Ижевскри шкулсенчен пӗринче пулса иртнӗ пӑтӑрмах хыҫҫӑн (унта пӗри пӑшалпа пырса кӗрсе темиҫе ачапа вӗрентекене персе пӑрахнӑччӗ тата амантнӑччӗ) пирӗн республикӑри шкулсенче те хурал ӗҫне вӑйлатма сӗннӗ.
Шупашкарти шкулсенче ӗнертен, юпа уйӑхӗн 1-мӗшӗнчен, уйрӑм ҫыннӑн хурал организацийӗсен хуралҫисем ӗҫлеме тытӑннӑ. Вӗсем ятарлӑ пӗлӳ илнӗ, инкеклӗ лару-тӑрура хӑйсене епле тытмаллине пӗлеҫҫӗ.
Сӑмах май каласан, Шупашкарти шкулсенче видеосӑнав камерисем тата йӗрке хуралҫисене васкавлӑн чӗнсе илмелли кнопкӑсем вырнаҫтарнӑ.
Чӑваш Енре эвакуаци комиссийӗ туса хунӑ. Ӗҫлӗ хута республика ертӳҫи Олег Николаев ӗнер, ака уйӑхӗн 12-мӗшӗнче, алӑ пуснӑ.
Хушура каланӑ тӑрӑх, эвакуаци комиссине Граждан оборони ҫинчен калакан федераци саккунӗпе килӗшӳллӗн йӗркеленӗ.
Комисси халӑха эвакуацилеме, пурлӑх тата культура пуянлӑхне хӑрушсӑр вырӑна куҫарассипе ӗҫлӗ.
Хушу ӗнерех вӑя кӗнӗ.
Ҫуллахи вӑхӑтра юханшывпа пӗвесенче пӗчӗк кимӗсемпе ярӑнма юратакансем йышланаҫҫӗ. «Шывра та ҫул ҫинчи пекех асӑрхануллӑ пулмалла», — теҫҫӗ республикӑн Пӗчӗк кимӗсен патшалӑх инспекцийӗн ӗҫченӗсем.
Асӑннӑ инспекци ӗҫченӗсем йӗркене пӑсакан «капитансене» тытса чараҫҫӗ. Сезон пуҫланнӑранпа ҫӑлавҫӑсем 450 профилактика рейчӗ йӗркеленӗ. Йӗркене кӑнттамӑн пӑснӑшӑн 94 ҫынна штрафланӑ.
Час-час тӗл пулакан кӑлтӑк — ҫӑлав жилетне тӑхӑнманни. Экипировка пирки карап хуҫисем те, пассажирсем те манаҫҫӗ.
Тепӗр чухне кимме ӳсӗр пуҫпа тытса пыракансем тупӑнаҫҫӗ. Ун пеккисене икӗ ҫынна тытса чарнӑ. Ӳсӗрскерсене 1500 тенкӗрен пуҫласа 2000 тенкӗ таран штрафлама е кимӗпе ҫӳреме 1 ҫултан пуҫласа 2 ҫул таран чарма пултараҫҫӗ.
Сӑмах май каласан, ҫӗртме уйӑхӗн 1-мӗшӗ хыҫҫӑн пирӗн республикӑри шыв-шурта 21 ҫын вилнӗ, вӗсенчен иккӗшӗ – ачасем.
Шывра кӑшӑлвирус пурӑнмасть. Ҫакӑн пек пӗлтернӗ «Российская газета» хаҫата Вирус инфекцийӗсен Екатеринбургри ӑслӑлӑхпа тӗпчев институчӗн ертӳҫи, биологи ӑслӑлӑхсен докторӗ Александр Семёнов. Асӑннӑ учреждени Роспотребнадзорӑн «Вектор» вирусологипе биотехнологин патшалӑх центрӗн шутланать.
Александр Семенов каланӑ тӑрӑх, вирус — белок молекулинчен тӑракан кӑткӑс тытӑм. Ӑна упранса юлма изотони растворӗ кирлӗ. Тепӗр майлӑ каласан, шыв тӑварлӑхӗ физиологи растворне ҫывӑх пулмалла. Тинӗс шывӗ те унашкал мар.
«Ахаль шывра ун пекки ҫук. Унсӑр пуҫне шывра кислород пур. Ҫавна май унта кӑшӑлвирус инфекцийӗ пурӑнаймасть», — уҫӑмлатнӑ Роспотребнадзорӑн Эпидемиологин тӗп ӑслӑлӑхпа тӗпчев институчӗн Млоекулярлӑ диагности центрӗн ертсе пыракан эксперчӗ Михаил Лебедев.
Раҫҫейӗн Инкеклӗ ӗҫсен министерствин Чӑваш Енри Тӗп управленийӗнче пӗлтернӗ тӑрӑх, ыран, ҫӗртме уйӑхӗн 11-мӗшӗнче, пирӗн республикӑра вӑйлӑ ҫил тухма, аслати авӑтма пултарӗ. Аслати вӑхӑтӗнче ҫил ҫеккунтра 15 метр хӑвӑртлӑхпа вӗрӗ. Ҫакӑн пек асӑрхаттарать маларах асӑннӑ управленин Инкеклӗ лару-тӑру управленийӗн центрӗ.
Ҫил вӑйлӑ алхассан ҫутӑ пӑралукӗсем татӑлса каяс, ҫирӗп мар хуралтӑсем, ытти ҫавӑн йышши конструкцисем тӳнсе каяс хӑрушлӑх пур. Ҫавӑнпа та асӑрханмалла, сыхланмалла. Яваплӑ службӑсен уйрӑмах сыхӑ тӑмалла.
Чӑваш Енре пушара хирӗҫле ятарлӑ режим туса хурасшӑн. Кун пек йышӑнӑва ӗнер республикӑн Министрсен Кабинечӗн ларӑвӗнче тишкернӗ. Документӑн проектне унта ыралнӑ.
Ятарлӑ режим вӑхӑтӗнче кӑвайт чӗртме, кӑмрӑк ҫинче апат хатӗрлеме, вӑрманта тата ун ҫывӑхӗнче ҫӳп-ҫап ҫунтарма юрамӗ. Вӑрман тата ял хуҫалӑх тӗлевӗллӗ ҫӗрсем ҫывӑхӗсенчи ҫӗр лаптӑкӗсенче те типӗ курӑка ҫунтарма чарӗҫ.
Пушар хӑрушлӑхӗ IV и V класа ҫитсен вӑрмансене кӗме те юрамӗ.
Йӗркене епле пӑхӑннине тӗрӗслесе тӑрӗҫ. Каланине итлеменнисене явап тыттарӗҫ.
Ыран, пуш уйӑхӗн 3-мӗшӗнче, халӑха асӑрхаттармалли тытӑм епле ӗҫленине черетлӗ хутчен тӗрӗслӗҫ. Яваплӑ службӑсем ун пеккине тӑтӑшах ирттеренине хӑнӑхӑмӑр ӗнтӗ.
Урамсенче вырнаҫтарнӑ сиренсемпе громкоговорительсем граждан хӳтӗлевӗн тренировки пуҫланни ҫинчен систерӗҫ. «Внимание всем!» (чӑв. Пурин те тимлӗ пулмалла) асӑрхаттару икӗ хутчен: 10 сехет те 40 минутра тата 11 сехетре янӑрӗ.
Чӑваш Енӗн Граждан хӳтӗлевӗпе чрезвычайлӑ лару-тӑру комитечӗ пӗлтернӗ тӑрӑх, сасса илтсен пӑлханма кирлӗ мар. Вӑл —тӗрӗслев кӑна.
Кӑшарни тӗлне хатӗрленӗ шыва кӗмелли вырӑсенче паянтан тытӑнса кӑрлач уйӑхӗн 20-мӗшӗччен васкавлӑ пулӑшу машинисем дежурствӑра тӑрӗҫ.
Ҫӗнӗ Шупашкарти Ҫветтуй Улатимӗр кнеҫ соборӗ патӗнчи купель ҫывӑхӗнче васкавлӑ пулӑшу машини кӑрлач уйӑхӗн 18-мӗшӗнчи 22 сехетрен тытӑнса кӑрлачӑн 19-мӗшӗнчи 8 сехетчен, кӑрлачӑн 19-мӗшӗнчи 16 сехетрен кӑрлачӑн 20-мӗшӗнчи 06 сехетчен дежурствӑра пулӗ.
Шупашкарти виҫӗ купель ҫывӑхӗнче кӑрлачӑн 19-мӗшӗнчи 16 сехетчен васкавлӑ пулӑшу машинисем пулӗҫ.
Районсенче те тухтӑрсен бригадисем дежурствӑра тӑрӗҫ.
Кӑшӑвируспа ҫыхӑннӑ йышӑнусене епле пурнӑҫланине Шупашкарти хулари мобильлӗ ушкӑнсем кану тата уяв кунӗсенче те тӗрӗслӗҫ. Хулара йӗркеленӗ мобильлӗ 17 бригадӑран 10-шӗ общество транспортӗнчи тӑрӑма хаклӗ, 3-шӗ – ют ҫӗршывсемпе ытти регионтан килекенсем патне ҫитсе килӗ, 4-шӗ лавккасене ҫул тытӗ.
Сӑмах май каласан, Ҫӗнӗ ҫул каҫхине Шупашкар хулинче общество транспорчӗ ытти ҫулти евӗр ҫурҫӗр иртиччен ҫӳремӗ. Кӑшӑлвируса пула ял-хулара массӑллӑ мероприятисем ирттерме юрамасть. Ҫавна май раштав уйӑхӗн 31-мӗшӗнче республикӑн тӗп хулинче троллейбуссемпе автобуссем ӗҫ кунӗсенчи евӗр ӗҫлӗҫ, вӗсем 23 сехетчен ҫеҫ ҫӳрӗҫ.
Ӗнер, раштав уйӑхӗн 11-мӗшӗнче, Шупашкарти 17-мӗш шкул ачисемпе педагогсене эвакуациленӗ. Вӗсене 12 сехет те 35 минутра урама кӑларса тӑратнӑ. Шкула полицейскисем тата тухтӑрсем пырса ҫитнӗ. Кинологсем урамри ҫула хупланӑ.
«Ачасем урамра шӑнса пӑсӑласран 9-11-мӗш классене 37-мӗш шкулӑн акт залне илсе кайнӑ, ыттисене ҫывӑхри 106-мӗш ача пахчине ӑсатнӑ», — пӗлтернӗ эвакуациленине куракансем «Pro-город» кӑларӑма.
Ачасемпе вӗрентекенсене мӗн сӑлтавпа эвакуациленине хаҫат пӗлтермен.
-11.7 °C