театрӗсем Шупашкар тата Ҫӗнӗ Шупашкар урамӗсенче хӑйсен постановкисене кӑтартӗҫ.
Вырӑс драма театрӗ «Мир Луксор» кинотеатр умӗнчи лаптӑкра «Театр тӗнчи» театрализациленӗ композиципе савӑнтарӗ. Хӗрлӗ тӳремре вара Чӑваш патшалӑх ҫамрӑксен театрӗ «Кӗмӗл тумлӑ ҫар» спектакль сыпӑкне курма йыхравлать. Шупашкрати Суту-илӳ ҫурчӗ умӗнчи лапама Константин Иванов ячӗллӗ Чӑваш патшалӑх академи драма театрӗн артисчӗсем пухӑнӗҫ. Шупашкарта пурӑнакансемпе хула хӑнисене вӗсем «Сана юратса, тӑван ен» музыкӑпа сцена композицийӗ хатӗрленӗ. Чӑваш патшалӑх оперӑпа балет театрӗ «Лебединое озеро» балет сценисемпе паллаштарӗ. Балета юратакансен асӑннӑ театр умне пухӑнмалла.
Шупашкарта пурӑннӑ май эрне хушши Ҫӗнӗ кӑнтӑр районӗнчисем вӗри шыв ҫуккипе аптранине час-часах илтме тиветчӗ. Вӗри шывсӑр ларнин сӑлтавӗ — асӑннӑ районта ҫӗртмен 10-мӗшӗнче ӑшӑту сечӗсене юсама пуҫлани. Ҫапла вара Ҫӗнӗ кӑнтӑр районӗнчи темиҫе ҫурта вӗри шывсӑр хӑварнӑччӗ.
Кӗҫнерникун вара, ҫӗртмен 20-мӗшӗнче вӗри шыв каллех крансенчен юхма тытӑннӑ.
Компани пресс-службинче пӗлтернӗ тӑрӑх Пролетари урамӗнче тата Трактор тӑвакансен проспектӗнче ӑшӑту сӗчӗсене туллин юсаса пӗтернӗ.
Вырсарникун, ҫӗртмен 23-мӗшӗнчен пуҫласа утӑн 2-мӗшӗччен Ленин Комсомолӗн тата Хусанкай урамӗсенчи пӑрӑхсене юсама планланӑ. Утӑн 7-16-мӗшӗнче Ленин Комсомол лаптӑкӗ хӗррипе, Иван Яковлев проспекчӗпе тата Николаев урамӗпе те ремонтлама палӑртнӑ.
Ҫапла вара юсав ӗҫӗсем пынӑ чух асӑннӑ урамри ҫурт-йӗрсенче вӗри шыва чарса лартӗҫ.
«Общество укҫи-тенкине тытса пырассипе Раҫҫейри чи лайӑх ӗҫлекен муниципалитет пӗрлешӗвӗ» конкурса пӗтӗмлетнӗ. Чӑвашран унта тӑватӑ муниципалитет хутшӑннӑ: Патӑрьел, Пӑрачкав, Муркаш районӗсем тата Шупашкар хули. Пӗтӗмпе вара 60 регионти 186 хула округӗ тата район тупӑшнӑ.
Конкурса йӗркелекенсем вырӑнтисен хысни пӗлтӗр епле тулнине, вӗсен нормативпа право базине, йӗркелӳпе кадр ӗҫ-хӗлне тишкернӗ. Пӗрремӗш степеньлӗ дипломпа виҫӗ муниципалитета чысланӑ: Владимир хулине, Алтай енӗнчи Барнаул хулине тата Муркаш районне.
Иртнӗ кунхине, ҫурҫӗр иртни икӗ сехет тӗлнелле, Тӗмен облаҫӗнчи ҫул ҫинче инкек сиксе тухнӑ пулнӑ. Пӑтӑрмахра пирӗн ентӗшсем, Шупашкарта пурӑннӑ 59 ҫулсенчи икӗ арҫын вилнӗ. Вӗсенчен пери «Ауди 100» урапапа, тепри «Лада Калинӑпа» пынӑ пулнӑ.
Инкеке лекнӗ арҫынсем Ханты-Мансийск автономи округне урапа туянас тӗллевпе кайнӑ имӗш. Ҫӗнӗ «Аудипе» хуҫаланнӑ хыҫҫӑн арҫынсем икӗ машинпа килелле ҫул тытнӑ. Ҫул-йӗрте тухнӑ инкек сӑлтавӗ вара ҫӗнӗ урапан шофер айӑпӗнче. Вӑл хирӗҫ пыракан ҫурприцеплӑ «Камаз» ҫине пырса ҫапӑннӑ. Тиев машини ҫӑнӑх турттарнӑ, ҫаврӑнса ӳкнӗ хыҫҫӑн вӗсем хыҫалта пыракан «Калина» урапана хупласа хунӑ.
Тӗмен облаҫӗнчи ҪХПИ тытӑмӗн пресс-службинче пӗлтернӗ тӑрӑх ҫӑмӑл машин водителӗсем йывӑр аманнине пула васкавлӑ пулӑшу ҫитичченех вилнӗ. «Камаз» шофёрӗ вара, пиҫихиппе ҫыхӑннӑскер, пӑтӑрмахра вӑйлӑ аманман.
Кӗҫнерникун, ҫӗртмен 20-мӗшӗнче, республика тӗп хулине ӗҫпе Раҫҫей Федерацийӗн Аслӑ сучӗн судьи Александр Зырянов килсе ҫитнӗ.
Шупашкар хӑни Республика Элтепӗрепе, Михаил Игнатьевпа, тӗл пулнӑ. Тӗлпулура Зырянов республика пуҫлӑхне мӗн тӗллевпе килни пирки каласа панӑ — кунта вӑл планпа тӗрӗслев ӗҫне ирттерме палӑртнӑ иккен.
Унсӑр пуҫне аслӑ судья республикӑри мӗнпур суд ӗҫӗ-хӗлне пӑхса тухасси ҫинчен пӗлтернӗ. Ятарлӑ комисси паянхи куна Шупашкарти Мускав тата Ленин районӗн сучӗсене тӗрӗслеме те ӗлкернӗ.
Тӗлпулура Михаил Игнатьевпа Александр Зырянов республикӑри суд системине ҫӗнӗтес ыйтӑва хускатнӑ. Суд органӗсен пахалӑхне ӳстересси ҫинчен сӑмах ҫӗкленӗ.
Ҫӗртмен 19-мӗшӗнче, Республика кунӗ тӗлнелле, Шупашкарти Мускав районӗнчи ЗАГС пайӗнче 1 400-мӗш ача регистрациленнӗ. Юбилейлӑ пепке ҫӗртмен 18-мӗшӗнче кун ҫути курнӑ иккен. Савӑнӑҫлӑ ашшӗ-амӑш ҫуралнӑ хӗре хутран-ситрен тӗл пулакан ята — Мирослава ята — панӑ.
ЗАГС пайӗн ӗҫченӗсем савӑнӑҫлӑ ашшӗне ҫак пулӑмпа саламланӑ, пепкен пӗрремӗш документне — ҫуралнине ӗнентерекен хута алла панӑ.
Шупашкарти урамсенче ҫитес вӑхӑтра сӗт сутакан ятарлӑ сӗткоматсем вырнаҫтарма палӑртнӑ. Пӗрремӗш автоматсене ӗнер Чӑваш Енӗн ялхуҫаминӗ «Регионсем — чикесӗр ҫыхӑну» куравра кӑтартма та ӗлкӗрнӗ пулнӑ.
Европӑра сӗткоматсене вырнаҫтарас ӗҫ-пуҫ ҫӗнӗлӗх мар, Раҫҫейре вара асӑннӑ ҫӗнӗллӗхе тин кӑна пурнӑҫа кӗртеҫҫӗ. Паянхи куна илес пулсан автоматсене Мускавпа Табов хулисенче йышлӑн лартаҫҫӗ.
Шупашкарта сӗткаматсене вырнаҫтарас ыйтӑва пӗрремӗш хут Тӑвай районӗнче пурӑнакан Сергей Илларионов ҫӗкленӗ пулнӑ. Вӑл сӗт туса илме ӗне ферми уҫма шутланӑ. Сунӑ сӗте халӑха ҫитерме (икӗ-виҫӗ алӑ урлӑ сутас вырӑнне) ҫак автоматсем питӗ те меллӗ иккен.
Хуласенче вырнаҫтарнӑ сӗткаматсем чӑннипех халӑхшӑн тухӑҫлӑ пулӗ. Автоматпа усӑ курма та ҫӑмӑл. Хальлӗхӗ фермер 8 сӗткомат туянма палӑртнӑ. Автоматсене Чехинче туса кӑларнӑ, ҫавӑнпа та тӗлентермӗш техникӑна вырнаҫтарма Шупашкара ятарласа Мускавпа Чехи ӑстисем ҫитнӗ.
Сергей Илларионов фермер автоматсене халӑх йышлӑ ҫӳрекен вырӑнсенче вырнаҫтарасшӑн.
Шупашкарта Республика кунне уявлани тата фейерверк фестивалӗ иртесси пирки ытти регионта пурӑнакансене... автобуссем урлӑ пӗлтереҫҫӗ. Епле майпа тетӗр-и? Реклама аталанӑва пуҫарса яраканӗ тетчӗҫ те хӑй вӑхӑтӗнче, паянхи саманара вӑл пушшех те пӗлтерӗшлӗ. Ҫапла вара пирӗн республика ҫуралнӑ кунне уявланине пӗлтерекен хыпарсене пӗр хулапа тепӗрне ҫыхӑнтаракан автобуссем ҫине вырнаҫтарнӑ иккен. Паян, сӑмахран, ун пек автобус Шупашкарти тӗп автовокзалтан Чулхулана тухса кайнӑ. Ҫула май вӑл Воротынец, Лысково, Кстово хулисем патӗнчен иртет. Ҫапла майпа Шупашкара ытти регион ҫыннисене ытларах илӗртес тӗллев тытнӑ. Водительсем палӑртнӑ тӑрӑх халӑх пӗлтерӗве асӑрхать-мӗн.
Салют пирки каларӑмӑр та, фестивале Мускавпа Питӗр хулисенчи тата Белоруҫпа Литвари пиротехниксем килсе ҫитмелле. Вӗсен пултарулӑхне тӗнче тетелӗ пулӑшнипе трансляциленӗ май куракансем те хак пама пултарӗҫ. Вӗсен шухӑшне ҫӗртмен 23-мӗшӗнче 23 сехетрен тытӑнса тепӗр кунхи 11 сехетчен пухӗҫ. Интернет-сасӑлава тӗпе хурса куракансене уйрӑмах килӗшнӗ пиротехниксене ятарлӑ парнепе чыслӗҫ.
-6.7 °C