Шупашкар районӗнчи Кӳкеҫре пурӑнакансем урамри юпаран хӑраҫҫӗ. Райцентрти Сӗнтӗрвӑрри урамӗнчи 14-мӗш тата 15-мӗш ҫуртсенчисем хӑйсен пӳрчӗсем умӗнчи чалӑшнӑ ҫутӑ юпи персе анасран шикленеҫҫӗ.
«Общественный совет поселка Кугеси» (чӑв. Кӳкеҫ поселокӗн общество канашӗ) халӑх ушкӑнӗнче ҫырнинче «SOS» тесех палӑртнӑ.
Ҫынсем ҫутӑ юпине ылмаштаракан подряд организацине ҫӗрӗк юпана ҫӗнетме ыйтаҫҫӗ. Темиҫе ҫул каялла юпасене ҫӗннисемпе улӑштарнӑ иккен, маларах асӑннӑ ҫуртсем умӗнчине тӗкӗнмен.
Кӳкеҫри Сӗнтӗрвӑрри урамӗн вӗҫӗнчи чалӑшса кайнӑ юпа кирек хӑш самантра персе анма пултарнине палӑртакан ҫынсем яваплисем пулӑшасса шанаҫҫӗ. Мӗнрен тата мӗншӗн шикленнине ӗнентерме сӑн ӳкерчӗк вырнаҫтарнӑ.
Шупашкарти Модӑсен ҫуртӗнчи кафене тата каҫзи клуба хупма йышӑннӑ.
Шупашкар прокуратури Модӑсен ҫуртӗнчи «Паблик паб» клуба тата «Дровишки» пиццерие хупма ыйтса суда тавӑҫпа тухнӑ. Пушар хӑрушсӑрлӑхӗн правилисемпе килӗшсе тӑмалла ӗҫсем пурнӑҫласан заведенисене ҫӗнӗрен уҫма чармӗҫ.
Сӑмах май, ака уйӑхӗн 26-мӗшӗнче Модӑсен ҫуртӗнчи кафере ҫулӑм хыпса илнӗччӗ. Унти ҫынсене васкаса урама кӑларнӑччӗ, пушара алхасма паманччӗ.
Республикӑн тӗп хулинчи «Модӑсен ҫурчӗ» центрта пушар сигнализацийӗ тата хӑрушлӑх пирки пӗлтерекен тытӑм юсав пӗлтернӗччӗ. Аса илтерер, Чӑваш Енӗн Пуҫлӑхӗ Правительство пайташӗсемпе ака уйӑхӗн 9-мӗшӗнче ирттернӗ канашлура суту-илӳпе кану центрӗсенчи тӗрӗслевӗн малтанхи пӗтӗмлетӗвне тишкернӗччӗ.
Кемерово хулинче пулса иртнӗ трагедии хыҫҫӑн чылай та вӑхӑт иртмерӗ пулин те, каллех массӑлла информаци хыпарӗсенче унта та кунта пушарсем пулса тухни пирки пӗлтереҫҫӗ. Тӗрӗслевсем пур ҫӗрте те нарушенисем палӑртаҫҫӗ. Мӗншӗн тетӗр-и?Кунта пӗртте тӗлӗнмелли ҫук, манӑн шухӑшпа. Темӗнле ӑслӑ пулма та кирлӗ мар, ҫакӑ пулӑмсен чӑн сӑлтавне уҫма: кашни тӗрӗслев вали ятарлӑ комисси хатӗрлеҫҫӗ, укҫа уйӑраҫҫӗ. Ҫавӑ укҫа ӑҫта каять? Паллӑ ӗнтӗ кӗсъесене.
Кемеровори суту-илӳ цетрне илер тӗслӗхрен: унта вырнаҫтарнӑ йышши вылямалли конструкцисем тата вунӑ хулара, хӑшӗнче сӳтнӗ тӗслӗхсем пур? Пулмаҫҫӗ те, вӗсем патӗнче пушар пулман вӗт. Мӗншӗн-ха вӗсен пӑшӑрханмалла ҫукшӑнах. Мӗншӗн ют патшалӑхри автоконцернсем енчен те пӗр-икӗ машинӑра пӗрпекле неисправность пулсан, пур выпуска та кутӑн пухаҫҫӗ? Вӗсемшӗн компании ячӗ тупӑшран хаклӑрах.
Пирӗн тӑван патшалӑхра вара вӑрӑ-хурахсене чӑн-чӑн телей: енчен те ӑҫта-тӑр томограф списать турӗҫ-тӗк, пирӗннисем ҫавна ҫӗнӗ тесе илсе те ҫитереҫҫӗ тӑван ҫӗршыва. Укҫана вара ҫӗнӗ томограф чухлех уйӑраҫҫӗ кӗсъесене тултарса.
Ӗнер Чӑваш Енӗн Пуҫлӑхӗ Правительство пайташӗсемпе ирттернӗ канашлура суту-илӳпе кану центрӗсенчи тӗрӗслевӗн малтанхи пӗтӗмлетӗвне тишкернӗ.
Раҫҫейӗн Инкеклӗ ӗҫсен министерствин Чӑваш Енри Тӗп управленийӗн пуҫлӑхӗ Станислав Антонов каланӑ тӑрӑх, Шупашкарта уйрӑмах нумай кӑлтӑк тупса палӑртнӑ объект — «МТВ Центр» суту-илӳпе кану комплексӗ. Унта пушар хӑрушлӑхне пӑснӑ тӗслӗхсене 149 хутчен шута илнӗ. Шупашкарти «Каскад» суту-илӳпе кану центрӗнче 73 кӑлтӑк палӑртнӑ. Республикӑн тӗп хулинчи «Модӑсен ҫурчӗ» центрта пушар сигнализацийӗ тата хӑрушлӑх пирки пӗлтерекен тытӑм юсавсӑр иккен. Проекта пӑхӑнмасӑрах планировкӑна ылмаштарнӑ. Шупашкарти «Мега Молл» суту-илӳпе кану центрӗнче пушара шывпа автомат мелпе сӳнтермелли тытӑма насуссемпе ҫыхӑнтарман, 1-4-мӗш хутсенче тӗтӗме сирмелли тытӑм ӗҫлемен.
«Хальлӗхе тӗрӗсленисенчен Канашри «Империал» суту-илӳ центрӗ ҫеҫ йӗркене пӑхӑнса ӗҫлет», — тенӗ Станислав Антонов.
Ҫӗмӗрле хулипе Чулхула облаҫӗнчи Нават ялне Сӑр урлӑ каҫмалли пӑр ҫула хӗлсерен уҫнине Чӑваш халӑх сайчӗ кашнинчех пӗлтернӗччӗ. Кӑҫал ӑна кӑрлач уйӑхӗн 15-мӗшӗнче хута янӑччӗ. Аса илтерер, вӑхӑтлӑх ҫулпа 3 тоннӑран ҫӑмӑлтарах машинӑсен ҫеҫ каҫма юратчӗ. Пӑр ҫулпа иртнӗ чух пӗр сехетре вунӑ ҫухрӑмран ытла хӑваламалла марччӗ.
Ӗнер, ака уйӑхӗн 4-мӗшӗнче, юханшыв урлӑ ҫула хупса хунӑ. Ҫапла туни пӑр ҫӳхелнипе ҫыхӑннине тавҫӑрма йывӑр мар.
Раҫҫейӗн Инкеклӗ ӗҫсен министерствин Чӑваш Енри Тӗп управленийӗнче пӗлтернӗ тӑрӑх, машинӑсене тата ҫынсене каҫса ҫӳреме сарнине пӑр кайма тытӑниччен сӳтсе пӗтерӗҫ. Унта пырса кӗнӗ ҫӗре ҫул хупӑннине кӑтартакан паллӑсем вырнаҫтарнӑ.
Паянтан Шупашкарти мӗнпур пысӑк суту-илӳ тата кану центрӗсене тӗрӗслеме тытӑнӗҫ. Ҫапла тума Раҫҫейӗн Тӗп прокуратури ҫӗршывӑн мӗнпур регионӗнчи ҫак органсене хушнӑ. Пирӗн республикӑра ку ӗҫе паян пуҫӑннӑ. Тӗплӗ тӗрӗслев ака уйӑхӗн 10-мӗшӗ тӗлне вӗҫленмелле.
Эпир пӗлнӗ тӑрӑх, тӗрӗслеве прокуратура кӑна мар, пушар хуралӗн ӗҫченӗсем те хутшӑнӗҫ. Кун пирки, сӑмах май, Чӑваш халӑх сайчӗ пӗлтернӗччӗ. Надзор органӗнче ӗнентернӗ тӑрӑх, хӑрушсӑрлӑх йӗркине епле пӑхӑннине хут ҫине хитре ҫырса хунипе ҫырлахмӗҫ. Специалистсем вырӑна тухса кирлӗ оборудование, алӑксене, пӗлтерӗшлӗ ытти саманта хӑйсен вичкӗн куҫӗпе пӑхса хаклӗҫ.
Аса илтерер, Кемӗрти суту-илӳ центрӗнчи пушарта вилнӗ вун-вун ҫынна асӑнса пирӗн ҫӗршывра паян — хурлану кунӗ. Чӑваш халӑх сайчӗ те ҫавна май хура тата шурӑ тӗслине эсир асӑрхарӑр ӗнтӗ, ун пирки ӗнерех систернӗччӗ.
Шупашкар район центрӗнче, Кӳкеҫре, пурӑнакансенчен пӗри тротуар ҫуккине «Контактра» халӑх тетелӗнчи «Общественный совет поселка Кугеси» (чӑв. Кӳкеҫ поселокӗн халӑх канашӗ) ушкӑнра евитленӗ.
Унта сӑмах район центрӗнчи Карл Маркс урамӗ пирки пырать. «Машина пулсан ҫынсем тротуарсӑр епле утаҫҫӗ-ши ыйту ҫуралмасть пулӗ», — тенӗ Аня Чемашкина ятлӑ ҫын. Ҫил-тӑманта трасса айккине юр хӳсе лартнипе унӑн ик енӗ те кӗрте ҫаврӑнать-ҫке.
Автомобиль ҫук чухне ҫулпа саркаланса пырайӑн-ха, анчах «тимӗр ут» хутланӑ самантра ӑҫта пӑрӑнмалла? Машинӑсемпе тупӑшса ватти-яшшин те утма тивет. Ирӗксӗртен.
Пост авторӗ хӑрушӑ урампа ҫынсен киле таса-сывӑ епле ҫитмелли пирки тата хӑҫан та пулсан тротуар туса парӗҫ-ши тесе пуҫ ватать.
Шупашкар хулинче ҫул-йӗр хӗресленнӗ вырӑнта машинӑсем вӑрах тӑрасран светофорсен ӗҫне лайӑхлатсах пыраҫҫӗ. Хальхинче Ленин проспекчӗпе Гагарин урамӗ хӗресленнӗ тӗлтин ӗҫне ылмаштарнӑ.
Гагарин урамӗнчен Ленин проспекчӗн сулахай енне пӑрӑнакансем валли светофорӑн хушма секцийӗсене вырнаҫтарнӑ. Вӗсем 7-10 ҫеккунт ӗҫлеҫҫӗ. Мӗн чухлӗ пуласси талӑкӑн вӑхӑтӗнчен килет.
Светофор ӗҫне улшӑну кӗртни ҫул хӗресленнӗ вырӑнта инкек пуласран асӑрханма меллине ӗнентереҫҫӗ.
Гагарин урамне Петров урамӗнчен пуҫласа Ленин проспекчӗ таран сарлакалатни машинӑсем иртсе ҫӳрессине 20 процент хӑвӑртлатнӑ иккен.
Маларах Шупашкарти ытти хӑш-пӗр ҫул хӗресленнӗ ҫӗрти светофорсен ӗҫне те улӑштарнӑччӗ.
Чӑваш Енри шкулсенчи хӑрушсӑрлӑха кам шучӗпе тивӗҫтерӗҫ? «Идель.Реалии» сайтра Алексей Глухов право хуралҫи ҫак ыйту тавра пуҫ ватнӑ.
Чӑваш Енри шкулсенче хӑрушсӑрлӑх енӗпе ҫине тӑрсарах ӗҫлеме пуҫласшӑннине Чӑваш халӑх сайчӗ пӗлтернӗччӗ ӗнтӗ.
«Мана, шкул ачин ашшӗне, хӑрушсӑрлӑх ыйтӑвӗ тӳре-шараран сахал мар пӑшӑрхантарать», — тесе ҫырнӑ вӑл.
Алексей Глуховӑн ывӑлӗ вӗренекен Ҫӗнӗ Шупашкарти шкулта «куҫа курӑнакан хӑрушсӑрлӑх япалисенчен» вахтер тата ватӑ хуралҫӑ пур иккен. Хуралҫӑ тытса тӑма ашшӗ-амӑшӗ «хӑйӗн ирӗкӗпе» темиҫе ҫӗр тенкӗ укҫа уйӑрать-мӗн.
Статьяна пӗтӗмӗшле кӗскен тишкерсен, право хуралҫи тата юрист шкулсенчи хӑрушсӑрлӑха ашшӗ-амӑшӗн шучӗпе тивӗҫтернине ырламанни сисӗнет.
Чӑваш Енри шкулсенче хӑрушсӑрлӑх енӗпе тата ҫине тӑрсарах ӗҫлеме пуҫласшӑн. Ку ыйтӑва республикӑн Вӗренӳ министерствинче прокуратура тата Росгварди тытӑмӗнче ӗҫлекенсене пухса иртнӗ эрне вӗҫӗнче йӗркеленӗ канашлура та, ӗнер республика Элтеперӗ Михаил Игнатьев Правительство ҫуртӗнче министрсене, ытти тӳре-шарана планеркӑна чӗнсен те сӳтсе явнӑ.
Михаил Васильевич Пермь тата Улан-Удэ хулисенче нумаях пулмасть сиксе тухнӑ пӑтӑрмахсем шкулсене кӗрсе тухас йӗркене ҫирӗплетме хистенине палӑртнӑ.
ЧР вӗренӳ министрӗн тивӗҫне пурнӑҫлакан Сергей Кудряшов ҫакна аван ӑнланнине пӗлтернӗ. Вӑл ӗнерхи планеркӑра каланӑ тӑрӑх, шкулсенче видеосӑнавсем, видеодомофонсем, тимӗртупкӑчсем (металлодетекторсем) вырнаҫтарассипе малалла ӗҫлӗҫ. Министр тивӗҫӗсене пурнӑҫлакан укҫа-тенкӗпе ҫыхӑннӑ самантсене те тишкернине пӗлтернӗ.
Хӑрушсӑрлӑха тивӗҫтерессипе кашнин яваплӑ пулмаллине палӑртнӑ май Михаил Игнатьев Вӗренӳ министерствин те, муниципалитетсен ертӳҫисен те, класс ертӳҫисенчен пуҫласа педагогсем таран яваплӑ пулмалли пирки чӗнсе каланӑ.
-11.7 °C