Шупашкар районӗнчи харӑсах икӗ предприяти нумай хваттерлӗ ҫуртсенче пурӑнакансене ӑшӑ шывсӑр хӑварнӑ.
Котельнӑйсене тата пӑрӑхсене юсаса ҫӗнетнӗ вӑхӑтра хӑш-пӗр ырлӑхсӑр юлма тивнинчен пит тӗлӗнмеллех те мар пулӗ. Анчах ҫӑпатан кантри пур, япалан йӗрки тенешкел, кунта та хӑйӗн йӗрки пур. Унтан та ытларах: ҫакна саккунпах ҫирӗплетнӗ.
Ӑшӑ шывсӑр чылайлӑха хӑварнӑ тӗслӗхсем пирки хастар та хӑюллӑ ҫынсем прокуратура таранах евитлеҫҫӗ. Ун пекки, сӑмахран, Ҫӗктер ялӗнчен тата Кӳкеҫрен ҫитнӗ. Ӑшӑ шывпа тивӗҫтерессишӗн яваплисем кӑлтӑка юсав ӗҫӗпе сӑлтавлама пӑхнӑ-ха.
Шупашкар район прокурорӗ Зелфинас Карама юсав вӑхӑтӗнче ӑшӑ шывсӑр хаварма юранипе килӗшет, анчах — 14 кунтан ытла мар. Яваплӑ пуҫлӑхсене ҫитменлӗхшӗн штрафлама йышӑннӑ.
Шупашкар хула администрацийӗ хӑш-пӗр аптекӑпа меморандум алӑ пуснӑ. Унпа килӗшӳллӗн, аптекӑсем «фанфурик» сутмаҫҫӗ.
Ҫав вӑхӑтрах Шупашкарта «фанфурик» сутакан банкомат лартнӑ. Настойка ӗҫме юратакан хаваслӑ ушкӑн ун умне пухӑнма ӗлкӗрнӗ ӗнтӗ.
Темӗнле предприниматель ҫак банкомата Граждан урамӗнчи 48-мӗш ҫурт умне лартнӑ. Унӑн хӑтланӑвӗ ЧР Сывлӑх сыхлавӗн ӗҫченӗсене те питӗ тӗлӗнтернӗ. «Про Город» журналисчӗ кун пирки систериччен вӗсем кун пирки пачах пӗлмен.
Малтанах эрех ӗҫме юратакан ҫынсем банкоматпа мӗнле усӑ курмаллине ӑнкарман. Укҫа яма хӑнӑхнӑ халӗ, хаваспах «фанфурик» туянаҫҫӗ. Укҫана ятарлӑ шӑтӑка ярсан кӗленче аялалла ӳкет.
Министерство ку пулӑма айккинче хӑварманнине пӗлтернӗ. Чи малтанах вӗсен ҫакӑ интереслӗ: усламҫӑ автомата стена ҫине вырнаҫтармашкӑн мӗнле ирӗк илнӗ?
Хӗрарӑм тени йӑпӑр-япӑр парӑнасшӑн маррине пӗлетпӗр-ха. Теприсем упӑшкисенчен кӑна мар, прокуратура ӗҫченӗсенчен те шикленсех лармаҫҫӗ иккен.
Ку тӗслӗх Канаш хулинче пулса иртнӗ. Унти прокуратура коррупципе ҫыхӑннӑ саккунсене тӳре-шара епле пӑхӑннине тӗрӗсленӗ те муниципалитет валли тавар туяннӑ чух йӗркене пӑснине тупса палӑртнӑ. Кӑлтӑк пирки пакунлисем яваплисене пӗлтернӗ, ҫитменлӗхе пӗтерме сӗннӗ. Лешсем прокуратура асӑрхаттарӑвӗпе килӗшменнине кура прокуратура тепӗр хутчен асӑрхаттарнӑ. Анчах яваплӑ должноҫри хӗрарӑм хальхинче хуравласа та аппаланман, прокуратура ярса пама ыйтса ҫырнӑ хутсене те унта ҫитермен.
Хӑй тӗллӗнех ҫавӑн пек кутӑнлашман пулӗ-ха хӗрарӑм. Ҫӳлтисем хушнипе пулӗ. Анчах явапне унӑн хӑйӗнех тытма тивӗ: прокурор ыйтнине пурнӑҫламаншӑн ӑна 2 пин тенкӗлӗх штрафлама йышӑннӑ.
Ӗнер, утӑ уйӑхӗн 20-мӗшӗнче, Пӑрачкав районӗнчи Пӑрачкав патӗнче вырнаҫнӑ Сӑр урлӑ хывнӑ кӗпер ҫинче («Шупашкар» – «Сурски» ҫулӑн 143-мӗш километрӗ) ҫулӑн пӗр пайӗ ҫӗмрӗлнӗ. Деформациллӗ ҫӗвӗпе ҫыран хӗрринчи юпа ҫинчи плита катӑлнӑ. Пӑрачкав районӗ пӗлтернӗ тӑрӑх плитара вырӑн-вырӑнӗпе 10 см-ран пуҫласа 20 см таран шӑтӑксем йӗркеленнӗ.
Республика влаҫӗн официаллӑ порталӗ пӗлтернӗ тӑрӑх Чӑваш Енӗн Элтеперӗ Михаил Игнатьев кӗперпе ҫыхӑннӑ лару-тӑрӑва тимлӗ сӑнаса тӑрать. Хальхи вӑхӑтра Министрсен Кабинечӗн Председателӗн тивӗҫӗсене пурнӑҫлакан Владимир Аврелькин кӗпер тӑрӑх ҫӳрессине чаракан распоряжени алӑ пуснӑ: 10 тоннӑран йывӑртарах транспорта ҫӳреме чарнӑ, ыттисене кӗперӗн пӗр пайӗпе ҫеҫ яма йышӑннӑ. Кӗпер патне пынӑ вырӑнта авари пирки пӗлтерекен паллӑсем вырнаҫтарнӑ, ятарлӑ службӑсен каҫхи дежурствине йӗркеленӗ.
«Чӑвашҫулупр» КУ директорӗн тивӗҫӗсене пурнӑҫлакан Алексей Алексеев шантарнӑ тӑрӑх пӑтӑрмах тухнӑ пайри юсав ӗҫсене ыранах пуҫлӗҫ.
Чӑваш Ен лаптӑкӗнче Сӑр урлӑ темиҫе кӗпер вырнаҫнӑ. Етӗрне патӗнче вырнаҫнӑ кӗпер те юсавра.
Ҫуллахи шӑрӑх кунсенче ҫынсем шыва путни, шел те, час-часах тӗл пулать. Ҫак кунсенче Хӗрлӗ Чутай районӗнчи темиҫе ҫемье шар курнӑ — вӗсем хӑйсен ҫывӑх ҫыннисене ҫухатнӑ.
Тихӑнушкӑнь ялӗнчи пӗр ҫемье ӗнер пӗве хӗрринче каннӑ. Арҫын катамаранпа ярӑнса ҫӳренӗ, унӑн 12 ҫулхи хӗрӗ пӗве хӗрӗнче ларнӑ. Тем вӑхӑтра ача тимлӗхе ҫухатнӑ — ура шуҫса кайнӑ та шыва путма тытӑннӑ.
Инкеке асӑрханӑ ашшӗ хӗрӗ патне ҫийӗнчех ишсе пынӑ та ачине ҫыран хӗрне васкаса тӗксе кӑларнӑ. Анчах хӗрне ҫӑлма ӑнтӑлнӑ арҫын пурнӑҫӗ шывра сарӑмсӑр татӑлнӑ: вӑл шыва хӑй путнӑ. Инкек сӑлтавне катамаранпа ярӑнма тухнӑ ҫав арҫыннӑн хӑрах алли ӗҫлеменнипе сӑлтавлаҫҫӗ. Ҫапла вара 12-ри ача ашшӗ хӗрӗн куҫӗ умӗнчех шыва путса вилнӗ.
Канаш хула администрацийӗ унти ишӗлекен ҫуртсенчен пӗринче пурӑннӑ ҫынна ҫӗнӗ хваттере куҫарнӑ. Анчах хаваслӑн кӗрсе саркаланса пурӑнас вырӑнне ҫав этемӗн кӑмӑл хуҫмалли тупӑннӑ. Ҫӗн пӳрт ӗҫкипе рехетленмелле тейӗн, анчах хваттере газ кӗртмен пулнӑ.
Хӑйӗн правине пӑснӑ тесе шухӑшланипе ҫӗнӗ хваттер хуҫи вырӑнти прокуратурӑна ҫул тытнӑ. Надзор органӗ этем ахаль пӑшӑрханса ҫӳременнипе килӗшнӗ, Канаш хула администрацийӗн ӗҫе вӗҫне ҫитермеллине палӑртнӑ. Прокуратурӑран пулӑшу ыйтнӑ ҫын газ яма укҫа тӳлесе тӑкакланнине хула хыснинчен шыраса илмелле тӑвас тесе судах тавӑҫпа ҫитнӗ. Тӳре ыйтӑва тивӗҫтернӗ — газ кӗртсе тӑкакланнине шыраса илмелле тунӑ. Суд йышӑнӑвӗ саккунлӑ вӑя хальлӗхе кӗреймен-ха.
Ҫӗмӗрле районӗнче ӳсӗр арҫын путса вилнӗ. Ирнӗ вырсарникун Хӗрлӗ Октябрь ялӗ ҫывӑхӗнчи пӗвере 41 ҫулти арҫын сарӑмсӑр вилнӗ.
Арҫын шыва кӗме кайнӑ. Ял ҫыннисем каланӑ тӑрӑх, арҫын пӗве хӗррине пӗчченех кайнӑ, хӑй ӳсӗр пулнӑ.
МЧС пӗлтернӗ тӑрӑх, кӑҫал шыва кӗмелли сезон пуҫланнӑранпа республикӑра 18 ҫын путса вилнӗ. Ведомство асӑрхануллӑ пулма ыйтать. Эрех ӗҫсен шыв хӗррине кайма юраманни пирки тепӗр хутчен аса илтерет. Чылай инкек ҫак хаяр шӗвек айӑпӗпе пулать. Эрех ӗҫнӗ ҫынна сивӗ шывра шӑнӑр туртать, чӗре приступӗ аптӑратма, сывлӑш пӳлӗнме пултарать.
Утӑ уйӑхӗн 18-мӗшӗнче 20 сехет 20 минутра Ҫӗнӗ Шупашкарта вырнаҫнӑ «Химпром» предприятире хлор сывлӑша тухнӑ.
«Химпром» пресс-службинче пӗлтернӗ тӑрӑх, хлор сывлӑша нумаях тухман. Ку пӑтӑрмаха предприяти ӗҫченӗсем хӑйсемех сирнӗ.
Халӗ «Химпромри» пур производство объекчӗ те штат режимӗнче ӗҫлет. Ку пӑтӑрмахра никам та шар курман. Ҫӗнӗ Шупашкарта пурӑнакан ҫынсемшӗн тата предприяти ӗҫченӗсемшӗн ку хӑрушлӑх кӑларса тӑратмасть.
Сӑмах май, ҫу уйӑхӗнче «Химпромра» цистерна сирпӗннӗ. Ун чухне 50-мӗш цеха пӗр уйӑх ҫурӑлӑха хупнӑ. Предприяти авари сиенлетнӗ хатӗр-хӗтӗре йӗркене кӗртмешкӗн 800 пин тенке яхӑн тӑкаланӑ
Ҫак ҫамрӑксен пуҫне мӗн шухӑш кӗнӗ-ши? Вӗсем Ленин палӑкне патакпа хӗненӗ. Ҫапла ҫав, эрех ӗҫсен ҫын темӗн те хӑтланма пултарать.
Ҫак каччӑсем те ку утӑма эрех ӗҫнӗ хыҫҫӑн тунӑ. Утӑ уйӑхӗн 15-мӗшӗнче ҫӗрлехи 2 сехетре Канашри полици уйрӑмне арҫын шӑнкӑравланӑ та Ленин палӑкне икӗ ҫамрӑк патакпа хӗненине, унтан тарса ҫухалнине пӗлтернӗ.
Йӗрке хуралҫисем вырӑна ҫитнӗ. Палӑк ҫинче чӑнах та йӗрсем пуррине палӑртнӑ вӗсем, унтан-кунтан катӑлса та ӳкнӗ.
Инҫех мар вырнаҫнӑ паркра икӗ ҫамрӑк пулнӑ. Вӗсем шӑпах палӑка хӗненӗ каччӑсене аса илтернӗ. Вӗсене тытса чарнӑ. Пӗри — 18-та, тепри 19 ҫулта. Иккӗшӗ те Канашра пурӑнаҫҫӗ. Тытса чарнӑ чухне иккӗшӗ те ӳсӗр пулнӑ. Каччӑсем айӑпне йышӑннӑ. Халӗ вӗсен тӗлӗшпе пуҫиле ӗҫ пуҫарасси пирки шухӑшлаҫҫӗ.
Судсен пӑхса тухма тивекен ӗҫсен хушшинче ҫынсем пӗр-пӗр предприятире хӑйсем тӑрӑшнине ҫирӗплетме ӑнтӑлни те тӗлпулать. Прокуратура ун пек тавӑҫпа суда вунӑ хутчен тухнӑ.
Республика прокуратурин сайтӗнче кун пирки пӗлтернинче 10 тавӑҫран тӑххӑрӑшне судсем пӑхса тухса тивӗҫлӗ йышӑну кӑларнине, тепри черетре пулнине каланӑ. Шел те, хӑш вӑхӑтра ун чухлӗ тавӑҫ шӑрҫаланине асӑнман.
Ҫынсем хӑйсем пӗр-пӗр организацире тӑрӑшнине ҫирӗплетме ӑнтӑлни, тӗпрен илсен, ӗҫ укҫи парӑмӗпе ҫыхӑннине тӗшмӗртме йывӑр мар. Ӗҫ килӗшӗвӗ тумасӑрах ӗҫе кӳлӗннисене пӗр-пӗр вырӑнта тар тӑкнине ӗнентерме пӗртте ҫӑмӑл мар. Шупашкарти уйрӑм усламҫӑсенчен пӗрин патӗнче менеджер-логистра ӗҫленӗ хӗрарӑм умӗнче те ҫавӑн пек йывӑрлӑх сиксе тухнӑ. Прокуратура хӳтте илнӗскер правине Шупашкарти Калинин район сучӗ хӳтӗленӗ.
-7.7 °C