Шупашкарта пурӑнакан пӗр хӗрарӑм тӗнче тетелӗнче ӗҫ шыранӑ. Тупнӑ: ун патне ҫыру килнӗ, укҫа самаях тӳлеме шантарнӑ – 170 пин тенкӗ. Кун валли ҫӗрӗпе компьютер умӗнче ларса валюта курсӗ улшӑннине сӑнаса кӑна тӑмалла-мӗн.

59 ҫулти хӗрарӑм ҫапла тунӑ та: куҫ хупмасӑр ҫӗрӗпех валюта курсӗ улшӑннине пӑхса ларнӑ. Кун хыҫҫӑн лешсем укҫа тӳлессине каланӑ, комиссишӗн 7 пин тенкӗ куҫарса пама ыйтнӑ. Хӗрарӑм килӗшнӗ.

Унтан «ӗҫпе тивӗҫтерекен ҫын» каллех укҫа ыйтнӑ: «налукшӑн» 330 доллар куҫармалла-мӗн. Кун хыҫҫӑн тин Шупашкар хӗрарӑмӗ ултавҫӑ аллине ҫакланнине ӑнланнӑ, полицие заявлени ҫырма чупнӑ.

Шалти ӗҫсен министерстви пурне те асӑрхануллӑ пулма ыйтать: палламан ҫынсем укҫа куҫарса пама ыйтсан ан килӗшӗр!

Шупашкарти пӗр медицина клиника ертӳҫи ултавҫӑсен аллине ҫакланса укҫа-тенкӗсӗр тӑрса юлнӑ.

Пӗр кунхине клиникӑна «прокуратура ӗҫченӗ» шӑнкӑравланӑ, хайхискер ҫитменлӗхсене тупса палӑртнине пӗлтернӗ, ку «ыйтӑва» татса пама май пурри пирки каланӑ.

Клиникӑн хӑраса ӳкнӗ администраторӗ номере пуҫлӑхне панӑ. Лешӗ те сехӗрленсе ӳкнӗ, «хӑратнӑ прокурор» чӑнах та тӗрӗслеме ан килтӗр тесе унӑн счечӗ ҫине темиҫе хутчен те укҫа куҫарнӑ.

Ҫапла майпа клиникӑн 58 ҫулти ертӳҫи ултавҫа 36 пин тенкӗ куҫарса панӑ. ЧР ШӖМӗ пӗлтернӗ тӑрӑх, ултавҫӑ шӑнкӑравланӑ номере Краснодар крайӗнче регистрациленӗ.

Шупашкарта пурӑнакан 36 ҫулти арҫын кӑҫал кӑрлач уйӑхӗнче тӗнче тетелӗнче Крымри пансионатра канмашкӑн путевка сутнине курнӑ. Вӑл унта кӑтартнӑ номерпе шӑнкӑравланӑ та ҫемьепе канмашкӑн путевка «туяннӑ». Хайхискер сутуҫӑн счечӗ ҫине 37 пин тенкӗ куҫарнӑ.

Ҫак арҫын ҫемйипе Крымра канаять тетӗр-и? Ҫук ҫав, вӑл ултавҫӑ серепине ҫакланнӑ. Укҫа куҫарнӑ хыҫҫӑн вӑл пансионат сайтне тепре кӗрсе пӑхма шутланӑ, анчах вӑл пулман ӗнтӗ.

Хӑйне улталанине вӑл каярахпа пӗлнӗ: пӗр халӑх тетелӗнче ҫак фирма ултавҫӑ пулнине асӑрханӑ. Чӑнах та ҫапла иккен: телефон номерӗсемпе шӑнкӑравласа ҫитеймен, электронлӑ почтӑна блокировка тунӑ.

Халӗ ЧР ШӖМӗ кун тӗлӗшпе тӗрӗслев ирттерет.

Ӗнер Ҫӗнӗ Шупашкарти полици уйрӑмне 64-ри арҫын пулӑшу ыйтма пынӑ. Вӑл ултавҫӑсене 878 пин тенкӗ куҫарса панӑ-мӗн.

Кӑҫал нарӑс варричне ун патне темӗнле арҫын шӑнкӑравланӑ та хӑйӗнпе Мускаври йӗрке хуралҫи тесе паллаштарнӑ. Хайхискер ватӑ арҫын унччен 5 пин тенкӗ тӑракан эмел туяннине тӗпчесе пӗлнӗ, халӗ куншӑн 8 миллион тенкӗ компенсаци параҫҫӗ имӗш. Анчах ӑна илес тесен унӑн малтан 4900 тенкӗ куҫарса памалла-мӗн, унтан ултавҫӑ каллех укҫа ыйтнӑ. Ҫапла вӑл унран хӑпман – шӑнкӑравласах тӑнӑ.

Ватӑскер 39 пин тенкӗ патшалӑх пошлинишӗн, 89 пин медицина карточкишӗн, укҫана хӑвӑртрах илесе тесе черете хӑвӑрталтмашкӑн 330 пин тӳленӗ, 450 пин тенкӗ электронлӑ укҫана тенке куҫарма ярса панӑ… Юлашкинчен 180 пин тенкӗ ыйтсан тин ватӑскер ӑнланнӑ: ӑна улталаҫҫӗ!

Халӗ кун тӗлӗшпе пуҫиле ӗҫ пуҫарнӑ, ултавҫӑн ятне-шывне палӑртас тӗлӗшпе ӗҫлеҫҫӗ.

Чӑваш Енри хӗр тӗнче тетелӗнче телефон туянас тенӗ те шар курнӑ. Кун пири ЧР ШӖМӗ пӗлтерет.

23 ҫулти хӗр тӗнче тетелӗнче 60 пин тенкӗпе Айфон сутнине курнӑ та сутуҫипе ҫыхӑннӑ. Лешӗ ӑна телефона илсе ҫитернӗшӗн тата курьер ӗҫӗшӗн укҫа тӳлеме ыйтнӑ.

Ҫамрӑкскер ултавҫӑсен серепине лекнине тӳрех ӑнланман-тӑр, сутуҫӑ ыйтнӑ счет ҫине укҫа куҫарнӑ та куҫарнӑ. Ҫапла майпа вӑл 172 пин тенкӗсӗр тӑрса юлнӑ.

Халӗ кун тӗлӗшпе пуҫиле ӗҫ пуҫарасси пирки шутлаҫҫӗ, ултавҫӑ кам пулнине уҫӑмлатас енӗпе ӗҫлеҫҫӗ.

Пушкӑртстанра пурӑнакан нумай ачаллӑ хӗрарӑм Чӑваш Енри ҫынсене улталаса укҫаллӑ пулнӑ. Вӑл тӗнче тетелӗнче япала сутакан ҫынсене шыраса тупнӑ та вӗсем патне шӑнкӑравланӑ.

Пушкӑртсан хӗрарӑмӗпе калаҫнӑ хыҫҫӑн сутуҫӑсен карточки ҫинче пӗр пус та юлман – йӑлтах сӑптӑрса кайнӑ. Хайхискер вӗсене таваршӑн кӑштах укҫа тӳлесе хума шантарнӑ, унтан укҫа темшӗн куҫманнине каланӑ та банкомат патне пырса хисепсене пусма ыйтнӑ. Ҫапла вӑл мобильлӗ банка кӗнӗ. Шупашкарта пурӑнакан пӗр хӗрарӑм ав унӑн вӑлтине ҫакланнӑ: сусӑрсен кӳмине сутса 4 пин тенкӗсӗр тӑрса юлнӑ.

Ҫак хӗрарӑма тытса чарнӑ. Суд пулнӑ, ӑна тӗрмене хупмасӑр айӑпланӑ. Нумай ачаллӑскер судра ҫапла ӑнлантарнӑ: «Ачасене тӑрантарас тесе, пӗлетӗр-и, эпӗ ним пирки те шутламан».

Тӗнче тетелӗнче кашни утӑмрах – ултавҫӑсем. Ҫавӑнпа ЧР ШӖМӗ асӑрхануллӑрах пулма ыйтать. Халӑх тетелӗсенче ларнӑ чухне ҫынсем мӗн ҫырнине ӗненмеллех-и?

Нумаях пулмасть Улатӑрта пурӑнакан 23 ҫулти хӗр 3 пин тенкӗсӗр тӑрса юлнӑ. Халӑх тетелӗнче аппӑшӗнчен ун патне ҫыру килнӗ, лешӗ укҫа куҫарса пама ыйтнӑ. Йӑмӑкӗ нимӗн шутламасӑрах кӑтартнӑ счет ҫине укҫа куҫарнӑ. Кун хыҫҫӑн тин вӑл аппӑшӗ патне укҫа ҫитнипе ҫименнине пӗлме шӑнкӑравланӑ. Лешӗ вара нимӗнле укҫа та ыйтман, йӑмӑкӗ страницӑна «ҫӗмӗрнӗ» ултавҫӑсемпе ҫырӑннӑ иккен.

Вӑрнарта пурӑнакан 29-ти хӗрарӑм никамран та кивҫен илмен. Анчах пӗр кунхине ун патне пӗлӗшӗ шӑнкӑравланӑ та кивҫене хӑҫан парса татассипе интересленнӗ. Ун патне халӑх тетелӗнче ҫак хӗрарӑмран ҫыру килнӗ-мӗн, укҫа ыйтнӑ. Чӑннипе вара ку ӗҫ – ултавҫӑсен.

Етӗрне районӗнче пурӑнакан 24-ри хӗр ӗҫ укҫин справкисӗрех кредит илме ӗмӗтленнӗ. Ун патне халӑх тетелӗнче «кредитор» ҫырнӑ, страховкӑшӑн 5 пин тенкӗ куҫарма ыйтнӑ. Укҫа кӑтартнӑ счет ҫине куҫсанах «кредитортан» пӑс та юлман.

Етӗрне районӗнче пурӑнакан 46 ҫулти арҫын двигатель туянасшӑн пулнӑ, анчах ун вырӑнне ӑна икӗ михӗ кирпӗч ярса панӑ. Куншӑн вӑл самай укҫа тӳленӗ.

Раштав уйӑхӗн 11-мӗшӗнче ҫак арҫын полицие килсе йӑлтах каласа кӑтартнӑ. Вӑл тӗнче тетелӗнче Chery Fora автомобиль валли двигатель сутнине курнӑ та кӑтартнӑ номерпе шӑнкӑравланӑ. Сутуҫӑ таваршӑн 27 пин тенкӗ куҫарма ыйтнӑ, двигателе транспорт компанийӗ урлӑ ярса пама шантарнӑ.

Посылка килнӗ-ха, анчах унта двигатель мар, икӗ кирпӗч пулнӑ. Арҫын сутуҫӑ патне шӑнкӑравланӑ, анчах лешӗ телефона сӳнтернӗ ӗнтӗ. Полицейскисем ултавҫа тупса палӑртнӑ. Вӑл – Ярославльте пурӑнакан 29 ҫулти арҫын. Ӑна РФ ШӖМӗн Етӗрне районӗнчи уйрӑмне илсе ҫитернӗ, ун тӗлӗшпе пуҫиле ӗҫ пуҫарнӑ.

Чӑваш Енри арҫын лайӑх ӗҫ шыраса ултавҫӑсен аллине лекнӗ. 36 ҫултискер машиниста ӗҫе илесси пирки ҫырнӑ пӗлтерӗве курнӑ та кӑтартнӑ номерпе шӑнкӑравланӑ. Телефона «ӗҫе вырнаҫтаракан уйрӑмӑн пуҫлӑхӗ» тытнӑ.

Хайхискер ӗҫе илмелли условисемпе паллаштарнӑ: документсен копине электронлӑ почтӑна ярса памалла тата смолетпа Сургута вӗҫмешкӗн 7 пин тенкӗ куҫармалла. Ӗҫе вырнаҫма ӗмӗтленнӗ арҫын япӑххи пирки шутламан та – йӑлтах пурнӑҫланӑ.

Анчах 7 пин тенкӗ куҫарса парсанах «ӗҫе вырнаҫтаракан пай пуҫлӑхӗ» ҫухалнӑ. Халӗ полицейскисем ултавҫа тупса палӑртас тӗллевпе ӗҫлеҫҫӗ.

Ҫӗрпӳ тата Канаш районӗсенче пурӑнакан икӗ ҫын ултавҫӑсене аллине лексе шар курнӑ. Хайхискерсем сутса тупӑш тӑвас вырӑнне тӑкак ҫеҫ курнӑ.

Ҫӗрпӳ районӗнче пурӑнакан 68 ҫулти арҫын ҫӗрулми сутни пирки тӗнче тетелӗнче хыпар лартнӑ. Ун патне палламан ҫын шӑнкӑравланӑ та банкомат патне пыма ыйтнӑ. Хайхискер таваршӑн укҫа тӳлесе хурассине ҫирӗплетсех каланӑ. Сутуҫӑ япӑххи пирки шутламан, ултавҫа банк карттин реквизичӗсене пӗлтернӗ. Ҫапла майпа унӑн счечӗ ҫинчен 65 пин тенкӗ «ураланнӑ».

Канаш районӗнче пурӑнакан 58 ҫулти арҫын ҫапла майпах улталаннӑ. Вӑл утӑ сутнӑ. Ултавҫӑсем ҫав схемӑпах ӗҫленӗ. Ҫак арҫыннӑн карточки ҫинчен 10 пин тенкӗ ҫухалнӑ.