Шупашкарсен тата унӑн хӑнисен кӑрлачӑн 1–11-мӗшӗсенче мӗнле майпа канмалла? Паллах, тӑркӑч (коньки) сырмалла та каток ҫине вӗҫтермелле. Катоксем хӑш вӑхӑтра ӗҫлемеллине палӑртнӑ.
Чылайӑшӗ 10 сехетрен пуҫласа 22 сехетчен ӗҫлӗ. «Спартак» стадионта вара 9 сехет ҫурӑран пусласа 19 сехет те 45 минутчен ярӑнма пулать. Кӑрлачӑн 4-мӗшӗнче унта 7 сехет те 45 минутран пуҫласа 9 сехет ҫурӑччен эрешлесе ярӑнӗҫ.
«Энерги» каток 9.30-22.00 сехетсенче ӗҫлет. Хӗрлӗ тӳремри каток 10 сехетре уҫӑлать. Ҫамрӑклӑх бульварӗнчи 8-мӗш ҫурт умӗнчи каток та ҫав сехетрех ӗҫлет. Анчах унта кӑрлачӑн 7-мӗшӗнче 13 сехетре эрешлесе ярӑнӗҫ.
И.Франко урамӗнчи 16-мӗш ҫурт патӗнчи каток 10-22 сехетсенче ӗҫлет. Кӑрлачӑн 8-мӗшӗнче 13 сехетре ҫеҫ хоккейла вылӗҫ.
Ҫавӑн пекех катоксем Афанасьев, Николаев, Кадыков, Б.Хмельницкий урамӗсенче, Мир проспектӗнче ӗҫлӗҫ. Ытларахӑшӗ ирхи 10 сехетрен пуҫласа каҫхи 10 сехетчен уҫӑ.
Шупашкарта кӑрлачӑн 9–10-мӗшӗсенче профилактика акцийӗ иртӗ. Ҫав кунсенче кашниех хӑйӗн сывлӑхне тӳлевсӗрех тӗрӗслеттерме пултарать.
Диспансеризаци «Каскад» тата «Мега Молл» суту-илӳ центрӗсенче иртӗ. Кун пирки ЧР Сывлӑх министерстви пӗлтерет.
Тӗрлӗ ӳсӗмри ҫынсем, арҫынсемпе хӗрарӑмсем валли тӗрлӗ тӗреслев пулӗ. Кашниех юнри холестерин тата сахӑр шайне тӗрӗслеме, кардиографи тума, артери юн пусӑмне тӗрӗслеме пултарать. Хӑшӗ-пӗрин шалти органӗсене те ультарсасӑллӑ тӗрӗслев тӑвӗҫ.
Ҫавӑн пекех икӗ кун хушшинче специалистсемпе канашлама май пулӗ. Акци «Каскадра» кӑрлачӑн 9-мӗшӗнче 11 сехетрен пуҫласа 15 сехетчен иртӗ. «Мега Молра» кӑрлачӑн 10-мӗшӗнче ҫав вӑхӑтрах пулӗ.
Ҫӗнӗ ҫул умӗн Шупашкарти Петров урамӗнчи авариллӗ ҫуртра пурӑннӑ 15 ҫын ҫӗнӗ хваттерлӗ пулнӑ. Вӗсем 7 муниципалитет пӳлӗмӗнче пурӑннӑ.
Пӳлӗмсене вӗсене Тӑххӑрмӗш пилӗкҫуллӑх, Грасис, Декабристсен, Текстильщиксен, Шевченко урамӗсенче ҫуртсенче уйӑрса панӑ. Малтан унта хула хыснинчи укҫа-тенкӗпе юсав ӗҫӗсем тунӑ.
Ҫапла майпа Шупашкар хула администрацийӗ хӑйӗн тивӗҫне пурнӑҫланӑ. Аса илтерер: йӑтӑнма пуҫланӑ ҫуртра 165 пӳлӗм пулнӑ, вӗсенче 256 ҫын пурӑннӑ. Авариллӗ лару-тӑру пулсан 75 ҫемьене вӑхӑтлӑх вырӑн тупса панӑ, 85 ҫемье тӑванӗсем патне куҫнӑ. Икӗ пӳлӗмри ҫынсем ҫеҫ пулӑшу ыйтман.
Раштавӑн 13-мӗшӗнчен пуҫласа кӑрлачӑн 11-мӗшӗччен Шупашкара «Виктория» шапито-цирк артисчӗсем «Хӗл Мучи патӗнче хӑнара» программӑпа килсе ҫитнӗ. Унпа Шупашкара 500 ҫул ятлӑ паркра паллашма пулать. Программӑра — упӑте, кенгуру, упа, варана, пирӗн патра ҫук кайӑксем. Тата тӗрлӗ жанрлӑ цирк ӑстисем хӑйсен пултарулӑхӗпе тӗлӗнтереҫҫӗ.
Республикӑн тӗп хулин пуҫлӑхӗ Леонид Черкесов тата хула администрацийӗн пуҫлӑхӗ Алексей Ладыков пулӑшнипе ачасене унта тӳлевсӗр кайса курма май туса панӑ. Анчах уншӑн шӑпӑрлансене ӑмсанмаллах та мар-тӑр тепӗр енчен. Мӗн тесен те вӗсем — телейсӗрскерсем-ҫке. Тӳлевсӗр билета ашшӗ-амӑшӗн хӳттисӗр тӑрса юлнисене, пурӗ 150 ачана, уйӑрма йышӑннӑ.
Чирлисене сиплекенсем канмалли кунсенче кӑна мар, ҫӗрӗпех ӗҫлени паллӑ-ха. Анчах стационарта тата амбулаторинче тӑрӑшакансем Ҫӗнӗ ҫул тӗлӗнче епле ӗҫлӗҫ-ха?
Республикӑн Сывлӑх сыхлав министерстви кун пирки ҫапла пӗлтерет: паян, кӑрлачӑн 1-мӗшӗнче, тухтӑрсем канӗҫ. Кӑрлачӑн 2 тата 3, 5, 6, 8, 9, 10-мӗшӗнче, шӑматкунхи графикпа ӗҫлӗҫ, пулӑшӑва тухтӑрсем поликлиника графикӗпе кӳрӗ. Кӑрлачӑн 4 тата 7-мӗшӗсенче вӗсем уяв кунӗ тесе канмӗҫ. Кӑрлачӑн 11-мӗшӗнче те пульницӑсем ӗҫлемӗҫ — вӑл кун вырсарникуна лекет.
Вӑраха хӑвармасӑр пулӑшмалли чирлисене Шупашкарти 1-мӗш клиника пульницин йышӑну уйрӑмӗнче асӑннӑ кунсенче талӑкӗпех йышӑнӗҫ.
Ҫӗнӗ ҫул умӗн Чӑваш Ен Элтеперӗ Михаил Игнатьев Ишлейри пысӑк ваольтлӑ аппаратура савучӗн директорӗп, Шупашкарти Электроаппаратура савучӗн гендиректорӗн пуҫлӑхӗн ҫумӗпе Алексей Шурдовпа тӗлпулнӑ. Унпа вӑл Правительство ҫуртӗнче курнӑҫнӑ.
Алексей Шурдов Элтепере предприяти производство калӑпӑшне 2015 ҫулта 33 процент ӳстернине пӗлтернӗ. Ӗҫ укҫи вӑтамран 24 пин тенке ларать тесе каланӑ. Тӗп капитала 140 миллиона яхӑн тенкӗлӗх укҫа-тенкӗ хывнӑ-мӗн. Ишлейри пысӑк вольтлӑ аппаратура савучӗ производство калӑпӑшне кӑҫал тата ӳстерсе пырасшӑн, хушма ӗҫ вырӑнӗсем уҫасшӑн.
"Саккас пур чухне предприяти уявсенче татти-сыпписӗр ӗҫлет.Сирӗн ӗҫ кӑтартӑвӗ лайӑх. Эсир сутмалли рынока сарса пыратӑр, лайӑх вӗренӳ центрӗ йӗркелерӗр. Ман ятпа студентсем тата ашшӗ-амӑшӗ пӗрре кӑна мар тав сӑмахӗ каланӑ", - тенӗ Элтепер.
Чӑваш Енре кӑҫал 15 ача пахчи уҫма палӑртни пурнӑҫа кӗчӗ. Пӗр вӑхӑтра вӗсене уҫса ӗлкӗреймессӗнех туйӑнни те пулман маррине пытараймӑпӑр. Анчах шухӑшланине пурнӑҫа кӗртме май килчӗ. Ҫав шутра Кӳкеҫре темиҫе ҫул каялла уҫма палӑртнӑ ача пахчин те алӑкӗ уҫӑлчӗ, Муркашрин те.
Шӑпӑрлансем валли юлашки тӑватӑ ҫулта 19,6 пин ытла вырӑн уҫнӑ, ҫав шутран чӗрӗк пайӗ — 5,7 пинӗ — кӑҫала тивет. Юлашкинчен асӑннӑ цифрӑран 3 пине яхӑнӗ — ҫӗнӗ ача пахчисем уҫнин тӳпи.
Ҫӗршыв Президенчӗн хушӑвӗпе килӗшӳллӗн килес ҫул пирӗн ҫӗршывра 3 ҫултан пуҫласа 7 ҫулчченхисен ача пахчин ыйтӑвне пуҫӗпех татмалла. Чӑваш ене илсен, хальхи вӑхӑтра пирӗн республикӑра 1,5 ҫултан аслӑраххисен 80,6 проценчӗ ача пахчине ҫӳрет.
Шупашкар хулин Калинин район сучӗ Сергей Красильников тата Ирина Григорьева тӗлӗшпе пуҫарнӑ пуҫиле ӗҫпе пӑнчӑ лартнӑ. Анчах приговор хальлӗхе саккунлӑ вӑя кӗмен-ха. Унпа килӗшмесӗр енсен Аслӑ суда тухма ирӗк пур.
Красильников Федерацин налук службин Шупашкарти инспекцийӗнче ӗҫленӗ май «Налог Плюс» тулли мар яваплӑ общество ертӳҫипе Григорьевапа ӑна ӗҫре пулӑшса пыма калаҫса татӑлнӑ. Асӑннӑ служба ӗҫченӗсене вӑл саккунлӑ мар япаласем пурнӑҫлама, асӑннӑ фирма ӗҫченӗсене канашпа пулӑшма, вӗсене кирлӗ хыпарсене пӗлтерсе тӑма шантарнӑ. Пӗлтӗрхи кӑрлачран пуҫласа кӑҫалхи пуш уйӑхӗччен хайхи налукҫӑ 50 пин тенкӗ сӗтев илнӗ. Тепӗр тесен, укҫи пысӑках та мар та, анчах ҫавӑншӑн Красильникова суд 1 миллион тенкӗлӗх штрафламалла тата патшалӑх должноҫне йышӑнмалла мар тунӑ. Григорьеван вара сӗтев панишӗн 400 пин тенкӗ штраф тӳлемелле.
Ырантан Шупашкартан Самара тата Ӗпхӗве самолетсем вӗҫме чарӑнӗҫ. Самолетсене ку линипе ҫӳреттернӗ «АК БАРС АЭРО» компани хӑйӗн ытти вӗҫевне те чарса лартассине пӗлтернӗ. Ҫакна унӑн хуҫисем самолетсене вӗҫтерме тӑкаклипе сӑлтавланӑ.
Раштавӑн ҫурринче аэрокомпани билет сутассине кӑралчӑн 12-мӗшӗччен сахаллатма йышӑннӑ. Раштавӑн 29-мӗшӗнче вӑл асӑннӑ кун хыҫҫӑн вӗҫеве чарса лартма йышӑннӑ. Хыснаран субсидилекен программӑна хутшӑнма вӑл заявка тӑратманнине кура (Шупашкартан Самарпа Ӗпхӗве уҫнӑ маршрут шӑпах ҫав программӑпа килӗшӳллӗн пулса пыраканскер) рейссене вӑл ырантанах хутшӑнмасси пирки пӗтӗмлетме пулать.
«АК БАРС АЭРО» компани хӑй панкурта тухманнине, ӗҫе вӑхӑтлӑха кӑна чарнине ӗнентерет иккен. Тӗп сӑлтавӗ — тенкӗ хӑй хакне ҫухатни-мӗн.
Кӑҫал ҫав компани Шупашкартан 500 ытла рейс хутлаттарнӑ.
Чӑваш Енре чи ватӑ предприятисенчен пӗри — Шупашкарти аш-какай комбиначӗ — ӗҫлеме пуҫланӑ. ЧР Ял хуҫалӑх министерстви комбината республикӑри пӗр усламҫӑ укҫан самай пулӑшнине пӗлтерет.
Виҫӗ уйӑх юсав ӗҫӗсем пынӑ хыҫҫӑн комбинат ҫӗнӗрен сывлӑш ҫавӑрса янӑ. Раштавӑн 25-мӗшӗнче унта продукцин пӗрремӗш партине кӑларнӑ. Тепӗр кунхине вӑл, ӗлӗкхи рецептпа кӑларнӑскер, лавккасен сентрисем ҫинче выртнӑ.
Малтанлӑха комбинат продукцие пӗчӗк калӑпӑшпа кӑларӗ. Каярахпа конвейерсенчен пӗр сменӑра 50 тонна яхӑн продукци тухмалла. Ертӳлӗх комбината агропромышленноҫ холдингӗ таранах аталантарасшӑн-мӗн.
ЧР ял хуҫалӑх министрӗ Сергей Павлов предприятие инвесторсем укҫа хывса ӗҫ вырӑнӗсем туса пани пӗлтерӗшлӗ пулнине палӑртнӑ. Малашне ку республика хыснине тупӑш кӳрессе пӗлтернӗ.
Аса илтерер: Шупашкарти аш-какай комбиначӗн ӗҫӗ-хӗлӗ 2012 ҫул вӗҫӗнче чарӑнса ларнӑ. Ҫынсен ӗҫрен кайма тивнӗ. Кунсӑр пуҫне вӗсене 14,3 миллион тенкӗ шалу тӳлеменни ҫиеле тухнӑ. Экс-директор тӗлӗшпе виҫӗ пуҫиле ӗҫ пуҫарнӑ.
Следстви предприяти 4 миллион тенкӗ налук тӳлеменнине тӑрӑ шыв ҫине кӑларнӑ.
Шупашкарта ҫывӑх вӑхӑтра (11.01.2025 03:00) тӗтреллӗ ҫанталӑк, атмосфера пусӑмӗ 755 - 757 мм, -1 - 1 градус сивӗ пулӗ, ҫил 3-5 м/ҫ хӑвӑртлӑхпа кӑнтӑр-хӗвелтухӑҫ енчен вӗрӗ.
| Дементьев Пётр Васильевич, СССРта авиапром ӗҫне пуҫаракансенчен пӗри ҫуралнӑ. | ||
| Димитриев Василий Димитриевич, паллӑ чӑваш историкӗ ҫуларнӑ. | ||
Пулӑм хуш... |